منبع: گاردين 
عكس:كيوان بهپور
زلزله بم تمام شد. اما هنوز امدادرساني - چه به صورت نقدي و چه به صورت غيرنقدي- ادامه دارد. در اين بين آنچه براي بسياري از امداد رسان هاي خارجي مهم به نظر مي رسد، سلامت رواني بازماندگان حادثه است تا جايي كه مسوولان صليب سرخ بيشترين تمركز خود را معطوف انجام آن مي كنند در حالي كه براي امدادرسانان داخلي اين مسأله چندان هم مهم به نظر نمي رسد.
حجم كمك هايي كه به قربانيان زلزله بم شده، تنها به كمك هاي نقدي و غيرنقدي خلاصه شده است كه اين نوع كمك رساني به طور كلي در ساير مواقع اضطراري مدنظر نيست، همانطور كه زلزله هاي شهرستان بم در هفته هاي گذشته از حمايتهاي بلندمدت تيم هاي كمك رساني در مورد آثار رواني بعد از زلزله سودي نبرده اند. به عبارت ديگر آنچه در مواقع اضطراري بيش از پيش مدنظر گروه هاي امدادرساني است سلامت رواني آسيب ديدگان است.
« ۲۳ميليون پوند، تقاضاي امدادرساني به ۲۱۰هزار بي خانمان شهرستان بم در ايران است. امدادهايي كه از سوي(IFRC) صورت مي گيرد اين مقدار از كمك ها به اشكال گوناگون در اختيار آنهايي قرار مي گيرد كه پشت خطوط قرمز - خطوط اضطراري فرضي- به سر مي برند.»
پس از وقوع زلزله در اين منطقه از ايران، كمك هاي زيادي به آنجا گسيل شد. كمك هايي كه حتي به لحاظ مادي نيز ارزش افزوده بالايي داشت.
فدراسيون كمك رساني بين المللي (صليب سرخ) كه تقاضاي كمك هاي غيرنقدي و نقدي به زلزله زدگان بم را بررسي مي كند در اين رابطه مي گويد: «بخشي از اين كمك ها تنها براي كمك و حمايت از كودكان بي سرپرست اين شهر است كه تعدادشان بيش از ۱۸۵۰ نفر است. به نظر مي رسد آنها والدين خود را از دست داده باشند. ما براي كمك به اين كودكان در يك بيمارستان صحرايي ۲۰۰تختخواب فراهم آورديم تا بتوانيم به مراقبت از سلامتي رواني كودكان بم بپردازيم.»
ماه گذشته، زلزله اي به بزرگي ۸ در مقياس ريشتر، ژاپن را لرزاند. در اين زلزله كه مي توان آن را بزرگ ترين لرزش زمين در دهه اخير دانست تنها ۴۸۰نفر زخمي شدند. اما در اين بين يك نفر اقدام به خودكشي كرد كه اين مسأله باعث نگراني مسوولان ژاپني شد. اين فرد به محض وقوع زلزله از بيم ماندن زير آوار، خود را از بالاي ساختماني به پايين پرت كرد، در صورتي كه سال هاست روي اين مسأله تبليغات زيادي مي شود كه زلزله ديگر در ژاپن تلفات جاني ندارد. در واقع مي توان روي سلامت رواني افراد به نحوي كاركرد كه در مواقع اضطراري بتوانند كنترل عصبي خود را بيشتر از ساير لحظات در اختيار داشته باشند. مسأله ديگري كه بايد در اينگونه موارد لحاظ شود، رساندن امداد در كوتاه ترين زمان ممكن است. سخنگوي امدادرساني گروه انگليسي مي گويد: «گروه امدادرساني اولين گروه از امدادهاي خود را دو ساعت پس از وقوع حادثه، آماده رساندن به نيازمندان كرد.»
اين گروه در پايان روزهاي ماموريتي خود، نزديك به ۳هزار و ۲۰۰ نفر را در اين عمليات شركت داد كه اين افراد در نهايت توانستند يازده هزار نفر را زنده از زير آوار خارج كنند والبته اين ادعاي سخنگوي اين گروه خارجي در بم است!
۳هزار و ۲۰۰نفر در قالب گروه هاي صليب سرخ توانستند در پايان روزهاي امدادرساني، عده اي را از زير آوار نجات دهند اما مسأله اصلي اين است كه افراد باقي مانده چگونه بايد از سلامت رواني خود مطمئن شوند. بسياري از آنهايي كه بستگان خود را در اين سانحه از دست دادند در بيمارستان ها تحت مداواي سرپايي قرار گرفتند و حالا كسي از عواقب روزهاي بعد از حادثه سخني به ميان نمي آورد. از سوي ديگر تعدادي از كاركنان گروه هاي امدادرساني خارجي، نظير صليب سرخ ،به دنبال خانواده هاي افراد بازمانده هم گشتند و اين وظيفه آنها را دشوارتر مي كرد.
اعضاي صليب سرخ جهاني در كنار هلال احمر ايران، مجبور بودند در اين حادثه ابتدا به نجات بازماندگان و آنهايي كه زير آوارمانده بودند كمك كنند و اگر فرصي دست داد در روزهاي آتي به درمان رواني ديگران بپردازند.
چنين روالي در پروسه امدادرساني به زلزله زدگان تركيه نيز لحاظ شد با اين تفاوت كه گروه هاي صليب سرخ جهاني توانستند هماهنگي هاي كافي را با گروه هاي امدادرساني تركيه نيز انجام دهند، مسأله اي كه در كمك به زلزله زدگان بم به صورت كامل انجام نشد. آنچه در وهله اول، امدادرسانان را تحت فشار روحي قرار مي داد ديدن اجساد بيش از ۳۰هزار كشته شده در سطح شهر بود كه استرس خاصي را به امدادرسانان صليب سرخ و هلال احمر وارد مي آورد.
۹گروه امدادرساني ايراني متشكل از پزشكان در گام اول، تخمين زدند كه بيش از يكصد هزار نفر نيازمند كمك رساني هستند و اين اقدامات به صورت اقداماتي پايه اي و اساسي در بم صورت گرفت. در بين اقلامي كه به زلزله زدگان مي رسيد آب آشاميدني، بيشتر از هر چيز ديگري، نياز افراد سانحه ديده برآورد شده بود!
در هر صورت گروه هاي امدادرساني اعم از صليب سرخ و هلال احمر و گروه هاي غيردولتي چون«NGO>ها در كورسي براي رقابت، توانستند كمك هاي خود را به دست نيازمندان برسانند. اما آنچه شايان توجه بود اين است كه در بين اين گروه ها، عده اي به فكر امدادهاي بعد از حادثه نيز بودند. امدادهايي از قبيل حمايت هاي رواني كه بدون شك يكي از مهم ترين مسايل مورد نظر در اينگونه موارد است.
ترجمه: عليرضا كيواني نژاد

مانا لقماني 
قسمت اول
بارها از زبان خيلي ها شنيده ايد كه فلاني دچار شوك شده يا به او شوك وارد شده است. اما شايد به راستي ندانيد كه شوك چيست و چه عواملي آن را سبب مي شوند.
شوك در واقع، يك وضعيت تهديدكننده زندگي است و زماني روي مي دهد كه دستگاه گردش خون كه اكسيژن را به تمام بافت هاي بدن مي رساند و مواد زايد را از آنها مي گيرد، از كار بيفتد و در نتيجه اعضاي حياتي (قلب و مغز) دچار كمبود اكسيژن شوند.
براي پيشگيري از آسيب عضوي پايدار و مرگ، بايد فورا درمان اورژانس آغاز شود. به ياد داشته باشيد كه ترس و درد مي توانند بر وخامت شوك بيفزايند. هرگاه خطر وقوع شوك وجود داشته باشد، ممكن است تنها اطمينان خاطردادن و آرامش بخشيدن به بيمار، براي پيشگيري از بدتر شدن وضعيت وي كافي باشد.
عموما شايع ترين علت شوك خونريزي شديد است، يعني اگر خون بيش از ۲/۱ ليتر (تقريبا يك پنجم حجم طبيعي خون) از دست برود، شوك روي مي دهد.
آسيب و جراحت مي تواند به اين مقدار خونريزي دامن بزند. از دست رفتن ساير مايعات بدن نيز مي تواند به شوك منجر شود. مايعات بدن در صورت اسهال، استفراغ، انسداد روده و سوختگي هاي شديد، به مقدار زيادي تلف مي شوند.
همچنين ممكن است با وجود طبيعي بودن حجم خون، شوك در اثر ناتواني قلب در تلمبه كردن خون، ايجاد شود. اين مشكل ممكن است در اثر بيماري قلبي شديد، حمله قلبي يا نارسايي حاد قلب هم رخ دهد.
ساير علل شوك عبارتند از: عفونت شديد، كمبود برخي از هورمون ها، هيپوگليسمي، شوك آلافيلاكتيك، آسيب نخاع، مسموميت با داروها و...
تشخيص اوليه 
در وهله اول شخصي كه قرار است دچار شوك شود، پوستي رنگ پريده و سرد دارد، ضربان قلبش تند شده و عرق مي كند. با وقوع شوك، پوست او به ويژه لب ها به صورت خاكستري -آبي درآمده و رنگ بسترناخن و نرمه گوش، در صورت فشرده شدن به سرعت برنمي گردد. شخص در اين حالت دچار تهوع، تشنگي، ضعف، گيجي، نبض ضعيف و تنفس سريع و كم عمق مي شود. هنگامي كه اكسيژن رساني به مغز كاهش يابد، ابتدا بيمار بي قرار و پرخاشگر شده و خميازه مي كشد، سپس بي هوش شده و نهايتا، ضربان قلب متوقف مي شود.

در ايران بيش از ۸۰ درصد از بيماران مبتلا به ناراحتي هاي حاد مفاصل مختلف بدن از جمله زانو، جزو گروه سني بالاي ۵۰سال هستند و اين امر ناشي از شرايط غلط زندگي در بين مردم و مشكلات مالي است. دكتر فرهاد فريد- رئيس اولين همايش انجمن مفاصل ايران و آلمان(GIAMOS) و رئيس بخش جراحي مفاصل بسته به وسيله آرتروسكوپي در آلمان- ضمن اعلام مطلب فوق، اظهار داشت: «شرايط غلط زندگي، شامل تغذيه نامناسب، نرمش ناكافي در طول روز، انجام ورزش هاي غلط، نحوه نشستن اشتباه به شكل چهارزانو و شايداستفاده از توالت ايراني از جمله دلايل ابتلاي افراد به بيماري هاي حاد مفصلي مانند ناراحتي هاي شديد زانو است.

در گزارشي كه به تازگي توسط اداره پيشگيري از سوء مصرف مواد وزارت بهداشت منتشرشده، آمده است: «موادي نظير چسب، بنزين، مايع سوخت فندك، تينرهاي نقاشي ، اتر و مايع خشكشويي از تركيباتي هستند كه باعث ايجاد وابستگي رواني و جسمي در افراد مي شوند.»
مواد افيوني نظيرLSD ، داروهاي خواب آور، الكل و ... از مواد اعتيادآور هستند.
اين اداره در ادامه، اعتياد را يك بيماري  زيستي، رواني، اجتماعي و اقتصادي دانسته است. اعتماد به نفس پايين، داشتن ديدگاه مثبت به مواد، خانواده نامناسب و دوستان ناباب از عواملي هستند كه به فرد و محيط ارتباط دارند.

جديداً سرنگهايي به بازار آمده است كه براي تزريق، سوزن ندارند!
ترس از سوزن هميشه بسيار شايع بوده و هست. در بعضي بيماران همين ترس منجر به ايجادمشكلا ت ثانويه اي مي شود كه فشار روحي زيادي بر بيمار وارد مي كند. استفاده از اين سرنگ ها براي خود بيمار بسيار ساده است. بدون ايجاد درد و ايجاد عوارض، قابل استفاده است و احتمال عفونت را هم كم مي كند.
اين سرنگ ها براي تزريق زيرجلدي مايعات مناسب هستند. اين سرنگ براي بيماران ديابتي، بي حسي موضعي در دندانپزشكي و بي حسي موضعي در جراحي ها بسيار مفيد است.