تشكلهاي دانشجويي:بي ترديد وجود تشكلهاي قديمي و قوام يافته در ميان دانشجويان يكي از علل پايداري و تأثيرگذاري حركت هاي دانشجويي بوده است. قبل از پيروزي انقلاب اسلامي اين تشكل ها پايگاهي مناسب براي پاسداري از ارزشها و مباني اسلامي محسوب مي شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز با تغيير اقتضائات اجتماعي و سياسي كشور اين تشكلها علاوه بر كاركردهاي نظري و فكري با حضور پرشور در عرصه هاي علمي و سياسي تبديل به يكي از پرطرفدارترين و تعيين كننده ترين جريان هاي سياسي در جهت گيري هاي اجتماعي و سياسي كشور شده اند.
در سايه حمايت دانشگاه ها از فعاليت هاي سياسي دانشجويي در حال حاضر بالغ بر ۴۶ انجمن اسلامي دانشجويان، ۱۷ جامعه اسلامي دانشجويان و ۱۰ تشكل اسلامي ديگر با عناوين مختلف در سطح دانشگاه هاي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري فعاليت مي كنند كه با توجه به فضاي مساعد جامعه دامنه فعاليت اين تشكلها از عرصه دانشگاه ها فراتر رفته و در پهنه ملي به جهت دهي و روشنگري افكار عمومي مي پردازند.
فعاليت تشكل هاي اسلامي دانشجويان در دانشگاه ها شامل برگزاري مراسم مختلف سياسي- اجتماعي- فرهنگي، تريبون آزاد، اردوهاي فرهنگي، انتشار نشريات، موضع گيري  هاي سياسي در قالب بيانيه ها و بسياري فعاليت هاي ديگر مي باشد. تشكل هاي دانشگاهي همسو با تشكيل تشكل هاي سراسري تحت عنوان اتحاديه، فعاليت هاي خود را از عرصه دانشگاه ها به بيرون از آن تعميم داده و وارد مناسبات سياسي و اجتماعي كل كشور مي گردند. در آئين نامه اجرايي قانون تشكيل و تقويت و توسعه بسيج دانشجويي مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي موارد زير به عنوان اهداف اين نهاد آمده است:
۱- تحقق فرامين و رهنمودهاي حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبري
۲- تقويت روحيه همكاري و مسئوليت پذيري
۳- بسط فرهنگ و تفكر بسيجي
۴- ايجاد آمادگي دفاع همه جانبه از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه هاي گوناگون فرهنگي علمي و دفاعي.

چرايي دانشجويان
چاپ گزارشي درباره مسائل و مشكلات دانشگاه آزاد اسلامي در همشهري دانشجو بازتاب هاي گوناگوني داشته است. برخي از اظهار نظرهاي دانشجويان دانشگاه آزاد در پي مي آيد.
علي - ق دانشجوي دانشكده حقوق دانشگاه آزاد: بسياري از دانشجويان دانشگاه آزاد شاغل هستند. به همين خاطر نمي توانند زمان هايي كه دانشگاه مشخص كرده است در كلاس درس حاضر شوند. اگر اين مشكل برطرف شود، بسياري از مشكلات دانشجويان رفع خواهد شد.
حامد علي پور دانشجوي رشته پزشكي: ارائه نشدن واحدهاي مورد درخواست دانشجويان از مشكلات مهم دانشگاه آزاد است. چون دانشجويان براي گذراندن واحد مورد نظرشان،  مجبور مي شوند به عنوان ميهمان در دانشكده هاي ديگر، آن واحد را بگذرانند و يا تا پايان ترم صبر كنند شايد ترم ديگر بتوانند واحد مورد نظرشان را بگذرانند.
پانته آ تقوي دانشجوي ورودي سال ۸۲: پيشنهاد مي كنم مسئولان دانشگاه آزاد براي ورودي هاي جديد شرايطي را فراهم كنند تا سردرگمي آنها در ابتداي ورودشان به دانشگاه به حداقل برسد. به ويژه ثبت نام كه به نظر من مهم ترين مشكل ورودي هاي جديد است.
زهره محمدي دانشجوي رشته حقوق: چرا دانشگاه آزاد دفترچه راهنما براي ثبت نام و نحوه انتخاب واحدها ندارد. چرا موقع ثبت نام چك و سفته مي گيرند. چرا شهريه ثابت چهار ترم در ابتداي ثبت نام از دانشجويان گرفته مي شود.
پدر يك دانشجو: براي ثبت نام در واحد كرمانشاه از تهران به اين شهر رفتيم. همه پول شهريه را واريز كرديم. ولي بعداً به ما گفتند چون ظرفيت رشته شما تكميل نشده است، اين رشته حذف شد.
دانشجويان دكتراي تخصصي؛ مشكلات فرارو
اشاره؛ هفته گذشته جمعي از دانشجويان دكتراي تخصصي با ارسال نامه اي به «همشهري دانشجو» ضمن طرح پاره اي از مشكلات و موانع علمي و آموزشي خود، خواسته هايي را با مسئولان نظام آموزش پزشكي در ميان گذارده بودند كه به دليل اهميت مطالب ذكر شده، عيناً در ذيل آورده مي شود:
توجه به علم و دانشجو همواره از شعارهاي اساسي مسئولان بوده ولي آيا تا به حال اين شعار به مرحله اجرا و عمل رسيده است؟
دانشجويان مقطع دكتراي تخصصي (PhD) وزارت بهداشت به عنوان يكي از نخبه ترين دانشجويان كشور صرفاً با انگيزه علاقه به علم وارد اين وادي گشته اند و عليرغم مشكلات تحصيلي، تمامي وقت خود را وقف تحصيل و تحقيق در زمينه علوم پايه پزشكي كرده اند، ولي متأسفانه مشكلات اقتصادي آنان نيز به تناسب سطح تحصيلي افزايش يافته است.
اين دانشجويان در واقع فارغ التحصيلان رشته هايي نظير دكتراي پزشكي و داروسازي هستند كه به جاي ادامه تحصيل در رشته هاي باليني- و داشتن حق تأسيس مطب و فعاليت در بخش خصوصي- به علت علاقه به علوم پايه به اين سمت كشيده شده اند ولي با اين وجود؛ از كمترين استانداردهاي اقتصادي و حقوق و مزاياي مادي بهره مند نمي باشند. علاوه بر اين مشكلات، از سوي ديگر مشكلات و معضلات ناشي از تهيه مواد و ابزار لازم تحقيقات، عملاً شرايطي را مهيا ساخته است كه زمينه را براي مهاجرت اين دانشجويان پس از فراغت از تحصيل به كشورهاي خارجي فراهم ساخته است.
شرايط فارغ التحصيلان دكتراي تخصصي علوم پايه در ايران با ساير كشورها عملاً غيرممكن است. از سوي ديگر پس از فراغت از تحصيل، مشكلات عنوان شده نمود بيشتري مي يابد. به عنوان مثال متوسط حقوق دريافتي يك فارغ التحصيل مقطع (PhD) شاغل به عنوان استاديار در دانشگاه هاي علوم پزشكي پايتخت حدوداً ۰۰۰/۲۳۰ تومان مي باشد كه با توجه به سطح تحصيلات و توانايي ها از يك سو و اشتغال تمام وقت در دانشگاه (بدون حق تأسيس مطب و فعاليت خصوصي و غيره) واقعاً ناچيز است، مضافاً بر اين كه بعضي از فارغ التحصيلان حتي پس از گذشت ۷ سال از شروع به كار، هنوز به صورت قراردادي با دانشگاه همكاري مي كنند و هيچ گونه اقدامي در زمينه رسمي شدن آنها به عنوان اعضاي هيأت علمي صورت نمي گيرد.
مشكل مهم ديگر، معضل تهيه و خريد مواد و ابزار لازم جهت انجام تحقيقات است. خريد در دانشگاه هاي علوم پزشكي، پس از گذر از كانال هاي متعدد و تصميم گيري هاي مختلف در سطح متفاوت، به كندي و پس از طي زمان هاي بسيار طولاني انجام مي پذيرد. به نحوي كه پس از انجام اين كار، عملاً ايده تحقيق اوليه كه ماحصل مطالعه و تحقيق چندين ساله يك گروه تحقيقاتي مي باشد، ارزش اوليه خود را از دست داده و چه بسا توسط ساير محققين خارجي انجام شده و اولويت انجام خود را از دست داده است. نتيجه اين امر اين است كه پروژه هايي كه در خارج از كشور با هزينه ناچيز در كمتر از ۶ ماه انجام مي پذيرند، در كشور ما پس از طي ساليان طولاني و با صرف هزينه ها و وقت بسيار بيشتر، حتي ممكن است نتيجه لازم را ندهد.
اين مشكلات تنها گوشه اي از مشكلات افرادي است كه عمدتاً بيش از ۲۵ سال از عمر خود را صرف تحصيل و تلاش در باره ارتقاي سطح علمي كشور نموده اند. اميد است با درايت و پيگيري مسئولان محترم و ارائه راهكارهاي مناسب و آشنايي بيشتر با مشكلات محققين كشور، شرايط بهتري جهت توسعه و پيشرفت علوم پايه در ايران فراهم شود و حداقل بخشي از مشكلات فعلي موجود برطرف گردد.
جمعي از دانشجويان دكتراي تخصصي كشور

گفت وگو : مريم وادي پور
دكتر نجفقلي حبيبي، از سال ۱۳۶۱ فعاليت اجرايي دانشگاهي خود را با رياست دانشگاه الزهرا (س) آغاز كرده، مدتي رياست دانشگاه تربيت مدرس، رياست دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران، دانشياري دانشگاه تهران و نمايندگي مردم تهران در دور سوم مجلس شوراي اسلامي را بر عهده داشته است.
وي همچنين مسئوليت راه اندازي دانشكده علوم قضايي و خدمات اداري دادگستري، راه اندازي و اداره پژوهشكده امام خميني (ره)و از سال ۱۳۷۶ تاكنون رياست دانشگاه علامه طباطبايي را برعهده داشته است. همشهري دانشجو پاي نظرات كارشناسي وي پيرامون موضوعات و فرايندهاي دانشگاه و دانشگاهيان، جايگاه و اهميت آموزش عالي در برنامه چهارم توسعه و ارزيابي نحوه توجه به اين مقوله در برنامه سوم توسعه و... نشسته است.
* دكتر حبيبي، برنامه سوم توسعه را در توجه و اهميت دادن به بخش آموزش عالي چگونه ارزيابي كرده و كاستي هاي آن را در چه بخشهايي مي دانيد؟
- در برنامه سوم توسعه اصول و موادي به آموزش عالي اختصاص داده شده و اهداف كلي آن مشخص شده بود كه از جمله آن مي توان به تغيير ساختار وزارت علوم با هدف هموار كردن راه براي حركت به سوي برنامه سوم نام برد. همچنين در طول برنامه سوم، توسعه كمي و كيفي علمي بسيار خوب و حتي از برنامه نيز، به جز در بخش تحقيقات جلوتر بوده، به نحوي كه اقبال اساتيد به نوشتن مقالات علمي و تحقيقاتي، پيشرفتهاي بسيار خوبي را براي كشور دربرداشته است.
اما متأسفانه از آنجا كه هنوز اعتقاد راسخ و كاملي در مسئولان نسبت به توجه به بخش تحقيقات حاصل نشده است، توجهات لازم به اين بخش صورت نگرفته است و ۵/۱ درصد بودجه اختصاص يافته به بخش تحقيقات در برنامه سوم توسعه هنوز حاصل نشده و نمي دانيم كه آيا در طول مدت زمان باقي مانده اين امر حاصل خواهد شد يا نه؟
* به نظر شما علت اينكه تاكنون مسئولان اعتقادي به بخش  تحقيقات و دستاوردهاي آن در توسعه نداشته  اند، چيست؟
- مسئولان بايد باور كنند كه اكنون دستيابي به توسعه بيش از گذشته به توسعه علمي وابسته شده كه بخشي از اين توسعه در آموزش و بخشي ديگر در توليد علوم بوده و اين امر نيازمند تربيت نيروي انساني كارآمد و ضرورت سرمايه گذاري بسيار سنگين در بخش تحقيقات و مطالعات علمي براي رسيدن به دانشهاي نوين است.
* به نظر شما رسيدن به توسعه علمي نيازمند برنامه ريزي و توجه به چه حوزه هايي از امكانات و تجهيزات است؟
- توسعه فناوري و ايجاد تجهيزات پايه از ضرورتهاي امكانات براي رسيدن به اين پيشرفت است، ايجاد انواع پايگاههاي اطلاع رساني، تدارك اعضاي هيأت علمي متخصص و جذب محققاني كه آرامش خيال معيشتي و رفاهي و فرهنگي آنها فراهم شده باشد، برنامه ريزي براي توسعه صنعتي در بخشهاي توليد، صنعت و...ايجاد امكان دسترسي محققان به نظريه هاي جديد و... از جمله ضرورت هايي است كه براي رسيدن به اين هدف بزرگ بايد فراهم شود.
به علاوه تلاش براي نوآوري و تربيت محققان كارآمد در حوزه تحقيقات و صرف سرمايه در جذب دانشهاي موجود در جهان از ضرورتهاي قابل توجه است چرا كه متأسفانه جامعه هنوز به نسبت جمعيت خود در تعداد محققين نسبت به بسياري از كشورها عقب مانده است.
* در اين ميان استقلال مديريت صحيح و منسجم و امكانات دانشگاهها تا چه اندازه تأثيرگذار خواهد بود؟
- مديريت و امكانات دانشگاهها نقش موثري در تربيت نيروي انساني مبتكر و خلاق دارد بر اين اساس دانشگاهها و مؤسسات پژوهشي دانشگاهي بايد با تربيت نيروهاي انساني كارآمد ، دانشجويان را به تواناييهاي لازم براي رسيدن به توسعه علمي پرورش داده و ابزارهاي لازم رفاهي و تحقيقاتي آنها را براي انجام تحقيقات علمي فراهم كنند. همچنين در اين ميان تربيت مديران دانشگاهي و اساتيد نيز از اهميت بسياري برخوردار است در همين جا مسأله استقلال دانشگاهها نيز قابل ذكر است. يكي از عوامل مهم كندي روند انجام كارها در دانشگاهها تشريفات طولاني است كه قدرت مديريت صحيح و نظارت را از مديران سلب مي كند به عنوان مثال ما برنامه  اي داريم كه براي اجراي آن نيازمند امكانات و ابزار خاصي بوده وبايد با رفع نيازها بر اساس برنامه جديد و نيازهاي جديد، افراد جديدي را نيز در نظر بگيريم در اين ميان تنها تحركات سازماني و انعطاف پذيري آنهاست كه قدرت تحرك و پويايي دانشگاهها را به واسطه استقلال، به آنها عطا مي كند.
بر اين اساس قوانين بايد اجازه تحركات ساختاري را به دانشگاهها داده تا آنها بر اساس نيازهاي خود تصميم بگيرند چرا كه تشريفات اداري هر اندازه فرسوده و انعطاف ناپذير باشد نه تنها خود، كار و فعاليت نكرده، بلكه ديگران را نيز فلج مي كند و اين چيزي است كه تنها در سايه استقلال دانشگاهها مي توان به آن رسيد.
* در شرايط كنوني و با توجه به توسعه روزافزون علوم و تكنولوژي بحث استقلال دانشگاهها تا چه اندازه ضرورت داشته و در كاركرد دانشگاهها تأثيرگذار خواهد بود؟
- زماني مسئولان نمي خواستند كه دانشگاهها استقلال پيدا كرده و معتقد بودند كه دانشگاهها بايد به صورت مركزي اداره شوند،مشكلات مختلفي نظير مسائل اقتصادي ايدئولوژيكي، سياسي، علمي برنامه ريزي درسي،  اختلافات ديدگاهي دانشگاه ها و ... سبب شده بود تا مسئولان صلاح را در اداره متمركز دانشگاه ها بدانند،  اما اكنون كه تمامي اين مشكلات پشت سرگذاشته شده زمان آن رسيده كه دانشگاه ها از معركه اي كه آنها را فسيل و بي تحرك كرده است نجات پيدا كنند. به عنوان مثال اكنون بسياري از دانشگاه هاي قديمي و با سابقه نظير بهشتي، تهران، علامه، مشهد، اصفهان و ... با گرفتاري  عمومي تحت عنوان بازنشستگي و از دست دادن نيروهاي كارآمد و با تجربه خود رو به رو هستند كه در اين شرايط با وضعيت معيشتي،  رفاهي و پايگاهي كنوني نيروهاي كارآمدي جايگزين آنها نخواهند شد و اين معضلي است كه در پرتو استقلال دانشگاه ها مي توان به آن رسيدگي كرد. خوشبختانه در حال حاضر آرام آرام به سمت استقلال بيشتر دانشگاه ها حركت كرده ايم. در طول ۳ الي ۴ سال گذشته به تدريج بعضي اختيارات نظير برنامه ريزي درسي، جابه جايي پست ها، واگذاري اختيارات به هيأت امنا و شوراها و مسئولين دانشگاه و ... به خود دانشگاه ها واگذار شده است. اما متأسفانه در بخش هايي همچنان نياز به انجام اصلاحات وجود دارد،  به عنوان مثال هنوز پذيرش دانشجو متمركز است و امسال براي اولين بار تنها در مقاطع كارشناسي ارشد و دكترا به دانشگاه ها اجازه داده  شده كه خود آزمون برقرار كنند.
* اگر قرار باشد الگويي را براي «استقلال بيشتر» دانشگاه ها از بخش هاي حكومتي معرفي كنيد اين الگو چه ويژگي هايي خواهد داشت؟
- بايد توجه كرد كه استقلال دانشگاه ها به معناي استقلال از حكومت نيست، چرا كه دانشگاه ها نهادهاي دولتي بوده و به واسطه اعتباري كه به آنها اختصاص مي يابد، انتظاراتي وجود دارد. استقلال  دانشگاه ها به اين معناست كه به ساختارهاي دروني دانشگاه ها اجازه داده شود تا در درون خود مستقل عمل كرده و همه چيز بر اساس نياز و تحرك پويا قرار گيرد چرا كه قانون هاي بسته از پيش تعيين شده بدون هيچ انعطاف و تابعيت از مقررات ويژه اي كه دست و پاي دانشجويان را مي گيرد،  به هيچ وجه ما را به تغييرات سريع در راه رسيدن به توسعه نايل نخواهد كرد. به عنوان مثال بايد امكان گزينش هاي خاص دانشجو براي دانشگاه ها فراهم شود، تا افراد با توجه به استعدادها و علائق و صلاحيت هاي خود در رشته اي كه حقيقتاً در آن كارآمدتر خواهند بود، پذيرش شوند. اما الگوي مناسب براي استقلال بيشتر دانشگاه ها در ابتدا به توانايي ها، بنيه و سطح علمي خود دانشگاه ها بستگي داشته و تنها الگويي كه تحرك و پويايي در ساختار دانشگاه ها، انعطاف پذيري در برنامه ها، ساختار،  استخدام و تحرك در بودجه ها، توجه به ساختار دانشگاه ها،  نياز جامعه، استعداد دانشجو،  توانايي  علمي و امكانات مادي دانشگاه و در نهايت رسالت اصلي دانشگاه را در نظر بگيرد مي تواند مبنايي براي حركت به سوي «استقلال بيشتر» باشد.
* در حال حاضر مديريت دانشگاه ها نيز با مسائل و مشكلات بسياري روبروست،  جنابعالي نحوه مديريت كنوني دانشگاه ها را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
- در حال حاضر سلسله مراتب مديريتي دانشگاه ها به صورت رئيس دانشگاه، معاونين وي، روساي دانشكده ها و معاونين آنها و مديران آموزشي و پژوهشي است.
مديران گروه با راي اساتيد گروه انتخاب مي شوند. رئيس دانشكده كه تا كنون توسط رئيس دانشگاه منصوب مي شد در آيين نامه جديد به سوي انتخابي كردن پيش رفته و تمامي اساتيد با رأي خود، دو نفر را به عنوان پيشنهادهاي خود به رئيس دانشگاه معرفي مي كنند. اكنون اساتيد برخلاف گذشته نه تنها در انتخاب مدير بلكه در انتخاب رئيس دانشكده نيز نقش دارند، در حال حاضر بحث بر سر اين است كه رئيس دانشگاه نيز به همين ترتيب با معرفي دو نفر كانديداي اعضاي هيأت علمي دانشگاه ها به وزير علوم صورت گيرد. اين روش علي رغم مشاركت علمي، متأسفانه عيب بزرگي دارد و آن تام نبودن مشاركت اساتيد است چرا كه آنها در عزل روساي انتخابي خود هيچ حقي ندارند. در واقع آنها در برابر رئيس دانشگاه يا دانشكده يا مدير،  مسئول بوده اما اينكه او نيز مسئوليت قانوني در برابر آنها داشته باشد، در نظر گرفته نشده است.
متأسفانه انتخاب پايين به بالا همواره در جامعه ما مشكل ساز بوده است. در سيستم حكومتي نيز،  مقامات بالا همواره از طريق مردم انتخاب مي شدند و همواره جامعه با مشكل ذكر شده نيز مواجه بوده است.
* آقاي دكتر نحوه عملكرد مديريت دانشگاه ها را در باب بخش هاي مختلفي كه در درون دانشگاه ها به اعمال نظر و هدايت دانشجويان مي پردازند، چگونه ارزيابي مي كنيد؟ به عنوان مثال نظر شما در زمينه نحوه اعمال مديريت دانشگاه ها در حوادث چند ماهه اخير چيست؟
- در حال حاضر،  مقررات به گونه اي است كه روابط ميان مديريت دانشگاه ها و نهادهاي درون دانشگاه تنظيم شده است. در باب دانشجويان نيز به هر حال دانشجو نيازمند تحركات سياسي و اجتماعي بوده و ممكن است گاهي با مديريت دچار مشكل شود. اما در زمينه حوادث چند ماهه اخير تمامي اتفاقات از نيروهاي بيروني و نه در دست دانشجويان بود.
بايد توجه داشت كه نمي توان گفت دانشگاه و دانشجو فعاليت سياسي و اجتماعي نكند،  بلكه دانشجو بايد از نظر تربيتي مهارت هايي را نيز براي فعاليت هاي سياسي كسب كرده و وارد اين فعاليت ها شود. البته ممكن است اشتباهي هم مرتكب شود،  اما همه مسئولان قبول دارند كه بايد با سعه صدر با آنها برخورد كرد. در حوادث اخير نيز دست هاي عجيب و غريب جامعه بيروني دانشجويان را مورد اذيت و آزار بسيار قرار داده و بعد كه مسأله وارد دستگاه هاي قضايي شد براساس مصالح عالي با دانشجويان برخورد نشد.
به هر حال پوشيده نيست كه حكومت بايد زبان انتقاد دانشجو را پذيرا بوده و اگر به حق دست آنها را اجرا كند، ديگر نيازي نيست كه دانشجويان را آن هم متأسفانه از سوي افرادي خودسر مورد ضرب و شتم قرار بدهيم.
متأسفانه در حوادث اخير با انعطاف با دانشجويان برخورد نشد حتي در صورتي كه گفته مي شد،  شوراها و كميته هاي امنيتي تأكيد كرده اند كه برخورد با دانشجويان را به نهادهاي دانشگاهي واگذار كنند، اما اين امر مورد توجه قرار نگرفت و جدال روحي در كشور با بازداشت عده اي دانشجو و تحريك عده اي ديگر ايجاد شد. از طرفي جريان هاي خودسر به خوابگاه ها و تجمعات دانشجويي بدون مجوزهاي قانوني حمله كرده و روند بازداشت دانشجويان به حدي رسيد كه مقام معظم رهبري دستور به توقف اين روند دادند. در هر حال، در اين ميان نه مديريت دانشگاه ها و نه دانشجويان مقصر نبوده و عوامل بيروني و خودسر به اين امر دامن زده  بودند. بنابراين به جريان هايي كه از خارج قصد هدايت دانشگاه ها را دارند نبايد اجازه داد تا وارد عمل شوند.
* دكتر حبيبي، در پايان در مورد وضعيت كنوني دانشگاه علامه طباطبايي توضيح دهيد. چند ماه پيش بحث تغيير مكان دانشگاه و منسجم شدن آن مطرح بود،  در اين زمينه تصميمات جديدي گرفته ايد؟
- دانشگاه علامه طباطبايي،  تنها دانشگاه تخصصي علوم انساني و اجتماعي كشور است كه به لحاظ تعداد دانشجو، دومين دانشگاه كشور است. بيش از ۴۵ رشته و گرايش كارشناسي ارشد و ۱۵ دوره دكترا و نزديك به ۴۰۰ دانشجوي دكترا،  ۳ هزار دانشجوي كارشناسي ارشد دارد.
رشته دكتراي فلسفه هنر براي اولين بار در اين دانشگاه راه اندازي شده و از بهمن ماه امسال دانشجو مي پذيرد. همچنين رشته جهانگردي و هتلداري در آينده تبديل به دانشكده جهانگردي شده و دانشكده تربيت بدني نيز در زير مجموعه اين دانشگاه اضافه خواهد شد.
در مورد وضعيت تمركز مكاني دانشگاه نيز تصميم گرفته شده تا زير مجموعه دانشگاه علامه طباطبايي،  در طول ۳ سال با فروش كليه اموال موجود دانشگاه و ساخت زميني با زير بناي ۶۰۰ هزار متر مربع،  به دهكده المپيك منتقل شود. در حال حاضر، نيز ۳ ساختمان موجود در اين زمين در حال بازسازي است كه با پايان كار بازسازي در تابستان سال ۸۳ در ابتدا دو دانشكده حقوق و علوم سياسي و دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي به دهكده المپيك منتقل مي شوند.
* در مورد وضعيت دانشكده علوم ارتباطات تازه تأسيس شده دانشگاه علامه طباطبايي چه تصميمات تازه اي گرفته ايد؟
دانشكده علوم ارتباطات نيز از دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه جدا شده و به طور موقت ساختماني در خيابان وليعصر،  زير پارك ساعي براي آن درنظر گرفته شده است كه با توجه به انجام مراحل بازسازي ساختمان زودتر از بهمن ماه امسال مراحل انتقال صورت نخواهد گرفت.
با توجه به تصميماتي كه براي توسعه اين دانشگاه در نظر گرفته شده كمك مالي خيرين در ساخت خوابگاه هاي دانشجويي و ساخت دانشگاه مسلماً بسيار مؤثر خواهد بود و اگر در اين راستا همكاري با دانشگاه صورت بگيرد ساختمانها نيز به نام خود خيرين، نامگذاري خواهدشد.

به منظور تقويت فعاليت هاي علمي پژوهشي دانشجويان و اعضاي هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي، تسهيلات ويژه اي در اختيار آنان قرار مي گيرد.
دكتر كريم زارع معاون پژوهشي دانشگاه آزاد اسلامي و عضو شوراي پژوهش هاي علمي كشور در گفت وگويي با «همشهري دانشجو» ضمن اعلام برنامه هاي تازه اين دانشگاه به منظور ارتقاي سطح علمي و پژوهشي اظهار داشت: با توجه به اين كه امسال سال پژوهش در نظر گرفته شده است، طي بخشنامه اي براي ارائه تسهيلات به محققان اين دانشگاه، مقرر شده تا سقف ۵/۱ ميليون تومان به پژوهشگران شركت كننده در سمينارهاي خارج از كشور جهت ارائه مقالات علمي، پرداخت شود تا جهت هزينه هاي بليت و اقامت و ثبت نام در كنگره هاي مزبور دچار مشكلي نشوند و از طرف ديگر يك ميليون تومان وام ضروري بدون بهره جهت ساير هزينه هاي شخصي اخذ نمايند.
وي گفت: مطابق مصوبات جديد، از اين پس به ازاي هر مقاله چاپ شده در مجلات علمي معتبر بين المللي (ISI) يك ميليون تومان جايزه نقدي و به ازاي مقالات علمي پژوهشي چاپ شده در مجلات داخل كشور، ۶۵۰ هزار تومان به نويسندگان آن در دانشگاه تعلق خواهد گرفت. ضمن آنكه طي بخشنامه صادر شده واحدهاي دانشگاهي مكلف به پرداخت جايزه تا سقف ۲۷۵ هزار تومان به ازاي هر مقاله علمي ترويجي دانشجو و استاد دانشگاه در نشريات داخل كشور و پرداخت ۱۰۰ هزار تومان جايزه به مقالات چاپ شده در مجلات فاقد درجه علمي شده اند.
دكتر زارع اضافه كرد: بر همين اساس به منظور تشويق دانشجويان به كار پژوهشي، براي چاپ هر مقاله در مجلات منطقه اي از اين پس ۵۰ هزار تومان و براي درج مقالات علمي مزبور در روزنامه هاي كشور ۲۰ هزار تومان به دانشجويان يا اساتيد دانشگاه جايزه داده خواهد شد.
معاون پژوهشي دانشگاه آزاد، با اشاره به تشكيل كميسيون مجلات و تصويب مجلات علمي پژوهشي در اين دانشگاه گفت: با تشكيل اين كميسيون و عضويت اساتيد برجسته رشته هاي مختلف در آن، مجلات علمي به عنوان ابزاري براي رشد كيفي و توسعه علمي، به طور رسمي راه اندازي شده و توسعه مي يابند به طوري كه امسال جمعاً نزديك به ۵۰ مجله علمي پژوهشي موفق به اخذ مجوز شده اند.
دكتر زارع در زمينه فرصت هاي مطالعاتي اعضاي هيأت علمي اين دانشگاه گفت: مقدمات لازم براي استفاده بيشتر اعضاي هيأت علمي از فرصت هاي مطالعاتي فراهم شده و به منظور جلوگيري از مهاجرت نخبگان نيز بخشنامه دانشجويان ممتاز به تصويب رسيده و ابلاغ شده است كه طي آن دانشجويان ممتاز دانشگاه و برگزيدگان جشنواره هاي خوارزمي بدون كنكور وارد دوره هاي تحصيلات تكميلي مي شوند.
وي با اشاره به مشكلات مربوط به رشد و توسعه پژوهش در دانشگاه هاي دولتي و آزاد كشور افزود:
در سال جاري يك ميليون دانشجو در رشته هاي مختلف دانشگاه آزاد اسلامي تحصيل مي كنند و اين بدان معناست كه ۵۵ درصد دانشجويان كشور تحت پوشش دانشگاه آزاد اسلامي قرار دارند و ما مي بايست ترتيبي اتخاذ كنيم تا دست كم يك پنجم فارغ التحصيلان اين دانشگاه به عنوان محققاني برجسته تربيت شوند و به خدمت جامعه درآيند.