علي شاكري
رهاورد و ماحصل شركت ۳۸ ورزشكار ايران در المپيك بيست و هشتم آتن شش مدال (۲ مدال طلا، ۲ مدال نقره و ۲مدال برنز) بود كه از حيث كسب مدال اين كاروان را بعد از كاروان اعزامي به بازيهاي المپيك ۱۹۵۲ هلسينكي و از لحاظ مرغوبيت مدال پشت سر كاروان هاي المپيك ۱۹۵۶ ملبورن و ۲۰۰۰ سيدني قرار داد.
در المپيك ۱۹۵۲ فنلاند ورزشكاران ايران صاحب ۷ مدال (۳ مدال نقره و ۴ مدال برنز) شده بودند، اما در دوره بيست و هشتم شش مدال حاصل شده از نظر مرغوبيت بر تعداد مدال هاي بدست آمده در المپيك ۱۹۵۲ مي چربيد.
اصلا در اين مقال قصد قياس دوره هاي شركت ورزش ايران در المپيك ها را نداريم و نمي خواهيم با بحث هاي انحرافي از اصل ماجرا دور شويم. نكته و حرف اصلي ما اين است كه در تمامي سيزده دوره اي كه كاروان ورزشي ايران از المپيك ۱۹۴۸ لندن پايش به بازيهاي المپيك باز شد هيچگاه داراي ثبات لازمه نبوده و نوسانات حاكم بر آن براساس موقعيت وزنه برداران و كشتي گيران تنظيم مي شد كه چگونه در برابر حريفان خود ظاهر شوند. بعد از گذشت نزديك به ۵۶ سال هم اين روند همچنان ادامه دارد و سقوط و صعود و عيار عملكرد ورزش ما در ميدان المپيك با موفقيت هاي اين دو رشته سنجيده مي شود.
اگر چه از المپيك قبلي با ورود رسمي تكواندو و همين المپيكي كه به تازگي پايان يافت بار سنگين مدال آوري براي ورزش ايران تا حدود زيادي از روي دوش دو رشته سنتي كشتي و وزنه برداري برداشته شد و حتي تكواندو در آتن لقب موفق ترين رشته اعزامي را هم به خود اختصاص داد، اما هنوز همه نگاهها به دليل بافت حاكم بر ورزش ايران به اين دو رشته است. تا زماني كه نوع نگاه مسئولان ورزش بدون توجه به تحولات جاري در ورزش امروز جهان تغيير نكند چهار سال بعد و حتي تا ابد درها بر روي همين پاشنه خواهد چرخيد.
البته منظور ما اين نيست كه به وزنه برداري و كشتي پشت كنيم، بلكه ضمن حفظ موقعيت و تقويت اين دو رشته مدال آور همانند تكواندو كه در آتن به كمك ورزش ايران آمد درصدد افزايش و ارتقاي رشته هاي ديگري نيز برآييم كه از پتانسيل بالايي برخوردارند و براي رسيدن به مرز مدال آوري در المپيك نياز به مديريت قوي و برنامه ريزي و حمايت مالي دارند. مطمئن باشيد در ورزش هيچ رشته اي متعلق به قهرمانان كشوري خاص نيست و هر كشوري با سرمايه گذاري مناسب و بسترسازي توام با توجه خاص مي تواند بدل به قدرت تازه در هر رشته اي كه مي خواهد شود. در همين بازي هاي المپيك موفقيت بسياري از قهرمانان كشورهاي گمنام در بسياري از رشته ها اين فرضيه را كاملا به اثبات رسانده است.
|
|
واقعيت آنكه نه در گذشته و نه حال حاضر هرگز نخواستيم و و نتوانستيم راز كاميابي كشورهاي پيشرو در ورزش دنيا را درك و مرور كنيم و شعاع حركت ورزش خود را با آنان هماهنگ سازيم. دل بستن به تك مدال هاي كشتي و وزنه برداري در همه ادوار تاريخ المپيك باعث شد تا ورزش ايران هرگز نتواند از تمام ظرفيت هاي خود استفاده كند و به همين دليل با بازماندن از توجه كافي به ورزش هاي پايه اي و مادر همچون دووميداني، شنا و ژيمناستيك از اهميت ورزش هاي گروهي و اجتماعي و تاثيرگذاري آن در رويداد مهمي چون المپيك غافل شده، نتيجه اين نوع نگرش آن شد كه با گذشت دو هفته از بازيهاي المپيك هيچ توقعي از اندك نمايندگان دووميداني، شنا، دوچرخه سواري و بوكس نداشته باشيم و در حسرت مدال بمانيم.به هر روي درهمين رشته هاي اعزامي به جز كشتي، وزنه برداري و تكواندو ، نمايندگان ورزش ما در رشته هاي ديگر قادر به زدن ركوردهاي شخصي خود نشده و حتي در برخي موارد اسير جو حاكم بر بازي ها شدند و اين به معني آن است كه خوب آنان را در اندازه و اهميت بازي هاي المپيك مجهز نساخته ايم. به عنوان نمونه ايران در دوچرخه سواري هميشه در آسيا مطرح بوده است و چه دليلي داشت كه در همين المپيك قهرمانان ما با فاصله چشمگير نسبت به ديگر همتاهاي آسيايي خود جا بمانند . در بعضي از موارد نيز حضور ورزشكاران ما در رشته هاي ديگر به دليل سطح اختلاف كيفي با قهرمانان مطرح دنيا به جاي كسب تجربه حتي مي تواند نتيجه عكس دهد. آيا در همين ورزش پرمدال تيراندازي نمي شد از اين همه پتانسيل موجود در بدنه نيروهاي نظامي با ساماندهي مناسب نهايت بهره را برد؟ جواب مطمئناً مثبت خواهد بود، لااقل براي دوره هاي بعد اين سرمايه هاي موجود در بطن جامعه را به راحتي ناديده نگيريم. در نهايت مثل هميشه به تك مدال هاي كشتي، وزنه برداري و درخشش عالي دو تكواندو كارمان دلخوش شديم و با مدال هاي بدست آمده از اين سه رشته بر خود باليديم.
تازه بسيار خوش اقبال بوديم كه سرنوشت المپيك هاي ۱۹۷۲ مونيخ، ۱۹۷۶ مونترال و ۱۹۸۸ سئول نصيب كشتي ما نشد. منتظر وعده رئيس سازمان ورزش مي مانيم كه طي حضور در آتن وعده توجه به ورزش هاي پايه اي و تغييرات ساختار آن را داده است و اميدواريم همانند ساير رويدادهاي ورزشي اين وعده ها به بوته فراموشي و محاق سپرده نشود.
براي واقعيت پوشاندن به حضور كاروان يكصد نفره ايران در المپيك ۲۰۰۸ پكن و داشتن نماينده در رشته هاي پرمدال و اجتماعي نياز به تلاش و پشتكار بسيار است كه بايد از همين امروز شروع كرد، همان كاري را كه ژاپن با برنامه طلايي ۲۰۱۲ موفق شد و توانست در همين المپيك آتن چند گام جلوتر از برنامه زمان بندي شده اش بردارد و ما هم اگر خواهان پيشرفتيم چاره اي جز گام برداشتن در اين مسير نداريم.