محسن احمدي
اشاره؛
موضوعاتي هستند كه از بس تكرار مي شوند، نه شنيده مي شوند و نه ديده و نه حتي ديگر حضورشان حس مي شود. مثل ريگي در كفش كه پس از پيمودن مسافتي ديگر جزيي از كف پاست و مشغله اي دائم براي ذهن خسته اي كه فشارهاي ريز و درشت و پيوسته عاجزش كرده است. آنقدر عاجز كه نه فرصتي و نه تواني براي درآوردن ريگ مزاحم از كفش نيست.حكايت كتاب و كتابخواني در كشور ما از اين دست موضوعات است. مطالعه، مشغله ذهني بسياري از ماست. دلمان براي خواندن يك ورق كتاب لك مي زند، اما يا فرصت اش نيست يا دل و دماغي.
طبق آخرين آمار سرانه مطالعه روزانه هر ايراني ۴ دقيقه است. بدين بهانه چاره هاي بسياري براي بالا بردن فرهنگ كتابخواني توسط نهادها و سازمانهاي مربوطه انديشيده  مي شود. از جمله آنها برپايي نمايشگاه هاي كتاب داخلي و بين المللي، برگزاري همايش هاي گوناگون جهت ترويج فرهنگ مطالعه و راه اندازي بازار كتاب و دادن
بن كتاب و تخفيف هاي ويژه است. اما همه اينها و از طرفي شنيدن توصيه هاي مختلف براي خواندن كتاب توسط آدم هاي جورواجور، مثل شنيدن همان موضوعات تكراري كه در اول گفتم، بي اثر است.
اين گزارش نگاهي ديگر، با زباني ديگر به برپايي يكي از اين نمايشگاه ها جهت بالا بردن فرهنگ مطالعه در ايران است: «هفدهمين نمايشگاه كتاب دانشگاهي (۲۶ مهر- ۴ آبان ماه)».
به ما نگاه كنيد
آنچه در ورود به نمايشگاه، بيش از همه جلب توجه مي كند سكوتي است كه تمام محوطه نمايشگاه را فرا گرفته است. ناشران زيادي در نمايشگاه شركت نكرده اند. بعضي از آنان هنوز پس از گذشت دو روز از نمايشگاه در حال چيدن كتابهاي خود در غرفه اند. ناشري كتابهايش را به صورت باز، نيمه باز، ايستاده، كج و بسته بر روي ميز كوچكي تزئين كرده است. گويي كتابهايش با زبان بي زباني ياري خوانندگانشان را مي طلبند. چند نفري دانشجو مشغول ديدن كتابها هستند. اما هيچ كدام براي خريدن آنها اقدامي نمي كنند. بيشتر غرفه داران نه شور و هيجان نمايشگاه بين المللي كتاب را دارند و نه اصراري براي تبليغ و جذب دانشجويان. رايانه هايشان خاموش و ضبط صوت هايشان صامت است. دانشجويان نيز رغبتي براي خريد از خود نشان نمي دهند. اغلب شان تخفيف كم كتابها از سوي متوليان نمايشگاه، تكراري بودن كتابها، نداشتن كتابهاي چاپ اول و عدم استقبال ناشران معتبر از نمايشگاه را علت اصلي بي انگيزگي خود مي دانند. روابط عمومي نمايشگاه نيز تبليغ چنداني براي جذب دانشجويان نكرده است، به غير از پخش يكي دو خبر از صدا و سيما و چاپ خبر افتتاحيه نمايشگاه در بعضي از مطبوعات كشور.
فقط گوش كنيد
علت را از معاون ستاد اجرايي نمايشگاه؛ عباس قلي پور مي پرسم. به گرمي استقبال مي كند. اما قبل از پاسخ، مي خواهد توضيحي درباره اهداف برپايي نمايشگاه و مشكلات آن بگويد. ضبط صوت را نزديك صندلي اش، روي ميز قرار مي دهم: «يكي از اهداف كتاب دانشگاهي خدمات رساني به دانشجويان است. در همين راستا برگزاري نمايشگاه كتاب يكي از فعاليت هايي است كه به دانشجويان اين امكان را مي دهد كه كتابهاي مورد نياز خود را با قيمت ارزان تر و صرف زمان كمتر تهيه كنند. دسترسي آسان و از همه مهمتر بالا بردن فرهنگ كتابخواني از ديگر اهداف ماست. حدود ۷۰ ناشر را دعوت كرديم. ۲۰ درصد از اين تعداد را ناشران خارجي تشكيل مي دهند. حدود ۴۰ غرفه نيز در اين نمايشگاه برپاست كه از اين ميان ۳۰ غرفه متعلق به ناشران داخلي است. البته هر كدام از ناشران نمايندگي چند ناشر ديگر را هم دارند كه سرجمع ۸۰ درصد كتابهاي ارائه شده داخلي و ۲۰ درصد آن اختصاص به ناشرين خارجي دارد. اغلب قريب به اتفاق ناشران نيز دولتي هستند. انتشارات دانشگاه تهران، سمت، علم و صنعت، امام حسين، امام صادق، مركز مطالعات استراتژيك، پژوهشكده حوزه دانشگاه و... از جمله اين ناشرين هستند. متأسفانه بسياري از ناشران معتبر و... در اين نمايشگاه شركت نكردند. بسته بودن سيستم اداري براي ناشران دولتي و استقبال از خريد كتاب و پرفروش  بودن آن در اين ايام از جمله علت هاي عدم شركت بعضي از ناشران در نمايشگاه است. البته سابقه بد برگزاري نمايشگاه در سال گذشته نيز علت ديگري است.»
از قلي پور در باره ضرورت برپايي و ويژگي خاص اين نمايشگاه، با توجه به برگزاري همه ساله نمايشگاه بين المللي كتاب تهران مي پرسم. پاسخ مي دهد: «احساس ما اين است كه دانشجويان در همان شروع ترم نياز به خريد كتاب هاي تحصيلي و تخصصي خود دارند. بنابراين نمي توانند تا ارديبهشت ماه براي تهيه آن صبر كنند. در آنجا در همه سطوح كتاب عرضه مي شود. در حالي كه به قول مسجد جامعي، وزير فرهنگ و ارشاداين نمايشگاه بايد تداوم داشته باشد و تقويت شود هرچند كه كامل نيست. از ويژگي هاي اين نمايشگاه كه در سال هاي قبل نبود راه اندازي غرفه ويژه اي به مناسبت ايام شعبانيه است كه توسط مؤسسه فرهنگي موعود برپا شد كه در آن آثار مكتوب مربوط به امام زمان (عج) به نمايش گذاشته شده است. »
وقتي دوباره از قلي پور درباره پرسش اولم، يعني عدم استقبال دانشجويان و كمي تبليغات براي ديدن از نمايشگاه و عدم مشاركت دانشجويان و استادان در برگزاري نمايشگاه مي پرسم، مي گويد: «مشاركت خاصي به شكل سازمان يافته از كسي نخواستيم. دوستاني هستند كه هم در جهاد دانشگاهي هستند و هم از اعضاي هيأت علمي دانشگاه تهران، با آنها مشورت كرديم و كمك گرفتيم. استقبال كم است، قبول دارم. اما اين عدم استقبال به خاطر بي انگيزگي دانشجويان و عموماً كم شدن زمان مطالعه در قشر كتابخوان است. علت اينكه شركت هاي تبليغاتي را دعوت نكرديم فشاري است كه از سوي مسئولين برروي ما هست كه تأكيد دارد كه شركت كننده ها صرفاً ناشر دانشگاهي باشند. در صورتي كه سال ۷۹ ما غرفه اي را به شركت هاي كامپيوتري اختصاص داديم. پول خوبي هم در آورديم. آنها نرم افزار خودشان را مي فروختند و از طرفي با ايجاد سروصدا و پخش نوارهاي مذهبي و موسيقي مجاز و سالم شور و حال خوبي به نمايشگاه داده بودند يا غرفه اي ديگر كه به فروش عطر و عكس و تراكت هاي تبليغاتي شركت هاي مربوط به صنعت نشر و چاپ مي پرداخت. اما امسال گفتند اين نمايشگاه فقط دانشگاهي است.»
تخفيف ۱۰ درصد، عجله كنيد
تخفيف نه چندان زياد كتاب ها، مشكل ديگري است كه بيشتر دانشجويان در گفت وگو مطرح مي كنند. اما قلي پور هرچند اين تخفيف را كافي نمي داند اما سقف آن را تا ۵۰ درصد هم بالا مي برد: «ما ناشران را ملزم كرديم كه ۱۰ درصد تخفيف بدهند. در مصاحبه مطبوعاتي هم سقف آن را ۱۰ الي ۳۰ درصد اعلام كرديم و حتي ناشراني مثل مركز مطالعات استراتژيك و بعضي از ناشران خارجي ۳۰ تا ۵۰ درصد هم تخفيف  قائل شدند. ضمن آن كه نرخ دلاري كه عرضه مي كنند ميانگين ۲۵۰ تومان است. در صورتي كه در نمايشگاه هر دلار به قيمت ۳۵۰ تومان عرضه مي شود. تازه خريدار بايد كلي صف بايستد و با ارايه كارت دانشجويي و يا معتبر مجاز به خريد كتاب خارجي است.»
به ناشران كمك كنيد
اغلب ناشران پركار متقاضي درخواست فضاي كافي براي نمايش و عرضه توليداتشان هستد. وقتي پس از يك نظرسنجي كامل از چگونگي شركت در نمايشگاه كه شامل نحوه تخصيص متراژ و اجاره بهاي غرفه از ناشران انجام مي شود و به عبارتي براي گرفتن غرفه در نمايشگاه پذيرفته مي شوند، ناشران نيز درخواست همراهي متوليان نمايشگاه در قالب يارانه را دارند. اما واقعيت چه مي گويد؟ اين پرسشي است كه از بعضي ناشران پرسيده شد. محمدزاده، از مؤسسه ديباگران مي گويد: «به نظر من اگر چه تبليغات امسال كمتر بود، اما استقبال بهتر است. هر چند كه فروش بسيار پايين است. با توجه به اينكه تخفيف خوبي هم در نظر گرفته شده است. ما كليه موجودي كتابهاي خود را ارائه كرده ايم از چاپ قديم گرفته تا چاپ امسال كه حدود ۵۷۰ عنوان كتاب مي شود. كه از اين تعداد ۵۷ عنوان مربوط به چاپ امسال است. منتها مشكلي كه هست كمي مساحت نمايشگاه بطور كلي است. قيمت متراژ غرفه ها نيز كمي گران است. شما حساب كنيد ناشري كه روبه روي دانشگاه تهران است با خود مي گويد من كتاب ارائه مي دهم. به قيمت پشت جلد هم مي دهم، دانشجو هم اگر كتاب مي خواهد مجبور است بخرد. پس چه دليلي دارد كه در نمايشگاه شركت كنم و متري فلان قيمت هزينه غرفه بدهم. بنابراين نيازي به شركت در نمايشگاه نمي بيند».
تعجب نكنيد
با نگاهي گذرا، مي توان دريافت اغلب كتابها غيرتخصصي و در حد شرح حال و گزيده اي از زندگي اديبان و مورخان است و يا كتابها اغلب همان كتابهايي است كه در خيابان انقلاب هم مي توان آنها را پيدا كرد. پس چه دليلي براي استقبال دانشجويان وجود دارد؟ در اين خصوص يكي از ناشران مي گويد: «هيچ محدوديتي براي عرضه كتابهايمان نداشتيم. اگر همه غرفه ها را خوب ديده باشيد، كمتر از ده درصد آن كتابهايي است كه شما نام برديد. نحوه گزينش كتابها كاملا، بصورت اختياري و آزاد بود. كتابهاي تخصصي و دانشگاهي هم اگر خوب بگرديد پيدا مي شود.تعجب مي كنم از كجا به اين نتيجه رسيديد؟» تعجب نكنيد، كافي است به يكي دو غرفه از نمايشگاه سري بزنيد تا متوجه شويد كه بر روي كاغذي نوشته شده: «لطفاً سؤال نفرماييد كتاب... موجود نيست.» اينها را دانشجويي كه حرفهاي ما را شنيده مي گويد.
خواهش مي كنم به ما توجه كنيد
حرفهاي اين دانشجو باعث شد به سراغ دفتر پيشنهادها و انتقادات نمايشگاه بروم. صفحات زيادي را دانشجويان و بازديدكنندگان سياه كرده بودند. عده اي از برگزاري خوب نمايشگاه نوشتند و عده اي ديگر از تخصصي نبودن نمايشگاه. بعضي از آنها را در دفتر خود يادداشت كردم. خواندنش بي فايده نيست.
* كتابهاي مهندسي بسيار كم است. به اميد فرداي بهتر سكوت مي كنيم.
دانشجوي مهندسي دانشگاه آزاد
* سطح كيفي نمايشگاه پايين بود اما تعداد شركت كنندگان و بازديدكنندگان بسيار زياد بود. خسته نباشيد.
دانشجوي شيمي
* چرا كتابهاي رشته علوم اجتماعي - بخصوص ارتباطات- كم است؟
دانشجوي علوم اجتماعي
* دانشجوي رشته زيست شناسي هستم. در اين نمايشگاه از هر رشته اي كتاب موجود است. به غير از رشته هاي علوم پايه و گياهي.
م- زاهداي- بابلسر
*كتابهاي كامپيوتر خيلي زياد بود. خيلي هم خوب بود. اما كتابهاي حقوقي بسيار كم است.
دانشجوي رشته حقوق- شهيد بهشتي
* آنقدر كه در شهر پوستر زديد و تبليغ كرديد هيچ خبري هم نيست. عنوان بين المللي هم در حد اين نمايشگاه نيست.
دانشجوي سال سوم رشته زبان فرانسه
*چرا از ناشران معتبر براي بالا بردن اعتبار نمايشگاه استفاده نكرديد؟
فضول باشي
خواهش مي كنم ما را بخوانيد
دفتر را مي بندم. از در نمايشگاه به طرف خيابان انقلاب به راه مي افتم. دستفروشي كتابهايش را حراج كرده، كتابها بر روي زمين مرتب چيده شده بودند. آنها با هم فرياد مي زدند: ما را بخوانيد.

اولين گزارش ارزيابي كلان علم و فناوري كشور پس از تصويب شاخص هاي ارزيابي علم و فناوري توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي و ابلاغ آن در تاريخ ۲۴/۱۱/۸۱ به وسيله هيأت نظارت و ارزيابي فرهنگي و علمي تدوين و به منظور بررسي و تأييد به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ارائه شد. اين گزارش تصوير روشني را از وضعيت علم و فناوري كشور ترسيم مي كند و حاوي پيشنهادهايي اساسي براي بهبود اين وضعيت است. در اين گزارش پيشنهادهايي كم شمار و قابل اجرا در كوتاه مدت نيز ارائه شده است تا با اجراي آن برخي از مشكلات حاد سامانه علم و فناوري كشور گشوده شود.
گزارش ارزيابي كلان علم و فناوري كشور براساس شاخص هاي مصوب شوراي عالي در پنج بخش انساني، مالي، ساختاري، عملكردي و بهره وري تهيه شده است. پس از تصويب عناوين شاخص ها توسط شوراي عالي، فرآيند ارزيابي تعيين شده و گردآوري، اعتبار سنجي و پردازش اطلاعات لازم صورت پذيرفته است. در نهايت گزارش در جلسات متعدد مورد بحث، تبادل نظر و تأييد شماري از نخبگان و مديران ارشد نظام علم و فناوري كشور قرار گرفته است.
اين گزارش، اولين گزارش رسمي ارزيابي كلان علم و فناوري كشور به شمار مي رود و تهيه و انتشار آن از آن جهت كه مقدمه اي براي آينده نگري و آينده پژوهي و امري ضروري براي سياستگذاري و تعيين و تدوين راهبردها و برنامه هاي كلان علم و فناوري است، حائز اهميت فراوان مي باشد.
اين گزارش ابعاد مختلف سامانه علم و فناوري كشور و روند تحولات آن را با استفاده از اطلاعات موجود بررسي و تحليل و وضع كشور را با ساير كشورهاي جهان مقايسه كرده است.
اهم نتايج به دست آمده در اين گزارش پس از بررسي آمارها و تحليل آنها عبارت است از:
۱- شمار نيروي انساني شاغل در بخش تحقيقات طي سال هاي گذشته رو به افزايش بوده است، به طوري كه با احتساب دانشجويان در حال گذراندن پايان نامه تعداد آن از ۲۸۵ نفر در يك ميليون نفر در سال ۱۳۷۱ به ۸۴۲ نفر در يك ميليون نفر در سال ۱۳۷۹ رسيده است.
۲- تعداد محققان كشور در سال ۷۹ نسبت به سال ۷۷، ۶۴ درصد افزايش يافته است.
۳- مقايسه آمار محققان با اعضاي هيأت علمي كشور نشان مي دهد كه شماري از اين محققان بالقوه كشور در امر تحقيقات فعال نيستند.
۴- تعداد محقق در يك ميليون نفر جمعيت در ايران بيشتر از ميانگين آسيا و كمتر از سطح متوسط جهاني است. در سال ۱۳۷۵ اين تعداد در ايران با در نظر گرفتن آمار دانشجويان دوره تحصيلات تكميلي كه در حال گذراندن پايان نامه هستند، ۶۷۸ نفر است كه اگرچه نسبت به كشورهاي صنعتي پايين تر است، ولي از ميانگين كشورهاي آسيايي با تعداد ۵۳۷ نفر بالاتر است.
۵- با اينكه اعتبارات تحقيقاتي تخصيص يافته دولتي طي سال هاي گذشته افزايش داشته است ولي هنوز در مقايسه با توليد ناخالص داخلي ناچيز است. اعتبارات تحقيقاتي پرداختي سال ۷۷ نسبت به سال ۷۵ از رشدي معادل ۴۰ درصد برخوردار است. همچنين اعتبارات تحقيقاتي مصوب سال ۷۹ نسبت به سال ۷۵ با افزايش ۱۶۰ درصدي همراه مي باشد. اگر چه در اين زمينه شاهد افزايش نسبتاً چشمگيري هستيم ولي در سال ۷۵، اعتبارات تحقيقاتي، در مجموع ۳۱/۰ درصد توليد ناخالص داخلي را تشكيل داده است و اين رقم در سال ۷۷ به ۳۰/۰ درصد و در سال ۷۹ به ۲۹/۰ درصد رسيده است.
۶- بخش خصوصي سهم اندكي در تأمين هزينه هاي تحقيقاتي كشور دارد.
۷- تعداد مراكز تحقيقاتي طي سال هاي ۷۵ تا ۷۹ رشد كمي داشته است.
۸- تعداد انجمن هاي علمي در كشور رو به افزايش است. در سال هاي ۷۵، ۷۷ و ۷۹ به ترتيب ۷۷، ۱۰۱ و ۱۳۱ انجمن علمي در كشور وجود داشته است كه رشد ۷۰ درصدي آن در اين سال ها نشانگر اقبال جامعه علمي كشور به ايجاد تشكل هاي علمي- تخصصي به منظور توسعه و ارائه فعاليت هاي پژوهشي به شكل سازمان يافته مي باشد.
۹- تعداد پايگاه هاي رايانه اي متصل به شبكه جهاني (اينترنت) از رشد قابل توجهي برخوردار است. تعداد پايگاه ها و شبكه هاي رايانه اي اطلاع رساني علمي از تعداد ۷۹۴ پايگاه در سال ۷۵ به تعداد ۲۷۷۶ پايگاه در سال ۷۷ و ۴۶۰۶ پايگاه در سال ۷۹ افزايش يافته است يعني طي سال ۷۵ تا سال ۷۹ معادل ۴۸۰ درصد رشد داشته است.
۱۰- تعداد طرح هاي تحقيقاتي فعال در كشور روبه افزايش است.
۱۱- تعداد مقالات منتشر شده در مجلات رشد خوبي داشته است.
۱۲- با وجود دارا بودن حدود يك درصد جمعيت دنيا، سهم كشور در توليدات علمي نمايه شده در پايگاه ISI در سال ۲۰۰۰ ميلادي حدود دوازده صدم درصد بوده، لكن به شدت در حال افزايش است. در سال ۲۰۰۰ ميلادي با افزايش مقالات منتشر شده نسبت به سال هاي قبل، تعداد توليدات علمي كشور، نمايه شده در پايگاه ISI ۱۴۰۸ مورد بوده است كه در سال هاي بعد نيز روندي افزايشي داشته و در سال ۲۰۰۲ ميلادي به ۲۲۶۶ مورد بالغ مي شود.
۱۳- اعتبارات تحقيقاتي به ازاي هر محقق در ايران در مقايسه با آمارهاي بين المللي بسيار كم است. در حالي كه در ايران اين شاخص در سال ۱۳۷۵، حدود ۸/۳ هزار دلار گزارش شده است، در همين سال در چين ۳۸ هزار دلار و در هند ۷۶ هزار دلار به عنوان سرانه اعتبارات تحقيقاتي هر محقق، در نظر گرفته شده است.

علي رضا نجابي - كارشناس پژوهشي جهاد دانشگاهي
توسعه صنعت IT در هند از اوايل دهه ۹۰ آغاز و صادرات نرم افزار در اين كشور از ۱۲۸ ميليون دلار در سال ۱۹۹۱ به ۶ ميليارد در سال ۲۰۰۰ و حدود ۱۰ ميليارد دلار ظرف ۹ ماهه اول سال ۲۰۰۱ رسيده است. براساس برنامه پيش بيني شده قرار است درآمد ناشي از تهيه نرم افزار در اين كشور به ۸۷ ميليارد دلار برسدكه از اين مقدار ۵۰ ميليارد دلار به خارج صادر خواهد شد و ميزان اشتغال زايي در اين بخش به ۲/۲ ميليون خواهد رسيد.
موفقيت دولت هند در دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده ظرف ۱۰ سال گذشته و دستيابي به رشد درآمدي معادل ۵۰ درصد در سال در بخش نرم افزار، حاكي از وجود برنامه  مناسب و پياده سازي برنامه ها ظرف ساليان گذشته بوده است.
مدير Nasscom بيان مي دارد باوجود چالش هاي زيادي كه در صنعت نرم افزار هند وجود دارد، در بررسي هاي سالانه در اين صنعت، بهبودپذيري و تداوم رشد ديده مي شود به طوري كه اين صنعت داراي درآمد ۱۰ ميليارد دلاري بوده و سبب ايجاد ۹۲ هزار شغل شده و به طور غيرمستقيم سبب ايجاد اشتغال بيش از ۲۵۰ هزار نفر شده است.
همچنين اين صنعت در دستيابي به مشاركت اقتصادي، با رشد قابل توجهي همراه بوده است. افزايش مشاركت ها با سرمايه گذاري مستقيم خارجي، استخدام، صادرات همراه مي باشد، به طوري كه طي ۶ سال گذشته ۹/۱۸ بيليون دلار در جذب FDI، در سال ۲۰۰۵ به ۲/۱ بيليون دلار افزايش خواهد يافت.
صنعت خدمات نرم افزار هند، بازارهاي جديدي را براي خود ايجاد خواهد كرد. در اين ميان بازارهاي جديد، فرصت هايي را براي رشد تدارك مي بينند. اين فرصت ها در كشورهاي آلمان، فرانسه، ايتاليا، سنگاپور، كره، مالزي، جنوب شرقي آسيا، مكزيك، اروگوئه، برزيل و آمريكاي لاتين است.

الهام رضاخاني
تحصيلات دانشگاهي در آلمان در دانشگاه ها، مجتمع هاي  آموزش عالي، دانشگاه هاي عالي آموزش هنر، مدارس عالي فني، امكان پذير است. شرط ورود به دانشگاه ها و مدارس عالي فني داشتن ديپلم دبيرستاني سيزده ساله (Abitur) است. دارندگان ديپلم ۱۲ ساله خارج از كشور آلمان، پس از گذراندن آزمون تشخيص علمي به تقاضاي داوطلب، يا پس از طي دوره هاي يك ساله Studien Kolleg در كالج هاي مقدماتي، مي توانند به دانشگاه راه يابند. انتخاب رشته دانشگاهي نيز بر اساس نوع تحصيل در اين كالج ها و نمرات اخذ شده صورت مي گيرد.
تحصيلات دانشگاهي شامل دو دوره پايه و اصلي است كه طول دوره پايه، ۴ نيم سال و دوره اصلي ۸ نيم سال است. دانشگاهها در آلمان مستقل هستند و بودجه كليه مراكز آموزش عالي كه دولتي هستند، از طرف مسئولان ايالتي و وزارت فرهنگ آلمان تأمين مي شود.
دوره هاي تحصيلي و ارزشيابي مدارك تحصيلي دانشجويان
- Voprurung اولين دوره تحصيلي در دانشگاه هاي آلمان است كه شامل حداقل ۴ نيم سال تحصيلات پايه است كه فقط منجر به ادامه تحصيل در دوره بعدي دانشگاهي مي شود و مجوزي براي كار محسوب نمي شود. دروس اين دوره عملي و نظري است و دروس اجباري بايد حداقل ۲۰ ساعت در هفته باشد. مدرك اين دسته از دانشجويان «كارداني» ارزشيابي مي شود.
- DiplomIng.(FH) اين مدرك در مدارس عالي فني يا مجتمع هاي آموزش عالي اعطا مي شود. طول اين دوره حداقل شامل ۴ نيم سال است كه بعد از گذراندن دوره پايه، يك دوره كارآموزي آغاز مي شود. در پايان اين دوره دانشجو پايان نامه تحصيلي را نيز ارائه مي دهد و موفق به اخذ مدرك «كارشناسي» مي شود.
- MagisterArtiumاين دوره هاي پيوسته تحصيلي حداقل ۱۲ نيم سال(با احتساب دوره پايه) طول مي كشد. به دانشجويان اين دوره بعد از به پايان رساندن امتحانات نهايي، پايان نامه تحصيلي اعطا مي شود و مدرك آنان در كارشناسي ارشد پيوسته ارزشيابي مي شود.
- Doktor ingenieur براي ورود به اين دوره دارا بودن معدل خوب شرط لازم است. اين دوره در كشور آلمان پژوهشي است و سه تا پنج سال به طول مي انجامد و نوشتن پايان نامه و دفاع موفقيت آميز از آن و سپس انتشار پايان نامه دكترا و امتحانات شفاهي از دروس اصلي مربوط به پژوهش، مراحل پاياني اين دوره است، در پايان اين دوره به دانشجويان مدرك «دكترا» اعطا مي شود

مديريت دانش
مهوش عبدالكريمي
دانشجوي دكتراي تخصصي مديريت بازرگاني دانشگاه آزاد اسلامي
ما امروزه در اقتصاد دانش مدار به سر مي بريم. دارايي هاي اصلي بنگاه هاي اقتصادي نو، نه در ساختمان ها، ماشين آلات و مستغلات، بلكه در هوش، دانش، فهم، مهارت و تجربه هاي كاركنان آنها نهفته است. مي توان نشان داد كه مهار كردن قابليت ها و تعهد كاركنان فرهيخته، چالش  اصلي مديريت در زمان ما محسوب مي شود.

تعريف دانش
ارنست يونگ يكي از راهبران «مديريت دانش»
درون سازماني، احتمالاً بهترين تعريف آن را ارائه مي كند: «آنچه افراد جهت انجام مشاغل خويش بدان نياز دارند.»
شغل ما در «مديريت دانش» به تعيين چگونگي تبديل اطلاعات به فرم قابل استفاده مجدد دانش مفيد و به خلق، شناسايي، كسب و توزيع دانش مورد لزوم افراد، شكل مي دهد.

تعريف كاربردي دانش
سرمايه گذاري در علم، بهترين و بيشترين سود را به بار مي آورد. (بنيامين فرانكلين)
محققان علاوه بر «اطلاعات» و «دانش» كه كم و بيش القا كننده مفهوم آگاهي و دانش هستند، از واژه هاي ديگري نيز استفاده مي كنند. مثلاً به تشريح مفاهيمي نظير: عقل، بصيرت، اراده، عمل و نظاير آنها مي پردازند. در واقع براي حصول به هدف ها و مقاصد علمي تر، مفاهيم داراي مرتبه بالاتر مانند حكمت و بصيرت در خود «دانش» مستتر تلقي مي شود.
پيتر دراكر
مديريت دانش، داراي سه هدف بسيار كلي است:
۱- تلاش براي ايجاد منابع، ۲- مخازن يا انبارهاي دانش، ۳- كوشش براي ارتقاي فرهنگ ها، مخازن دانش كه عبارتند از:
۱- دانش  بيروني(هوش رقابتي)، ۲- دانش ساخت مند دروني(گزارش هاي پژوهشي، نوشته ها و روش هاي مربوط به بازاريابي محصول محور)، ۳- دانش بي ساختار دروني(پايگاه هاي مباحثه اي مملو از دانشي كه گاهي «درس هاي آموخته شده» ناميده مي شوند.)

انواع دانش
چهار نوع دانش مشخص شده است:
۱- دانش نيروي انساني، ۲- دانش مكانيزه، ۳- دانش مستند و ۴- دانش خودكار(اتوماتيك).

چارچوب مديريت دانش
چارچوب كاري مديريت دانش عبارت است از:
*مشخص كردن سرمايه هاي دانش يك شركت.
* سرمايه  دانش كجاست؟ شامل چه چيزهايي است؟ استفاده آن چيست؟ چه شكلي دارد و چگونه قابل دسترسي است.
* آيا استفاده از آن ارزش افزوده مطلوب را توليد مي كند؟ چگونه مي توان سرمايه دانش را براي اين استفاده نگهداري كرد؟ آيا استفاده ازدانش جديد فرصت هاي جديد خلق مي كند؟ (۱۹۹۵Van Der Spek)

مدل SECI 
مدل SECI در فرآيند مديريت دانش چهار مفهوم را شامل مي شود:
۱- اجتماعي كردن، ۲- تركيب كردن، ۳- دروني كردن، ۴- بيروني كردن
سازمان ها به طور معمول اين فرآيندها را براي مديريت دانش به كار مي گيرند.
۱- تسهيم تجربه ها از طريق مشاهده تقليد و به كار بستن آنها در كارگاه ها، سمينارها، كارآموزي ها و همايش ها به منظور اجتماعي كردن آنها.
۲- تبديل دانش ضمني(مانند آن چه در يك كارگاه مي آموزد) به دانش صريح(مانند گزارش نوشته شد) و ثبت و ضبط آن.
۳- نسخه برداري و پخش دانش صريح از طريق انتشار گزارش ها.
كسب دانش از منبعي صريح به طوري كه شخص بتواند با خواندن گزارش  كارگاه، تجربه اي جديد، را با تجربه هاي پيشين تركيب كند.
هر كسب و كاري مي تواند دانش مدار شود:
سال ها قبل از ظهور رايانه، تي.اس.اليوت اطلاعات، دانش و خرد را با يكديگر مرتبط كرد. از آن زمان به بعد بسياري از افراد با شناخت كامل اين سلسله مراتب و كامل كردن آن با مفهوم «داده»، دور توليد آن را بر عكس كرده و ضرر مطرح در آن را به سود تبديل كردند.
نتيجه اين كار يك سلسله مراتب چهار گامي، از «داده» به «اطلاعات»، سپس به «دانش» و در نهايت به «خرد» است. بعضي از شركت ها هم اكنون در حال حداكثر بهره برداري از فناوري موجود هستند. صندوق فيلدليتي اينوستمنتر با كاربردي كه نياز به پهناي باند خيلي زيادي ندارد، يكي از آنهاست. تدارك كننده صندوق روزانه به ۵۷۵۰۰۰ تلفن، كه ۷۵ درصد آن خودكار است، پاسخ مي دهد. اين شركت در حال استقرار يك سيستم تشخيص صدا در كاناداست كه قادر به تشخيص گفت وگو به زبان هاي انگليسي و فرانسه است. تلفن كننده ها مي توانند ارزش خالص سرمايه اي اندوخته هاي خود را بپرسند و پيشنهادهايي در مورد اندوخته هاي ديگران دريافت كنند.
لابد تاكنون عبارت «ببين و احساس كن» را شنيده ايد. اين عبارت در مورد صفحاتي كه از نرم افزار صفحه گسترده خود به دست مي آوريد، گفته مي شد. اين عبارت كم كم معناي جديدي به خود مي گيرد. رايانه ها كم كم به شما نگاه كرده و احساس تان را درك خواهند كرد.
حس گرها و واسطه هاي الكترونيكي روش هاي جديدي را براي تعامل انسان و ماشين فراهم مي كنند. من يك گام جلوتر برداشته و روزي را پيش بيني مي كنم كه رايانه ها قادر به تشخيص و انتقال بوهاي مختلف باشند.
بوهاي مختلف احتمالاً به صورت الكترونيكي، از طريق يك صفحه يك بار مصرف مواد شيميايي ذخيره شده در داخل چاه هاي ميكروسكوپي روي يك ورقه مشبك سيليكون، توليد خواهند شد. با رسيدن به اين مرحله تنها يك گام كوچك تا تبادل دو طرف بو در شبكه اينترنت فاصله خواهيم داشت. روزي خواهد رسيد كه شركت ها بوهاي تجاري خود را همراه نام تجاري شان ثبت كنند.