مرجان نماينده 
برخي مي گويند نوعي گردهمايي همدلان است، يا آنهايي كه مي خواهند شنونده اي بيابند. برخي مي گويند نوعي كلا س روانشناختي است، جايي كه درونتان را رو مي كنيد و مرهمي به زخم هايتان گذاشته مي شود. برخي مي گويند آشنايي با زمينه اي است كه اعتماد به نفس از دست رفته اي را به شما برگرداند... همه اينها در اشكال مختلف در دوره ها و كلاس هاي رونق گرفته مثل مديتيشن وTI B عرضه مي شوند و خيلي ها با شور در آنها شركت مي كنند و با شعف، هزينه هايش را مي پردازند. به نظر مي رسد بخشي از توفيق اين كلا س ها برگرفته از دشواري هاي اجتماعي است كه شماري از شهروندان را با نيازهاي ذهني و رواني روبه رو ساخته و آنها حاضرند براي حل يا رويارويي با اين مشكلا ت هزينه هاي مربوطه را- ولو قابل توجه - بپردازند و بخشي ديگر بر گرفته از اين حقيقت است كه خيلي ها نمي خواهند به دركي متفاوت در مورد خويش نائلآيند.
همه به دنبال راه حلي براي رفع مشكلا ت خود هستند و طبعا مي خواهند براي رسيدن به هدفهايشان مسيري كوتاه و شايد آسان را انتخاب كنند، ولو آن كه مسيرهاي كوتاه چندان كارساز نباشد. يكي از اين راهها كه در سال هاي اخير بسيار فراگير شده همين حضور در كلاس هاي روانشناختي موفقيت و علوم فراحسي است. به نظر مي رسد خيلي ها كه در زمينه هاي حرفه اي ، مالي و خانوادگي و شخصي به بن بست رسيده اند، اين امر را ناشي از ضعف هاي ذهني خود دانسته و در صدد رفع احتمالي آن برآمده اند.برخي از آنها فكر مي كنند شايد بتوانند دشواري هاي اقتصادي يا شخصيتي خود را با طي اين مسير حل كنند. عده اي مي خواهند به شناخت متفاوت از خويش چه در باب توانايي ها و چه ضعف ها دست يابند، براي برخي از آنها قيمت حل اين مشكلا ت اگر اندك باشد چندان مهم نيست. بعضي ها بخشي از درآمدشان را صرف حضور در دوره اي مي كنند تا خود را پيدا كنند.
اين عناوين قابل توجه هستند: كلاس هاي مختلف روانشناختي موفقيت؛TIB ،NLP،NAC، متدسيلوا، آموزش هاي مراقبه با مديتيشن. براي حضور در اين آموزش ها مبلغي به عنوان شهريه مي پردازيد و اميدوار هستيد خود را پيدا كنيد.
به گفته يكي از استادان اين دوره ها، هدف كلا س هاي يادشده در واقع دستيابي سريع تر به هدف هاي شخصي، كاهش استرس(تنش)، خوددرماني، تقويت حافظه، تله پاتي و ارتباط صحيح با ديگران است. گفته مي شود مخاطبان با گذراندن دوره هاي آموزشي قادر به انجام بهتر و مطلوب تر اين موارد خواهند بود.
حاضران در اين كلاس ها طيفي گسترده را در بر مي گيرند و بينآنها از جوانان ۲۰ ساله تا سالمندان ۷۰ ساله، از افرادي با مشاغلآزاد تا فرهنگيان و مهندسان و سرانجام زنان خانه دار ديده مي شود.
ادعاهاي بزرگ 
بيشتر استادان حاضر در كلاس هايي از اين دست مثل TIB به گذشته معمولا پرباري اشاره مي كنند و ادعاي فعاليت هاي ۲۰ ساله اي را در اين زمينه ها دارند. آقاي فرهاد... كه سال هاي متمادي درآمريكا بوده، در حال حاضر كلاس هاي پرمخاطبي را برگزار مي كند. او سابقه حضور در چندين شركت فرنگي و ساختن چند فيلم سينمايي را هم دارد. از يك سو بسياري از شاگردان از كلا س هاي برگزار شده توسط او احساس رضايت مي كنند، ولي بررسي انجام شده توسط چند شاگرد همان كلا س ها براي دستيابي به گذشته او و فعاليت آن شركت ها از سوي ديگر ناكام مانده.
يكي ديگر از اين استادان كه در مشهد سرو صدايي به پا كرده بود طي جلسه اي برابر پزشكان ادعا مي كرد مي تواند قاشق و چنگال فلزي را با نگاهش خم كند، ولي تاكنون اين امر عملا  از سوي نظاره گران بي طرف تحقق نيافته.
مساله اصلي اين است كه طرح روشني براي بررسي فعاليت اين افراد كه ممكن است برخي از آنها سابقه روشني داشته و برخي نداشته باشند وجود ندارد. مردم نمي دانند بابت پولي كه مي پردازند چه چيز كسب خواهند كرد و معلم آن ها كيست.
معارفه و هزينه ها
مدت اين كلاس ها معمولا  ۵ تا ۱۰ جلسه است، كه در مقابل هزينه متوسطي معادل ۳۵-۱۵ هزار تومان بايد پرداخت شود. البته كلا س هاي پرهزينه تري- شامل پرداخت ۹۰ هزارتومان براي چهار جلسه همراه با پذيرايي چاي، شيريني و قهوه- هم وجود دارند.آنهايي كه در اين زمينه كهنه كار هستند مي گويند كيفيت كلا س ها، قيمت آنها را تعيين مي كند. يكي از تبليغات موثر اين آموزشگاهها رايگان بودن جلسه معارفه «اولين جلسه قبل از شروع» كلا س ها است. جلسه معارفه كه بدون پرداخت پول تشكيل مي شود مقدمه اي براي ورود به اين كلا س ها است. ظاهراً در جلسه هاي معارفه است كه آن كيفيت بايد براي شاگردان روشن شود و نقش استاد و همكارانش در اين جلسه براي جذب افراد بسيار كليدي به شمار مي رود.
محبوبه مصطفوي كه يك دوره ده جلسه اي اين كلا س ها را گذرانده مي گويد: سال ۸۰ زماني كه سر كلا س حاضر مي شدم احساس خاصي داشتم، دلم مي خواست ساعت كلا س دير بگذرد. بعد از كلا س نيز حس خوبي داشتم. از آن دوره به بعد در برخورد با مشكلا ت كمتر دچار استرس و اضطراب مي شوم. بنابراين نمي توانم بگويم ناراضي هستم. او ادامه داد: در آن موقع نزديك ۳۰ هزار تومان خرج كردم تا بتوانم در اين كلا س ها حاضر شوم. در وهله  اول فكر مي كردم اين مبلغ زياد است ولي پشيمان نيستم.اكنون تا حدي به آن چه مي خواستم دست يافته ام. البته كساني هم بودند كه به نتيجه روشني در اين زمينه نرسيدند.
مصطفوي درباره نحوه آشنايي اش با اين كلا سها مي گويد: تبليغات آنها را چندين بار درنشريه هاي گوناگون ديده بودم. حتي بعضي از آنها اعلا م كرده بودند فراگيري اين علوم باعث تسريع در دستيابي به موفقيت مي شود. اين بود كه علا قه مند شدم در يك دوره آموزش شركت كنم. مي خواستم ببينم به راستي مي توان به راز موفقيت دست يافت يا نه؟
چنگيز قوام، يكي ديگر از كساني كه در اين كلا سها حضور داشته مي گويد: طي تجربياتي متقاعد شدم انسان با تلا ش مي تواند به آنچه مي خواهد، برسد. تبليغاتي كه درباره اين كلا سها ديده بودم برايم جالب و قابل توجه بود. مي خواستم مطالبي را كه قبلا ً در باره اش انديشيده بودم را به صورت علمي در يابم. مي خواستم در يابم چرا تا اين حد برابر همه چيز خصوصاً در فرصت هاي اختصاصي احساس ضعف مي كنم.آنها هم كم و بيش همان چيزهايي را مي گفتند كه به آن اعتقاد داشتم. او مي گويد: درسهايي كه در اين كلا س ها آموزش مي دهند و در قبال آن در حدود ۳۰ هزار تومان و گاهي بيشتر دريافت مي كنند، همان درس هايي است كه عرفاي بزرگ ما در قالب شعر و نثر بيان مي كردند. او ادامه مي دهد: براي حضور در اين كلا سها حدود ۳۲ هزار تومان خرج كردم كه البته جلسه اول كه معارفه نام داشت رايگان بود. تجربه بدي نبود، ولي مي شد همين درسها را از كتب عرفاني ياد گرفت كه قيمت خريد آنها بسيار كمتر از اين شهريه مي شد. درحقيقت آن ها عرفان را به زبان ساده براي شما تعريف مي كنند.
يكي ديگر از كساني كه از دوره هايآموزشي مديتيشن وNLP استفاده كرده است مي گويد: قدرت تعاليمي را كه مي بينيم منكر نمي شويم، زيرا خداوند قدرتي در وجود انسان نهاده كه مي تواند هر غيرممكني را با قدرت تفكر و اراده خويش ممكن كند. درباره اين مسأله در كتب قديمي مطالب پرشماريآمده. مثلا ًدر مقدمه كتاب گلستان سعدي به مراقبه يك عارف اشاره شده است. دانستن اين علوم ضرري براي افراد در پي ندارد و همچنين انجام دادن برخي از حركاتآنها غير ممكن نيست و به لحاظ علمي نيز نمي توان برخي از اعمال آنان را انكار كرد. چه را كه علم ثابت كرده انسان با تكيه به قدرت اراده و تفكر قادر به انجام هر كاري است. قوه تخيل انسان مي تواند او را به سمتآنچه مي خواهد هدايت كند.او ادامه مي دهد: بارها ديده و شنيده ايم عده اي با استفاده از قدرت تفكر خود اعمال عجيبي را انجام داده اند. ولي در اين ميان، با افزايش مشكلات اقتصادي و اجتماعي مردم، عده اي از اين فرصتها به نفع خود استفاده مي كنند. اين عده كساني هستند كه به هر چيز به عنوان يك منبع درآمد نگاه مي كنند. كساني را مي شناسم كه در كلاس هاي مشابه شركت كرده اند و عملا ً پولشان را دور ريخته اند. نه تنها به نكته اي چنگ نزده اند بلكه احساس مي كنند سرشان بيش از هميشه كلاه رفته. اين كلاس ها هم مثل هر محصول و كالايي كه مي خريم خوب، بد و بنجل دارد.يكي ديگر از شهروندان درباره آموزشهاي اين مراكز مي گويد: اين آموزشگاهها در دوره هاي خود مسائلي را بازگو مي كنند كه شايد مخاطبين خود نيز قبلا ً به آن فكر كرده و يا آن مطلب را در يافته اند، ليكن هيچ گاه آن را جدي نگرفته اند. به همين دليل با حضور در اين كلا سها و پرداخت هزينه هاي قابل توجه مي خواهند به آنچه تمايل دارند دست يابند. آنها براي رسيدن به اين هدف مبلغي تا حدود ۴۰ هزار تومان هم خرج مي كنند. اما نكته آن است اگر در گرداب فرد يا افرادي گرفتار شويد كه در اين زمينه حرفي براي گفتن ندارند عملا ً پولتان را همراه با وقتتان از دست مي دهيد.آن چه عملا  براي دو تن از دوستانم رخ داده. آنها تاكنون در دو كلا س متفاوت حضور يافته اند و جداگانه هزينه اي را صرف كرده اند، اما به جايي نرسيده اند و پولشان هم از دست رفته.
مهران. ب- كه در دوره چهار روزه اي شركت كرده و ۹۰ هزار تومان در اين زمينه پرداخته با نگاه منفي كلاس خود را جمع بندي مي كند و مي گويد:«... از فرط كنجكاوي در اين كلا س شركت كردم، چه را كه همسرم و دوستان او با شور و شعف فراواني از آن حرف مي زدند. آنها مي گفتند طي چهار روز از اين روبه آن رو شده اند. اما من هرگز باور نمي كنم دوره چهار روزه اي يك انسان مثلا  ۳۰ ساله را به كلي دگرگون كند. من اساسا دگرگوني هاي ناگهاني را نمي فهمم. به اعتقاد من دگرگوني هاي ذهني و روحي در روند بلند مدتي تحقق مي يابند، نه كوتاه مدت و طي فقط چهار روز. آنچه ديدم قصه گويي استاد بود.كلا م او جذاب و گرم بود و مي توانست توجه مخاطبان را به خود جلب كند. به نظرم رسيد او به شاگردانش چيزي مي دهد كه احتمالا  اكثرآنها در زندگي شان نداشته اند، يعني يك معلم خوب كه با علاقه به چشمانشان خيره شود و به حرف هايشان گوش فرا دهد. اماآن دوره براي من چيزي نداشت و در ازاي ۹۰ هزار تومان كه هزينه بسيار زيادي بود و برگزاركنندگان ادعا مي كردند پول كرايه محل را مي پردازند بسيار زياد بود.»
با كتاب وCD
در اين كلاس ها عده اي نيز به چاپ و انتشار انواع كتاب و CD اقدام كرده اند. هزينه خريدآنها كمتر از شهريه اي است كه افراد براي حضور در كلاس ها مي پردازند. اين كتاب ها وCD ها نياز به بررسي كارشناسانه اي دارند كه يقيناً در فرصت ديگري به آن پرداخته خواهد شد.
تقوي كه براي خريد كتاب به يكي از كتاب فروشي هاي تهران آمده مي گويد: درباره كلاس هاي روانشناسي موفقيت و امثالآن در مجلا ت مختلف مطالبي را خوانده ام ولي تا كنون فرصتي پيش نيامده ازآنها به طورحضوري استفاده ببرم. او مي گويد: با اين حال كتابهايي در اين زمينه وجود دارند كهآنها را زياد مطالعه مي كنم. به نظر من اين كتابها مي تواند جايگزين ارزان كلاسهايآموزشي باشد. چه را كه مي توانآنها را خواند و با افراد مختلف درباره مسائل مطرح شده به بحث و جدل پرداخت.
قيمت كتاب هايي كه در اين رابطه نوشته شده اند از ۱۵۰۰ تا چهار هزار تومان متفاوت است. قيمتCD در حدود ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ هزار تومان است. گاهيCD ها همراه يك كتاب يا يك جزوه آموزشي هستند كه قيمت كلآنها به بيش از حدود ۱۰ هزار تومان افزايش مي يابد. به اين ترتيب عده اي از نيازهاي مردم يا كنجكاوي و علاقه آن ها به اين زمينه ها سوء استفاده مي كنند و از اين مشكلات به نفع خود سود مي برند. در صورتي كه يكي از پيشگامان اين علم در غرب كتابها و نوارهايآموزشي خود را به صورت رايگان يا به قيمت اندك به افراد نيازمند و محتاج هديه مي دهد، تا آنها هم بتوانند به آنچه مي خواهند برسند، در حالي كه همان كتابها وCD ها در ايران توسط برخي موسسات با قيمتهاي بالا به فروش مي رسد. 
انفعال جامعه پزشكي 
يكي از پرسش هاي اصلي اين است چه سازمان و تشكيلا تي شايستگي و تخصص كنترل اين فعاليت ها را دارد: شهرداري، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد يا نظام پزشكي كشور؟
پاسخ روشني دروضعيت كنوني وجود ندارد، چه را كه برخي از حاضران در اين كلاس ها رانده شدگان از مطب هاي روان شناسان و روان پزشكان هستند و صراحتاً اعلام مي كنند. برايآنها جلسه هاي جمعي كارسازتر به نظر مي رسد.
عده اي هم اين عرصه را نوعي فعاليت فرهنگي دانسته و آن را آموزش ذهن خويش مي خوانند. به همين دليل اين كلا س ها فصل مشتركي با زمينه هاي مختلف دارد و از قالب رويارويي پزشك و بيمار، يا يك معلم و يك شاگرد بيرون آمده و تركيب متفاوتي مي يابد. جامعه پزشكان در اين گونه موارد معمولا برخورد منفعلانه اي دارد و يكسره همه چيز را مردود اعلام مي كند  و فعاليت اين گونه كلاس ها در قالب روانشناسي افراد را بي اساس مي خواند.
اما با توجه به رونق اين كلاس ها بايد از جامعه پزشكي پرسيد شما چه كاري براي درمان يا جذب اين افراد كرده ايد؟ چه را آن ها حضور در اين كلاس ها را به رجوع به پزشكان ترجيح داده اند؟ در حقيقت يكي از دلا يل توفيق اين كلا س ها، پس رفت جامعه پزشكي ما در زمينه هاي روانشناسي- چه فردي و چه جمعي- است. بنابراين شايد مفيدتر باشد كه جامعه پزشكي ما به جاي حمله يكسره، به تدوين طرحي براي ارزيابي جدي تر اين كلا س ها بپردازد و با ساير سازمان ها در اين زمينه همكاري كند.
به هر حال بايد سازماني به عنوان كنترل كننده اين كلا س ها وجود داشته باشد. اگر شهروندي با پرداخت هزينه اي در يكي از كلا س ها حضور يافته و عملاً  دريافته با نوعي كلا هبرداري روبه رو بوده و در پي آن مرجعي براي شكايت و رسيدگي نيافته است، چه گونه مي توان فعاليت اين كلا س ها را زير ذره بين برد.
هوشيار باشيد
نمي توان حضور در اين كلاس ها را يكسره نفي كرد، خودشناسي و خود باوري راز توفيق انسان ها است و به هر حال اين كلا س ها با حضور افراد بالغي كه خودشان حضور در آنها را برگزيده اند، برگزار مي شود. ولي همه مي دانيم نمي توان با حضور در يك دوره چند جلسه اي و سخنان يك يا چند نفر يا با خواندن و خريدن كتابهاي مختلف لزوماً به موفقيت چنگ زد. نمي توان ادعا كرد تنها با اتكا به اين علوم و آموزشها و توجه به مطالب عرضه شده در اين كلاس هاي بسيار كوتاه مدت، راه رسيدن به سعادت را يافته ايم. مثل هميشه بايد همت كرد و از تجربياتي كه در اين كلاس ها حاصل مي شود نيز در راه رسيدن هدفهاي شخصي استفاده برد تا به سعادت رسيد.
اما نكته اين است ممكن است؛ فرد يا افرادي در مسير بلند مدت رسيدن شما به خودشناسي و خودباوري، شما و خانواده تان را مورد سوء استفاده مالي قرار دهند و ۳۰ تا ۱۰۰ هزار تومان را از جيب شما به در آورند. نكته طعنهآميز اين است: وقتي در مي يابيد متضرر شده ايد كه پول را پرداخته ايد و همه چيز تمام شده است.
آنهايي كه راضي بوده اند
به آرامش ذهني دست يافته ام 
ديگر احساس حقارت نمي كنم 
از خيلي چيزها مي ترسيدم و اكنون نمي ترسم 
مي توانم با ديگران بهتر ارتباط برقرار كنم 
همسر و فرزندانم را بهتر مي فهمم 
آنهايي كه ناراضي بوده اند
حرف و حرف، بدون ورود به عرصه روح و ذهن 
استاد مربوطه چيزي براي عرضه كردن نداشت 
آن چه ديدم و شنيدم جمله هاي بي اساس بودند
كتاب خواندن بسيار كارسازتر است 
هزينه كلاس ها بسيار گران هستند