يكشنبه ۱۸ مرداد ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۴۶۰
وسعت، سرمايه گذاري، هنر ... ايده هاي يك شهردار
بوستان هزاره سوم
012666.jpg
يك ساختمان در فضاي باز براي اجراي كنسرت، كيفيتي تنديس گون در معماري با پوشش سبز.
هديه درمان 
پارك ميلنيوم كه ۵/۲۴ هكتار مساحت دارد، در شيكاگو واقع شده است.اين پارك كه در اين هفته افتتاح شد، شامل باغ مجسمه گوني است كه با آثاري عظيم كه توسط سرمايه گذاران متمول انتخاب شده اند، اشباع شده است. براي شهردار شيكاگو، ريچارد ام دالي، كه داعيه معماري با پوشش سبز را دارد (راهي براي استفاده از گياهان جهت پوشش دادن و عايق كردن ساختمان ها)، پارك جديد دقيقا همان است: پوشش سبز بزرگ...
قتي «دالي» ۱۵ سال پيش كارش را شروع كرد، اين زمين كه در شمال آن انستيتو هنر و در شرق آن خيابان ميشيگان، شامل بخش هاي راه آهن قديمي و پاركينگ هاي بسيار بود، انتخاب شد. او پيشنهاد ساخت پاركينگ هاي زير زميني را ارايه كرد كه توليد درآمد توسط آنهاكمك هزينه براي احداث پارك جديد در سطح خيابان بود، ضمن اينكه جذابيت هايي مثل اسكيت روي يخ و رستوران كه پارك را در تمام سال كاربردي و جالب مي كرد، از سوي شهردار در نظر گرفته شد. «دالي» كه شيوه شخصي اش مردم گرايي و محيط گرايي است، يك ساختمان در فضاي بازبراي اجراي كنسرت و اركستر آزاد در تابستان (band shell) و يك پاركينگ در حجمي وسيع (جايي كه سواره ها بتوانند در آنجا بايستند و اركستر را تماشا كنند) پيشنهاد كرد. شهردار دالي معتقد است: «اگر شما فقط چمن بكاريد، اين موهبت و امكاني كافي براي شهر نيست...».در سال۱۹۹۸ ، كمپا ني .S.O.M، طرحي براي پارك داد و برآورد هزينه اي حدود ۱۵۰ ميليون دلار كرد؛ پاركي كه اين هفته افتتاح شد، هزينه اي ۴۷۵ميليون دلاري در بر داشت! چه شد كه جان اچ برايان، رئيس باز نشسته sara lee و حالا پشتوانه بر پايي هنرهاي بي نظير، به اين نتيجه رسيد كه طرح پيشنهادي S.O.M. به اندازه كافي جسورانه نيست.بلند همتي آقاي برايان، در تقابل با شهردار بيش از ۲۰۰ ميليون دلار از ۹۱ سرمايه گذار دريافت كرد.به اين ترتيب خانواده هاي سرشناس شهر وارد پروژه شدند.
خانواده كراون، جيمز پلنسا را براي طراحي آبنما انتخاب كردند و سندي پريتزكر -بيوه جي پريتزكر- دوستش فرانك گري را براي طراحي سا ختمان اجراي كنسرت متقاعد كرد. گري گفت: او با هنر انتخابي متمول هاي شهر براي پارك عمومي مشكل ندارد.
دالي شهردار گفت: سرمايه گذاري در پارك (كه شامل بيش از ۲۰۰ ميليون دلار از سرمايه شهري است) سبب افزايش اعتبار در املاك حقيقي پايين شهر مي شود، اگر چه او اعتقاد نداشت كه سرمايه گذارها به طور مستقيم از آن سود مي برند.
هر يك از ساخت و سازها - شامل ساختمان كنسرت گري و ۱۱۰ تنديس فولاد ي سا خته شده توسط آنيش كاپور- نياز به تغيير دادن پي هاي حفا ظت كننده پارك داشت كه اضافه بها و تاخير در تكميل ساخت وساز را سال ها اضافه كرد. شروع پروژه، مدتي طولاني با معمار ناحيه اي پارك شيكاگو، ادوارد اولير- كسي كه توانست همه چيز را در مورد آنكه پارك شيكاگو واقعا يك پوشش است-را پنهان كند، بود. هنوز، جهان زيرزمين- با بيش از ۴ هزارفضاي پاركينگ- تحميلي غير منتظره براي پارك است.

آركوسانتي، شهرتوريستي و كارگاهي
بابك قليزاده
در سال ۱۹۷۰ ساخت شهر آركوسانتي(Arcosanti)، شروع شد.پائلو سولري paolo soleri ايتاليايي معمار و استاد دانشگاه و موسس بنيادي است كه مسووليت ساخت اين شهر تجربي را بر عهده دارد .وي از جمله مهمترين همكاران فرانك لويد رايت، از بزرگترين معماران سده اخير است. يكي از همكاري هاي اين دو، پروژه تاليسين بود كه طي آن رايت و سولري با كمك دانشجويان شان اقدام به طراحي و ساخت تاسيساتي شامل چند خانه و يك مركز فرهنگي در بيابان كردند .
سولري بعدها واضع ايده آركولوژي شد. آركولوژي تركيبي از دو واژه معماري (architecture) و محيط زيست (ecology) است و چنانكه از نامش پيداست نوعي ساخت و ساز با تاكيد بر حفظ محيط زيست انسان است.
اين شهر در حاشيه بيابانهاي آريزونا قرار دارد و بر طبق برنامه، قابليت زندگي ۵ هزار نفر را خواهد داشت. از جمله تمهيدات گروه در ساخت شهر استفاده از سازه هاي بزرگ و يكپارچه، ايجاد ساختمان عظيم گلخانه خورشيدي و فضاهاي باز شهري با تركيب فضاي سبز است.
اين مجموعه شهري شامل تمام فضاهاي لازم براي شهري كوچك مانند آپارتمان هايي براي زندگي،مكان هايي براي تجارت،توليد و فن آوري در كنار فضاهاي باز عمومي و مكان هايي براي اتفاقات فرهنگي و آموزشي خواهد بود.
در شهر هاي امروزين، بيش از ۶۰ درصد از زمين در اختيار خيابان ها و مسير هاي سواره است، ولي در يك شهر آركولوگ با به حاشيه بردن وسايل نقليه و توجه بسيار زياد به حركت پياده اين نسبت ها به كلي دگرگون مي شود. در نظام آركولوژي سرانه مورد نياز براي زندگي شهرنشيني يك پنجاهم مساحتي است كه در شهر هاي معمول اشغال مي شود. اين سرانه پايين با استفاده از امكانات جديد طراحي، استفاده از فضا هاي چند منظوره و ايجاد فضا هاي زندگي و كار دركنار فضا هاي شهري ممكن شده است و امكان استفاده حداكثر از طبيعت را فراهم مي كند.
آركوسانتي شهري است كه بدون كمك مالي دولتي و بر پايه كمك هاي مردمي ساخته مي شود. اما مهمترين نكته در ساخت اين شهر سازندگان آن هستند. سازندگان اين شهر تماما دانشجويان و داوطلباني هستند كه براي گذراندن دوره هاي آموزشي۵ هفته اي كه شامل آموزش مباني آركولوژي در كنار درس عملي كه همان ساخت گوشه هايي از شهر است به اينجا آمده اند. اين دانشجويان كه از تمام نقاط آمده اند اموري مانند طراحي هاي معماري و شهرسازي، ساخت و ساز ، آموزش، ترسيم نقشه ها ، تعمير و نگاهداري شهر ، آشپزي،نجاري،آهنگري،سراميك سازي، باغباني و مخابرات را انجام مي دهند.
تاكنون از كمك بيش از ۵ هزار دانشجو براي ساخت شهر استفاده شده است. يكي از مهمترين منابع درآمد شهر بازديد سالانه بيش از ۵۰ هزار توريست از اين شهر كارگاهي است.همچنين گروه براي گذران اوقات فراغت خود و توريست ها، يك رستوران، كافه و مركزي براي اجراي موسيقي ساخته اند. آركوسانتي در كنار آموزش نيروهاي فني در كارهاي ساختماني اين امكان را فراهم كرده است كه شاهد زندگي شهري مردم به شيوه نويني باشيم كه هدف حفظ طبيعت و محيط زيست است.

بجا مانده از آتش ...!
پيرامون سينمايي كه خاكستر شد، گودالي كه خالي ماند و بزرگترين مسابقه معماري ايران كه هنوز تكليفش معلوم نيست!
012660.jpg
بهرام هوشيار يوسفي 
حدود ۷ سال پيش-فروردين سال ۷۶- دو سيم اتصال كردند و سينماي نه چندان جوان ۲۸ ساله دود شد؛ گودال محصوري كه اكنون در تقاطع خيابانهاي بهشتي (عباس آباد) و انتفاضه ( وزرا ) مي  بينيم، جاي سوختگي آن آتش است بر تن شهر خسته تهران.
سينما آزادي كه در سوم ارديبهشت سال ۱۳۴۸ با نام شهر فرنگ افتتاح شد، نخستين سينماي ممتاز (۴ ستاره) تهران بود و تا آخرين روزهاي فعاليت، ركورد دار تماشاگر در سطح سينماهاي كشور. آزادي وقتي كه «تعطيلات تابستاني» را نشان مي داد به خوابي رفت كه ۶ زمستان است هنوز ...
مهر ماه ۷۶، با پايان كار تخريب بناي سوخته سينما آزادي و شهر قصه (سينمايي كه در زير زمين سينما آزادي از سال ۵۰ فعاليت داشت)، موسسه توسعه فرهنگي سوره آزادي، وابسته به حوزه هنري، با اعلام فراخوان عمومي، از اشخاص حقيقي و حقوقي اعم از داخل يا خارج از كشور، براي شركت در رقابت معماري اين مجموعه دعوت به عمل آمد. شرايطي كه در آن زمان براي اين مجموعه در نظر گرفته شده بود عبارت بودند از: هفت سالن نمايش، مكاني براي ملاقات مردم و هنرمندان، فضاهاي تجاري و اداري، رستوران، كتابخانه تخصصي سينما، كارگاه هنري، انبار، سالن كنفرانس، فضاهاي نمايشگاهي، پرده هاي نمايش عمومي و ويدئوتك، پاركينگ و... براي زيربنايي به وسعت ۱۶هزار متر مربع.
۴۶۰ شركت كننده اعلام آمادگي كردند و ۱۶۰ كار ارايه شد. داوري مسابقه ۲ مرحله داشت در مرحله اول ۳ نفر انتخاب شدند و در مرحله بعد يك نفر از ميان اين ۳ نفر قرار بود به عنوان برنده اعلام شود. طي داوري هاي طولاني ۳ برنده انتخاب شد: كيانوش وهابي، امير مسعود انوش فر و بابك شكوفي. ارديبهشت ۷۷ ، اعلام شديد كه طرح «امير مسعود انوش فر» طراح ايراني ساكن فرانسه، اجرا خواهد شد
و ايشان برنده نهايي مسابقه تلقي شدند ... اما بدون ارايه دليلي قانع كننده ايشان از گردونه رقابت (بي سرو صدا) كنار گذاشته شدند!
سرانجام در اقدامي عجيب در سال ۱۳۸۱، حوزه هنري قرارداد تهيه طرح اجرايي اين پروژه را با «مهندسان مشاور توان» امضا كرد. آنچه مسلم است آنچه از مهندسان مشاور توان خواسته شد، چيزي نبود كه اين مشاور به نمايندگي بابك شكوفي براي آن جزو منتخبان مسابقه سينما آزادي شده بود؛ طبق اظهارات بابك شكوفي: «در طرح جديد، ۵ سالن سينما همراه با فضاهاي فرهنگي و تجاري پيش بيني شده است و طراحي مجموعه فوق مطابق با آخرين استانداردهاي سينمايي و رعايت دقيق ترين كدها و ضوابط صورت گرفته و كليه نقشه هاي نهايي اجرا و اسناد اين پروژه تحويل كارفرما شده و مورد تصويب قرار گرفته است. همچنين طرح فوق مجوزهاي لازم را از شهرداري، سازمان آتش نشاني و وزارت ارشاد اخذ كرده است».
بعد از ۷ سال و اندي هنوز تكليف اين مسابقه كه به حق بزرگترين رقابت حرفه اي در عرصه معماري ايران است، معلوم نيست؛ مديريت حوزه هنري (برگزار كننده اصلي اين مسابقه) تغيير كرده است، بر برگزاري اين مسابقه نيز همچون ديگر فعاليت هاي مديريت سابق حوزه هنري نقد هاي بسياري وارد است، هيچ نوع اطلاعات قطعي و شفافي از اين مسابقه منتشر نمي شود، صد ها طرح كه همگي در استاندارد هاي بين المللي ارايه شده و ميليون ها تومان هزينه داشته اند در اتاقي در حوزه هنري خاك مي خورند، حتي يك نمايشگاه از اين آثار برگزار نمي شود (!) و بسياري مشكلات ديگر ....
نبايد انتظار داشت كه اذهان عمومي معماران و فعالان عرصه معماري و از همه مهم تر مردم، با وجود اينهمه ابهام و ناشفاف بودن در اين مسابقه، به نتايجآن اعتماد داشته باشند؛ مردم منتظر پاسخگويي هستند ... اين حق مردم است.

تهراني  در تهران
012669.jpg
نادر تهراني يكي از چهره هاي شاخص معماري است. وي كه استاديار دانشگاه هاروارد است از موسسان Office dA در بوستون بوده و سوابقي بسيار درخشان در عرصه معماري را يدك مي كشد. امسال تهراني در ليست داوران رقابت «جايزه بزرگ معمار ۸۳» قرار دارد؛ تهران در آبان ماه ميزبان اين استاد جوان ولي با استعداد معماري ايران و جهان خواهد بود.ناگفته نماند حضور چهره هاي بين المللي در بين هيات داوران امسال همچون هما فرجادي (استاد هاروارد و معمار مقيم لندن) نيز بسيار جالب توجه است. امسال جاي خالي كامران افشار نادري در بين ژوري - كه عضوي ثابت در سال هاي گذشته بوده- به چشم مي خورد!

مسابقه آتي سنتر
012657.jpg
امروز بعد از ظهر نتايج بزرگترين مسابقه تاريخ مسابقات معماري ايران، اعلام مي شود. قطعات ۶۶ و ۶۷ شهرك قدس با مساحت بالغ بر ۴۰ هزار متر مربع با كاربري تجاري و با دسترسي مطلوب و احاطه شده در سه جهت با معابر عمومي و يك جهت فضاي سبز با مساحت ۶ هكتار (باغ خوردين)، محوطه اي است كه از جانب شركت آتي ساز براي ساخت عظيم ترين پروژه تجاري، مسكوني، توريستي و تفريحي ايران با زيربنايي بالغ بر ۴۵۰ هزار متر مربع، در نظر گرفته شد.
ديروز و امروز داوران براي انتخاب يك اثر از بين ۷ اثر شركت داده شده (از ۷ مشاور منتخب كارفرما) به شور نشسته اند. مهندس چمران، محسن مصطفوي، اعتصام و صارمي از اعضاي شاخص ژوري هستند.

اساسنامه ديرهنگام
012663.jpg
«جامعه مهندسان معمار ايران» كه تا به حال به عنوان يكي از زير مجموعه هاي «خانه هنرمندان» فعاليت مي كرد، بالاخره موفق به ثبت رسمي به عنوان يك موسسه شد. اين ثبت كه ظاهرا با بهره گيري از حمايت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و تحت لواي موسسات دوستدار ميراث فرهنگي انجام گرفته، موجبات اضافه شدن عبارت «دوستداران ميراث فرهنگي» به نام قبلي «جامعه» و تغييرات پيشنويس قبلي اساسنامه در جهت انطباق با شرايط سازمان ميراث فرهنگي را فراهم كرده است.
به نظر مي رسد «جامعه مهندسان معمار» قدم به قدم به دريافت كمك بلاعوض «يك ميليارد توماني» مصوب رياست جمهوري و تاسيس «خانه معماران» نزديك مي شود!

زيبـاشـهر
تهرانشهر
حوادث
خبرسازان
در شهر
سفر و طبيعت
طهرانشهر
|  تهرانشهر  |  حوادث  |  خبرسازان   |  در شهر  |  زيبـاشـهر  |  سفر و طبيعت  |  طهرانشهر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |