Hamshahri Newspaper

كارمند هستم.

بيمه هستم.
بيمار هستم.
بيماري من وراي خدمات سرپايي است و نياز به بستري شدن دارم. قلبم درد مي كند و ضربانش به شماره افتاده.
توانايي پرداخت هزينه ۴ ميليون توماني مراكز خصوصي را ندارم.
نمي توانم به بيمارستان هاي خصوصي مراجعه كنم چرا كه بيمه، حتي بخشي از هزينه ها را هم نمي پردازد.
آيا مي توانم خانواده ام را زير بار قرضي كه نمي دانم چگونه آن را پرداخت كنم، له كنم؟ آيا اساساً كسي حاضر است به يك بيمار قلبي پول قرض بدهد؟
آيا نبايد از بيمه انتظار داشته باشم مرا زنده نگه دارد؟
بستري يا سرپايي؟
بخش درمان سازمان تأمين اجتماعي در سال گذشته افراد زير را تحت درمان قرار داد.
۶/۳۷ ميليون معالجه سرپايي
۶۱۰ هزار مورد بستري
نسبت يك به ۶۳ معالجه سرپايي و بستري نمايانگر كمبود امكانات در زمينه خدمات درماني نيازمند به بستري بيماران است.
حرف هاي شنيدني، اما
دو هفته پيش بود كه اولين كنفرانس حقوق و تأمين اجتماعي با همكاري دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران و سازمان تأمين اجتماعي برگزار شد. در اين كنفرانس جمله هاي شيريني بر زبان آمد كه در نگاه ظاهري دلگرم كننده به نظر مي رسيد. مثلا ً مهندس طاهر موهبتي معاون حقوقي و امورمجلس سازمان تأمين اجتماعي، مقوله تأمين اجتماعي به معناي عام و فراگير را يكي از حياتي ترين و بديهي ترين نيازهاي جوامع بشري و مهم ترين وظيفه دولت ها دانست.
او افزود: «در اصل ۲۹ قانون اساسي ايران و در ديگر اصول آن، تعريف كامل و جامعي از تأمين اجتماعي تبيين شده كه در صورت تحقق آن در قالب تصويب نهايي ساختار سازمان نظام جامع تأمين اجتماعي، تمام مردم تحت پوشش نظام بيمه اي قرار خواهند گرفت.»
همه اين جمله ها شنيدني بودند ولي مردمي كه با بضاعت مالي كم درگير بيماري هستند و چاره اي جز رجوع به پزشك، بيمارستان ها و درمانگاه ها ندارند دل هاي پرخوني دارند و از ارقام نجومي براي درمان خويش و اعضاي خانواده حرف مي زنند.
آنها مي گويند بيمه اجتماعي هزينه هاي مربوطه در اين زمينه را به درستي و در حد تكافو پوشش نمي دهد. مي گويند هر بار با مسأله جدي روبرو مي شوند و بايد هزينه قابل توجهي براي درمان خود و اعضاي خانواده شان بپرازند نمي توانند روي بازپرداخت هزينه هاي ارائه خدمات تشخيصي و درماني در مراكز غيرطرف قرارداد اين سازمان حساب باز كنند. مي گويند مراكز طرف قرارداد بيمه به دليل هجوم گسترده مردم و بيماران به آنها توانايي ارائه خدمات مورد نياز را ندارد و آنها هم توانايي پرداخت هزينه هاي درخواست شده از سوي مراكز خصوصي را ندارند.
خدمات پزشكي و درماني كه از صافي بيمه هاي اجتماعي عبور مي كند توانايي پاسخگويي به نياز مردم را ندارد و مراكز طرف قرارداد در مقايسه با تعداد مردم بسيار اندك و كم شمار است.
درد دل مردم طي اشاره به خدمات درماني بار ديگر مسأله بسيار حاد بالا رفتن هزينه هاي درماني و عدم تكافوي خدمات سازمان تأمين اجتماعي را به رخ مي كشد.
حكايت حذف ۳۰ درصد هزينه درمان
اگر تا سال گذشته بيماري شديد و نياز به درمان داشتيد مي توانستيد به بيمارستان يا درمانگاهي كه غيرطرف قرارداد سازمان تأمين اجتماعي بود مراجعه كنيد و سپس تا سقف ۳۰ درصد هزينه هاي مربوطه را از اين سازمان دريافت كنيد. آنچنان كه در قواره هزينه هاي نيم ميليون توماني (با دريافت ۱۵۰ هزار تومان) يا يك ميليون توماني ( با دريافت ۳۰۰ هزار تومان) رقم قابل توجهي به شمار مي رفت و تا حدي همه بيمارستان ها و درمانگاه ها را در دسترس بسياري از شهروندان قرار مي داد.
اين رقم از ابتداي امسال قطع شده و سازمان تأمين اجتماعي در حال حاضر در صورت رجوع افراد تحت پوشش خود به درمانگاه ها و بيمارستان ها غيرطرف قرارداد هيچ گونه مبلغي براي بازپرداخت بخشي از هزينه ها را نمي پردازد. بنابراين هر چند آمار نشان مي دهند بخش درمان سازمان تأمين اجتماعي در سال گذشته ۲۶۹۰ ميليارد ريال هزينه كرده ولي مردم با دشواري بيشتر براي استفاده از خدمات درماني روبرو هستند و نيازها بسيار بيش از اندازه اين رقم است.
دشواري ها

اول: تعداد بيمارستان ها و درمانگاه هاي طرف قرارداد اين سازمان در مقايسه با نياز مردم كم شمار هستند. به طور مثال درمانگاه هاي «حضرت ابوالفضل»، «حيدرنيا» و «ابوريحان» كه از امكانات بسيار خوبي برخوردار هستند و خدمات مناسبي را هم ارائه مي دهند توانايي تحت پوشش قرار دادن همه مراجعه كنندگان خود را ندارند. شما به اين مراكز مراجعه مي كنيد ولي در صف بيماران متوقف مي شويد.
دوم: معمولا ً كساني به پزشك مراجعه مي كنند كه مسأله اورژانس دارند و با درد و بيماري جدي روبرو شده اند. علي.ب كه به درمانگاه «حيدرنيا» مراجعه كرده مي گويد: «دست من شكسته ونياز به مداواي فوري دارد ولي با مراجعه به اين درمانگاه دريافتم بايد حداقل يك هفته براي رسيدن به پزشكان مربوطه انتظار بكشم. نتيجه آنكه باوجود مشكلا ت مالي به مراكز خصوصي رجوع كردم و هزينه هاي مربوطه را به مدد قرض پرداختم.»
بنابراين كمبود مراكز طرف قرارداد سازمان تأمين اجتماعي مردم را به سوي مراكز خصوصي سوق مي دهد و امكانات مالي قدم بعدي بيماران را تعيين مي كند.
سوم: كساني كه توانايي رجوع به مراكز خصوصي و پرداخت هزينه هاي مربوطه را ندارند عملا ً در اين منگنه سرگردان مي مانند. مهرناز. ب كه دخترش سه هفته اي است با ريزش مداوم خون از بيني روبرو است يكي از اين افراد سرگردان است كه نمي تواند مشكل جدي دخترش را رفع كند چرا كه هزينه مراكز خصوصي براي او بسيار بالا است. او مي گويد: «دختر چهارده ساله ام سه هفته اي است با خونريزي شديد بيني روبرو است و در مراجعه به مراكز طرف قرارداد، با گذاشتن باند در سوراخ هاي بيني او جلوي خونريزي را گرفته اند ولي هر بار كه باندها خارج مي شوند خونريزي دوباره شروع مي شود. پزشكان عمومي همان مراكز مي گويند يك يا دو رگ داخل بيني دخترم بايد سوزانده شود تا اين مسأله حل شود ولي آنها امكانات مربوطه را در اختيار ندارند. هزينه حل اين مسأله توسط پزشكان متخصص در بيمارستان هاي خصوصي حدود ۳۰ هزار تومان مي شود و من توانايي پرداخت آن را ندارم.»
هزينه هاي بالا تر، مشكلا ت حادتر
كساني كه با بيماري هاي جدي تر روبرو هستند و نياز به عمل هاي جراحي دارند و از توانايي مالي خوبي هم برخوردار نيستند قرباني شدگان شرايط موجود به شمار مي روند. نمونه ها پرشمارند. خانم اعظم.ف دو سال است با درد مفرط كمر روبرو است و عملا ً كارش را به همين دليل از دست داده چرا كه نمي تواند روي صندلي بنشيند يا به درستي راه رود. عكس هاي گرفته شده از كمر او نشان مي دهند سه نقطه از مهره هاي كمر او برجسته شده و به عصب ها فشار ميآورند. هر لحظه امكان دارد اين فشار با حركت ساده اي به قطع نخاع انجاميده و او را فلج كند. او كه اميدوار است سرانجام بيمارستان شريعتي به مشكل او رسيدگي كرده و او را بستري و مورد عمل جراحي قرار دهد مي گويد: «هزينه انجام اين عمل در بيمارستان هاي خصوصي تهران حدود ۳ ميليون تومان است كه تقريباً به صورت نصف به نصف بين پزشك جراح و بيمارستان تقسيم مي شود. اما من كه يك كارمند ساده بودم و شوهرم نيز كارمند ساده اي است چگونه اين رقم را بپردازيم؟ آيا نبايد سازمان تأمين اجتماعي كه هميشه مبلغي از حقوق ما را به عنوان بيمه كم مي كرد به مشكل ما رسيدگي كند؟ آيا به راستي بايد زمين گير شوم؟ آيا بايد شوهرم براي حل اين مسأله پول قرض كند تا من مداوا شوم و سپس با برگشت خوردن چك هايش به كنج زندان برود؟»
آنچه اين خانم بر زبان ميآورد درد دل صدها نفر از شهروندان است كه با بيماري هاي پيچيده نيازمند جراحي دست و پنجه نرم مي كنند و بسياري از آنها در مرز مرگ و زندگي به سر مي برند. حسن.ش كه پدرش را سال گذشته از دست داده، مي گويد: «پدرم به عمل قلب باز نياز داشت. او يكي از نمونه ترين معلماني بود كه مي شناختم و هميشه با حداقل حقوق خانواده اش را اداره مي كرد، ولي وقتي دچار مشكل قلبي شد آنقدر بين يكي، دو بيمارستان رد و بدل شد و عملش به تأخير افتاد كه سرانجام درگذشت. در حالي كه اگر امكان پرداخت هزينه ۴-۳ ميليون توماني عمل قلب او را داشتيم او حالا كنار ما بود.»
كافي است به بيمارستان هاي قلب سري بزنيد تا دريابيد بسياري از بيماران قلبي از ۲ تا ۶ ماه براي انجام عمل قلب در صف ايستاده اند و خيلي ها كه باتري قلبشان نياز به تعويض دارد روزهاي زندگي شان را شماره مي كنند.
بررسي ها نشان مي دهند بخش درمان سازمان تأمين اجتماعي بيشترين خدماتش را در زمينه خدمات سرپايي ارائه مي دهد و وقتي نياز بيماران افزايش مي يابد امكانات كنوني پاسخگو نيستند. چنانكه اين سازمان در سال گذشته ۶/۳۷ ميليون مراجعه سرپايي انجام داده، در حالي فقط ۶۱۰ هزار مورد بستري داشته است. يا بيمارستان تخصصي و فوق تخصصي ميلا د روزانه پذيراي ۳ هزار مراجعه سرپايي است - كه رقم بسيار قابل توجهي به شمار مي رود- اما وقتي صحبت از بستري شدن و انجام عمل هاي جراحي حياتي مي شود كمبودها عيان شده و خانوارهايي كه امكانات مالي خوبي ندارند عملا ً در حاشيه قرار مي گيرند. بيماران قلبي در صف انتظار مشتي نمونه خروار به شمار مي روند.