شنبه ۶ تير ۱۳۸۳ - شماره ۳۴۱۹
هنر
Front Page

گفت وگو با ابراهيم وحيدزاده كارگردان فيلم معادله
تلنگري به ذهن
زماني كه براي اولين بار «معادله» در جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمد، نشان داد كه در عرصه سينماي كمدي هم مي توان به شكستن كليشه ها دست زد. اگرچه «عشق فيلم» با استقبال خوبي در گيشه مواجه نشد، اما «معادله» با نشانه هايي كه دارد، معلوم است مي تواند با استقبال مواجه شود. به بهانه اين فيلم با كارگردان آن به گفت وگو نشسته ايم.
* براي چندمين بار باز هم يك فيلم كمدي ساخته ايد؟
009633.jpg

- سينماي كمدي، سينماي مورد علاقه من است. احساس مي كنم كه در اين ژانر خيلي بهتر مي توانم افكار و عقايدم و خواسته هايم را به تصوير بكشم و به نمايش بگذارم. پس طبيعي است كه در اين زمينه فعاليتم بيشتر باشد. هرچند كه در دوران دانشجويي فيلم هايي كه مي ساختم كاملاً سياه و تراژدي بودند، اما از يك مقطعي دوستان به من گفتند كه در فيلم هايم رگه هاي كمدي مشخص تر و بهتر است و تقريباً راهم را پيدا كردم.
* «معادله» ايده شكل گيري اش چگونه بود و چرا تصميم به ساخت آن گرفتيد؟
- بعد از «عشق فيلم» كه جلوه هاي ويژه آن در ايران قرار شد به انجام برسد. به هرحال دستگاهي كه قرار بود با آن كار كنيم خراب شده بود و كار طول كشيد كه در نهايت بعد از يك سال فيلم را خارج فرستاديم تا كارهايش انجام شود. در عرض اين يك سال فيلمنامه اي كه آقاي حسين مثقالي نوشته بودند يعني همين «معادله» را به من دادند و ايده خوبي داشت ولي نياز به اين داشت كه دوباره بازنويسي شود. پس ما با همديگر فيلمنامه را بازنويسي كرديم و نهايتاً آماده توليد شد.
* در «معادله» انتخاب بازيگران به چه شكل بود، چون هرچه قدر كه حسين ياري براي نقش بيژن مناسب است اما انتخاب خانم زارعي به عنوان يك دانشجو كمي به نظر نامناسب مي آيد يا مثلاً بازيگران ديگر.
- به هرحال فكر مي كنم اين نقطه نظر شماست و قابل احترام نيز هست. ولي هم خودم و هم دوستان ديگري كه فيلم را ديدند به اين نتيجه رسيده بوديم كه آنها انتخاب هاي مناسبي هستند و از كار نيز راضي هستم. من فكر مي كنم كه خانم زارعي از معدود بازيگران زن ايراني است كه كمدي را مي شناسد و بازي مسلطي هم دارند و اتفاقاً در معادله اكثر بازيگراني كه مي بينيد انتخاب اول بودند.
* در معادله با اقشار مختلف جامعه شوخي مي شود و به نوعي يك نگاه انتقادي وجود دارد؟
- خوب به هرحال اين مشكلات در جامعه وجود دارد. و از طرفي هم هر متني ادبي يا هنري يا فيلمنامه كه نوشته مي شود نياز به يك يا چند قهرمان داريم كه بار كار را بردوش بكشد. ما اين حساسيت را متأسفانه در جامعه داريم اگر در فيلمي درباره يك آدم با شغلي خاص صحبت مي شود همه آدم هاي آن طبقه اين انتقادها را به خودشان مي گيرند و اين كه زير ذره بين رفته اند، ولي واقعيت چيز ديگري است. مثلاً ما هم بناي خوب داريم و هم بناي بد. به هرحال نبايد از اين كه در فيلمي معضلات اقتصادي را به تصوير بكشيم ناراحت شويم.
* در «عشق فيلم» عليرغم تلاشي كه كرده بوديد در گيشه با شكست مواجه شد فكر مي كنيد استقبال از «معادله» چگونه خواهد بود؟
- اگر مبنا را به نوع و ميزان استقبال تماشاگران جشنواره قرار دهيم، «معادله» با استقبال خوبي مواجه شد و اميدوارم همين اتفاق در اكران عمومي نيز شكل بگيرد.
* طراحي صحنه فيلم هم خوب و باورپذير بود. به عنوان كارگردان تا چه اندازه در اين مقوله اعمال نظر كرديد؟
- خب طراحي فيلم به عهده آقاي عابديني بود، كه هنرمند بسيار فعالي است و در اين كار نيز نهايت تلاش خود را انجام داد و كار مناسبي را ارائه كرد كه با روحيه و حال و هواي فيلم همخواني داشت و من موقعيت را مناسب مي دانم تا از او تشكر كنم.
* آقاي وحيدزاده راستي چرا نام فيلم را معادله انتخاب كرديد، فكر نمي كنيد با حال و هواي شوخ فيلم ظاهراً هماهنگي نداشته باشد؟
- انتخاب اين نام به دلايل مختلف بود. اول اين كه قهرمان قصه يك رياضي دان است و بعد عاشق مي شود و مقوله رياضي هم كه با تفكر و تعقل و حسابگري وابسته است و اغلب هم در ذهن ما جا افتاده كه آدم هاي اهل حساب و كتاب و منطق آدم هاي بسيار خشك بايد باشند و نمي توان با آنها شوخي كرد. حالا يكي از اين آدم ها دچار مسأله عاطفي مي شود ،نوع زندگي او، نگاهش و به هرحال موقعيت جديدي كه با آن روبه رو شده وضعيت جالبي را به وجود مي آورد و مي توان طنز و كمدي را هم در آن احساس كرد. از طرفي نيز معادله به معناي تساوي و برابري و برآورد است و اين مسأله اي است كه در فيلم و در طي آن به دنبالش هستيم و به هرحال قهرمان فيلم براي رسيدن به هدفش بايد تمام تلاشش را انجام دهد و به هرحال قرار است در فيلم همه به تساوي به حق و حقوقشان برسند.
* معادله به هرحال يك فيلمي كمدي است و بداهه نيز در اين نوع فيلم ها تا حدي حرف اول رامي زند.بازيگران شما تاچه اندازه آزادي عمل داشتند؟
009636.jpg

- هميشه يك سري شيوه هاي كاري است كه از طريق تكرار و تجربه به دست مي آيد و در مدرسه يا دانشگاه نمي توان آموخت. مثلاً در فيلم هاي قبلي ام به گونه اي بود كه حتي برخي از قسمت هاي نقش را خودم بازي مي كردم و از بازيگر نيز مي خواستم آن را تكرار كند. اما حالا زياد به اين شيوه اعتقاد ندارم بنابر اين شيوه اي كه در معادله و در فيلم هاي قبلي به كار گرفته ام اين است كه فيلمنامه را گروهي مي خوانيم، نقش ها را تجزيه و تحليل مي كنيم و هركس نيز نظرات و پيشنهادهاي خودش را ارائه مي كند. با شروع فيلمبرداري اگر بازي بازيگر مطلوب من باشد كار را ادامه مي دهيم اما اگر نياز به تغيير باشد آن را انجام مي دهيم.
* آقاي وحيدزاده نه به عنوان كارگردان، به عنوان يك مخاطب معمولي كه به تماشاي فيلم مي نشيند احساستان نسبت به آن چيست؟
- خوشبختانه اين كار به نظر خودم خوب شده. ما وقتي كه فيلم مي سازيم با اين آگاهي كار را انجام مي دهيم كه موفقيت صددرصد انتظار عبثي است.معمولاً اگر به يك درصدي كه مطلوب بوده برسيم پس كار موفق است. اما «معادله» از درصدي كه انتظار داشتم فراتر رفته و اين هم براي من و هم براي گروه موفقيت آميز و خوب است.
* در معادله به مقولات مختلفي اشاره شده با اين تعريف فيلم شما در چه ژانري قابل بررسي است در ژانر اجتماعي و انتقادي و يا كمدي و يا ملودرام؟
- اگر بخواهيم آن را در يك دسته بندي قرار دهيم فيلم در رديف آثار كمدي اجتماعي قرار مي گيرد و اگر «معادله» بتواند تا اندازه يك تلنگر در ذهن تماشاچي تغييري را ايجاد كند و او را به واكنش وا دارد و حتي پس از پايان فيلم ذهن او را درگيرش كند اين يك موفقيت است.
* به عنوان حرف آخر اگر ناگفته اي داريد بفرماييد؟
- نه، تمام حرف ها گفته شد. از روزنامه  وزين «همشهري» نيز كه اين وقت را در اختيار من  گذاشت تشكر مي كنم.
گفت وگو: آناهيد موسسيان

خبر

سينماي ايران در موزه هنرهاي معاصر
دوره جديد برنامه هاي واحد ارتباطات سينمايي «سينماتك» موزه هنرهاي معاصر تهران با نمايش فيلم هائي از كارگردان هاي مشهور سينماي ايران آغاز مي شود.
بنا بر گزارش روابط عمومي موزه هنرهاي معاصر تهران: برنامه سه ماهه بيست و سوم واحد ارتباطات سينمائي موزه هنرهاي معاصر تهران (تابستان ۸۳)، از روز ششم تير با نمايش فيلم «دونده» به كارگرداني امير نادري (محصول سال ۱۳۶۴) شروع خواهد شد.
در بخش نخست برنامه هاي اين دوره كه به «سينماي ايران» اختصاص دارد، به ترتيب روز يازدهم تيرماه فيلم «مشق شب» به كارگرداني عباس كيارستمي (محصول سال ۱۳۶۷)، سيزدهم تيرماه فيلم «گاهي به آسمان نگاه كن» به كارگرداني كمال تبريزي (محصول سال ۱۳۸۱)، هجدهم تيرماه فيلم «او» به كارگرداني رهبر قنبري (محصول سال ۱۳۸۲) و روز بيستم تير ماه فيلم «گاوخوني» به كارگرداني بهروز افخمي به نمايش درخواهد آمد.
بنا بر همين گزارش، عناوين ساير بخش هاي اين دوره «يك فيلم ساز يك نگاه مروري بر زندگي و آثار مارتين ريت»، «هنرهاي تجسمي برپرده سينما»، «سينماي جهان» و مروري بر سينماي مستند «مهرداد اسكوئي» مي باشد كه طبق جدول هفتگي در اين بخش ها تعدادي از فيلم هاي برجسته ايراني و خارجي به نمايش درمي آيد.
نمايش فيلم ها راس ساعت۳۰/۱۶روزهاي شنبه وپنج شنبه خواهد بود.
ابوالفضل جليلي: جشنواره زدگي ، آفت سينماي ايران
«ابوالفضل  جليلي» كارگردان  سينما گفت : برخلاف  تصويري  كه برخي  از فيلمسازان از سياهي هاي  جامعه  نشان  مي دهند، مردم  ايران  عقب  مانده  و بدبخت  نيستند. وي  افزود: بزرگنمايي از مشكلات  و كمبودهاي  جامعه  و توليد فيلم  براي  جلب  نظر جشنواره ها نوعي  ظلم به  مردم  است .
كارگردان  فيلم هاي  «دلبران » و «ابجد»، مخاطبان  ايراني  را بسيار زيرك  و آزادي  طلب  واقعي  توصيف  كرد و افزود: در ايران  ممنوعيت  و مميزي  نسبت  به  ساير كشورها كمتر است  و مردم  اين  سامان  كه  داراي  حس  آزادي  خواهي  زيادي  هستند، هيچ  گاه  پشت  چراغ  قرمزها متوقف  نمي شوند.
به گفته  جليلي ، سينما همچون  تريبوني  است  كه  نحوه  استفاده  ازآن  به  ديدگاه و اعتقادات  فيلمساز بستگي  دارد.
وي  در عين  حال  «سودجويي» از سينما و «جشنواره زدگي» فيلمسازان  جوان  را از آفت هاي  حوزه  سينماي  بين المللي  ايران  دانست .
جليلي  تصريح  كرد: سينما از ظرفيت  ابزاري  بالقوه اي  براي  تبليغ  ايدئولوژي و مذهب  برخوردار است  اما در ايران  از اين  ابزار استفاده  درستي  نمي شود.
اين  فيلمساز، توفيق  فيلم ها، شخصيت ها و ساير آثار هنر ايراني  را در سطح جهان  عاملي  براي  تبليغ  و تقويت  فرهنگ  ايراني  كه  تاكنون  به  آن توجه  نشده خواند.

سايه روشن رسانه

سلطان سرخ در فيلمخانه ملي ايران
فيلم  سلطان  سرخ  تابستان  امسال ، در پنجاه  و دومين  دوره  نمايش  فيلمخانه  ملي ايران  به  نمايش  در مي آيد.
به  گزارش  روابط عمومي  معاونت  سينمايي  وزارت  فرهنگ  و ارشاد اسلامي ، اين  فيلم  به  كارگرداني  جك  گلد محصول  ۱۹۸۴ كشور انگليس  است .كارگردان  در اين  فيلم  با بهره  گيري  از مايه هاي  كميك  تلاش  كرده  است ، زندگي  استالين ، (ديكتاتور اتحاد جماهير شوروي  سابق ) را به  نمايش  بگذارد.
جك  گلد در فيلم  سلطان  سرخ  همچون  چارلي  چاپلين  در فيلم  ديكتاتور بزرگ  با پرداخت  متكي  بر گفتار، بيزاري  خود را از برقراري  ۳ دهه  ديكتاتوري  كمونيستي  به  تصوير كشيده  است . در اين  فيلم  چارلز وود به  عنوان  فيلمنامه نويس ، مايك  فيش  فيلمبردار و كولين  بليكي ، ديويد ساچت  و كارول  بيكر بازيگر فعاليت  داشته اند.
يك روز، يك زندگي، يك مرد
آماده نمايش

فيلم سينمايي «يك روز، يك زندگي، يك مرد» دومين ساخته  جمشيد عندليبي، آماده نمايش عمومي در سينماهاي تهران و شهرستان ها شد. يك روز، يك زندگي، يك مرد كه اولين قسمت از سه گانه اين فيلمساز است، پيش از نوروز  ۸۳ پروانه نمايش عمومي خود را از اداره نظارت و ارزشيابي معاونت سينمايي دريافت كرده و به زودي به نمايش عمومي  درمي آيد.
يك روز، يك زندگي، يك مرد داستان آخرين روز حيات يك هنرمند ايراني را روايت مي كند.او آخرين ساعات زندگي خود را نيز وقف نشر و توسعه فرهنگ عشق باوري كرده است.
بنابر اين گزارش، جمشيد عندليبي كه خود نويسنده و تهيه كننده اين فيلم نيز هست، پيش از انقلاب اسلامي  چند فيلم سينمايي غير متعارف ساخته و پس از انقلاب فيلم از بلور خون را نوشته و كارگرداني كرده است. عبدالهي مدير روابط عمومي اين فيلم خبر داد كه با هدف آشنايي هرچه بيشتر، نويسندگان و هنرمندان سينماي ايران با اين فيلم،  نمايش خصوصي آن در روز چهارشنبه ۱۰ تيرماه در فرهنگسراي ارسباران انجام خواهد شد.
009639.jpg

فيلم منتشر شد
سيصد و هجدهمين شماره ماهنامه سينمايي فيلم ويژه تيرماه ۸۳ منتشر شد. گفت و گو با ابوالحسن داودي درباره آكادمي داوري، جشن سينماي ايران و ساختار خانه سينما، گفت و گو با عليرضا شجاع نوري درباره هدف ها و چگونگي فعاليت شركت سينماگستر، پنج نقد و گفت و گو با اصغر فرهادي درباره شهر زيبا، گفت و گو با ترانه عليدوستي، بابك انصاري و ايلار والاپور بازيگران فيلم شهر زيبا، گفت وگو با نيكي كريمي درباره باج خور ، بررسي كارنامه ده ساله علي لاريجاني درصدا و سيما، گزارش اولين جشنواره فرهنگ ايران زمين، سومين جشنواره فيلم هاي مستند ميراث فرهنگي يادگار وگزارش پنجاه و هفتمين جشنواره كن از مطالبي است كه در اين شماره ماهنامه فيلم به چاپ رسيده است.

|  ادبيات  |   انديشه  |   سياست  |   علم  |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |