اديب وحداني
در شب هاي اهداي جايزه نوبل، معمولا اتفاق هاي جالبي رخ نمي دهد، مگر كه جايزه گيرنده كسي باشد مثل ژان پل سارتر كه به راحتي و بي دغدغه، اصلا از خير جايزه گرفتن بگذرد. دو شب پيش هم در محل اهداي جايزه ها چندان خبري نبود؛ اما محافل پزشكي در بيرون از تالار به جديت فعال شده بودند، چون جايزه پزشكي - فيزيولوژي امسال خيلي اما و اگر داشت.
به گزارش ربكاكلي براي اينديپندنت، آگهي هاي تمام صفحه در روزنامه هاي سراسري سوئد و انگليس مدعي بودند كه جايزه پزشكي امسال يك سعي شرم آميز در جهت بازنويسي تاريخ بوده است.
در يك ميز كنار پرنسس مادلين سوئدي، پروفسور سرپيتر منسفيلد و پروفسور پال لاتربر (چهار صندلي آنطرف تر) نشسته بودند كه به دليل كار روي اسكنرهاي پزشكي مشتركا برنده جايزه نوبل پزشكي - فيزيولوژي شده بودند.
سومين پيشگام ام.آر.آي، به نحو مشكوكي غايب بود. ريموند داماديان به جاي پوشيدن لباس رسمي و آماده كردن خود براي دريافت جايزه، در حال خواندن گزارش هاي روزنامه ها در مورد چگونگي دزديده شدن جايگاه خود در كتاب هاي تاريخ بود. پول اين آگهي ها را دوست هايش پرداخت كرده بودند.
دكتر داماديان فكر مي كند كه او بايد به دليل عرضه اوليه ايدهM.R.I با منسفيلد و لاتربر در جايزه سهيم مي شد، اولين بار او بود كهM.R.I را ساخت. او مي گويد: «اگر به دنيا نيامده بودم الانM.R.I نبود. نمي توانم فراموش كنم كه من شروعش كرده بودم.» دكتر داماديان پولدار است و موسس فونار(Fonar) است كه با شركت هاي چند مليتي مثل توشيبا، زيمنس و جنرال الكتريك رقابت مي كند.
او در سال ۱۹۷۱ اولين مقاله خود را دربارهM.R.I و چگونگي تشخيص بافت هاي سالم از بيمار به واسطه اسكن كردن چاپ كرد. موسسه او ۵۰۰ كارمند دارد. ۲۲ هزار دستگاهM.R.I در سال گذشته در جهان بيش از ۶۰ ميليون مورد اسكن انجام دادند و ميليون ها بيمار از نتايجM.R.I در تحقيقات بهره بردند. اما به رغم جايگاه داماديان در علم پزشكي و در متن هاي مرجع دربارهM.R.I ، نوبل به او تعلق نگرفت، حتي اگر ۵۰۰ هزار پوند خرج تبليغ درباره اجحاف به داماديان در روزنامه هايي مثل لس آنجلس تايمز، نيويورك تايمز، واشنگتن پست و چند روزنامه اروپايي شود.
در يكي از اين تبليغات يوجين فيگلسون، مدرس دانشگاه پزشكي بروكلين مي گويد: ما عصبي، نااميد و گيج شده ايم كه چرا بي توجيه منطقي داماديان را از جايزه نوبل محروم كردند. كل قضيهM.R.I روي شانه هاي تحقيقات داماديان است.» هيات داوران جايزه نوبل مي توانند جايزه يك رشته را به سه نفر بدهند. برخي مي گويند رويكرد داماديان در زندگي حرفه اي اش علمي نبوده است. او يك مسيحي اصول گراست و باور دارد كه دنيا ۶ هزار سال عمر دارد و اگر كميته داوران نوبل از چيزي متنفر باشند، آن چيز تعصب است.
برخي ديگر معتقدند تحقيقات اوليه داماديان در پيشرفت تحقيقات توسط منسفيلد و لاتربر نقش مهمي نداشته است.
پروفسور منسفيلد و پروفسور لاتربر به ترتيب تقريبا تمام عمرشان را در دانشگاه ناتينگهام و دانشگاه ايلي نويز به تحقيق درباره راه هاي مفيد كارآمد ساختن تصويرها سپري كردند.
كيفيت تصاوير دست كم به اندازه بود و نبود سيستمي به نامM.R.I در تشخيص بيماري ها مهم است.
ضمنا نكته قابل توجه اين است كه چهار نفر با دكتر داماديان در نوشتن كتابي كه مبناي تكنيكM.R.I قرار گرفته همكاري كرده اند. هيچ كدام از اين چهار نفر هم معتقد نيستند كه كسي، جاي داماديان را در كتاب هاي تاريخ دزديده است. يكي از آنها به نام دكتر مارتين گريوز از دانشگاه كمبريج مي گويد: «ما مطمئنا از داماديان به آن نحو (تبليغ در روزنامه ها) حمايت نمي كنيم.»
آنان كه نوبل پزشكي - فيزيولوژي را از دست دادند
- سرريچارد دال بارها نامزد دريافت نوبل شد، اما هيچ وقت آن را دريافت نكرد. درتحقيق او كه به سال ۱۹۵۶ منتشر شد، اثبات شد كه سيگار كشيدن موجب سرطان مي شود.
- آلبرت كلاود، كريسشن دو دوو و جورج پليد جايزه نوبل را در سال ۱۹۱۴ به خاطر تحقيقات درباره اندامواره هاي ساختاري و كاركردي موجود در سلول دريافت كردند، كيث پورتر كه در ابتداي تحقيق نقش مهمي بازي مي كرد جايزه نگرفت. - ژوسلين بل برنل در سال ۱۹۷۴ به ناراحتي ديد كه استادش به نام آنتوني هيوييش به خاطر كشف پالسارها ( ستاره هايي كه امواج راديويي مي فرستند) يك جايزه نوبل را دريافت كرد. بسياري معتقدند اين جايزه بايد به هر دوي اين محقق ها مي رسيد. -همكاران لوئيس شاو،( يك محقق تايواني) به نام هاي ريچارد را برتز و فيليپ شارپ جايزه نوبل پزشكي - فيزيولوژي را در سال ۱۹۷۷ به خاطر تحقيق درباره ژن ها دريافت كردند اين در حالي است كه بسياري از همكاران) معتقد بودند فقط لوئيس همه اطلاعات پروژه را مي دانست. - سه داروساز آمريكا در سال ۱۹۸۸ جايزه نوبل را به خاطر تحقيق درباره اكسيد نيتريك دريافت كردند. بسياري معتقدند كه سالوادور مونكادا و چندرا ميتل هم حق دريافت جايزه را داشتند.