مصوبات كميته تخصصي بازار پول و سرمايه يكي از محورهاي اصلي لايحه برنامه چهارم توسعه اقتصادي كشور است كه در هفته هاي آينده در مراجع قانوني مورد بررسي و تدقيق و تصويب قرار مي گيرد.مجموعه اهداف، راهبردها، سياست ها و احكام پيشنهادي بازار سرمايه در لايحه برنامه چهارم توسعه به شرح زير است:
***
اهداف، راهبردها و سياستهاي پيشنهادي
-گسترش استفاده از رويه هاي قانونمند، شفاف و كارامد، سريع و مطمئن براي تنظيم و نظارت بر فعاليتهاي سرمايه گذاران، ناشران اوراق بهادار، واسطه هاي مالي، و بازار اوراق بهادار
- تمهيدات لازم براي ايجاد نهادهاي مالي مربوط به بازار دست اول و گسترش بازار مالي دست دوم و تدوين قوانين و مقررات مالي لازم براي بازارهاي مزبور
-گسترش سطح پوشش جغرافيايي بورس اوراق بهادار كشور، بازارهاي تخصصي (بورس كالا) و ايجاد بازارهاي فرعي شامل بازار خارج از بورس
- تنوع ابزاري در بازار متشكل سرمايه كشور، بهره گيري از ابزارهايي چون اوراق سهام، اوراق مشاركت، اسناد قراردادهاي آتي و سلف (ريالي و ارزي) و ابزارهاي مشتقه
- شفاف سازي ساختار و فعاليتهاي مالي صندوق هاي تامين آتيه
- ايجاد نهادهاي ارزيابي و رتبه بندي مالي
- طراحي و راه اندازي شبكه ملي داد و ستد الكترونيك اوراق بهادار
- چارچوب تنظيمي و نظارتي و ساز و كار اجرايي مربوط، به منظور فراهم آوردن امكان دسترسي عموم به بازار سرمايه
- طراحي و تدوين چارچوب تنظيمي و نظارتي و ساز و كار اجرايي لازم براي فراهم آوردن امكان سرمايه گذاري خارجيان در بازار سرمايه ايران
- ارتباط با بورس هاي جهاني و منطقه اي از طريق برقراري مبادلات، پذيرش متقابل اوراق بهادار، عضويت و مشاركت فعال در نهادهاي بين المللي مربوط
احكام پيشنهادي بازار سرمايه
در لايحه برنامه چهارم
- شوراي بورس مجاز است اقدامات زير را در طول سالهاي برنامه به عمل آورد:
الف - گسترش جغرافيايي بورس از طريق راهكارهاي مناسب از جمله راه اندازي تالارهاي منطقه اي، ايجاد شبكه كارگزاري و پذيرش كارگزاران محلي
ب - ايجاد و گسترش بازارهاي تخصصي (بورس كالا)
ج - ايجاد بازارهاي اوراق بهادار خارج از بورس (OTC)
د - توافق با بورس هاي منطقه اي و جهاني در زمينه پذيرش متقابل اوراق بهادار
- شوراي بورس موظف است نسبت به طراحي و راه اندازي شبكه ملي داد و ستد الكترونيك اوراق بهادار در چارچوب نظام جامع پرداخت و بانكداري الكترونيك و تدوين چارچوب تنظيمي و نظارتي و ساز و كار اجرايي آن اقدام نمايد.
- بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران و وزارت امور اقتصادي و دارايي موظفند با طراحي و تدوين چارچوب تنظيمي و نظارتي ساز و كار اجرايي لازم، امكان سرمايه گذاري تدريجي خارجيان در بازار سرمايه كشور و بين المللي كردن بورس اوراق بهادار تهران را فراهم آورند.آيين نامه اجرايي اين ماده تا پايان سال اول برنامه چهارم به پيشنهاد وزارت امور اقتصادي و دارايي و بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد.
- شوراي بورس مجاز است در زمينه بكارگيري ابزارهاي مالي لازم در بورس اوراق بهادار علاوه بر موارد مندرج در بند (۲) ماده (۱) قانون تاسيس بورس اوراق بهادار مصوب ۲۷/۲/۱۳۴۵ و اصلاحيه هاي بعدي آن اقدام نمايد.
- به منظور مديريت تخصصي سرمايه گذاري در بازار اوراق بهادار، تشكيل نهادهاي مالي مورد نياز، از جمله تاسيس و راه اندازي صندوق هاي مشترك سرمايه گذاري با بنيان باز (سرمايه متغير) مجاز است.

قرارداد ۲ ميليارد دلاري ژاپن با ايران جهت بهر ه برداري از حوزه نفتي آزادگان باعث ايجاد اصطكاك ميان توكيو و واشنگتن شده،اما ژاپني ها معتقدند كه همكاري آنان با آمريكا در ساير مسائل امنيتي باعث از بين رفتن اصطكاك هاي بوجود آمده خواهد شد. ژاپن كه بخش اعظم نفت موردنياز خود را از خاورميانه تامين مي كند از چندي پيش در تلاش بود كه در حوزه نفتي آزادگان به فعاليت بپردازد اما از سوي آمريكا تحت فشار قرار داشت. تا از امضاي قرارداد با ايراني ها پرهيز كند. استدلال آمريكا اين بود كه چون تهران در پي دستيابي به سلاح هاي اتمي است، امضاي قرارداد نفتي با آن به صلاح نيست.به همين دليل، به محض امضاي قرارداد ژاپن با ايران، آمريكا نارضايتي خود را به صراحت ابراز كرد اما دولت ژاپن انتظار چنين مخالفتي را از سوي آمريكا داشت. يكي از مقامات وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن گفت: ما انتظار نداشتيم كه آمريكا به دليل امضاي قرارداد با ايران به ما آفرين بگويد اما ژاپن پيش از اين وضعيت خود را براي آمريكا تشريح كرده بود و اعلام كرديم كه كشور ما در زمينه انرژي به ثبات نياز دارد.
به گفته كارشناسان ديپلماتيك، كوآيزومي، نخست وزير ژاپن پيش از امضاي قرارداد با ايران تمام جوانب آنرا در نظر گرفته بود. در حقيقت اعزام نيرو به عراق از سوي ژاپن با وجود مخالفت مردم اين كشور، حربه اي از سوي نخست وزير ژاپن بود تا بتواند به راحتي با ايران قرارداد امضاء كند.به عبارتي ديگر كوآيزومي با اعزام نيرو به عراق يك امتياز به آمريكا داد و در عوض يك امتياز از بوش گرفت كه آن امضاي قرارداد با ايران بود. تاكاشي اينوگوچي يكي از اساتيد دانشكده علوم سياسي توكيو مي گويد: ژاپن با امضاي قرارداد با ايران قصد فاصله گرفتن از آمريكا را ندارد. آنها معتقدند، با توجه به سرويس هايي كه در اختيار آمريكا قرارداده اند بايد از آزادي عمل در تصميمات خود از جمله همكاري نفتي با ايران برخوردار باشند. به نظرمن، محاسبات ژاپن درست است اما بايد ديد كه در روابط اين كشور با آمريكا چه تحولاتي ايجاد خواهد شد.
اختلاف نظر، نه جدايي
ياسو فوكودا، سخنگوي ارشد دولت ژاپن نيز ضمن استقبال از امضاي اين قرارداد كه مذاكرات آن چهار سال به طول انجاميد گفت: اگر اين قرارداد منجر به ايجاد ثبات انرژي در ژاپن شود، بسيار خوب خواهد بود. وي در ادامه افزود، كشورش از نگراني آمريكا مطلع است و به همين دليل از ايران خواهد خواست نسبت به تعهداتي كه به آژانس بين المللي انرژي اتمي دارد،  پايبند بماند.
ايران همواره،  تلاش براي دستيابي به سلاح هاي اتمي را تكذيب كرده و حتي ماه اكتبر گذشته با بازديدهاي بدون اطلاع بازرسان آژانس از نيروگاههاي هسته اي خود موافقت كرد و غني سازي اورانيوم را نيز به طور موقت، متوقف كرد. به همين دليل ميزان تنش ميان ژاپن و آمريكا در آينده بستگي به عملكرد ايران در زمينه انرژي هسته اي دارد. در صورتيكه ايران غني سازي اورانيوم را از سر بگيرد، فشار آمريكا بر ايران و ژاپن افزايش خواهد يافت.
از سوي ديگر يكي از اساتيد برجسته دانشگاه هاروارد مي گويد: در صورت از سرگيري فعاليت هاي هسته اي ايران، اختلاف نظر ميان بوش و كوآيزومي بوجود خواهد آمد،اما اين اختلاف منجر به جدايي اين دو كشور از هم نخواهد شد.
از سوي ديگر معاون وزير تجارت ژاپن در پاسخ به اين سوال كه « واكنش ژاپن در صورت پايبند نبودن ايران به تعهدات هسته اي خود چه خواهد بود» گفت: در صورتيكه چنين اتفاقي رخ بدهد، در آن زمان تصميم خواهيم گرفت. و سرانجام اينكه يك محقق برجسته امور اقتصادي خاورميانه در ژاپن مي گويد: اقدام دولت ژاپن در اتخاذ تصميم موردنظرش با وجود فشارهاي آمريكا قابل تقدير است. اگر ژاپن از امضاي قرارداد با ايران منصرف مي شد آنگاه همگان اين كشور را بله قربان گوي آمريكا معرفي مي كردند.
منبع :رويترز، ترجمه :امير بهادري نژاد

با نزديك شدن به پايان سال و گذر از تنشهاي انتخاباتي، اين پيش بيني وجود داشت كه بازار رفته رفته آماده جهش تازه اي درماه فروردين باشد اما با قاطعيت نمي توان پايان روند كاهنده بازار را اعلام كرد. بسياري اين روند كاهنده را به آغاز دوباره تنشهاي اتمي مربوط مي دانند.
هفته گذشته، ارزش معاملات بورس اوراق بهادار تهران بالغ بر ۴۹۰ ميليارد تومان بود. در اين هفته سهام ۱۹۵ شركت مورد داد و ستد قرار گرفت كه از ميان اين شركت ها سهام ۱۳۶ شركت كاهش قيمت داشت، ۵۰ شركت افزايش قيمت پيدا كرد و ۹ شركت نيز شاهد تغييري در قيمت سهام خود نبودند.بيشترين معاملات بورس در اين هفته روي شركت هاي سايپا، ايران خودرو، پتروشيمي خارك، سيمان صوفيان و سيمان قاين رخ داد. بيشترين افزايش قيمت مربوط به بانك اقتصاد نوين، شيشه قزوين، شيميايي سينا، معادن منگنز و بلبرينگ ايران مربوط بود.

تالار بورس اوراق بهادار در شهرستان اصفهان فردا افتتاح مي شود. همزمان با افتتاح تالار اصفهان همايش يك روزه اي با عنوان بازار سرمايه و توسعه تالارهاي منطقه اي در شهرستان اصفهان با حضور وزير امور اقتصادي و دارايي، اعضاي شوراي بورس، تعدادي از مقامات ملي و محلي و دبيركل بورس اوراق بهادار برگزار مي شود.
از مجموع پنج تالاري كه براساس تكليف برنامه سوم توسعه در شهرستانهاي مشهد، تبريز، اصفهان، اهواز و شيراز قرار به راه اندازي آنها بوده است تالار اصفهان نيز شروع به كار مي كند. ساختمان محل احداث تالار اصفهان در مهرماه سال جاري خريداري شد و عمليات اجرايي راه اندازي تالار نيز از اواسط آبان ماه آغاز شد.تالارهاي منطقه اي بورس شعب بورس اوراق بهادار تهران محسوب مي شوند و هدف از راه اندازي اين تالارها، گسترش و توسعه بازار سرمايه به نحوي است كه سرمايه گذاران محلي بتوانند سهام تمامي شركت هاي مورد معامله در بورس اوراق بهادار تهران را خريد و فروش كنند.
در تالارهاي بورس شهرستانها، سهام همه شركت هاي پذيرفته شده در بورس تهران به صورت همزمان قابل معامله است.نخستين تالار منطقه اي خردادماه سال گذشته در مشهد راه اندازي شد. پس از آن و در مهرماه تالار تبريز راه افتاد و افتتاح تالار اصفهان سومين تالار منطقه اي است كه دسترسي بيشتر در بازار سهام را در استان اصفهان ممكن مي كند. به گفته مسئولان بورس تالارهاي شيراز و اهواز نيز متعاقبا راه اندازي خواهد شد.

حرفه  اي ترشدن بورس سهام تهران تنها با تدوين مقررات جديد و ساماندهي شفاف تر بازار دست يافتني است.
اين هدف زماني قابل دسترس مي شود كه كارگزاران بورس نقش كارآمدتري در اين بازار به دست آورند و بتوانند به مديريت سرمايه پرداخته و بازار سازي كنند.
براساس آئين نامه اي كه اخيراً در هيات مديره سازمان بورس اوراق بهادار تهران تصويب شده است، امكان تشكيل سبد اوراق بهادار و عرضه  آن در بازار سهام ممكن مي شود.
سبد اوراق بهادار مجموعه اي از دارايي ها است كه از محل وجوه حساب سبد اوراق بهادار خريداري شده تشكيل مي شود و طبق مقررات آئين نامه اي كه تهيه شده و به تصويب شوراي عالي بورس مي رسد اداره مي شود.
در صورت تصويب اين آئين نامه   و اجرايي شدن آن زمينه جذب گروه هاي بيشتري از مردم به بازار سهام فراهم مي شود.
سبد سهام سود قابل قبولي را براي صاحبان آن فراهم مي كند و در صورت مديريت كارآمد از سوي عرضه كننده مي تواندبه يك فعاليت گسترده در بازار سرمايه كشور تبديل شود.
در حال حاضر پيش نويس آئين نامه فعاليت بازار گرداني و بازارسازي بورس اوراق بهادار تهران نيز تهيه شده است كه با تصويب آن نيز يكي از كمبودهاي مهم در بازار سرمايه كشور برطرف مي شود.
براساس اين آئين نامه نيز امكان جلوگيري از نوسان هاي غيرعادي در بازار سهام ممكن مي شود و فعاليت در اين بازار از ثبات بيشتري برخوردار مي شود.
سه شركت مشروط در تالار فرعي
در جلسه دوشنبه هيات پذيرش بورس اوراق بهادار، گزارش تقاضاي پذيرش سه شركت مورد بررسي قرار گرفت و با درخواست پذيرش آنها به طور مشروط موافقت شد.
شركت سرمايه گذاري توسعه صنايع بهشهر كه سهامدار عمده آن شركت توسعه صنايع بهشهر است، يكي از اين سه شركت است. فعاليت اصلي اين شركت مديريت سبد سهام گزارش شده است و عمده شركتهايي را كه در ابتداي شروع كار خود به عنوان مديريت سبد سهام، مديريت خواهد كرد شركتهاي وابسته به گروه صنايع بهشهر است.
همچنين شركت شير پاستوريزه پگاه آذربايجان غربي به عنوان دومين شركت بود، كه در جلسه هيات پذيرش بورس براي حضور در تالار فرعي مجوز گرفت.سهامدار اصلي اين شركت، شركت سهامي صنايع شير ايران است و فعاليت عمده آن نيز توليد شير و لبنيات در منطقه آذربايجان غربي گزارش شده است.
سومين شركتي كه پذيرش شد، شركت سرمايه گذاري ساتكاپ است. اين شركت كه شركت هولدينگ بنگاه دار است در زمينه شركتهاي صنايع برق فعاليت مي كند. سهامداران اصلي آن نيز شركت مهندسي مهاب قدس وابسته به وزارت نيرو و شركت ساتكاپ است.