مرجان نماينده- سحر مولا يي 
يكي از اصلي ترين علل افزايش ضايعات نان، شيوه نامناسب مصرف  بين شهروندان است. به نظر مي رسد ناآشنايي با جايگاه نان در اقتصاد كشور و عدم استفاده صحيح از نان كه ويژگي آشناي سفره هاي ايراني است، موجبات تضييع قسمت قابل ملا حظه اي از نان را فراهم ميآورد.
آنگونه كه كارشناسان تغذيه مي گويند: نان و مصرف آن موجب ايجاد چيزي در حدود ۸ هزار كالري انرژي در بدن مي شود. همچنين آنگونه كه معتقدند استفاده صحيح از نان باعث ايجاد هماهنگي گوارشي شده و در حقيقت ارزانترين مواد تغذيه  يكي از مقوي ترين آنها است.
گرچه همين كارشناسان نيز معتقدند مصرف نادرست و غيراصولي نان موجب بروز عوارضي همچون چاقي و يا افزايش قند خون مي شود ولي نمي توان از جايگاه نان در زندگي روزمره چشم پوشي كرد. اين بركت سفره هاي ايراني چنان در زندگي ما ايراني ها جاي باز كرده است كه هر روز براي تهيه آن زحمت ايستادن چند دقيقه اي در صف هاي خريد نان را به جان مي خريم تا در سفره هاي صبحانه، ناهار و شام از نان تازه استفاده كنيم. البته فراوان هستند كساني كه نياز چند روزه خويش را يكجا تهيه كرده و در فريزر منجمد مي كنند تا در موقع مقتضي با گرم كردن آن سفره هاي خود را خالي از نان نبينند.
عليرضا مرتضوي ۴۰ ساله و كارمند پيرامون جايگاه نان در زندگي روزمره خود مي گويد: براي من هيچ چيز نمي تواند جاي نان داغ را در سفره صبحانه بگيرد. ما ايرانيان چنان به اين مسأله عادت كرده ايم كه هر روز چند دقيقه لذت خوابيدن بيشتر را فدا مي كنيم تا بتوانيم با تهيه نان گرم و تازه صبحانه اي رويايي داشته باشيم.
وي در مورد اينكه دليل به وجود آمدن ضايعات نان را در چه مي بينيد، مي گويد: دلا يل زيادي مي تواند داشته باشد، به نظر من استفاده نامناسب از نان و همچنين كيفيت بسيار بد آنها باعث به وجود آمدن ضايعات نان مي شود.
آقاي مرتضوي ادامه مي دهد: ما هر روز حدوداً ۶ قرص نان مصرف مي كنيم البته اين ۶ قرص به طور كامل مصرف نمي شود بلكه حداقل روزانه نيم قرص آن به دليل خمير بودن و يا سوختگي به ضايعات نان تبديل مي شود البته چون ما عادت كرده ايم نان بخوريم به همين دليل اگر تكه اي براي روز بعد بماند قطعاً ما ديگر از آن استفاده نمي كنيم و به كيسه نان خشك منتقل مي كنيم.
وي راه حل پيشنهادي خود براي كاهش ضايعات نان را چنين توصيف مي كند: بايد در پخت خيلي دقت بشود. معمولا ً نان هاي امروزي يا سوخته است و يا خمير مي شود. اگر وضعيت پخت بهبود يابد من فكر مي كنم ضايعات نان نيز كاهش پيدا كند.
بيتا معتمدي ۳۱ ساله و خانه دار مي گويد: براي ما ايرانيها نان مثل آب و هوا ضروري است. هر وقت در سفره هاي خودمان نان را قرار نمي دهيم احساس مي كنيم سفره خالي است و در حقيقت غذا به ما نمي چسبد. صبحانه هاي ما كه نان دار است، ناهار و شام هم بدون نان لذتي ندارد و به همين دليل هم هست كه مي گويم نان مثل آب و هواست.
وي در مورد علل به وجود آمدن ضايعات نان معتقد است: من فكر مي كنم اصلي ترين عامل كيفيت بد نانها باشد. معمولا ً وقتي بربري، نان سنگك و يا تافتون ۲ روز مي مانند تبديل به لا ستيك مي شوند. رنگ نانهاي لواشي هم كه اكثراً سياه است و هرگز طعم و رنگ دلپذيري ندارند. نانواها هم كه هميشه نانهاي لواش را با لبه هاي خمير و درون سوخته تحويل مشتري مي دهند. طبيعي است كه وقتي كيفيت نان اينگونه باشد مصرف كننده تمايلي به استفاده از تمام قسمت نان نداشته باشد و مقدار زيادي از آن را دور بريزد.
خانم معتمدي ادامه مي دهد: به نظر من كيفيت آرد بهانه است. نانواهايي را مي شناسم كه با ۳، ۴ برابر بالا تر از قيمت مصوب اتحاديه نانوايان، نانهايي به مراتب با كيفيت بالا تر و قابل استفاده تر در اختيار مصرف كننده قرار مي دهند، نانهايي كه مطمئناً از خوردنش سير نمي شويد ولي نانواهاي محلي هميشه در پاسخ به علت كيفيت بد، آردها را مقصر اعلا م مي كنند.
وي نيز نظارت اتحاديه نانوايان را تنها راه حل كاهش ضايعات نان مي داند و مي گويد: اگر اتحاديه نانوايان بر نانوايي ها نظارت بيشتري داشته باشد و آنها را ملزم كند كه در پخت نان دقت بيشتري به خرج دهند من فكر مي كنم كيفيت نانها به مراتب بهتر شود.
نوشين نعمتي ۲۲ ساله و دانشجو در مورد نان مي گويد: در برنامه غذايي ما ايرانيان دو چيز هميشه عضو ثابت بوده، برنج و نان غذاي هميشگي ما هستند، حتي وقتي برنج را هم مي پزيم از نان به عنوان «ته ديگ» استفاده مي كنيم و ... در حقيقت نان براي ما جزو اصلي ترين مواد غذايي و در اعتقادات سنتي ما بي احترامي به نان موجب كاهش بركت مي شود. زماني اگر تكه ناني بر روي زمين مي افتاد رهگذران آن را بر مي داشتند، مي بوسيدند و در گوشه ديوار مي گذاشتند تا كسي احياناً آن را لگد نكند ولي امروز مردم هنگام عبور از جلوي نانوايي ها پا روي نان مي گذارند و بدون توجه از روي آن رد مي شوند. منظورم اين است كه در جامعهِ در حال گذار امروز نان ديگر اهميت گذشته را ندارد و در حقيقت پيش مردم اعتبار خود را از دست داده است.
وي ادامه مي دهد: گرچه كيفيت نامناسب نانها مي تواند يكي از دلا يل اصلي ايجاد ضايعات باشد ولي شك نكنيد كه تغيير فرهنگ مردم از سنتي و احساس مدرنيزم در جامعه، اصلي ترين دليل دور ريخته شدن نان است. مردم كمتر نان را به عنوان بركت سفره قبول دارند؛ البته شايد هم اين مسأله به ارزاني قيمت نان و وفور آن بستگي داشته باشد ولي هرچه هست مردم ديگرمثل گذشته رفتار نمي كنند.
خانم نعمتي مي افزايد: امروز در هر خيابان چندين نانوايي وجود دارد و اكثراً هم داراي صفهاي بسيار طويلي هستند كه مردم را براي خريد راغبتر مي كنند. اكثراً علا قمند هستند نان گرم و تازه بخورند. وقتي نان يك روز در سفره مي ماند در نظر همين اكثريت كيفيت خود را از دست مي دهد. مسأله ديگري كه شايد مردم را دلزده تر مي كند رنگ نان و استفاده از افزودني هاي غيرمجاز مثل جوش شيرين است كه ديگر خانواده ها را براي خوردن نان چند روزه ترغيب نمي كند.
وي مي افزايد: مردم ما استفاده صحيح هم بلد نيستند، نان را همانگونه كه مي خرند درون سفره مي گذارندو طبيعتاً نان گرم در اثر ايجاد گرما در لا ي پلا ستيك عرق مي كند و طعم و رنگ خود را از دست مي دهد. در حالي كه اگر كسي حوصله كند، سليقه به خرج دهد و نانها را به صورت تكه هاي كوچك تر در بياورد هم مي تواند از تمام نان استفاده كند و هم مانع از خرابي آن شود. به نظر من اگر مردم كمي در قبال جامعه خود احساس مسؤوليت كنند قطعاً در استفاده از نان بسيار منطقي تر عمل خواهند كرد.
عباس زيوري نيز در مورد استفاده از نان مي گويد: وقتي چيزي زياد باشد ارزش آن كم مي شود ولي اگر كم باشد بسيار باارزش و مقدس مي شود. قضيه نان هم به همين شكل است. ما در جامعه با وفور نان مواجه هستيم به همين دليل هم مردم قدر آن را نمي دانند اگر دچار كمبود شويم و نتوانيم به راحتي نان مورد نياز خود را تهيه كنيم مطمئن باشيد ارزش نان بيشتر از گوشت و بنزين خواهد شد.
وي ادامه مي دهد: ما چون يك خانواده سنتي هستيم خيلي كم نان را دور مي ريزيم ولي نان خشكي هاي محله هيچ وقت دست خالي كوچه ما را ترك نمي كنند. اين نشان مي دهد كه چقدر مصرف نان بد است. اين درست نيست كه هميشه تقصير را گردن توليد كننده ها بياندازيم كه البته آنها هم مقصرند ولي ما به عنوان مصرف كننده بيشتر از آنها مقصر هستيم چرا كه بلد نيستيم چگونه از كمترين امكانات بيشترين بهره را ببريم. من هيچ وقت آرزو نمي كنم كه قحط سالي شود كه در آن صورت مردم ديگر نه تنها بدترين نوع نان را هم مي خورند بلكه چه بسا مجبور مي شوند همين تكه نانهايي را كه امروز دور ريخته اند را جمع آوري كنند و اين بار با ولع نوش جان كنند.
قديمي ها مي گفتند: اگر به نان بي احترامي كنيد خدا آن را از شما مي گيرد. من امروز مي فهمم كه آن حرف چه مفهومي داشت، يعني اينكه اگر نان را اينگونه مصرف كنيد آنقدر هزينه هاي شما بالا مي رود كه هميشه هشت شما در گرو نهتان قرار مي گيرد.
استفاده صحيح از توليداتي كه اتفاقاً براي تأمين مواد اوليه آن سرمايه كلا ني هزينه مي شود يك اصل ضروري است. همانگونه كه در قسمت اول اين گزارش آمد سالا نه مبلغ بسيار بالا يي صرف واردات گندم مي شود و سالا نه سرمايه بسيار كلا ني در راه توليد گندم و تأمين آرد مصرف مي گردد. اگر بدانيم كه اين مبلغ هميشه از جيب خود ما خارج مي شود و به جيب ديگران اعم از خارجي و داخلي مي رود شايد آن روز بتوانيم متدهاي استفاده از نان را ياد بگيريم، متدهايي كه در نهايت منجر به استفاده صحيح ما از نان و كاهش شديد ضايعات اين بركت سفره‡ خانه هاي ايرانيان مي شود. باور كنيد نان عزيز است، حضور آن بر سر سفره خانواده را قدر بدانيم.