راهي براي سنجش ميزان مقاومت ساختمان ها برابر زلزله
خانه هايي كه شناسنامه مي گيرند
در اين شناسنامه ها حتي نقشه هاي مربوط به تاسيسات ساختمان، مثل برق كشي، لوله كشي، ستون بندي و فلزكاري ساختمان ها هم وجود دارد كه نشان مي دهد در تدوين شناسنامه مكانيزم هايي پيش بيني شده و اين گونه نيست كه تهيه اين شناسنامه كاملا اختياري باشد
پيش نويس اين شناسنامه ها داراي اطلاعات دقيق و روشن است از جمله اطلاعات مربوط به سازه ساختمان ها، هويت ملكي و اينكه سازنده و مهندس ناظر چه كساني بوده اند
بازار داغ شايعه پس از زلزله خردادماه فرصتي بود تا به جز كساني كه به دنبال چاره انديشي براي رفع ضعف هاي پايتخت براي مقابله با زمين لرزه هاي شديدتر بودند، گروهي هم به موقعيت هاي سود آور شخصي به وجود آمده براي خود فكر كنند. در آن روزها كه بازار خريد و فروش مسكن در ركود فرورفته بود، بسياري از صاحبان بنگاه هاي معاملاتي مسكن، هنگام معرفي ساختماني براي فروش، آن را ضد زلزله معرفي مي كردند.
جالب اينكه اين كارشناسان فروش مسكن هيچ مدركي هم براي ادعاي خود ارايه نمي كردند و البته حق هم داشتند. چه كسي مدركي سراغ دارد كه ثابت كند خانه اش بر اساس اصولي ساخته شده است كه در برابر زلزله مقاوم باشد؟ يا اينكه چه كسي مي تواند ثابت كند فلان آپارتمان با چه نوعي از بتون ساخته شده و چه مصالحي در آن به كار رفته است؟
ساخت و ساز بي قاعده و غيراصولي و وجود ساختمان هاي فرسوده بي شمار باعث شده است تا بعد از سپري شدن تب زلزله و بازگشت آرامش، شهرداري و شوراي شهر در اولين اقدام براي ساماندهي وضع ساخت و سازهاي آسيب پذير در مقابل زلزله، طرح شناسنامه دار كردن ساختمان ها را در تهران بررسي كنند. اين طرح جديدترين طرح در دست بررسي كميسيون شهرسازي است.
امكاني براي محك ساختمان
داشتن شناسنامه براي يك ساختمان هر چند دليلي براي مقاوم بودن يا نبودن آن ساختمان نيست، اما قدرت انتخاب افراد را در زمان خريد بالا مي برد.
چيزي كه شوراي شهر تهران و شهرداري به دنبال آن هستند شناسنامه دار كردن ساختمان ها است، نه اقدام براي ايجاد مقاومت براي سازه هاي آن، چون اعضاي كميسيون معماري و شهرسازي معتقدند داشتن اين شناسنامه ها خواه ناخواه مقاوم سازي را نيز به دنبال دارد. طرح شناسنامه دار كردن ساختمان چندي است كه در كميسيون معماري و شهرسازي با حضور مهندسان و اعضاي آن مورد بررسي قرار مي گيرد و بعد از اتمام اين بررسي ها در هفته هاي آتي در صحن علني شوراي شهر مطرح و براي به اجرا درآمدن، مورد بررسي قرارخواهد گرفت.
خسرو دانشجو، مخبر كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران پيش بيني كرده است كه طرح شناسنامه دار شدن ساختمان ها ظرف هفته هاي آينده در صحن شوراي اسلامي شهر تهران مطرح خواهد شد تا از اين پس افراد براي خريد ساختمان مورد نظر، امكان اطلاع از تمام جوانب ساختمان و بررسي بر روي آن را داشته باشند.
اين طرح پيشنهادي به كميسيون توسعه از سوي كميته ايمن سازي و عمران مطرح و پس از بحث و بررسي در كميسيون عمران و شهرسازي جهت پاره اي اصلاحات به كميته ايمن سازي برگشت داده شد، اما به فراموشي سپرده نشده است و پس از جمع بندي نهايي در كميته ايمن سازي، كميسيون براي دستيابي به نتيجه قطعي در صحن علني شورا مطرح مي شود.
هر چند خسرو دانشجو معتقد است داشتن اين شناسنامه براي يك ساختمان دليلي بر مقاوم بودن آن نيست، اما اين امكان را به افراد مي دهد تا با ارايه اين مدارك به متخصص از ميزان مقاومت سازه هاي يك ساختمان آگاه شوند.
فعلا، ساختمان هاي در دست ساخت
غروب يك جمعه كه زلزله اي تهران را لرزاند نقطه شروع مباحثي بود تا در ادامه آن راه هاي ساخت و سازهاي مقاوم تر مطرح شود. طرح شناسنامه دار شدن ساختمان ها هر چند از مدت ها پيش بررسي مي شد، اما با جدي تر شدن توجه به مقاوم سازي و بحث هاي حاشيه آن، با توجه بيشتري پيگيري شد.
مهندس قمامي مي گويد: آگاهي مردم از ميزان مقاومت ساختمان ها با تهيه شناسنامه ها بالا مي رود و اين وحشت عمومي ايجاد مي كند زيرا در صورت صدور شناسنامه واقعي و معتبر براي ساختمان هاي تهران، ۷۰ درصد از آنها غيراستاندارد هستند و مقاومتي در برابر واقعه اي مثل زلزله ندارند.
به نظر مي رسد آگاهي از اين موضوع باعث شود نيمي از ما، به سقفي كه بالاي سرمان است و ديوارهايي كه ما را احاطه كرده و حريم شخصي ما است، اطميناني نداشته باشيم. از همين رو مهندس قمامي معتقد است صدور اين شناسنامه ها باعث از بين رفتن چند درصد اطمينان مردم به ساختمان ها مي شود. مخبر كميسيون معماري و شهرسازي شورا، اما اجراي اين طرح را به دو مرحله تقسيم بندي مي كند: مرحله اول شامل ساختمان هايي است كه قرار است ساخته شود و در مرحله بعد به ساختمان هايي مربوط مي شود كه قبل از اين طرح شكل گرفته اند.
دانشجو با بيان اينكه اين موضوع دو زمينه متفاوت دارد، گفت: بحث اصلي در كميسيون شورا بر سر موضوع ساختمان هايي است كه قرار است احداث شود.
وي از تهيه پيش نويس اين شناسنامه ها در كميسيون معماري و فني و عمران خبر مي دهد و مي گويد: «اين پيش نويس مراحل نهايي خود را در نظر خواهي بين شهرداري و شورا مي گذراند.
پيش نويس اين شناسنامه ها داراي اطلاعات دقيق و روشن اعم از اطلاعات مربوط به سازه ساختمان ها، هويت ملكي و اينكه سازنده و مهندس ناظر چه كساني بوده اند، است.
در اين شناسنامه ها حتي نقشه هاي مربوط به تاسيسات ساختمان، مثل برق كشي، لوله كشي، ستون بندي و فلزكاري ساختمان ها هم وجود دارد كه نشان مي دهد در تدوين شناسنامه مكانيزم هايي پيش بيني شده و اين گونه نيست كه تهيه اين شناسنامه كاملا اختياري باشد.
وقتي مردم ميليون ها تومان براي خريد يا سرمايه گذاري يك واحد آپارتمان هزينه متقبل مي شوند، حق دارند از سابقه ساخت و ساز بناي خود مطلع باشند. اگر بدرستي به نياز آنها پاسخ دهيم، يقينا آنها به خريد ساختمان هاي شناسنامه دار رغبت بيشتري دارند و از سوي ديگر سرمايه گذاران هم با توجه به اين نياز، ملزم به تهيه اين شناسنامه مي شوند، چيزي كه اعضاي شوراي شهر به آن اعتقاد دارند.
اما اين صدور شناسنامه تنها در مورد ساختمان هايي كه قرار است ساخته شود، صادق است . خسرو دانشجو در مورد ساختمان هاي ساخته شده و قديمي مي گويد: بخش عمده اطلاعات در مورد اين ساختمان ها با بررسي ميداني روشن مي شود و بايد بررسي كنيم كه مثلا ساختماني كه ۲۵ سال از ساخت آن مي گذرد، فوندا سيون مقاومي دارد يا نه؟ اين طور نيست كه بشود با اطلاعاتي كه در شهرداري موجود است و يا با يك ديد جزيي نسبت به ساختمان، تعيين تكليف كرد.
اين كار در مرحله دوم طرح شوراي شهر قرار دارد و آن هم به خاطر حساسيت آن و نياز به بررسي هاي بيشتر بر روي آنها است.
دانشجو مي گويد: شناسنامه هاي اين ساختمان ها هم در دست بررسي است و شهرداري نيز در همين خصوص پيشنهادهايي را ارايه كرده است كه آنها نيز در حال بررسي است، چون در هر صورت كار تهيه شناسنامه ساختمان هايي كه مدت هاست از ساخت آن مي گذرد، پيچيده تر است.
هر چند اطلاعاتي كه در اين شناسنامه هاست به وسعت اطلاعاتي كه در شناسنامه هاي تازه تاسيس است نخواهد بود، اما در شناخت بنا بي تاثير نيست.
صدور مجوز بي شناسنامه ممنوع
شايد بتوان گفت مهمترين اصل پيش بيني شده در اين طرح رابطه بين صدور مجوز و شناسنامه ها است. در اين طرح پيش بيني شده است كه صدور پايان كار و مجوز ساخت وساز ساختمان ها بدون تهيه شناسنامه هاي ساختمان صورت نگيرد. خسرو دانشجو در همين خصوص گفت: بر اساس مقررات، پيش بيني شده است هنگام صدور پروانه و پايان كار حتما بايد شناسنامه ساختمان نيز مراحل نهايي را طي كند.
مهندس فريد اعلم، عضو سازمان نظام مهندسي معتقد است: انجام همين مراحل به خودي خود كار بزرگي است و در نهايت شناسنامه دار شدن ساختمان ها باعث دلگرمي افراد هنگام خريد خانه مي شود و مي تواند مدركي معتبر در زمان ثبت سند باشد.
نياز جامعه، ضمانت اجرايي
با تصويب يك طرح، هميشه نگراني هايي در مورد اجراي آن وجود دارد. مهندس قمامي با بيان اينكه طراحان اين موضوع بايد هدف خود را از اين كار مشخص كنند، گفت: تصويب اين طرح يك قدم است، اما مهمترين گام وجود سيستم كنترل و نظارت معين براي آن است. بايد موضوع كاملا بيمه شده باشد تا در اجراي آن دچار مشكل نباشيم.
مخبر كميسيون شهرسازي، فني و عمراني ضمانت اجرايي اين طرح را نياز جامعه مي داند و مي گويد: در حال حاضر اين نياز در سطح جامعه وجود دارد و در حقيقت همين موضوع بهترين ضمانت اجرايي اين طرح است.
وي با تاكيد بر اينكه مانعي بر سر راه اجراي اين طرح در صورت همكاري همه نهادها و دستگا ه هاي مربوطه وجود ندارد، افزود: اجراي اين طرح منوط به همكاري دستگاه هاي ذي ربط است.
هر چند وجود اين شناسنامه ها الزامي براي مقاوم بودن آنها نيست، اما خسرو دانشجو مي گويد: اين مساله و همين طور اجراي آن در تعاريف قانوني اين وظايف به دستگاه هاي مختلف احاله شده است و نظارت بر كار افرادي مثل مهندس ناظر و انطباق ساختمان با وضعيت محيط بر عهده سازمان هايي است كه تعيين شده اند.
|