سعيده امين
خود خودش بود. يك مكعب بزرگ در ميان پرده اي سياه مزين به آياتي از قرآن مجيد. اولش كه وارد مي شوي چيزي در قلبت فرو مي ريزد. چشمت كه به خانه كعبه مي افتد فراموش مي كني در مكه، در سرزمين عربستان نيستي. برايت فرقي نمي كند حرارت سوزان شبه جزيره عربستان بر صورتت بخورد و يا خنكاي دلنشين دستگاه هاي فن در سالن ۱۲هزار نفري استاديوم آزادي.
فقط خانه كعبه را مي بيني، البته نه خودش را؛ نمايي از خانه كعبه.
نزديك به ۵ هزار دانشجوي زائر همه در يك سالن جمع شده بودند تا مراسم نمادين عمره مفرده را به جا بياورند. سالن ۱۲ هزارنفري استاديوم آزادي با روزهاي قبل خود فرق داشت. درست وسط سالن نمادي از خانه كعبه قرار گرفته بود.
حجر اسماعيل همانجايي كه هاجر و اسماعيل آرميده اند. همانجايي كه به روايتي ۷۰ پيامبر همنشين خانه كعبه شدند. مقام ابراهيم روبه روي در خانه كعبه، حجر الاسود در گوشه ركن يماني، ناودان طلا كه روايت است كه هركسي در مقابلش نماز بخواند حاجتش روا مي شود. همه اينها بعد از آن است كه از باب الفتح وارد مي شوي. وقتي كه براي اولين بار نگاهت بر روي عظمت كعبه مي افتد، وقتي كه در اولين نگاه فراموش مي كني كه چه مي خواستي.
اما همه اينها در سالن ۱۲ هزارنفري استاديوم آزادي فقط يك ماكت است. ماكتي كه در همايش عمره دانشجويي در ۱۹ تيرماه برگزار شد تا دانشجويان اعزامي به سفر حج با مناسك حج آشنا شده و اعمال واجب را بهتر به جا بياورند.
۱۰۰ نفر از دانشجويان با لباس احرام وارد صحن مدور سالن شدند و طبق راهنمايي حجت الاسلام قاضي عسگر به صورت سمبليك مراسم عبادي حج رابه جا آوردند.
هر دم صداي لبيك اللهم لبيك لبيك لاشريك لك لبيك از بلندگوي سالن پخش مي شد و سخنرانان از نمايندگي نهاد مقام رهبري در دانشگاه ها، ستاد عمره دانشجويي و سازمان حج و زيارت، گوشه اي از فعاليت هاي اعزام زائرين دانشجويي را بازگو مي كردند.
در نگاه اول دخترك تصورش را هم نمي كرد وقتي كه خيلي جوان است مفتخر به زيارت خانه خدا شود. فقط ۲۰ سال داشت و سرتاسر مراسم را اشك مي ريخت. از اين و آن مي پرسيد آيا خانه كعبه در همين اندازه است؟ آيا خانم ها نيز مي توانند نزديك ديوار كعبه شوند؟ آيا مي تواند به پرده خانه خدا دست بكشد؟
از آن سو دانشجويي احرام پوش روي صندلي هاي جايگاه نشست. دايم با دست خانه كعبه را به همراهش نشان مي داد. او از كانادا به ايران آمده بود تا از اينجا از وطن با اجازه پدر و مادرش راهي سفر حج شود.
ايراندخت واحدي دانشجوي رشته علوم پايه از دانشگاه كانادا است و به قول خودش فقط به خواست خداوند و به شكل معجزه در ميان كاروان زائرين دانشجو قرار گرفته است. او مي گويد: «برنامه سفر من به حج فقط در ۲ ساعت جور شد. من خداوند را شكرگزارم كه سرانجام مرا به سوي خانه خود طلبيد.»
وقتي حدود ۱۰۰ دانشجوي محرم وارد صحن مدور سالن ۱۲هزار نفري استاديوم آزادي شدند، تا به صورت كاملا سمبليك مراسم را به جاي آورند، نواي لبيك از بلندگوي سالن پخش مي شد. حضور مرداني با لباس هاس مسلمانان غيرايراني فضاي واقعي تري به مراسم بخشيده بود.
دانشجويان حين آموزش، چند دور به گرد خانه كعبه طواف كردند، بعد به سمت مقام ابراهيم رفتند و پس از فرا گرفتن اعمال واجب، راهي كوه صفا شدند تا به مروه سعي كنند.
شايد اين ماكت زيبا توفير زيادي با واقعيت داشت، اما مي توانست رنگي از احساس شيرين با خدا بودن را براي لحظه اي به هر تماشاگري ببخشد. ۱۴هزار دانشجو امسال توسط ستاد عمره دانشجويي عازم مكه مكرمه شدند كه ۴هزار نفر از آنان دانشجويان سراسر كشور و ۱۰ هزار نفر ديگرنيز از دانشجويان دانشگاه هاي تهران بودند. دانشجويان پس از ثبت نام در ستاد عمره مبلغ ۴۵۵ هزار تومان به حساب سازمان حج و زيارت واريز كرده و منتظر تعيين كاروان ها از سوي ستادعمره دانشجويي مي شوند.
محمد علي ليالي، دبير اجرايي ستاد عمره دانشجويي مي گويد:« برگزاري چنين همايشي براي دومين سال متوالي علاوه بر ايجاد آمادگي لازم براي اجراي مناسك حج، فضايي كه دانشجو در آينده با آن مواجه خواهد شد را ترسيم خواهد كرد. »
اولين بار دانشگاه تهران بود كه۷ سال قبل در خصوص اعزام دانشجو به حج اقدام كرد. هنوز چند ماهي از اين اقدام رياست دانشگاه تهران نگذشته بود كه بخش آموزش وزارت بهداشت نيز درصدد برآمد تا جمعي از دانشجويان رشته هاي علوم پزشكي را به حج اعزام كند و بعد از آن به ترتيب، وزارت علوم، دانشگاه آزاد اسلامي و درآخر دانشگاه پيام نور به اين مجموعه ملحق شدند.
ليالي مي گويد:« در آن سال ها اعطاي سهميه از سوي سازمان حج و زيارت به دانشگاه ها به صورت كاملا غير هماهنگ و نامشخص صورت مي گرفت، اما از ۳ سال قبل سازمان تصميم گرفت تا با تاسيس ستاد عمره دانشجويي فرآيند اعزام دانشجو را به صورت سهميه بندي مطابق با سرانه دانشجوي دانشگاه هاي كشور و طبق يك روند عادلانه انجام دهد».
» از سه سال قبل هر دانشگاه هر ساله سرانه خود را به ستاد عمره دانشجويي اعلام كرده و متناسب با آن، سهميه اعزام دانشجو دريافت مي كند.
مراحل انتخاب دانشجو در هر دانشگاه نيز به صورت ثبت نام است، اما از آنجا كه تعداد متقاضيان بيش از ظرفيت سهميه مربوطه است، عموما دانشجويان از طريق قرعه كشي براي اعزام انتخاب مي شوند.
ليالي درمورد ساختار ستاد عمره دانشجويي مي گويد: «ستاد عمره از چند معاونت تشكيل شده است، معاونت هماهنگي و اجرايي، كار هماهنگي دانشگاه ها و سازمان حج و زيارت را انجام مي دهد. معاونت امور روحانيون از ميان روحانيون حايز شرايط، تعدادي را براي همراهي كاروان ها انتخاب مي كند و معاونت امور فرهنگي نيز به انجام فعاليت هاي مختلف فرهنگي چه قبل و چه بعد از اعزام به حج، مي پردازد. »
ستاد عمره دانشجويي سه برنامه را در راس برنامه هاي ستادي خود قرار داده است؛ برنامه اول مربوط به برگزاري كلاس هاي توجيهي درون دانشگاهي با محوريت مسايل مورد نياز در عمره دانشجويي است.
برنامه دوم برگزاري مسابقات شميم قبله كه بخش هايي از آن در سراسر كشور نيز اجرا شد و برنامه سوم برگزاري همايش استاني با حضور زائران دانشجو است كه بزرگترين اين همايش طي دو سال متوالي در استان تهران برگزار شد.
همچنين اين ستاد اقدام به توزيع نوارهاي آموزش قرائت صحيح نماز در ميان دانشجويان كرده است. كتابچه خاطرات دانشجويي نيز توسط مديران كاروان ها در هر سفر عمره مفرده درميان دانشجويان توزيع شد تا خاطرات عمره در آن ثبت شود. اين خاطرات پس از بازگشت، در جشنواره ادبي زائران عمره مفرده دانشجويي به مسابقه گذاشته خواهد شد.