خود را از لابه لاي جمعيت بيرون مي كشي و روبروي قفسه هاي پر از ماهي، كه بوي شان در خيابان موج مي زند، مي ايستي. سعي مي كني كه نفس بكشي تا از اين بوي زننده در امان بماني، اما وسوسه به نيش كشيدن ماهي بسيار قوي تر است.
با وجود چنين قيمت هاي سركوب كننده اي كه روي ماهي ها نقش بسته، بهتر است در خريد كمي بيش تر دقت كني اما واقعاً كدام يك را بايد خريد؟
بايد كدام ماهي را در سبد انداخت كه ارزش پول پرداخت شده بابتش را داشته باشد؟ كدام ماهي بهتر است و كداميك تازه تر؟
به هر روي نمي توان نقش ماهي را در سلا متي فرد، كاهش هزينه هاي درمان و شادابي افزون تر در زندگي كتمان كرد. بنابراين خريد ماهي و انتخاب به جا، بسيار مهم مي نمايد.
امروزه اهميت و ارزش آبزيان به عنوان يك ماده غذايي كاملا  اثبات شده و بر كسي پوشيده نيست. به طوري كه امروزه ۲۰% از پروتئين حيواني مورد نياز بشر را آبزيان تامين مي كنند به عبارت ديگر چيزي در حدود ۶/۱ تا ۳/۱ درصد پروتئين مصرفي جهان را منابع آبزي تامين مي كند كه جايگاه بسيار رفيعي محسوب شده و رقابت تنگاتنگي با ساير منابع پروتئين حيواني دارد.
به علت ناآشنا بودن عموم مردم با محصولا ت آبزي و جايگاه نسبتاً ضعيف اين محصول - كه مي تواند ضريب سلا متي افراد را بيشتر كند - در سبد غذايي، مشتريان اغلب در انتخاب ماهي مورد نظر و دلخواه خود دچار مشكل مي شوند. يكي از سو‡الهاي رايجي كه در اين ارتباط وجود دارد چگونگي تشخيص ماهي پرورشي و دريايي از هم است. اين سو‡ال در مورد ماهي سفيد بيشتر مطرح مي شود؟
در ادامه سعي شده به طور ساده تفاوت هاي اين دو كاملا  تشريح شود.
ماهي سفيد خزر منحصرا در سواحل جنوبي درياي خزر زندگي مي كند. از ماهيان بسيار لذيذ و با ارزش درياي خزر محسوب مي شود كه از اهميت تجاري و اقتصادي بالا يي برخوردار است. اين ماهي در ميان هموطنان ساكن شمال كشور از محبوبيت خاصي برخوردار است به طوري كه بعضاً افراد بومي واژه ماهي را صرفا براي اين گونه به كار مي برند و انواع ديگر ماهي را به اسم مثلا  كفال، كپور و غيره مي شناسند و كلمه ماهي را مترادف با ماهي سفيد مي دانند. ماهي سفيد سالا نه دو مهاجرت پاييزه و بهاره دارد كه از اواسط آبان و اسفند در رودخانه هايي هم چون سفيدرود، انزلي ، گرگان، شفارود، تجن، نمكآبرود و غيره وارد شده تخم ريزي مي كند. طول ماهي تا ۷۵ سانتي متر و وزن آن تا ۶ كيلوگرم مي رسد، اما وزن متوسط آن حدود ۵/۱ كيلوگرم است. در سال هاي نه چندان دور اين ماهي به علت صيد بي رويه و كنترل نشده به يك ماهي ناياب و گران قيمت در بازار تبديل شده بود كه با تدبير كارشناسان شيلا ت اين ماهي به طور مصنوعي در رودخانه هاي استان گيلا ن و مازندران تكثير شده و بچه ماهيها به دريا رها شدند كه ماحصل آن امروز احياي مجدد ذخاير اين گونه با ارزش درياي خزر و فراواني نسبي آن در بازار ماهي است. اين ماهي يك گونه گوشتخوار بوده و از نرم تنان هم چون صدفها و ديگر كفزيان تغذيه مي كند. اما نكته قابل توجه و جالب اين است كه تاكنون تفكيك پرورش اين ماهي در شرايط كنترل شده به دست نيامده و ما چيزي به عنوان ماهي سفيد پرورشي نداريم. سو‡الي كه احياناً در ذهن شما نقش مي بندد، اين است كه پس تكليف ماهي هايي كه تحت عنوان سفيد پرورشي در بازار عرضه مي شود چيست؟
همان طور كه پيش از اين ذكر شد در يك دوره زماني ذخاير اين ماهي ارزشمند يعني ماهي سفيد درياي خزر كاهش يافت و در بازارها ناياب شد. در سال ۱۳۴۶ يك گونه ماهي پرورشي از كشور مجارستان به ايران آورده شد و در برخي تالا ب ها و آبگيرها رهاسازي شد. اين گونه جديد كپور علفخوار بود. به علت استعداد خوب پرورش، قدرت سازگاري بالا  و همچنين سادگي پرورش و تغذيه خيلي زود وارد بازارها شده و در حال حاضر نيز يكي از گونه هاي اصلي عرضه شده در فروشگاه هاي كشور محسوب مي شود. به سبب ظاهر مناسب و طعم لذيذش با اقبال عمومي روبه رو شده و به جهت شباهت آن با ماهي سفيد تحت عنوان ماهي سفيد پرورشي به بازار عرضه شده و خلا‡ ماهي سفيد درياي خزر را براي مدتي پر كرد. اين گونه اساسا متعلق به درياچه >آمور< چين است كه هم اكنون در بسياري از نقاط دنيا پرورش مي يابد. روي گياهان عالي تغذيه نموده و در استخرهاي پرورشي با شبدر و يونجه تغذيه مي شود. تين ماهي حداكثر ۳۲ كيلوگرم وزن و ۱۳۲ سانتي متر طول دارد كه به طور متوسط با وزني حدود ۱ تا ۳ كيلوگرم در بازار عرضه مي شود. طعم اين ماهي نيز مانند ساير گونه هاي ماهي پرورشي تا حد زيادي به شرايط مديريتي پرورش و تغذيه بستگي دارد. در نتيجه ماهي سفيد پرورشي وجود نداشته و آن چه تحت اين عنوان در بازار عرضه مي شود همان كپور علفخوار يا آمور است كه اساسا بر خلا ف ماهي سفيد كه يك ماهي دريايي و گوشتخوار است. علفخوار و وابسته به آب شيرين است. ماهي سفيد تقريبا ۲ تا ۳ برابر كپور علفخوار يا آمور قيمت دارد به علت شباهت زياد گاهي اين دو گونه ماهي با هم اشتباه گرفته شده و خريدار ماهي دچار مشكل مي شود.
به رغم تشابه ظاهري زياد اين دو گونه تفاوت هايي نيز بين شان وجود دارد كه برخي از ملموس ترين موارد آن به اين شرح است.
- ماهي سفيد داراي فلس هاي كوچك و فشرده اي است در حالي كه فلس هاي آمور يا كپور علفخوار درشت تر است، به طوري كه فلس هاي ماهي سفيد روي خط جانبي آن يعني از پشت آبشش تا دم ۶۳-۵۲ عدد بوده اما در آمور از ۴۰ تا ۴۵ عدد تجاوز نمي كند.
ماهي سفيد رنگي نقره اي و براق با جلا ي فلزي دارد در حالي كه آمور يا كپور علفخوار به رنگ سبز لجني است.
ماهي سفيد دوكي شكل است در حالي كه آمور يا كپور علفخوار بدني استوانه اي و باريك تر نسبت به سفيد خزر دارد.
سرماهي سفيد برجسته است اما سر كپور علفخوار يا آمور پخ بوده به طوري كه تصور مي شود از بالا  و پايين فشرده شده است.
ماهي سفيد در فصل توليد مثل داراي يكسري برجستگي ها در ناحيه سر است كه جوانه هاي عشق گفته مي شود و از جمله صفات ثانويه جنسي ماهي سفيد است اما در آمور چنين صفاتي وجود ندارد.
مانند ساير موارد، در اينجا نيز بافت ماهيچه اي ماهي سفيد كه يك ماهي دريايي است به علت حركت دائمي و تغذيه طبيعي فشرده تر بوده در حالي كه گوشت ماهي آمور كه يك ماهي پرورشي است نرم تر است.
كپور علفخوار يا آمور و ماهي سفيد هر دو به عنوان موجودات آبزي داراي ارزش غذايي بالا  به علت وجود اسيدهاي چرب غيراشباع ضروري و محتواي پروتئين بالا  هستند كه تفاوت قيمت آن بيشتر متاثر از شرايط توليد و بازار است. استاندارد جهاني مصرف سرانه ماهي ۱۸ كيلوگرم است. در حالي كه اين ميزان در كشور ما در حال حاضر به ۶-۵ كيلوگرم مي رسد. اميد است با آشنايي هرچه بيشتر خانواده ها و فرهنگ سازي مصرف آبزيان از طريق آشنايي هرچه بيشتر با روش هاي مختلف پخت و مصرف ماهي و همچنين عرضه محصولا ت متنوع آبزي، سرانه مصرف به مقدار مناسب خود نزديك شود. بدون شك چنين دستاوردي نقش مهمي در سلا مت تغذيه اي - كه از مهم ترين عوامل در سلا مت انسان محسوب مي شود-  خواهد داشت.
محمد صادق علوي يگانه

هر روز شاهد تبليغات بسياري در مورد يك نوع چاي جديد در كشور هستيم و در ويترين هر مغازه اي انواع و اقسام چاي هاي خارجي و داخلي به چشم مي خورد.
به گزارش خبرنگار ما، مهم ترين نكته در خريد هر كالا  از جمله چاي قيمت كالا  و نيز كيفيت و مرغوبيت كالا ي موردنظر است حال سؤال اين جاست كه بايد براي خريد چاي مرغوب به چه نكاتي توجه كرد.
در اين زمينه اگر بدانيم كه براي چه نوع چايي بايد پول و هزينه پرداخت بسيار مهم است.
در اين زمينه رئيس مركز تحقيقات صنايع غذايي ايران معتقد است كه رنگ چاي، نشانه مرغوبيت آن نيست، ولي بسياري از شهروندان ايراني و حتي خارجي اعتقاد دارند كه چاي بايد بسيار خوش رنگ باشد.
دكترمحمود باقري به عنوان رئيس مركز تحقيقات چاي و محقق در اين صنعت باتوجه به تحقيقات چندساله خود متذكر مي شود، ميزان كافئين چاي ايراني ۵/۲ تا ۸/۲   درصد و كافئين چاي هند، سريلا نكا و كنيا ۸/۳ تا چهار درصد است و حتي بسياري از كشورهاي اروپايي به توليد چاي بدون كافئين اقدام مي كنند.
اين محقق چاي مي گويد: رنگ چاي در اثر عمل تخمير فرمانتاسيون با خروج عصاره چاي و تركيب با اكسيژن هوا، عمل اكسيداسيون انجام مي شود.
وي با بيان اين  كه چاي دارجلينگ به خاطر اين كه بي رنگ است به عنوان بهترين چاي دنيا محسوب مي شود، مي ا فزايد: تفاوت چاي ايراني و خارجي ناشي از شرايط جغرافيايي است كه به دليل وجود آفتاب در كشور ايران محصولا ت غذايي ايران نسبت به محصولا ت دنيا از برتري نسبي بالايي برخوردار است.
رئيس مركز تحقيقات صنايع غذايي ايران، عدم موفقيت چاي ايراني را تغيير ذائقه مصرف كننده و ورود سهل و آسان چاي خارجي به كشور مي داند و تصريح مي كند: در مناطق شمالي كشور از جمله لا هيجان كه عادت نوشيدن چاي ايراني را حفظ كرده اند هرگز نمي توانند طعم چاي خارجي را بپذيرند.
به گزارش هفته نامه اقتصاد و مردم، كيفيت چاي ايراني نه تنها كمتر از چاي خارجي نيست كه از بسياري جهات برتر از آن است.
مصرف كنندگان داخلي همواره به دنبال چاي مرغوب و البته با نرخ بهتري هستند و حاضرند پول خوبي بابت چاي مرغوب و باكيفيت بدهند.
هم اكنون چاي بسته اي و باز و يا همان فله اي در بازار با نرخ هاي گوناگون يافت مي شود چاي بسته اي از دو هزار تومان تا ۲۵۰۰ تومان و باز نيز حدود سه هزار و ۵۰۰ تومان به فروش مي رسد.
رضايي يك فروشنده چاي در اين باره مي گويد: هم اكنون اكثر چاي هاي موجود در بازار خارجي است و چاي داخلي مشتري كمتري دارد و علت اصلي اين موضوع نيز كيفيت بالاي چاي هاي خارجي است.
وي مي افزايد: بيشتر خريداران به دنبال چاي بسته اي با رنگ و طعم مناسب و البته قيمت متعادل تري هستند و فروش چاي فله اي نسبت به چاي بسته اي كمتر است.
محمدنژاد، يك خريدار چاي نيز مي گويد: چاي خارجي به مراتب بهتر و مناسب تر از چاي هاي داخلي از لحاظ كيفيت و قيمت است.
وي تأكيد مي كند كه يكي از مشكلا ت اقتصادي كشور كه در زمينه تمامي كالا ها شاهد آن هستيم وجود قيمت هاي متفاوت از يك نوع كالا  در نقاط مختلف كشور و شهرهاست كه خريداران را به مشكل انداخته است.