محمدحسن پيراسته 
۱- بررسي وضعيت كيفي هوا به لحاظ آلاينده  منوكسيدكربن(CO)
۱-۱ -بررسي تغييرات غلظت CO طي سال ۸۲
بر اساس نتايج حاصل از ايستگاه هاي ياد شده و بر مبناي شاخص استاندارد آلودگي (PSI) در مجموع با توجه به ميانگين غلظت سالانه آلاينده مزبور، مناطق سرخه حصار و قلهك به ترتيب به عنوان پاك ترين و آلوده ترين نواحي شهري به حساب آمده اند. از اين حيث ميانگين غلظت سالانه گاز منوكسيد كربن در ايستگاه هاي قلهك، آزادي و پرديسان بالاتر از حد مجاز و در بقيه ايستگاه ها كمتر از ميزان استاندارد، ملاك عمل گزارش شده است.

عكس :هادي مختاريان

از نظر تغييرات فصلي، پاييز و بهار به ترتيب به عنوان آلوده ترين و پاك ترين فصول سال ۸۲ شناخته  شده اند. در آلوده ترين فصل سال ايستگاه قلهك به عنوان آلوده ترين ناحيه با غلظتي معادل ۴۹/۱ برابر حد مجاز و ايستگاه سرخه حصار پاك ترين ناحيه گزارش شده است، ضمن آنكه در پاك ترين فصل سال نيز همين روند در نواحي شهري ياد شده برقرار بوده است.
پيرامون روند تغييرات ماهانه غلظت اين آلاينده مي توان اذعان كرد كه مهرماه به عنوان آلوده ترين و ارديبهشت  پاك ترين ماه  هاي سال بوده اند.
در ميان ماه هاي سال، بالاترين غلظت منتشره اين گاز مربوط به داده هاي حاصل از ايستگاه قلهك (آلوده ترين ناحيه شهري) در مردادماه (با غلظتي معادل ۸۶/۱ برابر حد مجاز) بوده و اين در حالي است كه طي بهمن ماه ۸۲، آمار حاصل از ايستگاه سرخه حصار نشان دهنده پايين ترين ميزان آلودگي بوده است.
۲-۱- بررسي وضعيت بهداشتي انتشار CO طي سال ۸۲
بر مبناي بررسي هاي به عمل آمده و در مجموع، ميانگين سالانه منوكسيدكربن به گونه اي بوده است كه وضعيت كيفي هوا طي سال ۸۲ در شرايط «سالم» قرار گرفته، ولي در همين راستا ايستگاه هاي آزادي، قلهك و پرديسان از كيفيت «ناسالم» برخوردار بوده و در ايستگاه هاي بهمن، ويلا و تجريش نيز وضعيت كيفي هوا در شرايط «سالم» گزارش شده است.
پيرامون وضعيت بهداشتي اين گاز طي فصول مختلف به آگاهي مي  رساند كه در تمامي فصول بر اساس ميانگين غلظت فصلي، كيفيت هوا در شرايط «سالم» قرار داشته است.
در پاك ترين فصل (بهار) كم آلوده ترين ناحيه منطقه سرخه حصار با كيفيت «پاك» و آلوده ترين ناحيه قلهك با شرايط «ناسالم» شاهد انتشار اين گاز بوده، ضمن آنكه در فصل پاييز (آلوده ترين فصل) نيز كيفيت هوا در ايستگاه سرخه حصار تحت شرايط «پاك»، ايستگاه هاي تجريش و بهمن در وضعيت «سالم» و در ديگر ايستگاه ها وضعيت بهداشتي «ناسالم» برقرار بوده است. روند تغييرات وضعيت بهداشتي ماهانه به لحاظ انتشار CO بيانگر اين مطلب است كه در مجموع و بر اساس ميانگين ماهانه، كليه ايستگاه ها در تمامي ماه هاي سال به جز مهرماه (آلوده ترين ماه) كه در وضعيت «ناسالم» قرار داشته، شرايط «سالم» برقرار بوده است. البته در مهرماه كيفيت هوا در ايستگاه هاي تجريش و سرخه حصار به ترتيب تحت شرايط «سالم» و «پاك» قرارداشته و در ساير ايستگاه ها در شرايط «ناسالم»گزارش شده و اين در حالي است كه در پاك ترين ماه (ارديبهشت  ماه)وضعيت بهداشتي در تمامي ايستگاه ها به جز قلهك و آزادي(با كيفيت «ناسالم») يا در شرايط «سالم» و يا در شرايط «پاك»قرار داشته است.
از سوي ديگر در سال ۸۲ به لحاظ انتشار CO، ۲ درصد از ايام تحت شرايط «پاك»، ۵۵ درصد در شرايط «سالم»، ۴۲ درصد در وضعيت «ناسالم» و تنها يك درصد در وضعيت بهداشتي «بسيار ناسالم» قرار داشته به طوري كه نسبت به سال ۸۱ يك درصد به ايام با وضعيت هاي «پاك» و «بسيار ناسالم» افزوده شده و از ايام تحت شرايط «سالم» ۲ درصد كاسته شده است.
۳-۱- بررسي وضعيت روند آلودگي هوا ناشي از انتشار CO طي سه سال اخير (۸۰ الي ۸۲)
نمودارها و آمار و اطلاعات حاصل از ايستگاه هاي مختلف مبين اين مطلب است كه از نظر ميانگين سالانه غلظت آلاينده منواكسيدكربن كه به عنوان مهم ترين آلاينده مسوول نيز شناخته شده نسبت به سال هاي ۸۰ و ۸۱ به ترتيب به ميزان ۸/۱۲ و ۳/۱۸ درصد افزايش داشته است كه در اين ميان ايستگاه هاي تجريش و آزادي با كاهش غلظت و ديگر ايستگاه ها با افزايش غلظت آلاينده  ياد شده نسبت به سال هاي مورد بررسي روبه رو بوده است.
بررسي روند تغييرات فصلي نشان مي  دهد كه در كليه فصول سال ۸۲ نسبت به مدت مشابه در سال هاي ۸۰ و ۸۱ روند افزايش غلظت اين آلاينده به چشم مي  خورد به طوري كه اين افزايش غلظت در فصل بهار به ترتيب به ميزان ۲۷ و ۲/۲۸ درصد، درتابستان ۹/۳۱ و ۳/۲۲ درصد، در پاييز ۸/۱۶ و ۳/۱۵ درصد و بالاخره در زمستان نيز به همين ترتيب نسبت به فصل مشابه در سال هاي ۸۰ و ۸۱ به ترتيب نسبت به افزايش غلظتي معادل ۶/۱۵و۸ درصد بوده است.
به لحاظ روند تغييرات ميانگين ماهانه غلظت اين گاز در ماه هاي مختلف سال ۸۲ نسبت به ماه مشابه در سال هاي ۸۰ و ۸۱ مي توان اذعان كرد كه در ۱۱ ماه از سال با افزايش غلظت مواجه بوده و تنها در بهمن ماه ۸۲ نسبت به مدت مشابه در سال ۸۱ با ۵/۲ درصد كاهش روبه رو بوده است.
غلظت اين گاز در آلوده ترين ماه سال ۸۲ (مهرماه) نسبت به مدت هاي مورد بررسي به ترتيب با ۱/۳۸ و ۵/۲۰ درصد افزايش و در مورد پاك ترين ماه (ارديبهشت) نيز به همين ترتيب با ۹/۳۶ و ۱/۲۴ درصد افزايش مواجه بوده است.
۲-بررسي وضعيت كيفي هوا به لحاظ آلاينده ذرات معلق(PM)
۱-۲- بررسي تغييرات غلظت PM طي سال ۸۲
طبق شاخص استاندارد آلودگي (PSI) در مجموع با توجه به ميانگين غلظت سالانه اين آلاينده ايستگاه هاي قلهك و تجريش به ترتيب به عنوان آلوده ترين و پاك ترين ايستگاه ها گزارش شده اند، البته در كليه ايستگاه ها ميانگين غلظت سالانه اين آلاينده كمتر از ميزان حد مجاز بوده است. پيرامون تغييرات فصلي تابستان و زمستان به ترتيب به عنوان آلوده ترين (البته با ميانگين غلظتي كمتر از حد مجاز) و پاك ترين فصول سال ۸۲ شناخته شده اند.
در آلوده ترين فصل سال (تابستان) ايستگاه قلهك به عنوان آلوده ترين ناحيه شهري با غلظتي در آستانه حد مجاز و ايستگاه بهمن به عنوان پاك ترين ناحيه گزارش شده است، ضمن آنكه در پاك ترين نواحي شهري به حساب آمده اند. از سوي ديگر در ميان ماه هاي سال، تير و بهمن ماه به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان انتشار اين آلاينده را به خود اختصاص داده اند.
۲-۲- بررسي وضعيت بهداشتي انتشار ذرات معلق طي سال ۸۲
بر مبناي بررسي هاي به عمل آمده و در مجموع ميانگين سالانه، آلاينده مزبور به گونه اي بوده است كه وضعيت كيفي هوا در شرايط «سالم» قرار گرفته است. در همين راستا در تمامي ايستگاه ها، هوا در وضعيت «سالم» گزارش شده است.
پيرامون وضعيت بهداشتي حاصل از تغييرات فصلي اين آلاينده يادآور مي شود كه در تمامي فصول كيفيت هوا در شرايط «سالم» قرار داشته است.
در فصل زمستان (پاك ترين فصل) به جز ايستگاه هاي بهمن، سرخه حصار و تجريش كه از هوايي با كيفيت «پاك» برخوردار بوده اند، در ساير نواحي شرايط «سالم» برقرار بوده، اين در حالي است كه در فصل تابستان (آلوده ترين فصل) نيز كيفيت هوا در تمامي ايستگاه ها تحت شرايط «سالم» گزارش شده است.
روند تغييرات وضعيت بهداشتي ماهانه انتشار PM بيانگر اين مطلب است كه در تمامي ماه هاي سال كليه ايستگاه ها از هوايي با كيفيت «سالم» برخوردار بوده اند. از سوي ديگر در آلوده ترين ماه سال (تيرماه) وضعيت بهداشتي هوا در ايستگاه تجريش، سرخه حصار و فرهنگسراي بهمن تحت شرايط «پاك» و در مابقي نواحي در شرايط «سالم» گزارش شده است.
در بررسي ديگر مشخص شده كه به لحاظ انتشار اين آلاينده طي سال ۸۲، ۳۱ درصد از ايام تحت شرايط «پاك»، ۶۷ درصد در شرايط «سالم» و ۲ درصد در وضعيت بهداشتي «ناسالم» قرار گرفته كه نسبت به سال ۸۱ از ايام با كيفيت هاي «ناسالم» و «سالم» به ترتيب ۲ و ۳ درصد كاسته و ۵ درصد به تعداد روزهاي با شرايط «پاك» افزوده شده است.
۳-۲- بررسي وضعيت روند آلودگي ناشي از انتشارPM طي سه ساله اخير(۸۰ الي ۸۲)
نمودارها و آمار و اطلاعات حاصل از ايستگاه ها بيانگر اين موضوع است كه از نظر ميانگين سالانه غلظت اين آلاينده نسبت به سال هاي ۸۰ و ۸۱ به ترتيب با ۶/۸ و ۵/۱ درصد كاهش مواجه بوده ولي در همين راستا ايستگاه قلهك افزايش غلظتي به ميزان ۵/۲۵ و ۴/۵ درصد را نشان داده است.
پيرامون روند تغييرات فصلي غلظت ذرات معلق مي توان اذعان كرد كه در اغلب فصول سال ۸۲ نسبت به مدت مشابه در سال هاي ۸۰ و ۸۱ روند كاهش غلظت آلاينده مذكور مشاهده شده به طوري كه اين كاهش غلظت در فصل تابستان به ترتيب به ميزان ۶/۶ و ۲/۱ درصد، در پاييز ۴/۱۱ و ۳/۱۵ درصد و در زمستان هم به ميزان ۷/۱۸ و ۲/۱۴ درصد است.
البته در فصل بهار ۸۲ نسبت به فصل مشابه در سال ۸۰ با ۵ درصد كاهش ولي نسبت به بهار ۸۱ به ميزان ۳/۹ درصد افزايش غلظت به چشم مي خورد.
بررسي روند تغييرات ميانگين ماهانه آلاينده ياد شده در ماه هاي مختلف سال ۸۲ نسبت به مدت مشابه در سال ۸۰ مبين اين مطلب است كه طي ۹ ماه از سال با كاهش غلظت و بر همين اساس نسبت به سال ۸۱ طي ۶ ماه از سال (شهريور، مهر، آبان، دي، بهمن، اسفند) شاهد كاهش غلظت بوده است. ولي از سوي ديگر مشخص شده كه طي ماه هاي خرداد و مردادماه ۸۲ نسبت به مدت مشابه در سال هاي ۸۰ و ۸۱ با افزايش غلظت روبه رو بوده است.
ميانگين غلظت اين آلاينده در تيرماه (آلوده ترين ماه سال ۸۲) نسبت به مدت مشابه در سال ۸۱ با ۴۷/۱ درصد افزايش ولي نسبت به تيرماه ۸۰ با ۵/۱۴ درصد كاهش مواجه بوده است.
در مورد پاك ترين ماه (بهمن ماه ۸۲) نسبت به بهمن ماه سال هاي ۸۰ و ۸۱ روند كاهش غلظتي به ترتيب معادل ۵/۱۹ و ۴/۲۱ درصد به چشم مي خورد.