مرجان نماينده 
شب يلدا، بلندترين شب سال هم آمد و رفت. شبي ۱۴ ساعته. اولين شبي كه فصل پاييز سپري شد و همه به استقبال زمستان رفتند. ايرانيان طبق سنت ديرينه شان دور هم جمع شدند تا ساعاتي را در كنار هم سپري كنند. از قديم مرسوم بود در شب يلدا كوچكترها به خانه بزرگترها بروند و همگي دور هم جمع شوند. از خاطرات گذشته بگويند و احتمالا  با تفألي به ديوان حافظ اين شب بلند را به انتها برسانند. در كنار همه اينها، بخشي از مراسم يلدا مربوط به خوراكي ها و مأكولات چيده شده روي سفره است.
ميوه و خشكبار اصلي ترين خوراكي ها در اين زمينه هستند. ميوه هايي كه براي شب يلدا خريداري مي شوند، ميوه هايي پاييزي و تابستاني، مخصوصا انار و هندوانه هستند. قديمي ها مي گويند: مردم با اين روش با ميوه هاي تابستاني وداع مي كنند و با خوردن خشكبار گرم به استقبال سرما مي روند. جعفر شهري در كتاب «طهران قديم» در مورد شب چله مي گويد: «شب اول چله بزرگه يا شب يلدا كه بلندترين شب سال بود، هر دسته از خويش و اقارب و همسايه شب نشيني گرفته، در آن بساط سور و سات از آجيل و شيريني و ميوه مخصوصا هندوانه و انار و خربزه فراهم كرده، دور هم جمع شده و به خوشگذراني و شب زنده داري و گرفتن فال حافظ مي پرداختند و در اين شب بود كه مي گفتند با خوردني هاي سفره شب يلدا، مثل خوراكي هاي پاي سفره هفت سين طبيعت گرم خود را مي توانند سرد كنند و طبيعت سرد خود را گرم كنند. به اين صورت كه اگر از گرمي مزاج رنج مي برند، هندوانه و انار و اگر از سردي ناراحت مي شوند توت و كشمش و خرما و مثل آن بخورند و تا سحرگاه گفت و شنيد و بگو و بخند مي كردند.»
اما اين شب نيز مثل بسياري از چيزها تغيير كرده و طعم گذشته ها را ندارد. روزگاري نه تلويزيون بود و نه ويدئو. آن شب ها قصه ها و خاطرات پدربزرگ ها نقل مي شدند و دهان به دهان مي گشتند. امروز فيلم ها و نمايش هاي تلويزيوني جاي داستان هاي پدربزرگ و مادربزرگ ها را گرفته. اما اين تغييرات به زمينه هاي مالي هم مي رسد.
خانم مسني در رابطه با مراسم شب يلدا در سال هاي قبل مي گويد: در گذشته كرسي بود، همه منزل پدربزرگ و مادربزرگ دور هم جمع مي شدند. پيرترها براي كوچكترها خاطره و داستان هاي قديمي تعريف مي كردند. او ادامه مي دهد: اين سالها صفاي قديم را ندارد، كمتر خانواده اي است كه مثل قديم در اين شب دور هم جمع شوند و تا دير وقت كنار هم باشند. بخشي از اين امر برگرفته از مشكلا ت مالي خانواده ها است. چيدن سفره شب يلدا ديگر ارزان نيست. اگر خشكباري مثل توت خشك روزگاري بسيار ارزان به شمار مي رفت، اكنون محصول لوكسي خوانده مي شود!
اسدي، شهروند ۴۰ ساله در مورد مراسم شب يلدا مي گويد: اين مراسم در گذشته ها صفاي ديگري داشت. سفره همه با صرف هزينه بسيار اندك، رنگين و پررونق به نظر مي رسيد. امروزه نه تنها جوان ها به اين سنن بي اعتنا هستند بلكه برگزاري آن هم دشوار شده. انگار هرچه جلوتر مي رويم اين جور مسائل كم رنگ تر و محوتر مي شود. او مي گويد: شايد دليل اين امر مشغله زياد مردم و درگير شدن آنها با معيارهاي صنعتي است اما نمي توان مسائل مالي را انكار كرد، مي توان؟
با اين وصف خريد شب چله از جمله سنني است كه از گذشته ها باقي مانده و هنوز هم پا بر جا است. بسياري از مردم هنوز خريد شب چله را يكي از ويژگي هاي اين ماه مي دانند. عده اي از آنها معتقدند در اين شب بايد براي بعضي از اقوام هديه فرستاد. طبق آداب و رسومي كه از گذشته براي مردم باقي مانده بعضي از ميوه هاي تابستاني مانند آلبالو و آلو را خودشان يا منجمد و يا خشك مي كنند.
مرد مسني كه براي خريد شب چله به قنادي آمده مي گويد:«فرزندانم براي شب يلدا مهمان من هستند بنابراين بايد براي آنها خريد كنم. او مي گويد: تاكنون فقط براي خريد چند كيلو ميوه و آجيل حدود ۸۰۰۰ تومان هزينه پرداخته ام. ولي خب چاره اي نيست آنها براي گذراندن شبي خوش در كنار يكديگر جمع مي شوند و نمي توان اين سنت را كه از قديم باقي مانده، ناديده گرفت. به هر حال سنن ما به همين كيفيت حفظ شده و باقي مانده.»
علوي يكي از شهروندان تهراني مي گويد: تاكنون براي خريد شب چله حدود ده هزار تومان خرج كرده ام. در اين شب مهمان داشتيم. او كه سعي مي كند واقع بينانه حرف بزند ادامه مي دهد: ببينيد، گران بودن بعضي خوراكي ها در شب چله طبيعي است. ما ديگر عادت كرده ايم. هر بار در هر برهه اي، ولو در حد يك روز و چند شب تقاضاي مردم براي كالا  و محصولي بيشتر مي شود، قيمت آن نيز افزايش مي يابد. در حالي كه به نظر مي رسد در اين گونه موارد بايد ميزان عرضه محصول به بازار را افزايش داد، نه اين كه قيمت را بالا  برد.
خانمي كه براي خريد شب چله به ميدان تره بار آمده بود مي گويد: براي خريد شب چله به بازار آمده بودم. امسال بايد هم براي خودم و هم براي دخترم كه تازه ازدواج كرده است، خريد كنم. بنابراين خرجم دو برابر شده. نمي خواهم در مورد قيمتش حرف بزنم. اما مي دانيد كه هزينه كمي پرداخت نكرده ام. اشتياق مردم براي خريد شب يلدا باعث شده برخي ميوه ها چند روز قبل از شب چله، ناپديد و با نزديك شدن به شب يلدا اين ميوه ها تدريجا رويت شوند. البته با قيمت هايي چند برابر افزايش يافته.
هزينه هايي كه براي خريد شب چله صرف مي شود، در خانواده هاي مختلف متفاوت است. خانواده هايي كه در شمال شهر زندگي مي كنند با توجه به شرايط مالي بهتر مبالغ بيشتري را براي خريد شب چله هزينه مي كنند. از سوي ديگر شهروندان جنوب تهران مبلغ كمتري در اين زمينه مي پردازند. گران بودن بعضي از ميوه ها و خوراكي ها باعث شده در كنار خانواده هايي كه خريدهاي مفصلي براي اين شب انجام مي دهند، بسياري از خانواده ها به خريد ميوه  و شيريني مختصري اكتفا كنند.
امسال قيمت گران آجيل خصوصاً در شب هاي مقارن با شب يلدا باعث شد عده اي كه توان مالي كمتري داشتند از خريد آن صرفنظر كنند. آجيل گرانترين خوراكي شب يلدا است. با فرا رسيدن اين شب آجيل هايي موسوم به آجيل شب يلدا عرضه مي شود كه قيمت اين نوع آجيل با اضافه شدن چند ماده خوراكي مثل مغزگردو و بادام زميني افزايش مي يابد و گرانتر از ساير آجيل ها مي شود.
قيمت اين نوع آجيل ها كه در شب يلدا به فروش مي رسند حدود ۵۵۰۰-۲۰۰۰ تومان در هر كيلو است. قيمت آجيل ها در مناطق مختلف شهر با توجه به محتويات آن تغيير مي كند. قيمت پسته از كيلويي ۲ تا ۶ هزار تومان متغير است.
متوسط هزينه اي كه خانواده ها در شب چله براي برگزاري ميهماني ده نفره صرف كردند حدود ۱۵ هزار تومان بود. هزينه هايي كه فقط صرف خريد ميوه ، آجيل و شيريني شدند. اين مبلغ در بسياري از خانواده ها بالا تر از اينها بود. البته مي توان پرسيد آيا به راستي خريد ميوه و شيريني همراه تنقلا ت ديگر براي شب يلدا واجب است؟ آيا نمي توان با كمتر كردن ميزان اين خوراكي ها در هزينه هايي كه صرف مي شود نيز صرفه جويي كرد؟ و از همه مهم تر چرا تخمه كه روزگاري محصول ارزان قيمتي به شمار مي رفت، حالا  به محصول لوكسي بدل شده؟ چرا بادام كه روزگاري در جيب همه وجود داشت اكنون فقط در سفره خانواده هاي متمول يافت  مي شود؟
سفره شب يلداي امسال به همه گوشزد مي كرد سنتي كه روزگاري به مدد چند قلم بسيار ارزان مهيا مي شد با چنان افزايش قيمتي در عناصر خوراكي اوليه اش روبه رو شده كه عملا  خيلي ها آن را در حاشيه  قرار داده اند، چرا كه توانايي چيدن اين سفره را ندارند.

قيمت هر يك كيلو قيمت(تومان) محصول  مقدار (كيلو) ۵۰۰۰ ۷۵۰۰ آجيل  ۵/۱ ۱۵۰ ۴۵۰ هندوانه  ۳ ۵۰۰ ۱۵۰۰ انار ۳ ۶۰۰ ۱۸۰۰ پرتقال  ۳ ۳۵۰ ۱۰۵۰ سيب  ۳ ۱۲۰۰ ۲۴۰۰ شيريني  ۲