دكتر علي صباغيان 
واژه «مصر» چه چيزي را به ذهن متبادر مي كند؟ كشوري در شمال آفريقا، رودخانه نيل، فراعنه، اهرام ثلاثه، مجسمه ابوالهول، دهكده فرعوني و ... . درست است، اما آيا مي دانيد ، مصر ديگري هم وجود دارد؟ كجا؟ درهمين سرزمين خودمان ايران.
اما قضيه مصر ايران چيست؟ مصر ايران روستايي است با حدود ۴۰ خانوار جمعيت در حاشيه كوير مركزي، در بخش خور و بيابانك شهرستان نائين كه از برخي جهات از جمله توليد محصولات كشاورزي و باغي در آن منطقه كويري، زبانزد عام و خاص است.
وقتي در جاده نائين به سوي طبس از غرب به شرق پيش مي رويد با پيمودن حدود ۲۵۰ كيلومتر از نائين و درست پس از پشت سر گذاشتن روستاي بزرگ فرخي با حدود ۵۰۰ خانوار جمعيت و روستاي كوچكتر نصرآباد و ۱۰ كيلومتر مانده به شهر خور، مركز بخش خور و بيابانك، بر تابلو كوچكي در كنار جاده چنين نوشته شده است «به سمت مصر». با ورود به جاده فرعي (البته اين جاده اكنون در حال آسفالت شدن است) در سمت چپ و طي مسافت حدود ۴۲ كيلومتر از ميان تپه ها و در حركت به سوي مناطق مياني كوير مركزي ايران در سكوت سنگين كوير از دور سه نگين سبز تقريبا به هم پيوسته نمايان مي شود. در ادامه مسير لحظاتي بعد و پس از عبور از ميان تپه هاي شني كه به دست بادهاي كويري روي هم تلنبار شده اند، خود را در ميان اولين نگين سبز كه «اميرآباد» نام دارد مي يابيد. اميرآباد مزرعه اي آباد با يك چاه پرآب و شيرين - آن هم در جايي كه هر قطره آب شيرين ارزش بسيار زيادي دارد - است كه مالكيت آن متعلق به مردم مصر است. با حضور در اميرآباد و مشاهده رونق، آباداني كشاورزي و دامپروري در آن، انسان به يكباره حضور خويش در قلب كوير را فراموش مي كند.
در اميرآباد راه دو شاخه مي شود. شاخه سمت چپ كه به ويژه در ابتداي مسير از ميان تپه شن ها و ماهورها مي گذرد به سمت شهر جندق مي رود. يعني در اين مسير با پيمودن حدود ۴۲ كيلومتر - البته راه فرعي- به جندق كه بر سر راه اصلي نائين و طبس به دامغان قرار گرفته است مي رسيد.
شاخه سمت راست راه به سوي مركز روستاي مصر مي رود. با پيمودن فاصله بسيار اندكي از ميان مزارع اميرآباد وارد روستاي مصر مي شويد. اولين چيزي كه براي هر تازه وارد به مصر تعجب آميز است ساختار كوچه هاي اين روستاي كوچك است. در مصر برخلاف بسياري از روستاها و آبادي ها و حتي شهرهاي ايران كه پر از كوچه هاي قديمي تنگ و پرپيچ و خم است با خيابان وسيعي روبه رو مي شويد كه خانه ها در اطراف آن قرار دارد و آب شيرين قنات روستا از وسط آن مي گذرد.
با عبور از داخل روستاي مصر و پيمودن حدود ۴ كيلومتر مسافت از بين مزارع روستاي مصر، به آخرين نگين سبز حاشيه كوير در اين منطقه يعني آبادي «فرحزاد» مي رسيد كه تنها ۳ خانوار جمعيت در آن ساكن است. فرحزاد پايان مسير است و ديگر ادامه راه امكان پذير نيست.
اين محل اگرچه حال و هواي كويري دارد، اما باز هم حاشيه كوير است و تا كوير مركزي ايران كه از قم و كاشان شروع مي شود و در عرض حدود ۱۲۰ كيلومتر تا سبزوار ادامه دارد، حدود ۱۵ كيلومتر فاصله دارد. مسطح بودن كوير مركزي ايران از عجايبي است كه هر بيننده اي را به حيرت  مي اندازد و كساني كه به ويژه مسير جاده دامغان به جندق را در روز طي كرده اند به خوبي بر اين نكته واقف هستند.
اگر مصر آفريقا با سابقه تاريخي خود برخي رويدادها را در ذهن جهانيان و ساكنان خود باقي گذاشته است، در مصر ايران نيز رويدادهايي در ذهن مردم سختكوش اين ديار باقي مانده است. در اين ميان سيل ارديبهشت ۱۳۵۸ از جمله رويدادهايي است كه به گفته آقاي محمد شيباني ساكن شهر خور كه در آن زمان معلم روستاي مصر بوده، به دليل خسارات گسترده مالي به مزارع كشاورزي و كشته شدن ۳ نفر از اهالي و نابودي صدها را‡س دام و ويراني منازل مسكوني به اين زودي ها از اذهان مردم مصر پاك نخواهد شد.
نكته ديگري كه ساكنان مصر با شور و اشتياق از آن سخن به ميان مي آورند حضور توريست هاي خارجي براي ديدن عجايب كوير مركزي ايران است كه به گفته آنها تعدادشان هم روز به روز زيادتر مي شود.
اما مصر ايران با همه جذابيت ها و تمامي سختكوشي ساكنانش از مشكلاتي چند در رنج است. به گفته ساكنان، اولين مشكل، برق مصر است. اكنون برق مصر نه از طريق شبكه سراسري كشور يا شبكه محلي خور، بلكه از طريق دو دستگاه ژنراتور كوچك تامين مي شود كه علاوه بر هزينه هايي كه براي اداره برق دارد، قطع روزانه ۶ ساعته برق از ۵/۱۰ ش--ب ت-----ا ۵/۴ صبح، مشكلات عديده اي را براي مردم اين روستا در پي دارد.
مشكل ديگري كه شايد بسياري از روستاهاي ديگر ايران نيز با آن مواجه هستند و اهالي مصر نيز از آن گله مندند، نحوه رفتار مسوولان منابع طبيعي است. كار بخش عمده اي از مردم مصر همچون بسياري از روستاهاي ايران دامپروري است كه در گذر زمان از طريق تعامل با طبيعت به ويژه مناطق نزديك به محل شكل گرفته است. اكنون بسياري از روستائيان از سياست هايي كه براي حفظ منابع طبيعي اعمال مي شود ناراضي اند.
سخن آخر اينكه حتي براي نگارنده اين مطلب كه مصر، آفريقا، اهرام ثلاثه، مجسمه ابوالهول، نيل، دهكده فرعوني و... را از نزديك مشاهده كرده است، مصر ايران جذابيت هاي خاص خود را داشت، چرا كه بخش هر چند اندك از سرزمين بزرگ و پرجاذبه اين مرز و بوم آن هم در حاشيه كوير مركزي ايران با همه جذابيت هاي آن است. بنابراين علاقه مندان به سير و سياحت و ديدن مصر آفريقا اگر اكنون به دلايلي قادر به اين امر نيستند مي توانند بدون ويزا و ديگر مشكلات به مصر ايران بروند.

جنگل هاي هيركاني گنجينه اي عظيم و منحصر به فرد در جهان كه طي سه دهه اخير ۵۹۰ هزار هكتار يعني حدود ۲۲ درصد آن به طور كامل تخريب شده است.
شايد جمع و جور كردن و تناسب بستن و خلاصه تجسم كردن اعداد و ارقام در ذهن پرمشغله مان كمي مشكل باشد، اما حتي با نگاهي گذرا به اين تصاوير همه چيز را خيلي راحت درمي يابيم.

جنگل هاي شمال كشور طبق آمارهاي موجود در سال هاي ۱۹۷۵-۱۹۷۴، دو ميليون و ۶۴۰ هزار هكتار بوده است كه اين رقم بين سال هاي ۱۹۸۹-۱۹۸۸ به حدود دو ميليون و ۴۸۰ هزار هكتار و در سال هاي ۲۰۰۲-۲۰۰۱ به حدود دو ميليون و ۵۰ هزار هكتار رسيده است كه به اين ترتيب از ۲۲ درصد كاهش مساحت اين جنگل ها طي ۳ دهه اخير بيش از ۱۷ درصد متعلق به ۲۰ سال قبل بوده است. بر اساس آخرين مستندات سازمان حفاظت محيط زيست، در اين مدت استان هاي گلستان با ۲۷ درصد، گيلان با ۲۲ درصد و مازندران با ۲۱ درصد كاهش مساحت جنگل روبه رو بوده اند. همچنين بر اساس عكس هاي ماهواره اي مساحت جنگل هاي استان گلستان در سال هاي ۱۹۷۵-۱۹۷۴ حدود ۴۹۰ هزار هكتار بوده كه اين رقم در سال هاي ۱۹۸۹-۱۹۸۸ به ۴۵۴ هزار هكتار و در بين سال هاي ۲۰۰۲-۲۰۰۱ به ۳۵۹ هزار هكتار رسيده است. بنا بر اعلام اين سازمان، مساحت جنگل هاي گيلان در سال هاي ۱۹۷۵-۱۹۷۴ حدود ۸۱۸ هزار هكتار بوده و در سال هاي ۱۹۸۹-۱۹۸۸ به حدود ۷۷۰ هزار هكتار و در سال هاي ۲۰۰۲-۲۰۰۱ به حدود ۶۳۶ هزار هكتار رسيده است. بر پايه اين گزارش، مساحت جنگل هاي استان مازندران نيز در سال هاي ۱۹۷۵-۱۹۷۴ حدود يك ميليون و ۳۳۰ هزار هكتار بوده كه اين رقم در سال هاي  ۱۹۸۹-۱۹۸۸ به حدود يك ميليون و ۲۵۶ هزار هكتار و در سال هاي ۲۰۰۲ -۲۰۰۱ به يك ميليون و ۵۵ هزار هكتار رسيده است.

دكتر ريموند ديتمارس 
قسمت بيستم 
اين شايعه به سرعت در كشتي پخش شد و مختصري تاثير كرد، اما نه چندان. كاركنان متوجه شده بودند كه بعضي از افسران در گوشه و كنار كشتي دنبال چيزي مي گردند و به همين سبب بيرون افتادن مار را جدي نگرفتند.
يكي دو روز بعد ناخدا روي پل فرماندهي ايستاد و دو افسر در كنارش بودند. زير پايشان گروهي از هندي ها مشغول رنگ آميزي عرشه بودند و چندتن از ماموران سوخت و كارگران قسمت موتورخانه كه براي خنك شدن به عرشه آمده بودند، قدم مي زدند. جلو وينچ هاي بزرگ برآمدگي غارمانندي به چشم مي خورد كه زير سايه پلكان آهني قرار داشت. يك پيتون شش فوتي به آرامي از اين پناه بيرون مي آمد و تن به عرشه گرم و آفتابي مي كشيد!
مار ديده شد و اوامر، سريع ولي آرام، از سوي كاپيتان صادر شد: «آقاي آرمسترانگ، برويد به عرشه و با آن مردان صحبت كنيد. كاري كنيد كه به مار پشت كنند و همانطور بمانند تا مار را بگيريم. آقاي گري، برويد پايين و هرچه زودتر مار را بگيريد. از دم بگيريدش و از پيش چشم دورش كنيد. من هم مي آيم پايين پيش شما، برويد.»
كاپيتان نگاهي سريع به درياي آرام و زيبا انداخت و افسر سررشته داري را كه خنده بر لب كنارش ايستاده بود ترك كرد و به سرعت دور شد. تند مي رفت اما مي كوشيد حركاتش معمولي جلوه كند و شتاب و عجله اش به چشم نيايد. بين راه به گري رسيد كه چندان شتابي نداشت و به تاخت دنبال انجام ماموريت نمي رفت! غرولندي كه زيرلب ناخدا گذشت، گري را از جا جهاند و هر دو به سرعت خود را به محل حضور مار رساندند. مار چند فوتي (سه متري) را بين پله ها يافتند. گري با خنده اي كه دندان هايش را نمايان مي ساخت، دست پيش برد و دم مار را گرفت و كوشيد خزنده دويست پاوندي را از لاي پله ها بيرون بكشد. مار سنگيني بود و به راحتي تن نمي داد. درگيري بين گري و پيتون روي پله ها آغاز شد. چيزي نپاييد كه نبرد تن به تن بر فراز پله ها به سكوت گري و مار، هر دو، انجاميد. ناخدا در ميانه پله ها ايستاده بود و تا آمد خود را جمع و جور كند، گري و مار مثل آوار روي او ريختند و هر سه با هم تا پايين پله ها غلتيدند و كف عرشه ولو شدند! پرواز دست ها، پاها و مار ضمن فرو غلتيدن، اختاپوسي را كه ديوانه شده باشد تداعي مي كرد، اما در همين شور و شر و آشوبي كه بر پا بود، ناخدا توانست خود را پيدا كند؛ كت سفيدش را از تن درآورد، آن را روي سر مار انداخت و به سرعت گردن او را گرفت. البته از اين لحظه تا برگرداندن مار عصبي و پيچان به داخل جعبه، زماني اگر نه طولاني، اما پر افت وخيز و پرهيجان طي شد و وقتي سرانجام پيتون به جعبه برگشت نه تنها ناخدا و اطرافيان، بلكه همگان در كشتي نفسي به راحتي كشيدند.

گونهCervas elaphus:
خانواده:گوزن هاCERVIDAE
راسته: زوج سمان (سم شكافتهARTIODACTYLA (
ردهMammalia:
مرال از جمله زيباترين گوزن هاست و امروزه در جنگل هاي انبوه شمال، دور از انسان و اغلب در پناهگاه ها و مناطق حفاظت شده زيست مي كند.
جثه بزرگ و قوي با دست و پايي بلند دارد. موها كوتاه، به رنگ خاكستري تيره و در تابستان متمايل به قهوه اي اند. بدن بچه ها خال هاي سفيد دارد. ناحيه كفل زردرنگ است. نرها شاخ هاي بلند با شاخك هاي نسبتا منظمي دارند. شاخ ها همه ساله در اسفند تا اوايل فروردين مي افتد و شاخ جديد بلافاصله شروع به رويش مي كند. تعداد شاخك ها و طول شاخ ها معمولا همه ساله افزوده مي شود، در ۸ تا ۱۰ سالگي به حداكثر مي رسد واز طول شاخ ها و تعداد شاخك ها كاسته مي شود. در سنين پيري شاخ ها كوتاه و بدون شاخك اند و اصطلاحا به آن سيخو مي گويند.
طول سر و تنه ۱۶۰ تا ۲۵۰ سانتي متر و وزن بدن از ۱۰۰ تا ۲۵۰ كيلوگرم است. در حال حاضر بيشترين جمعيت اين  گونه در پارك ملي گلستان و منطقه حفاظت شده دودانگه در مازندران وجود دارد. طبق اظهار افراد محلي و اطلاعات ثبت شده، حدود ۵۰ سال پيش اين حيوان در جنگل هاي ارسباران واقع در آذربايجان شرقي و حدود ۱۰۰ سال پيش در منطقه پاپي لرستان وجود داشته است.
معمولا ماده ها، بچه ها و نرهاي بالغ با هم و جدا از دسته  نرهاي مسن زندگي مي كنند. گاهي ماده هاي پير يا بدون بچه با نرها مشاهده مي شوند. مرال ها علاقه زيادي به غلت زدن در لجن دارند. از علوفه، جوانه، برگ هاي جوان، قارچ و تمشك تغذيه مي كنند. در فصل جفت گيري در اكثر مناطق زيستگاه  مرال صداي نرها كه به «گاو بانگ» معروف است شنيده مي شود. شكارچيان با تقليد اين صداها، مرال هاي نر را به جنگ مي طلبند و از فاصله نزديك آنها را شكار مي كنند.
دشمن طبيعي مهم آنها پلنگ، گرگ و خرس است. همه ساله تعداد زيادي از آنها توسط شكارچيان شكار مي شوند، ولي به علت داشتن قدرت استتار خوب، حس شنوايي قوي و زندگي در مناطق صعب العبور جنگلي، درحال حاضر خطري جدي نسل اين حيوان را تهديد نمي كند ولي با توجه به قطع بي رويه درختان جنگلي و تخريب زيستگاه اين حيوان احتمال دارد در آينده نه چندان دور نسل آن در معرض خطر انقراض قرار گيرد.

سازمان هاي زيست محيطي از دولت اكوادور خواسته اند امكانات لازم را براي پژوهشگران و حضور آنها در جزاير گالاپاگوس فراهم سازد. ناآرامي موجود در اين جزاير (كه چارلز داروين در همين جا توانست نظريه تكامل را عنوان كند) با محاصره جزاير توسط ماهيگيران سرسخت و طالب آزادي عمل آغاز شد. ماهيگيران از رئيس جمهوري اكوادور خواستند قوانين ماهيگيري در ذخيره گاه دريايي گالاپاگوس را لغو كند. از جمله آنها مي خواهند اجازه گرفتن كوسه با استفاده از نخ هاي بلند و كشتي هاي بزرگ ماهيگيري و نيز امكان پهلو گرفتن اين كشتي ها در اين جزاير فراهم شود.
صندوق جهاني حيات وحش و ديگر گروه هاي حفاظتي و زيست محيطي بيم آن دارند كه اين تحركات باعث باز شدن درها به روي ماهيگيري آزاد و حضور همگان در اين جزاير شود.

همزمان با آغاز فصل گرما وگرم شدن نسبي هوا، پرندگان، مهاجر، كوچ دسته جمعي خود را از تالاب ها و سواحل هرمزگان به مناطق سردسير شمالي آغاز كردند. حسن سياوش پور، معاون محيط طبيعي اداره كل حفاظت محيط زيست استان هرمزگان گفت: «در اجراي طرح سرشماري پرندگان مهاجر كه به مدت ۲ روز در بهمن ماه سال گذشته در ۲۲ مركز و با همكاري كارشناسان اعزامي از هلند صورت گرفت، ۶۱ هزار و ۱۶۵ قطعه پرنده متعلق به ۸۲ گونه از ۲۰ خانواده، شمارش شد. گفتني است كه كرانه هاي معتدل خليج فارس از جمله سواحل و تالاب  هاي مهم استان در فصل پاييز و زمستان، پناهگاه پرندگان مهاجر است.

آيا از سالم بودن و قاچاق نبودن وسيله چوبي كه مي خريد اطمينان داريد؟ صندوق جهاني حيات وحش به تازگي سرويس تازه اي براي راهنمايي در زمينه چگونگي خريد، فروش و تجارت مسوولانه الوار تدارك ديده است. راهنماي «چوب خوب» نشان مي دهد چگونه مصرف كنندگان، تجار، خرده فروشان، آرشيتكت ها، مديران جنگل، دولت ها و موسسات مالي مي توانند در جلوگيري و متوقف ساختن اعمال بد، مثل چوب بري و تجارت غيرقانوني چوب جلوگيري كنند. چوب بري غيرقانوني يكي از عوامل كليدي نابودي جنگل ها و از ميان رفتن غيرقابل كنترل درختان در سراسر جهان است. تجارت غيرقانوني و قاچاق چوب كه در حال حاضر به كسب و كاري مولتي ميليون دلاري تبديل شده به طبيعت، انسان ها، اقتصادهاي ملي كشورها و شهرت و اعتبار صنعت چوب بري و مديريت جنگل به شدت لطمه مي زند.

عقاب دريايي دم سفيد يكي از گونه هاي كمياب و در خطر انقراض در تالاب  بين المللي انزلي آشيانه گذاري و جوجه آوري كرد.
عقاب دريايي دم سفيد از ارزش ژنتيكي خاصي برخوردار است و يكي از شكارگران و كنترل كنندگان طبيعت تالابي محسوب مي شود.
عقاب دريايي دم سفيد يكي از بزرگترين پرندگان شكاري محدوده تالاب هاي استان گيلان به شمار مي رود كه اين پرنده در يكي از بخش هاي حفاظت شده تالاب بين المللي انزلي با آشيان گذاري و سپس جوجه آوري هم اينك صاحب يك جوجه عقاب دريايي دم سفيد شده است.
به گزارش ايسنا، اين پرنده با توجه به ارزش ژنتيكي خاص خود در ارتقاي سطح تنوع زيستي مناطق تحت مديريت اداره كل محيط زيست از اهميت ويژه اي برخوردار است.