Hamshahri Newspaper

والتر رالي در قرن شانزدهم از آمريكا به اروپا برگشت و با خود ماده غذايي آورد كه آن را «سيب زميني » مي خواندند. چيزي كه مورد توجه فراوان اروپايي ها قرار گرفت.
طي جنگ جهاني اول و دوم اكثر مردم انگليس به دليل مشكلا ت مالي در باغچه منازل خويش سيب زميني كشت مي كردند و آنها را در روغن سرخ كرده و با نمك به عنوان بخش اصلي غذاي خويش مي خوردند.
در تركيب واژه معروف «غذاي سريع» (Fast Food) جايگاه سيب زميني سرخ كرده و چيپس محفوظ است. آنچه كه هم ارزان است و هم سريع طبخ مي شود و هم بسيار لذيذ است. اما عصر طلا يي سيب زميني سرخ كرده در دهه ۱۹۵۰ توسط مكدونالد با همبرگرهايش قوام يافت.
امروزه «چيپس» بيش و كم سر هر سفره اي يافت مي شود و اكثر بچه ها، نوجوانان و جوانان هفته اي يكي دو بار آن را ميل مي كنند. دلا يل جذابيت چيپس چيست؟ خوشمزه بودن آن؟ سهل الوصول بودن؟ يا قيمت ارزانش؟ اما آيا چيپسي كه مي خوريد ارزان است؟ اگر آري، چقدر؟ و اگر خير، چرا نمي توانيد از مصرف آن خودداري كنيد؟
به هر حال چيپس همان سيب زميني است كه در غذاهاي ايراني هميشه جايگاه ويژه اي داشته، چرا كه آسان به دست ميآمده و در زمره محصولا ت ارزان بوده. اما چيپس از دهه ۱۳۴۰ پا به خانواده هاي ايراني گذاشت و هر چند اوايل به دليل الگوبرداري از نمونه هاي فرنگي محصولي لوكس قلمداد مي شد اما امروز يكي از مواد غذايي اصلي نوجوانان و جوانان به شمار مي رود. همه براي چيپس پول قابل توجهي در مقايسه با آنچه به دست ميآورند مي پردازند، هر چه باشد سيب زميني كيلويي ۳۰۰-۲۰۰ تومان است. با اين وصف چيپس، مصرف كننده را سير مي كند در حالي كه هزينه خريد يك ساندويچ ساده حداقل ۶۰۰-۴۰۰ تومان است، يعني دو برابر هزينه تهيه يك چيپس كوچك.
در حقيقت اكثر مصرف كنندگان چيپس به سهولت استفاده از آن اشاره مي كنند و مي گويند مسأله اصلي دسترسي آسان به اين ماده غذايي در هر جا و در هر شرايطي است. به همين دليل استفاده از چيپس رو به تزايد و در بسياري از خانواده ها جاي سيب زميني كنار مواد غذايي، مثل سيب زميني كنار مرغ يا روي خورش قيمه را هم گرفته است.
چيپس ماده اي خوراكي است كه به دليل جذب روغن كالري زيادي دارد و گاهي جايگزين يكي از وعده هاي غذايي مي شود. در ۱۰۰ گرم چيپس ۵۱۰ كيلو كالري و ۶ گرم پروتئين وجود دارد و به همين دليل هم به عنوان منبع غذا مصرف مي شود و دانشآموزان در ساعات تفريح مدارس به عنوان تغذيه از آن استفاده مي كنند. چيپس در كنار برخي از غذاها به عنوان مزه يا تزئين كننده غذا هم مورد استفاده قرار مي گيرد.
هاديان خانمي كه براي خريد چيپس به فروشگاه مراجعه كرده است، گفت: معمولا ً اواخر هفته يا روزهاي تعطيل كه همه دور هم جمعند چيپس مي خريم و مي خوريم. گاهي هم براي تزئين برخي غذاها از چيپس هاي خلا لي استفاده مي كنم. براي خريد هر بسته ۲۵۰ تا ۴۰۰ تومان هزينه مي كنم و اين قيمت بستگي به اسم و مزه چيپس دارد.
ناديا حبيبي يكي ديگر از مصرف كنندگان گفت: هر هفته دو يا سه بسته چيپس بزرگ يا متوسط مي خرم، بچه ها شيفته آن هستند و گاهي با پنير پيتزا به عنوان يك پيش غذا آن را صرف مي كنيم. چيپس به دليل دارا بودن خاصيت هاي سيب زميني گاهي جايگزين مناسبي براي يك وعده غذايي هم مي شود، چنانكه براي خريد هر بسته چيپس حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان مي پردازم و گاهي از چيپس هاي خلا لي در كنار بعضي از غذاها استفاده مي كنم.
اميري، آقايي كه براي خريد به مغازه آمده است، در مورد خريد چيپس گفت: وقتي همه دور هم جمع باشند يا هنگام مسافرت چيپس مي خريم. به مقدار قابل توجهي از اين خوراكي استفاده مي كنيم چرا كه حمل آن آسان است و در هر شرايطي قابل خوردن است.

انواع چيپس
چيپس هاي كارخانه اي در اندازه هاي مختلفي تهيه مي شوند؛ چيپس هاي كوچك، متوسط و بزرگ. بسته بندي هاي رنگارنگ اين چيپس ها باعث جلب توجه مشتريان و علا قه آنها به استفاده از اين محصول شده. چيپس هاي مربوطه در كارخانه ها با طعم هاي متفاوتي توليد مي شود و هر روز به اين طعم هاي جديد افزوده مي شود.
چيپس هاي خلا لي، بيشتر براي تزئين برخي از غذاها استفاده مي شوند. روي بسته بندي اغلب اين چيپس ها عنوان بدون كلسترول چاپ شده كه مشخص نيست اين عنوان تا چه حد صحت دارد.
گاهي از چيپس ها به عنوان غذا استفاده مي كنند و معمولا ً در رستوران ها به همراه پنير پيتزا اين امر صورت مي گيرد. اين چيپس ها هر پرس ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان ارائه مي شوند كه رقم بسيار بالا يي محسوب مي شود.
چيپس هايي هم در بازار هستند كه به صورت باز به فروش مي رسند. فروش اين چيپس ها كه به چيپس هاي فله اي معروفند، از نظر بهداشتي غير مجاز است.
قيمت ها
چيپس هاي ۵۰ گرمي هر بسته ۱۰۰ تومان و چيپس هاي ۱۰۰ گرمي، ۲۵۰ تا ۳۰۰ تومان هستند.
چيپس هاي خلا لي كه معمولا ً در بسته بندي هاي ۱۰۰ گرمي تهيه مي شوند به قيمت ۴۰۰ تومان به فروش مي رسند.
قيمت چيپس هاي بزرگ يا چيپس خانواده كه ۲۵۰ گرم است، ۹۵۰ تا ۱۱۰۰ تومان است. چيپس هاي فله اي معمولاً به قيمت ارزانتري كيلويي ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان- به فروش مي رسند، كه به دليل ارزان بودن مشتريان زيادي دارند ولي استفاده از آنها از طرف وزارت بهداشت منع شده است.
احمدي صاحب يكي از سوپر ماركت هاي تهران در مورد فروش چيپس گفت: فروش چيپس گاهي به ۳۰ بسته در روز هم مي رسد. بيشتر مشتريان جوانان و دانشآموزان هستند كه بسته هاي ۱۰۰ گرمي و ۵۰ گرمي مي خرند. چيپس هاي طعم دار نيز مشتريان بسياري دارند. او گفت: معمولا ً در اواخر هفته يا نزديك به ايام تعطيل فروش چيپس و پفك بيشتر است.جوانان تركيب نشاسته و نمك را دوست دارند و در حال حاضر مزه هاي مختلفي مثل سركه و سير هم به نمونه هاي قبلي اضافه شده و مصرف كننده، حق انتخاب بيشتري دارد.كريمي يكي ديگر از فروشندگان محصولا ت خوراكي در مورد چيپس گفت: فروش چيپس نسبت به خوراكي هايي مثل پفك و شكلا ت بيشتر است و معمولا ً ۱۵ تا ۲۰ بسته كوچك و متوسط در روز به فروش مي رود؛ اين تعداد در روزهاي پنجشنبه و جمعه بيشتر مي شود. چرا كه چيپس ارزان تر از هر ماده غذايي است.
وي گفت: بيشتر مشتريان چيپس جوانان و نوجوانان هستند گاهي هم خانم ها چيپسهاي خلا لي را براي تهيه غذا استفاده مي كنند.
مقايسه كنيد!
چيپس به عنوان يك محصول تهيه شده از سيب زميني مي تواند مقداري از انرژي مورد نياز روزانه را تأمين كند. اما استفاده روزانه و مكرر از اين ماده خوراكي مشكلا تي را براي مصرف كننده به ارمغان ميآورد. حال اگر هزينه هايي كه براي خريد چيپس پرداخت مي شود صرف خريد موادي ديگر مانند شير يا فرآورده هاي ديگري كه از شير به دست ميآيد، شود، هم در هزينه ها صرفه جويي شده است و هم استفاده از محصولا ت لبني هيچ ضرري را براي انسان به همراه ندارد. مي توان كودكان و نوجوانان را به جاي استفاده دائمي از چيپس به استفاده از سبزي ها سوق داد و تا حدي خوردن دائم آن را كاهش داد.
متوسط وزن هر بسته چيپس ۱۰۰ گرم است و به قيمت ۳۰۰ تومان به فروش مي رسد در حالي كه با خريد يك كيلو سيب زميني به قيمت ۳۰۰-۲۰۰ تومان مي توان چيپسي تهيه كرد كه از سلا مت آن مطمئن بود. چيپسهاي خلا لي كه به دليل زيبايي جايگزين سيب زميني سرخ كرده در كنار برخي از غذاها شده است به قيمت ۴۰۰ تومان به فروش مي رسند. مي توان با خريد سيب زميني و با كمي ذوق و دقت سيب زميني ها را به همان شكل تهيه كرد و مورد استفاده قرار داد. شايد به آن زيبايي و ظرافت نشود؛ اما از نظر قيمت با صرفه تر خواهد بود.با خريد ۵۰۰ گرم سيب زميني حدود ۱۵۰ تومان هزينه صرف مي شود كه اين قيمت نيمي از هزينه اي است كه براي خريد يك بسته چيپس ۱۰۰ گرمي پرداخت مي شود، البته بدون در نظر گرفتن قيمت روغن مصرفي براي سرخ كردن. در حالي كه با صرف اين هزينه مي توان چند برابر آن چيپس هايي را كه از فروشگاه خريده مي شود را تهيه كرد.
همان ماده غذايي با كيفيت بهتر و ارزان تر
با استفاده از سيب زميني غذاهاي ساده و مقوي بسياري مي توان تهيه كرد. روش تهيه چيپس بسيار راحت است. با كمي دقت و حوصله مي توان چيپس خوشمزه اي تهيه كرد كه از سلا مت آن اطمينان داشت.سيب زميني را پوست بگيريد و به شكل ورقه هاي نازك ببريد. ورقه هاي سيب زميني را به مدت ۱ تا ۲ ساعت در آب بخوابانيد سپس آنها را لاي حوله بگذاريد تا آب آن گرفته شود. سپس در يك ظرف گود روغن بريزيد بعد از داغ شدن روغن (به حدي كه با انداختن يك ورقه سيب زميني در آن فوراً شروع به جوشيدن كند) يك كفگير ورقه سيب زميني را در روغن بريزيد و با قاشق آهسته بگردانيد تا ورقه ها از هم جدا شوند. هنگامي كه سيب زميني به رنگ طلا يي روشن درآمد از روغن خارج كنيد و روي حوله كاغذي پهن كنيد تا روغن آن گرفته شود. سپس مقداري نمك روي آن بپاشيد.