|
نتيجه مصاحبه رودررو با ۱۶هزار دانشجو در جهان
مدرك تحصيلي آينده مالي و حرفه اي را تضمين نمي كند
|
|
|
شبنم جعفرزاده
آيا داشتن مدرك هنوز هم باارزش است؟ براساس دو گزارش كه اخيراً منتشر شده، ترديدهايي در مورد مزيت داشتن مدرك در زمينه هاي مالي و حرفه اي به وجود آمده است. البته آموزش عالي تنها به منظور تأمين آينده شغلي انجام نمي شود بلكه پيشرفت هاي فردي و عقلي نيز مدنظر هستند و حتي مي تواند براي سرگرمي هم باشد. اما افزايش هزينه كسب مدرك، سبب شده تا سود و زيان ناشي از آن در ارزش هاي فردي تحصيلات دانشگاهي دخيل باشد.
آينده مبهم
در تحصيلات دانشگاهي زيان به معناي پرداخت شهريه و تأخير در كسب درآمد است در حالي كه سود، ناشي از شغل بهتر و حقوق بالاتر است. اولين ترديد در مورد ارزش مدرك تحصيلي به دليل تحقيقي است كه به تازگي در مورد آينده شغلي دانشجويان سال آخر، انجام شده است. اين تحقيق نشان داد كه تنها يك سوم دانشجويان انتظار دارند كه تابستان امسال پس از فارغ التحصيلي بتوانند يك شغل در سطح مدرك تحصيلي خود پيدا كنند. اين در حالي است كه از دوسوم باقيمانده، ۲۶ درصد قصد ادامه تحصيل داشته، ۹ درصد به دنبال كار موقت بوده، ۱۹ درصد قصد سفر داشته و ۱۱ درصد هنوز تصميمي نگرفته اند. ممكن است برخي ها نتايج اين تحقيق را جدي نگيرند و آن را تنها برداشت شخصي دانشجويان بدانند اما اين بررسي بسيار گسترده و شامل مصاحبه رودررو با ۱۶ هزار نفر از دانشجويان دانشگاههايي بوده كه كارفرمايان، مدرك آنها را بسيار قبول دارند. به علاوه اين بررسي تنها در مورد نظريات آنها درباره موقعيت شغلي نبوده بلكه در اصل به اين موضوع پرداخته كه اين دانشجويان پس از فارغ التحصيلي در چند ماه آينده، تصميم به انجام چه كارهايي دارند. البته بسياري از آن دوسومي كه به دنبال كارهايي در سطح مدرك تحصيلي شان نبودند نيز ممكن است بعدها به صرافت اين كار بيفتند. نتايج اين تحقيق همچنين ممكن است حاكي از اين باشد كه دانشجوياني كه تازه تحصيلات خود را به پايان رسانده و امتحانات متعددي را پشت سر گذاشته، به دنبال فرصتي هستند تا پيش از ورود به بازار كار وقفه اي در فعاليت خود ايجاد كنند. در مورد ۲۶ درصدي كه قصد ادامه تحصيل دارند نيز اين امكان وجود دارد كه آنها اميدوار باشند تا پس از تحصيلات تكميلي خود وارد شغلي در سطح تحصيلات خود شوند.
باور نادرست
به هر حال اين حقيقت وجود دارد كه ميزان دانشجويان سال آخري كه قصد ورود به بازار كار را دارند، در طول ۱۰ سال گذشته كه اين تحقيق سالانه انجام شده در پايين ترين حد خود قرار دارد و به همين نسبت تعداد افرادي كه قصد ادامه تحصيل دارند افزايش پيدا كرده است. برخي از اين افراد در پي كسب مهارتهاي حرفه اي براي ورود به حرفه هايي چون تدريس هستند در حالي كه بسياري از آنها تنها درصدد پيدا كردن شغلي در بازار كاري فارغ التحصيلان مي باشند. اما نكته قابل توجه در مورد آنها اين است كه هيچ كدام از اين كارها فايده اي ندارد.
بنابر تحقيق مارتين بيرچال (كه در مورد ۳۵ كارفرماي بسيار بزرگ انجام شد)، اين باور نادرست است كه كارفرمايان به دنبال مهارتهاي تحصيلي فارغ التحصيلان دانشگاهها هستند. وي مي گويد تنها ۵ درصد كارفرمايان مايل به پرداخت حقوق بالاتر به متقاضياني هستند كه مدرك كارشناسي ارشد دارند. به همين دليل به غير از مواردي كه مدرك تحصيلي كاملاً مرتبط با شغل درخواستي باشد، احتمال دريافت حقوق بيشتر به علت مدرك بالاتر بسيار كم است.
تحصيلات اختياري
براساس گزارش اتاق بازرگاني انگليس، ۱۳۵ هزار موقعيت شغلي وجود دارد كه آينده دشوار كاري فارغ التحصيلان را نشان مي دهد. در اين گزارش آمده است كه كمبود مهارتهاي اساسي در زمينه تكنسين هاي ماهر ساختماني، مهندسي و تكنولوژي اطلاعات وجود دارد نه در مورد كارگران تحصيلكرده. اين گزارش به انتقاد از تصميم دولت درباره ورود اختياري ۵۰ درصد از جوانان به دانشگاه مي پردازد و مي گويد كه اين تصميم نه نيازهاي اقتصادي را تأمين مي كند و نه نياز جوانان را. دولت تصور مي كند كه گسترش آموزش عالي با افزايش دانشجويان در رشته هاي جديد و پايه و مرتبط با حرفه، صورت مي گيرد.
اما دو اقتصاددان در كتاب جديد خود مي گويند كه دولت تصور درستي از نياز شغلي فارغ التحصيلان در آينده ندارد و نمي داند كه آنها وارد چه حرفه هايي خواهند شد. يكي از اين دو اقتصاددان هشدار داده كه فارغ التحصيلان دانشگاه ها انتظار شغلهاي خوب و حقوق بالا دارند اما بسياري از آنها چنين شغلهايي را پيدا نخواهند كرد. او هم چنين مي گويد كه ورود ۵۰ درصدي جوانان به دانشگاه هيچ تطابقي با نياز جامعه ندارد و درآمد فارغ التحصيلان هم نه تنها افزايش نمي يابد بلكه تا حدودي هم كاهش پيدا خواهد كرد.
سرمايه گذاري مجدد
وي به اين موضوع اشاره مي كند كه بسياري از افراد روي مدرك خود براي كسب درآمد بالا سرمايه گذاري مي كنند در حالي كه بسياري ديگر در تلاش براي بازپرداخت وام هاي دانشجويي خود هستند.
اما دولت مخالف اين موضوع است و شواهدي مبني بر اين موضوع بيان مي كند كه بازار كار فارغ التحصيلان دانشگاه بسيار هم پررونق است. براي مثال به نظرخواهي كه اخيراً از دانشجويان انجام شده اشاره مي كند كه در آن ۹۵ درصد از دانشجويان فعلي تحصيل در دانشگاه را تجربه اي ارزشمند قلمداد مي كردند.
البته نظريه سرمايه گذاري ديگر قديمي شده است زيرا بر مبناي درآمد فارغ التحصيلان در چند دهه گذشته ارائه شده است و اكنون با افزايش تعداد فارغ التحصيلان هيچ تضميني براي ادامه اين وضعيت و درآمد مطلوب آنها وجود ندارد.
تغيير روش
در سرمايه گذاري روي تحصيلات و مدرك هيچ قطعيتي براي ادامه ارزشمندي مدرك وجود ندارد. در حال حاضر گذشته، آينده را تعيين مي كند، به همين سبب انگليس و ديگر كشورها به دنبال ورود بيشتر جوانان به دانشگاه هستند و هيچ نشانه اي مبني بر كاهش تقاضا براي اين فارغ التحصيلان وجود ندارد. اما اگر بازار شغلي آنها كساد شود، همه چيز تغيير خواهد كرد به خصوص با توجه به اين كه پس از سال ۲۰۰۶ شهريه ها در انگليس به سه هزار پوند در سال مي رسد!
|
