Hamshahri Newspaper

لاله ميراسكندري
روغن هاي معطر هزاران سال است كه براي نرم كردن پوست، پاكسازي هواي آلوده و دور كردن حشرات استفاده مي شود. گرچه اسانس درماني به شكلي كه ما امروز مي شناسيم از سال ۱۹۳۰ باب شد كه يك شيميدان فرانسوي به نام گاتفوس، دستش را كه به شدت سوخته بود در يك ظرف محتوي روغن اسطوخدوس فرو برد. درد و قرمزي سريعا فروكش كرد و سوختگي طي چند ساعت درمان شد. در تجربيات بعدي مشخص شد كه اسانس هاي ديگر هم بعضي مشكلات پوستي را تسكين مي دهند. ساير دانشمندان فرانسوي كه با اين تكنيك تحت تاثير قرار گرفته بودند، تكنيك هاي ديگري ابداع كردند كه امروزه هم استفاده مي شود.
درمان چگونه انجام مي شود؟
گرچه خيلي از مغازه هاي كادويي سعي مي كنند شمع ها و روغن هاي مختلف را به اسم اسانس درماني بفروشند، ولي در حقيقت اين كار فقط با اسانس هاي روغني بسيار غليظ كه ازگياهان طبي استخراج مي شوند، قابل انجام است. دراكثر موارد اين روغن ها توسط تقطير يا پرس سرد از گل ها، برگ ها، شاخه ها يا ريشه گياهان گرفته مي شوند. سپس اين روغن فرار و قابل اشتغال با يك پايه كه معمولا روغن گياهاني مثل سويا و بادام است مخلوط شده يا توسط الكل رقيق مي شوند. اين فرآورده ها مي توانند به صورت موضعي، استنشاقي يا به صورت اسپري در هوا استفاده شوند. گرچه شما مي توانيد درمان را تحت نظارت يك متخصص اسانس درماني انجام دهيدولي اكثر مردم،خيلي راحت از اين مواد به عنوان درمان هاي خانگي استفاده مي كنند. البته درميزان اسانس لازم، طول مدت مصرف و موثرترين روش تجويز، اختلاف نظرهاي اساسي وجود دارد.
بعضي از روش هاي استفاده از اسانس ها به اين صورتند:
استنشاقي: براي مشكلات تنفسي ۶ تا۱۲ قطره اسانس را به آب در حال جوش اضافه كرده و يك حوله روي سرتان بيندازيد و بخارهاي حاصله را تنفس كنيد.
اسپري درهوا: متخصصان بو درماني اغلب پيشنهاد مي كنند روغن حاوي مواد را درهوا اسپري كنيد. اين تكنيك براي آرام كردن اعصاب، ايجاد احساس سلامتي و بهبود شرايط تنفسي مفيد است.
به هر حال اين كار باعث تازگي هوا مي شود. مي توان از آب پاش هاي معمولي استفاده كرد. ۱۰ قطره اسانس رابه ۷قاشق غذاخوري آب اضافه كرد. اگر همه محلول تهيه شده را يكجا مصرف نمي كنيد مي توانيد يك قاشق الكل به آن اضافه كنيد تا به عنوان نگهدارنده عمل كند. مخلوط را خوب به هم بزنيد و درهوا اسپري كنيد.
ماساژ: ماليدن اسانس روغني بر روي پوست مي تواند آرامش بخش يا تحريك كننده باشد كه به نوع اسانس بستگي دارد. بعضي از مردم اين روغن ها را به صورت خانگي براي گرفتگي و دردعضلاني استفاده مي كنند. براي اين كار معمولا ۵ قطره اسانس روغني با يك پايه سبك روغني مخلوط مي شود. غلظت بيش از اين ممكن است پوست را تحريك كند.
حمام كردن: بيش از ۸ قطره نبايد در حمام استفاده شود. اگر وان داريد، وان را پر كنيد و ۸ قطره به آن اسانس اضافه كنيد. براي حمام پا ۴ تا۵ قطره و براي حمام دست ۳ تا۴ قطره كافي است. اگر دوش مي گيريد بعد از اتمام استحمام يك اسفنج يا پارچه را با محلول آب و اسانس خيس كنيد و به بدن بماليد و دوباره دوش بگيريد. ولي اين روش در صورتي كه آلرژي پوستي وجود داشته باشد، ممنوع است.
كمپرس سردوگرم: براي دردهاي عضلاني يا سر درد، ۵ تا۱۰ قطره روغن را به ۴ اونس آب اضافه كرده پارچه اي را به آن آغشته كنيد و به ناحيه درد بماليد.
روش هاي ديگر استفاده از اسانس ها ريختن چند قطره اسانس در كفش و حرارت دادن اسانس ها است. به ياد داشته باشيد كه هرگز اسانس ها را نبلعيد چون اين مواد بسيار قوي بوده و خاصيت هاي سمي دارند.
چه نوع درمان هايي را باعث مي شوند؟
پزشكان كاليفرنيايي از اسانس ها براي درمان همه چيز از عفونت هاي ويروسي و باكتريايي تا افسردگي و بي قرار و بيماري هاي مقاربتي استفاده مي كردند. آنها اصرار داشتند كه اسانس ها زخم ها را ترميم مي كنند، سيستم ايمني را تحريك مي كنند،بيماري هاي پوستي را درمان مي كنند، جريان خون را بهبود مي بخشند، درد را تسكين داده ورم را مي خوابانند و حتي حافظه را تقويت مي كند. بر اساس ادعاي اين متخصصان، اسانس ها در درمان اختلال عملكرد تخمدان ها، كليه ها، وريدها،غدد آدرنال و خيلي اعضاي ديگر هم موثر هستند. گرچه هيچيك از اين ادعاها تاكنون از نظر علمي اثبات نشده ولي تحقيقات هم دراين زمينه كافي نبوده اند، در يكي از طرح هاي تحقيقاتي سر دردهاي آرتريتي بعضي از بيماران توانستند به كمك اسانس ها، دوزداروهاي ضد التهابي خود را كاهش دهند. در تحقيقي ديگر، بوي اسطوخدوس توانست مبتلايان به بي خوابي راخواب كند!
تئوري كه بيش از همه قابل قبول است، تاثيرگذاري بوها از طريق مغز است. وقتي مولكول هاي معطر وارد حفره بيني مي شوند و اعصاب بويايي را تحريك مي كنند، ايمپال هاي توليدشده به ناحيه ليمبيك مغز مي روند، اين قسمت مغز مركز حافظه و احساسات است. بنابراين، بسته به نوع بو، پاسخ هاي احساسي مثل آرامش يا تاثيرات انرژي زا ايجاد مي كنند. بعضي اعتقاد دارند كه بوها باعث تحريك غدد مي شوند، مثلا با تحريك غده آدرنال، باعث توليد هورمون هاي شبه استروئيد مي شوند كه با درد و التهاب مقابله مي كنند. بعضي ديگر معتقدند كه اين اسانس ها وقتي به صورت موضعي مصرف شده يا استنشاق مي شوند، با هورمون هايي كه داخل جريان خون هستند واكنش داده و نتايج مثبتي توليد مي كنند. در هر صورت مكانيسم عمل واقعي اين مواد هر چه باشد، متخصصان اسانس درماني براي هر كدام از اين مواد خاصيتي را معلوم كرده اند:
اسطوخدوس: سوختگي ها و بريدگي ها را درمان مي كند، باكتري ها را نابود مي كند، افسردگي، التهاب، گرفتگي عضلاني، سردردها، حساسيت هاي تنفسي، دردهاي عضلاني، تهوع و دردهاي دوران قاعدگي را بهبود بخشيده براي گزش حشرات و فشار خون بالا هم مناسب است.
نعناع: مشكلات گوارشي را تسكين مي دهد، زخم ها را پاك مي كند، احتقان سينه را برطرف مي كند، سردردها، درد عصبي و عضلاني را هم ساكت كرده و براي بيماري حركت مناسب است.
اوكاليپتوس: تب را پايين آورده، سينوس ها را پاك مي كند، خاصيت ضدباكتري و ضدويروسي داشته و براي سرفه بسيار مناسب است.
درخت چاي: با قارچ، كپك و عفونت هاي باكتريايي مقابله مي كند و براي شرايط پوست مثل آكنه، گزش حشرات و سوختگي ها مفيد است. در درمان عفونت مثانه و واژن هم موثر است.
رزماري: درد را تسكين داده، جريان خون را بهبود بخشيده، احتقان سينه را از بين برده و در درمان افسردگي موثر است.
بابونه: ورم را كاهش داده، علايم آلرژي را از بين برده، استرس، بي خوابي و افسردگي را هم درمان مي كند.
آويشن: لارنژيت و سرفه را كم كرده، با عفونت پوست و مثانه مقابله مي كند، مشكلات گوارشي و درد مفاصل را درمان مي كند.
هميشه بهار: زخم ها را التيام بخشيده، ورم بعد از جراحات را كاهش مي دهد، آفتاب سوختگي را ترميم كرده و با عفونت هايي مثل برونشيت و آنفلوآنزا مبارزه مي كند. درد آرتريتي، جراحات عضلاني و التهاب تاندوم ها را هم تسكين مي دهد.
چه كساني نمي توانند از اين نوع درمان استفاده كنند؟
خيلي از اسانس ها مي توانند باعث اسپاسم برونش ها شوند. اگر آسم داريد قبل از مصرف اين اسانس ها حتما با پزشك خود مشورت كنيد، اگر آلرژي هاي پوستي داريد، از اسانس هاي موضعي استفاده نكنيد، اگر مي خواهيد بدانيد به اسانسي حساسيت داريد يا نه، يك قطره از اسانس را روي قسمت داخلي بازو بچكانيد و ۲ ساعت صبر كنيد، اگر التهاب مشاهده شد، حساسيت به اسانس وجود دارد.مثل همه درمان هاي ديگر از مصرف اسانس ها در دوران حاملگي پرهيز كنيد. نوزادان و اطفال نسبت به اسانس ها حساس هستند، اسانس ها را از صورت اطفال دور نگه داريد، از نعناع براي كودكان زير ۳۰ ماه استفاده نكنيد.
چه عوارض جانبي ممكن است بروز كند؟
چون اين اسانس ها خيلي غليظ هستند، خوردن آنها مي تواند سميت شديد ايجاد كند. حتي مقادير بسيار كم اسانس را بدون تاييد پزشك نبلعيد. براي استفاده موضعي حتما اسانس ها را رقيق كنيد. (البته غير از اسطوخدوس) اسانس را دور از چشم نگه داريد. اگر اسانس ها را بخور مي دهيد، چشم ها را ببنديد. اگر اسانس ها را طولاني مدت مصرف كنيد، ممكن است تحريك پوستي ايجاد كند و استنشاق بيش از حد اسانس ها باعث سردرد و سرگيجه مي شود. به ياد داشته باشيد بعضي اسانس هاي خاص مثل نعناع بي خوابي ايجاد مي كنند.
چه وقت بايد درمان را متوقف كرد؟
اگر درمان مفيد بود مي توان تا موقعي كه جواب مي دهد آن را ادامه داد، ولي اگر نسبت به هر كدام از محصولات آلرژي داشتيد، سريعا درمان را متوقف كرده و به سراغ روش ديگري برويد. به محض اينكه احساس كرديد علايم و عوارض بيشتر شده يا ادامه دار مي شوند، حتما با پزشك مشورت كنيد.