شنبه ۱۶ اسفند ۱۳۸۲ - شماره ۳۳۲۷
سياست
Front Page

شتاب درتصويب يك لايحه
زير ذره بين
به نظر مي رسد دولت راضي ترين دستگاه از مصوبه مجلس در مورد لايحه بودجه سال ۸۳ است، زيرا براي نخستين بار كمترين تغييرات در تصميمات دولت براي بودجه هاي سنواتي ايجاد شد. از طرف ديگر به نظر مي رسد كشور نيز از اين بابت ضرري نكرده است زيرا لوايح بودجه دولت معمولا از بعد كارشناسي و فني دقيق تر و با نگاه كلان تري تنظيم شده و نگاه هاي بخشي و حوزه اي نمايندگان، اساس و تركيب و انسجام هماهنگ تبصره هاي بودجه را بر هم نزده است
003489.jpg
بررسي لوايح بودجه در مجلس داراي روال خاص و متفاوت از ساير طرحها و لوايح است. تلاش نمايندگان براي بدست آوردن بودجه جهت حوزه هاي انتخابيه خود، يكي از عوامل موثر در طولاني شدن زمان بررسي بودجه است. از بين رفتن اين انگيزه و بوجودآمدن شرايطي كه مجلسيان احساس كنند تصميماتشان حداكثر تا چند ماه دوام دارد، از علل تاخير زمان طولاني بررسي اين لايحه است.
لايحه بودجه سال ۱۳۸۳ كل كشور با همه فراز و نشيب هاي سياسي كه طي كرد بالاخره بررسي و به تصويب نهايي مجلس رسيد.
لايحه بودجه سال ۱۳۸۳ نسبت به سه سال گذشته با مشكلاتي نظير تحصن نمايندگان، استعفاي آنها از سمت نمايندگي و مهمتر از آنها برگزاري انتخابات مجلس هفتم مواجه شد و به همين دليل بررسي آن به تعويق افتاد. ولي اين شانس را هم داشت كه در زمان كوتاه يك هفته اي سريعا به تصويب رسيد و عقب ماندگي آن جبران شد. در همه ادوار مجلس جلسات بررسي لوايح بودجه يكي از پركارترين و در عين حال خسته كننده ترين جلسات مجلس بوده است. زيرا لوايح بودجه داراي بيش از ۵۰ تبصره و با صدها پيشنهاد از سوي كميسيونها و نمايندگان هر روز در سه شيفت كاري صبح و عصر و شب بايد مورد بررسي قرار مي گرفت و معمولا بين ۱۰ تا ۱۵ روز طول مي كشيد تا كار بررسي آن به اتمام رسيده و به شوراي نگهبان فرستاده شود. اگر چه در روزهاي نخست انرژي بسياري براي بررسي بودجه بود ،در روزهاي آخر به دليل خستگي مفرط كسي را حوصله ادامه كار نبود و تبصره هاي پاياني لايحه بودجه سريعا تصويب مي شدند. براي حل اين مشكل در اواخر كار مجلس پنجم طرحي تدوين شد كه در آن تبصره هاي دائمي لايحه بودجه كه شامل بيش از نيمي از تبصره ها بود گردآوري شد.
علت ارائه طرح آن بود كه تصميم داشتند با تصويب اين تبصره ها آنها را دائمي كرده و از بار لوايح بودجه بكاهند. اين طرح به تصويب رسيد و تعداد تبصره هاي لوايح بودجه به نصف كاهش يافت. اما همين لايحه كوچك شده در سالهاي اول تا سوم مجلس ششم به دليل ذات كار نمايندگان كه تلاش مي كنند بخشي از نيازهاي اقتصادي حوزه هاي انتخابيه خود را برآورده كنند، باز هم در مدت زمان طولاني مورد بررسي قرار گرفت. نمايندگان پيشنهادهاي زيادي مطرح مي كردند كه تا حداقل يك و يا چند پيشنهادشان براي حوزه هاي انتخابيه مورد قبول قرار گيرد.
معمول آن است كه لوايح بودجه ساليانه پس از كار كارشناسي در دستگاه هاي دولتي و بررسي در هيات وزيران و تصويب نهايي، به مجلس ارائه مي شود و در مجلس نيز كميسيون هاي تخصصي پس از بررسي لايحه دولت پيشنهادهاي خود و نمايندگان عضو كميسيون را به كميسيوني متشكل از اعضاي كميسيون برنامه و بودجه و دو نفر از هر يك از كميسيون هاي تخصصي ارائه مي دهند تا بررسي شود. در كميسيون اصلي بررسي كننده لايحه بودجه كه به كميسيون تلفيق مشهور است، وزيران و كارشناسان اقتصادي دولت نيز حاضر شده و از تصميمات دولتي حمايت كرده و راجع به خواسته هاي نمايندگان براي گنجاندن در لايحه بودجه نيز نظر مي دهند.
كارشناسان دولت موظفند از آنچه در لايحه بودجه توسط دولت آمده دفاع كرده و تا آنجا كه مي توانند ساختار تبصره هاي آن را حفظ كنند. آنها معمولا موفق مي شوند لايحه مورد نظر دولت را با حداقل تغييرات ،نهايي كنند. اين در حالي است كه در فصل بررسي بودجه در مجلس علاوه بر نمايندگان، دولتي ها نيز براي پيشبرد اهداف دستگاه هاي تحت امر خود از طريق مجلس عمل مي كنند.
به عبارت روشن تر وزيران و يا مديران كلي كه نتوانسته اند در جلسات هيات دولت به خواسته هاي خود در لايحه بودجه برسند، از طريق نمايندگان وارد عمل شده و پيشنهادهاي خود را در قالب پيشنهاد نمايندگان به مجلس عرضه مي كنند تا بودجه بيشتري را نصيب دستگاه خود كنند. بي ترديد اگر قرار باشد پيشنهادهاي مختلف دستگاه هاي دولتي، نمايندگان و كميسيون هاي تخصصي مجلس در هر لايحه بودجه پذيرفته شود در نهايت آنچه كه از مجلس به عنوان قانون بودجه به دولت داده مي شود چيزي كاملا تغيير يافته از لايحه اوليه خواهد بود. به همين دليل است كه كميسيون تلفيق بودجه سعي دارد تا نظرات كارشناسي و كلان نگر دولت، تحت الشعاع نظرات بخشي، حوزه اي و محدود نمايندگان و ديگر دستگاه هاي دولتي قرار نگيرد. علت رد اغلب پيشنهادها جهت ايجاد تغيير در لايحه بودجه، معمولا ناشي از برتري نظرات كارشناسي دولت نسبت به نظرات كارشناسي مجلس است. اما سير قانوني در مجلس بايد طي شود تا لايحه دولت تبديل به قانون گردد.
طولاني شدن بررسي بودجه در جلسات علني نيز ناشي از آن است كه نمايندگان و كميسيونهايي كه پيشنهادهايشان در كميسيون تلفيق مورد تصويب قرار نگرفته است سعي مي كنند در جلسات علني با رايزني و يا قول و قرار با ديگر نمايندگان، آن را به تصويب برسانند. اين تلاش سرسختانه براي سه سال اول هر دوره مجلس قابل توجيه است چون نمايندگان بويژه شهرستاني ها بعد از پايان فصل بودجه بايد خبرهاي خوشي را به حوزه هاي انتخابيه خود ببرند و مهمترين خبر خوش هم افزايش بودجه مناطق در هر سال است.
نتيجه ديگر چنين موفقيتي براي هر نماينده، اقبال مردمي به وي در انتخاباتي است كه سال چهارم هر دوره براي دوره بعد برگزار مي شود.
اگرچه به نظر مي رسد اين محاسبات در سال چهارم و پيش از انتخابات دوره بعد بايد بيش از سه سال اول مد نظر نماينده قرار گيرد ولي شرايط سال چهارم مجلس ششم با سال چهارم مجالس گذشته چند تفاوت اساسي داشت.
مجلس ششم در زماني اقدام به بررسي لايحه بودجه سال ۸۳ كرد كه اولا نزديك به صد نفر از نمايندگان آن رد صلاحيت شده و ثانيا انتخابات مجلس هفتم برگزار شده و نمايندگان دوره بعد نيز مشخص شده بودند كه بسياري از نمايندگان فعلي مجلس از ميان تاييد صلاحيت شده ها در ميان آنها نبودند.متأسفانه اين شيوه برخورد برخي از نمايندگان با بودجه تداعي گر اين مطلب در ذهن مردم و ملت است كه دغدغه  اصلي اينگونه نمايندگان موقعيت و وضعيت خودشان است نه مشكلات مردم. بي ترديد در كشوري چون ايران كه دولت بيشترين سهم اقتصاد را دارد بودجه تعيين كننده ترين عامل در اقتصاد كشور و در نتيجه در معيشت مردم است. لذا مردم همواره اخبار بحث هاي بودجه در مجلس را با دقت پيگيري مي كنند. لذا برخورد سرد نمايندگان با اين امر مهم خلاف دغدغه هاي عامه مردم به شمار مي آيد حتي اگر عامل اين سردي احساس نمايندگان در ضايع شدن حق شان باشد.
در كنار اين دو عامل، عوامل ديگري نيز در تصويب سريع لايحه بودجه سال ۱۳۸۳ در سال چهارم مجلس ششم موثر بوده است.
يك از اين عوامل همزماني سال پاياني برنامه سوم توسعه اقتصادي با بودجه سال ۸۳ بود كه باعث مي شد برنامه جديدي بر بودجه سال ۸۳ لايحه حاكم نباشد تا طرح بحث هاي جديدتر ضرورت يابد.
عامل بعدي، وجود اين احساس در نمايندگان مجلس ششم بود كه هر تغييري در لايحه بودجه براحتي پس از چند ماه و با استقرار مجلس هفتم قابل رد است لذا آنها به خود زحمت ايجاد تغيير در لايحه بودجه سال ۸۳ براساس برداشت ها و نظرات اقتصادي مورد قبول خود را ندارند، به همين دليل از بحث هاي طولاني كه حاوي اصرار براي تصويب پيشنهادهاي متعدد بود ، خودداري كرده و ترجيح دادند لايحه دولت با كمترين تغييرات به تصويب برسد تا مجلس آينده هر تصميمي كه در مورد بودجه سال ۸۳ دارد اتخاذ كند.
سال چهارم هر دوره مجلس زماني است كه نمايندگان با نظرات، علائق و سليقه هاي سياسي و اقتصادي يكديگر آشنا شده و همه مي دانند پيشنهادهايشان، چه ميزان مورد قبول اكثريت واقع مي شود، كساني كه از تصويب نظراتشان نااميدند، در شرايطي هم كه سال چهارم مجلس ششم داشت ، ديگر اصراري به طرح پيشنهادهايشان نكردند. لذا آنچه در جريان بررسي بودجه سال ۸۳ در مجلس شاهد بوديم فعاليت كمتر از ده نفر در مجلس بود كه اكثر آنها به دور بعدي مجلس راه يافته و از نظر مباحث اقتصادي نيز معمولا در مجلس فعال بوده اند، اما چون اكثريت، توجيهي براي ايجاد تغيير در لايحه بودجه نداشتند، به پيشنهادهاي مطرح شده نيز توجهي نكردند.به نظر مي رسد دولت راضي ترين دستگاه از مصوبه مجلس در مورد لايحه بودجه سال ۸۳ است، زيرا براي نخستين بار كمترين تغييرات در تصميمات دولت براي بودجه هاي سنواتي ايجاد شد. از طرف ديگر به نظر مي رسد كشور نيز از اين بابت ضرري نكرده است زيرا لوايح بودجه دولت معمولا از بعد كارشناسي و فني دقيق تر و با نگاه كلان تري تنظيم شده و نگاه هاي بخشي و حوزه اي نمايندگان، اساس و تركيب و انسجام هماهنگ تبصره هاي بودجه را بر هم نزده است. البته كاهش بهره مندي دولت از نظر مشورتي نمايندگان مردم در سراسر كشور را نيز نمي توان ناديده گرفت.

امنيت دروغين
003486.jpg

برگردان: عباس لقماني
مجله آلماني اشترن اخيراً در مقاله اي روش ها و هدف هاي رژيم صهيونيستي را براي احداث ديوار امنيتي حائل تشريح كرده است. گزيده اين مطلب به شرح زير است:
آنها ساعت ۵ صبح آمدند درهاي خانه هاي اجاره اي را شكستند و از پله ها بالا رفتند. تكاوران اسرائيلي كه صورت هاي خود را با ماسك سياه پوشانده بودند پشت بام ها را به تصرف خود درآوردند و اسلحه هاي خودكار خود را به طرف خيابان و چهارراهي كه هيچ عبور و مروري در آن ديده نمي شد نشانه رفتند. خودروهاي بلندگودار ارتش به زبان عربي اعلام كردند كه در چهار روز آينده در اين منطقه حكومت نظامي است. خودروهاي ديگري كه به چراغ هاي نورافكن مجهز بودند خيابان را مثل روز روشن كردند. ژانويه ۲۰۰۴ اين منطقه عرب نشين در حاشيه شهر بيت المقدس يكي از مناطقي بود كه از طرف دولت اسرائيل براي كشيدن ديوار حائل بين اسرائيليان و فلسطينيان تقسيم مي شد. منطقه كوچكي به بيت المقدس ملحق مي شد و منطقه بزرگتر بي حاصل مي ماند. اين ديوار قسمتي از ديواريست كه قرار است بين مناطقي كه در تصرف نيروهاي عرفات است و مناطق يهودي نشين حائل ايجاد كند. بسياري بر اثر كشيدن اين ديوار رابطه خود را با آنسوي ديوار از دست مي دهند در حقيقت اين ديوار در زندگي آنها نيز تأثير خواهد گذاشت. «هاني الغزالي» ۲۶ ساله كه تاكنون در آنسوي ديوار كار مي كرد اكنون از پنجره خانه نرده دار خود در طبقه چهارم به اين ديوار نگاه مي كند و مي بيند كه بلدوزرهاي اسرائيلي آسفالت را با عمق زياد مي كنند و كاميون هاي مخصوص، تكه هايي از ديوار پيش ساخته را به آنجا حمل مي كنند كه هركدام از آنها ۱۰ متر ارتفاع و ۳۰/۱ متر عرض دارند. اين ديوارها به عمق ۲ متر در زمين فرو خواهند رفت و جرثقيل هاي بزرگ آنها را به هم متصل مي كنند. خطوط برق، تلفن و آب در مكان هايي كه اين ديوار كشيده مي شوند قطع مي شود بعد از چهار روز كه شبانه روز در اين منطقه كار شده است ديوار كشيده مي شود و اين منطقه را به «منطقه ارواح» تبديل مي كند. اين منطقه ديگر هيچ رابطه اي با بخش شرقي بيت المقدس ندارد و اعراب ساكن در اين منطقه تمام زندگي و هستي خود را از دست داده اند و حتي امكان استفاده از ادارات و بيمارستانها را ندارند و كودكان آنان نيز ديگر نمي توانند به مدرسه بروند.
قسمت آباد به اسرائيل ملحق شده است، اين قصبه كه در مسير جاده اي قرار دارد كه روزگاري مسير عبور لژيونرهاي رومي بود و در نوشته هاي رم باستان نيز از آن ياد شده است امروز منطقه كثيفي است كه تنها چيزي كه براي آن مانده، تاريخ گذشته اش است. يهوديان در اينجا ساكن نيستند. روزگاري به گفته كاتوليك ها، مسيح از اين مسير گذشت. اين همان مسيري است كه در كتاب مقدس به آن اشاره شده است و مسيح پس از پيمودن آن در مكاني نزديك به اين محل از قدرت پيامبري خود براي زنده كردن مردگان استفاده كرد.
امروز نيز فقط يك معجزه مي تواند به اين مكان عمر دوباره ببخشد زيرا سرنوشتي كه اسرائيليان براي اين منطقه رقم زده اند بسيار تيره و تار است.
جرج بوش رئيس جمهوري آمريكا كه كاملاً از ساختن اين ديوار اطلاع دارد در آخرين نطق سالانه خود در مورد اوضاع دنيا هيچ اشاره اي به اين موضوع نكرد در حالي كه آمريكا تنها قدرتي است كه مي تواند جلوي اين اعمال اسرائيلي ها را بگيرد ولي در سالي كه انتخابات آمريكا در پيش است، رئيس جمهوري آمريكا تمايل ندارد مسأله فلسطين به صحنه رقابتهاي انتخاباتي آمريكا كشانده شود. نخست وزير اسرائيل آريل شارون نيز كه به خوبي از اين نقطه ضعف آمريكا با اطلاع است و در سياست، روباه مكاري است، از اين موقعيت طلايي استفاده كرده و با تمام توان و شبانه روز به كشيدن و تكميل اين ديوار ادامه مي دهد و در نظر دارد پيش از پايان سال وقايع تاريخي جديدي را در منطقه به وجود آورد.
تا سال آينده ميلادي و هنگامي كه در آمريكا سرنوشت انتخابات مشخص شده است اين ديوار نيز به اتمام رسيده و مناطق فلسطيني نشين كاملاً از مناطق يهودي نشين جدا شده اند. كساني كه براي كشيدن اين ديوار كار مي كنند حقوق بسيار بالايي دريافت مي كنند به طوري كه حقوق يك كارگر ساده ساختماني كه در ساخت اين ديوار سهيم است براي دو شب كار متوالي بيشتر از حقوق يك پليس فلسطيني در ماه است.
پليس فلسطيني در ماه ۱۶۰ يورو حقوق مي گيرد در حالي كه اين كارگران براي هر شب ۱۰۰ يورو دريافت مي كنند. ادامه دارد

|  ادبيات  |   اقتصاد  |   انديشه  |   سياست  |   فرهنگ   |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |