مهتاب صفرزاده خسروشاهي
«تاتو كردن» (Tattooing) اگر چه به ظاهر بحثي نو و براي عده اي سرگرمي جديد محسوب مي شود اما ريشه در سالهاي بسيار دور داشته و نمي توان آن را موجي نو در قرن حاضر خواند.
سابقه تاتو به ۶ هزار سال پيش در مصر باستان بازمي گردد. زنان و گاه مردان طبقه اشراف مصر براي تزيين خود تاتو كرده و آن را افتخاري براي خويش مي دانستند. كشف جسد مرد تاتو شده مربوط به ۴ هزار سال پيش در «اتريش» نشان دهنده اطلاع اروپاييان از تاتو است.
در ايران نيز تاتو سابقه اي طولاني دارد. پنجاه سال پيش تاتو در طبقه اي خاص رواج يافت و به نسبت بزرگي تصوير انتخاب شده افتخاري براي او محسوب مي شد.
پس از گذر از آن سالها اكنون مي توان از منظري ديگر به تاتو نگريست و آن را راهي براي درمان «نقايص» مختلف چهره دانست، تاتوي لب، ابرو و چشم، جدا از تاتوي دكوراتيو(تزييني) روشي براي رفع نقايص مادرزادي يا اكتسابي است.
اشاره كرديم كه تاتو تنها به نوع «دكوراتيو» يا «تزييني» آن محدود نمي شود. اگر چه در سالهاي دور تاتو تنها روشي براي تزيين، نشانه تشخص، تعلق فرد يا افراد به طبقه يا گروهي خاص، بيان عقايد و نظرات فرد و ... محدود مي شد، اما اكنون به دلايل مختلف و در انواع مختلف انجام مي شود.
«تاتوي لب»، روشي درماني براي رفع نقص افرادي است كه به دلايل مادرزادي يا اكتسابي «خط لب» خويش را از دست داده اند. به طور مثال در افراد «لب شكري» پس از درمان نقص اصلي مي توان از تاتو كردن براي ترميم «خط لب» بهره برد. علاوه بر اين ممكن است فرد به دليل تصادف، سوختگي، جراحت، عمل هاي جراحي و ... دچار نقص  شود كه مي توان با استفاده از تاتو آن را برطرف ساخت.
«تاتوي ابرو» نيز كاربردي درماني براي افرادي كه به دلايل مختلف ابروي خويش را از دست داده يا دچار نقص مادرزادي هستند، محسوب مي شود و از بارزترين نمونه هاي آن مي توان به بيماراني اشاره كرد كه بر اثر «شيمي درماني» ابروي خود را از دست داده و براي ترميم، از تاتو استفاده مي كنند.
«تاتوي چشم» نيز براي رفع نواقصي چون افتادگي چشم، پلك، آسيب و جراحت و ... به كار مي رود.
دكتر زهرا حلاجي استاد دانشگاه و متخصص پوست و مو درباره انواع تاتو توضيح مي دهد: «تاتو انواع مختلف و كاربردهاي متنوعي دارد. مي توان از يك منظر آن را تنها روشي براي تزيين، نشان دادن وابستگي شخص به گروه يا عقيده اي خاص، تنوع طلبي، آرايش دائمي و... دانست؛ اما از منظري ديگر مي توان آن را راهي براي پوشاندن و از بين بردن نقايص مختلف مانند نقايص مادرزادي و يا اكتسابي دانست. اگر چه در ايران تاتو كردن، حتي از نگاه يك روش درماني باز هم توسط پزشكان انجام نشده و يا بسيار به ندرت انجام مي شود، اما نمي توان منكر فوايد درماني آن براي افراد نيازمند شد.»
وي در پاسخ به اين پرسش كه آيا آمار دقيقي از تعداد متقاضيان وجود دارد يا نه مي گويد: «آمار دقيقي از تعداد افراد خواهان تاتو در دست نيست، اما انواع مختلف تاتو شامل تاتو دكوراتيو، لب، ابرو و چشم در ايران نيز مانند ساير كشورها طرفداران فراواني دارد. اما مي توان به اين نكته اشاره كرد كه در ايران، تعداد افرادي كه براي درمان تاتو مي كنند بيش از افرادي است كه «تاتوي دكوراتيو» انجام مي دهند. اغلب مراجعان زنان هستند چرا كه زيبايي براي اين قشر بيش از مردان و كودكان مطرح است.»
تاتو با استفاده از سوزن مخصوص تاتو يا «سوزن الكتريكي» و تزريق جوهر رنگي در درم (لايه مياني پوست)  انجام مي شود.
در انواع مختلف تاتو ابتدا محدوده عملكرد مشخص و سپس با استفاده از سوزن الكتريكي آغشته به رنگ، محدوده مورد نظر رنگ آميزي مي شود. در افراد خبره و در مراكزي كه به طور علمي و بهداشتي تاتو مي كنند، از سوزن الكتريكي به جاي اشياي  نوك تيز و از رنگ هاي استاندارد به جاي رنگ هاي غيربهداشتي استفاده مي شود.
استفاده از اشياي نوك تيز به جاي سوزن مخصوص (سوزن الكتريكي) و رنگ هاي نامناسب به جاي رنگ هاي مرغوب، بسيار خطرناك بوده و مشكلات حادي براي شخص ايجاد مي كنند.
دكتر حلاجي، روش هاي تاتو در ايران را مشابه روش هاي تاتو در جوامع غربي مي داند و درباره روش هاي تاتو در ايران مي گويد: «سوزن الكتريكي، وسيله اصلي كار در تاتو كردن است. اگر به جاي سوزن الكتريكي از اشياي نوك تيز ديگر استفاده شود، بي شك كار نامنظم، غيربهداشتي و نامناسب بوده و شخص را دچار مشكلات متعدد مي كند. نوع رنگ مصرفي نيز بسيار مهم است. رنگ ها بايد استاندارد، بهداشتي و سازگار با پوست بدن باشند. گاه رنگ هاي گياهي به جاي رنگ هاي شيميايي استفاده مي شوند كه اغلب باعث حساسيت پوستي و ناراحتي شخص مي شود و حساسيت به رنگ هاي گياهي بيش از رنگ هاي شيميايي گزارش شده است.
در انواع تاتوي درماني اغلب از تك رنگ مشكي،  آبي تيره يا قهوه اي استفاده مي كنند اما در «تاتوي دكوراتيو» به دليل تزييني بودن تاتو از رنگ هاي مختلف براي رنگ آميزي طرح بهره مي برند.
رنگ هاي مورد استفاده و منابع توليدي اين رنگ ها عبارتند از: رنگ سياه يا آبي تيره از كربن، قرمز از رنگ هاي گياهي يا جيوه،  آبي روشن از آلومينات كبالت، سبز از اكسيد جيوه يا كروم، زرد از سولفيد كادميوم و رنگ قهوه اي از اكسيد آهن يا گل اخري تهيه مي شوند.
دكتر حلاجي استفاده از همين رنگ ها با اين منابع را در ايران تأييد كرده و در اين باره توضيح مي دهد: «در ايران نيز از رنگ هايي كه از همين منابع به دست مي آيند استفاده مي شود، اما متأسفانه در ايران نظارت يا استاندارد خاصي براي نوع رنگ مصرفي و اطمينان از كيفيت آن وجود ندارد و همين امر عاملي براي بهره سودجويان بوده و مشكلات حادي براي تاتو شوندگان ايجاد مي كند.»
با وجودي كه قوانيني براي استفاده از رنگ شامل نوع رنگ، منابع استخراج رنگ، ميزان استفاده از انواع رنگ ها و ... در جوامع اروپايي وجود داشته و قوانيني هر چند اندك توسط FDA وضع شده است، اما به عقيده بسياري از پزشكان هنوز هم نواقصي در آن ديده مي شود.
تاتو با استفاده از سوزن الكتريكي آغشته به رنگ انجام مي شود و درست به دليل ارتباط نزديك جسمي خارجي و برنده با پوست بدن احتمال بروز هر گونه بيماري، از راه زخم ايجاد شده توسط اين سوزن امكان پذير است. اگر چه تورم، التهاب و خارش در محل تا چند روز و تا هفته ها عادي است اما گاه اين علائم، هر چند خفيف، مقدمه اي براي بروز بيماري هاي حاد و خطرناك است.
التهاب پوستي يا حساسيت پوستي به رنگ هاي مورد استفاده يكي از اولين علائم واكنش  بدن به جسمي خارجي يعني رنگ مورد استفاده در تاتو است. حساسيت يا آلرژي، اگر چه واكنش طبيعي سيستم ايمني بدن به ماده اي خارجي بوده و تا چند روز پس از تاتو عادي است، اما اگر خود به خود رفع نشود، مشكلات جدي به دنبال خواهد داشت. حساسيت، ابتدا با تورم خفيف  آغاز و سپس شديد شده و با خارش، جوش هاي ريز در محل (عفوني يا غيرعفوني) و بروز تب در محل تاتو همراه مي شود و به «كهير» منتهي مي شود. اگر درمان تا اين مرحله پاسخگو نبوده و علائم ذكر شده مخصوصاً كهير درمان نشود، منجر به آنافيلاكسي يا همان حساسيت شديد بدن با علائمي چون تنگي نفس، رنگ پريدگي و كولاپس مي شود.
نكته مهم «جدي گرفتن» بروز حساسيت پوستي است چرا كه اين علامت مقدمه اي براي بروز مشكلات ديگر است.
از ديگر مشكلات و بيماري هاي ايجاد شده در بدن به دليل تاتوي آلوده و نامناسب مي توان به عفونت و آب كشيدگي محل تاتو در صورت عدم رعايت نكات بهداشتي پس از تاتو، زخم (Scar)، ابتلا به بيماري هايي چون هپاتيت B، C، سل، كزاز و ايدز (AIDS) اشاره كرد.
دكتر حلاجي مهم ترين مسأله در ارتباط با «تاتو» را رعايت نكات بهداشتي در حين كار و پس از آن دانسته و در اين باره مي گويد: «واكنش هاي آلرژيك يا حساسيتي نسبت به رنگ مورد استفاده يا به سوزن، نه تنها در روزهاي ابتدايي كه گاه مدت ها پس از تاتو كردن همراه شخص خواهد بود. مخصوصاً اگر از «رنگ قرمز» استفاده شود، اين حساسيت شديدتر و جدي تر است. عفونت هاي مختلف ممكن است تنها به صورت درد و تورم و يا عفونت هاي چركي بروز كرده و ترشحاتي از محل تاتو خارج شود. زخم (Scar) يكي از مشكلات شايع، مخصوصاً در صورت بروز عفونت در محل يا استفاده از اشياي نوك تيز غير از سوزن الكتريكي است. گذشته از اين موارد، هپاتيت نوع B،C و D، سيفليس، ايدز (AIDS)، زگيل و تبخال از خطرناك ترين بيماري ها در اثر انجام تاتوي غيربهداشتي است.»
«سوزن الكتريكي»، ضدعفوني نكردن پوست بدن قبل از شروع تاتو، دست هاي آلوده شخص تاتوكننده و... همگي عوامل مهمي در جهت انتقال بيماري هاي واگيردار از فردي به فرد ديگر است اما در اين بين «سوزن الكتريكي» مهم ترين عامل در انتقال بيماري است.
دكتر حلاجي بي توجهي به نكات بهداشتي و استفاده يك سوزن براي چند نفر را مهم ترين علت انتقال بيماري واگيردار در بين تاتو كنندگان دانسته و مي گويد: «از آنجا كه نظارت دقيقي بر نحوه عملكرد مراكز انجام تاتو وجود ندارد، مسايل بهداشتي نيز به راحتي ناديده گرفته مي شوند و به ويژه، عدم تعويض سوزن يكي از مهم ترين دلايل انتقال بيماري از فردي به فرد ديگر است.»
علاوه بر تاتوي دايمي كه در آن از رنگ هاي شيميايي استفاده مي شود (تاتويي كه درباره آن صحبت مي كنيم)، امروزه نوع ديگري از تاتو به نام «تاتوي هنا يا مهندي» رايج شده كه در آن تنها از رنگ هاي گياهي به جاي رنگ هاي شيميايي استفاده مي شود اما به دليل عدم اطمينان از گياهي بودن رنگ ها اين نوع تاتو توسط FDA (سازمان بين المللي غذا و دارو) ممنوع اعلام شده است.
به عقيده بسياري از پزشكان و روانشناسان افرادي كه فقط براي «تزيين و زيبايي» دست به تاتو زده و به اصطلاح تاتوي دكوراتيو انجام مي دهند، افرادي تنوع طلب بوده و از اين رو دايماً در حال تغيير رنگ و يا مدل تاتوي خود و يا از بين بردن نقوش قبلي و تاتوي جديد هستند. اما آيا تصاوير تاتو شده از بين مي روند و آيا اصولاً روشي براي درمان كامل آنها وجود دارد؟
پزشكان با استفاده از سه روش ليزر، جراحي و لايه برداري پوست (dermabrasion) اقدام به از بين بردن تاتو مي كنند. اگرچه اين روش ها براي از بين بردن تاتوهاي درماني، در صورت بروز اشكال نيز استفاده مي شوند، اما اغلب در از بين بردن تاتوهاي دكوراتيو كاربرد دارند.
ليزر، جديدترين روش درماني براي از بين بردن نقوش تاتو شده در سطح بدن است. جراحي، براي انواع كوچك تاتو استفاده شده و براي انواع بزرگ و بسيار رنگي كاربرد ندارد.
لايه برداري از پوست (dermabrasion) نيز براي تاتوهاي سطحي كاربرد داشته و راهي براي از بين بردن اين نوع تاتوها است.
دكتر حلاجي عقيده دارد بسياري از روش هاي مورد استفاده در از بين بردن تاتو كه در جوامع غربي رايج است در ايران نيز كاربرد داشته و پزشكان ايراني نيز به اين روش ها آگاه هستند. اين استاد دانشگاه در اين باره مي گويد: «جراحي و برداشتن تاتو روشي براي از بين بردن تاتوهاي محدود و كوچك است. علاوه برآن مي توان از روش هايي چون درم ابريژن، كوتريزاسيون، سال ابريژن و پيوند پوست براي از بين بردن تاتو استفاده كرد. اما «ليزر» جديدترين و بهترين روش براي از بين بردن تاتو، با حداقل عوارض جانبي است. اين روش به خصوص در تاتوهاي وسيع و رنگي بسيار مناسب است. اما نكته مهم، توجه به «نوع ليزر» انتخابي براي از بين بردن رنگ هاي مختلف تاتو است. در واقع هر نوع ليزر مخصوص از بين بردن يك، دو يا چند رنگ خاص بوده و بر رنگ هاي ديگر بي اثر است. نكته ديگر توجه به «رنگ» است. رنگ قرمز، زرد و سبز به سختي و ديرتر از رنگ هاي ديگر و رنگ هاي مشكي و آبي سريع تر و بهتر از بقيه رنگ ها به درمان پاسخ داده و محو مي شوند و در نهايت اين كه «عمق تاتو» نيز بسيار مهم است به طوري كه هر چه عمق تاتو بيشتر باشد، نياز به اشعه براي درمان بيشتر است. با اين همه درمان كامل و محو كامل تاتو امكان پذير نبوده و براي از بين بردن آن به جلسات متعددي ليزر درماني نياز است كه بي شك هزينه فراواني را نيز در بر خواهد داشت.»
متأسفانه برخي براي از بين بردن تاتو به جاي مراجعه به پزشك، از روش هاي كاملاً غيربهداشتي و يا شايد غيرانساني مثل استفاده از «سيگار داغ» يا «جسم داغ» استفاده مي كنند! كه اين روش ها نه تنها تاتو را از بين نمي برد بلكه عاملي براي ايجاد زخم، سوختگي دايمي در محل، عفونت و... به شمار مي رود.
دكتر حلاجي درباره اين قبيل خود درماني ها و عوارض ناشي از آنها مي گويد: « خود درماني هاي اين چنيني فقط بر مشكلات شخص افزوده و او را با وضعي اسف بار و نامساعد روانه بيمارستان مي كند. در اغلب موارد يا بهتر بگويم در ۹۰ درصد موارد درماني براي اين بيماران وجود نداشته و اثر زخم ناشي از تماس جسم داغ يا سيگار با محل تاتو، تا پايان عمر باقي مي ماند كه شايد اين، كمترين عارضه اين خوددرماني ها باشد.»
شايد اگر «تاتو كردن» در ايران نيز مانند جوامع غربي به عنوان راهي براي درمان نقايص افراد نيازمند مطرح شده و به آن از منظري ديگر نگريسته شود، پيشرفت هاي چشمگيري نيز از طريق علمي در اين روش درماني ايجاد گردد.
پزشكان آمريكايي اخيراً براي درمان «نقايص ابرو» روش جديدي ارايه كرده اند كه در آن ابتدا محل مورد نظر (ابرو) با تاتو مشخص شده و به اصطلاح «خط ابرو» براي فرد ايجاد مي شود و چهار هفته پس از اين مرحله در محل «خط ابرو»، «جوانه مو» كاشته و با رشد جوانه هاي مو و ايجاد مو در خط ابرو، ابرو كاملاً ترميم مي شود.
دكتر حلاجي در پاسخ به اين سؤال كه آيا در ايران نيز پزشكان يا مراكز بهداشتي- درماني اقدام به تاتو مي كنند، مي گويد: «در ايران «تاتوكردن» به درستي شناخته نشده و تنها به جنبه تزئيني آن توجه كرده و آن را مطرود مي دانند. از اين رو پزشكان به هيچ وجه اين كار را انجام نداده ويا اگر هم انجام مي دهند اطلاعي درباره آن در دست نيست. از اين رو فقط مراكز زيبايي، سالن هاي آرايش و... پاسخگوي نياز افراد مختلف، حتي بيماران هستند كه متأسفانه اطميناني به سلامت، بهداشت، تبحر و... اين افراد نيز وجود ندارد. اگر ما نيز به «تاتو كردن» به عنوان روشي براي درمان نقص بيماران نيازمند بنگريم، شايد به موفقيت هايي دست يافته و نياز بسياري از نيازمندان واقعي را با روشي علمي- بهداشتي برآورده سازيم.»
به عقيده دكتر حلاجي اگر مراكز درماني و پزشكان وارد عمل شوند نتايج حاصل از آن براي درمان بيماران در ايران بسيار موفقيت آميز تر از جوامع غربي خواهد بود چرا كه بيماري هايي چون ايدز، سيفليس و... در جامعه ما كمتر از جوامع غربي است.

در حيات وحش جمعاً چند ببر بنگال باقي مانده است؟ اين پرسشي است كه گروه هاي مطالعاتي براي يافتن پاسخي براي آن، در هند و بنگلادش به شمارش ردپاي ببرها در دلتاي
«ساندار بانز» (منطقه باتلاق جنگلي در مرز دو كشور) روي آورده اند.
اگر چه بعضي دانشمندان هنوز در ترديدند كه آيا شمارش ردپاي ببرها بهترين راه براي شمارش آنها به شمار مي رود، اما تمامي آنها متفق القول بر اين عقيده اند كه از جمعيت ببر بنگال، به دليل تخريب و تجاوز به زيستگاه آنها كاسته شده است.
مقامات رسمي مي گويند بيش از حد انتظارشان به ردپاي ببربنگال برخورد كرده اند كه اين خود نشانه اي از روند رو به رشد عده ببرهاي موجود است.
ببر بنگال بطور معمول طعمه خود را در شب پيدا مي كند. قدرت بينايي اين حيوان،  شب ها شش برابر بيشتر از انسان است.
ترجمه: حوريه قاسمي
منبع: National Geographic

پايش سطح درماني داروها (TDM) از طريق روشهاي آزمايشگاهي اثرات تخريبي استفاده از داروها را در بيماران كاهش مي دهد.
به گزارش ايسنا دكتر سيدعلي ضيايي عضو هيات علمي پژوهشكده گياهان دارويي جهاد دانشگاهي همزمان با ترجمه كتابي تحت عنوان «آنچه بايد در مورد پايش سطح درماني داروها (TDM) بدانيم»، گفت: پايش سطح درماني دارو فرايند پايش درمان در بيماران با اندازه گيري غلظت داروها در سرم يا پلاسماست.
وي افزود: استفاده از «TDM» در سالهاي اخير روند صعودي داشته است، زيرا در تجويز داروها بايد غلظت سرمي دارو با اثر فارماكولوژيك آن رابطه داشته باشد و در واقع غلظت دارو اندازه گيري  شود.
مترجم كتاب فوق الذكر با اشاره به اينكه تعيين سطح سرمي داروها در شرايط مختلفي بايد انجام شود و از دارويي به دارويي ديگر متفاوت است، گفت: عدم موفقيت درماني، بهينه كردن درمان، ظن به دوز بيش از حد دارو، درمان چند دارويي، شرايط فيزيولوژيك و پاتولوژيك در درمان بيماران موجب مي شود كه از «TDM» استفاده شود.
عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي درباره اينكه «TDM»براي چه داروهايي توصيه  مي شود، خاطرنشان كرد: اين روش براي داروهايي كه محدوده درماني باريك داشته يا سميت فوق العاده دارند و همچنين براي درمانهاي طولاني مدت مورد استفاده قرار مي گيرد كه از آن جمله مي توان به خانواده  داروهاي ضدآريتمي، ضد صرع، ضد قارچ، ضد آسم، اعصاب و روان، گليكوزيدهاي قلبي، سركوب كننده هاي ايمني و عوامل سيتواستاتيك اشاره كرد.
گفتني است: كتاب «آنچه بايد در مورد پايش سطح درماني داروها «TDM» بدانيم» نوشته بي. توما (B.Thomae ) و بي. زاواتا (B.Zawata) است كه توسط مركز ملي تحقيقات علوم پزشكي كشور منتشر شده است.

پيرگوشي چيست؟
پيرگوشي نوعي افت شنوايي است كه به تدريج با بالا رفتن سن در بيشتر افراد ايجاد مي شود. كم شنوايي در سنين سالمندي ضايعه شايعي است. در حدود ۳۵- ۳۰ درصد بزرگسالان در سنين ۶۵ و ۷۵ سالگي دچار كم شنوايي اند. تخمين زده مي شود ۵۰-۴۰ درصد افراد بالاي ۷۵ سال شنوايي شان افت كرده است.
كم شنوايي هاي مربوط به پيرگوشي غالباً در اصوات فركانس زير است. به عنوان مثال براي بعضي افراد شنيدن صداي چهچهه يك پرنده يا صداي زنگ زدن تلفن نزديك شان مشكل است. ولي ممكن است همان فرد بتواند صداي بم كاميوني را از پايين خيابان بشنود.
پيرگوشي علل متفاوتي دارد. در بيشتر موارد علت آن تغييرات گوش داخلي فرد است كه با بالا رفتن سن به وجود مي آيد. اما تغييرات گوش مياني يا تغييرات كلي در راه عصبي شنيداري به مغز نيز ممكن است سبب بروز كم شنوايي شوند. پيرگوشي غالباً در هر دو گوش است و هر دو را به يك اندازه متأثر مي كند. از آنجا كه روند افت شنوايي تدريجي است، افرادي كه دچار پيرگوشي مي شوند ممكن است متوجه كم شدن شنوايي خود نشوند.
علائم پيرگوشي چيست؟
در صورت وجود پيرگوشي، اصوات آهسته تر و با وضوح  كمتر به نظر مي رسند. اين امر سبب مي شود شنيدن و درك گفتار مشكل تر شود.
افراد دچار پيرگوشي ممكن است چند مورد از موارد زير را تجربه كنند:
* به نظر مي رسد ديگران به صورت نجوا يا زمزمه صحبت مي كنند.
* شنيدن و افتراق اصوات زير نظير «س» و «ش» براي آنان مشكل است.
* درك محاورات به ويژه در صورت وجود اصوات زمينه مشكل است.
* شنيدن صداي مردان از صداي زير زنانه راحت تر است.
* برخي اصوات به نظر آزاردهنده يا خيلي بلند مي آيند.
* ممكن است دچار وزوز گوش (صداي زنگ، غرش يا هيس هيس در يك يا هر دو گوش) هم باشند.
علل ايجاد پيرگوشي چيست؟
كم شنوايي حس عصبي در اثر اختلال در گوش داخلي يا عصب شنيداري ايجاد مي شود. پيرگوشي معمولاً يك اختلال شنوايي حس عصبي است و در اغلب موارد در اثر تغييرات تدريجي گوش داخلي ايجاد مي شود. اثرات جمع شونده قرار گرفتن در معرض اصوات مربوط به ترافيك يا كارخانجات صنعتي، محيط هاي كاري پرسر و صدا، تجهيزات صدادار و موسيقي بلند در طي ساليان متوالي مي تواند سبب ايجاد كم شنوايي حسي عصبي شود. كم شنوايي حسي عصبي غالباً به دليل آسيب ديدن سلول هاي مويي(گيرنده هاي حسي گوش داخلي) ايجاد مي شود. اين امر ممكن است در اثر عوامل ارثي، بالا رفتن سن، بيماري هاي مختلف و اثرات جانبي برخي داروها(آسپيرين و بعضي از آنتي بيوتيك ها) باشد.
پيرگوشي ممكن است در اثر تغيير در ذخيره خوني گوش ايجاد شود. اين حالت در بيماري قلبي، فشار خون بالا، اختلالات رگي ناشي از ديابت يا ديگر اشكالات خوني به وجود مي آيد.
گاهي اوقات پيرگوشي، ضايعه شنوايي انتقالي است به اين معنا كه كاهش حساسيت به صدا ناشي از ناهنجاري در گوش خارجي و يا گوش مياني است. اين ناهنجاري ها شامل كاهش عملكرد پرده صماخ يا كاهش عملكرد سه استخوانچه كوچك گوش مياني است كه امواج صوتي را از پرده ضماخ به گوش داخلي مي رسانند.
چه اقداماتي مي توان انجام داد؟
بيشتر كم شنوايي هاي ناشي از قرارگيري در معرض اصوات بلند قابل پيشگيري اند. آگاهي از منابع بالقوه صداساز نظير آژيرهاي خطر، ماشين هاي برف روب و چمن زني، اره هاي مكانيكي و وسايل خانگي پرصدا حائز اهميت اند. گوشي ها يا پلاك هاي گوشي مي توانند از گوش ها محافظت كنند و بايد براي جلوگيري از آسيب هاي شنوايي از آنان استفاده شود. اصوات بسيار بلند روزمره در محيط كار يا منزل مي توانند براي شنوايي خطرساز باشند. دوري از اصوات بلند و كاهش زمان قرارگيري در معرض اين نوع اصوات روزمره، سودمند است.
براي كمك به افراد دچار پيرگوشي راه هاي بسياري وجود دارد. براي برخي از آنان، سمعك راه حل مناسبي است. وسايل كمك شنيداري سبب مي شوند در برخي موقعيت ها شنيدن براي آنان راحت تر شود. تلفن هاي مجهز به تقويت كننده مثالي از اين نوع وسايل است. مثال ديگر، دستگاه هاي FM است كه اصوات را با يا بدون سمعك واضح تر مي كنند. اين دستگاه ها امواج صوتي را مانند يك راديو به گوش ها مي فرستند. آموختن گفتارخواني(لب خواني)- استفاده از نشانه هاي بينايي براي درك بهتر گفتار- نيز به افراد دچار پيرگوشي كمك مي كند صحبت هاي مخاطب خود را بهتر درك كنند.
سمعك مناسب چگونه انتخاب مي شود؟ 
براي ارزيابي ميزان كم شنوايي و انتخاب راهكار تقويتي مناسب، مشاوره با متخصصين آموزش ديده خاصي كه به صورت تيمي كار مي كنند ضروري است. پزشك متخصص گوش و حلق و بيني ،فرد دچار مشكل شنوايي را ارزيابي مي كند و هر گونه بيماري يا اختلالي افزون بر مشكل اصلي را تشخيص و مورد درمان قرار مي دهد. شنوايي شناس، متخصصي است كه ميزان شنوايي را ارزيابي و نوع كم شنوايي را مشخص مي كند. شنوايي شناس پس از ارزيابي كامل شنوايي تعيين مي كند كه سمعك مي تواند مفيد باشد يا خير. فرد كم شنوا مورد مشاوره قرار مي گيرد و در مورد چگونگي كمك سمعك به بهبود موقعيت هاي شنيداري به او توضيحاتي داده مي شود. پس از آن شنوايي شناس آزمون هايي را جهت تعيين سمعك مناسب انجام مي دهد و سمعكي را انتخاب مي كند كه شنوايي و درك گفتار فرد را به حداكثر برساند.
سمعك براي اكثر افراد مسن دچار كم شنوايي سودمند است گرچه ميزان اين سودمندي بستگي به نوع و ميزان كم شنوايي فرد دارد.
نكات ارتباطي مهم
اگر شما يا يكي از آشنايانتان دچار كم شنوايي ناشي از پيرگوشي هستيد، اين نكات را با اعضاي خانواده، دوستان و همكارانتان در ميان بگذاريد.
* روي خود را به سمت فرد دچار كم شنوايي كنيد. طوري كه او بتواند چهره شما را هنگام صحبت كردن ببيند.
* اطمينان حاصل كنيد هنگام صحبت كردن نور از روبه رو به شما مي تابد. اين امر سبب مي شود فرد دچار كم شنوايي حالات چهره، ژست ها و حركات لب و بدن شما را ببيند و ارتباطش راحت تر شود.
* راديو و تلويزيون را هنگام گفت وگوها خاموش كنيد.
* هنگام غذا خوردن يا زماني كه دهانتان را با دستانتان پوشانيده ايد، صحبت نكنيد.
* كمي بلندتر از معمول صحبت كنيد اما فرياد نزنيد. فرياد زدن، ريتم گفتار شما را تغيير مي دهد.
* با سرعت طبيعي صحبت كنيد و در اداي اصوات اغراق نكنيد.
* هر زمان كه مقدور بود موضوع صحبت را به فرد دچار كم شنوايي بگوييد.
* در صورتي كه فرد متوجه صحبت شما نشد، آن را در جملات كوتاه تر و ساده تر بيان كنيد.
* در رستوران يا در جمع هاي خاص صندلي يا محلي را انتخاب كنيد كه دور از شلوغي و نواحي پر سرو صدا باشد.
از كجا مي توانيم اطلاعات بيشتري كسب كنيم؟
شما مي توانيد براي كسب اطلاعات بيشتر به دانشكده هاي توانبخشي تهران، ايران و شهيد بهشتي همچنان تمامي مراكز شنوايي سنجي درمانگاه  ها، بيمارستان ها و مراكز بهزيستي مراجعه فرماييد. سايت هاي اينترنتي زير براي كسب اطلاعات به زبان انگليسي پيشنهاد مي شود:
htpp://www.audiology.org/
htpp://www.asha.org
htpp://www.hei.org/
htpp://www.shhh.org/
htpp://www.entnet.org
Clerc center. Gallandet,edu/infotogo/index.htm/
ترجمه: گيتا موللي، كارشناس ارشد شنوايي شناسي
منبع: http://www.nidcol

علي اصغر محمدي
يكي از شكايت هاي شايع در بيماراني كه به متخصصان گوش و حلق و بيني مراجعه مي كنند، بروز حالات دردناك حفره دهان است كه يكي از دلايل عمده آن ضايعات مخاط دهان است. زخم ها، شايع ترين نوع ضايعات مخاط دهان به شمار مي روند. علل بروز زخم و درد در حفره دهان ، متنوع است. اما در بين آنها «آفت دهان» بسيار شايع است. آفت دهان با بروز ضايعات مخاطي دردناك در حفره دهان مشخص مي شود. براي آگاهي از علل بروز، سن شيوع، نشانه ها و نحوه درمان آفت دهان، گفت وگويي با دكتر محمد حسين عزيزي،  جراح و متخصص بيماري هاي گوش و حلق و بيني انجام داده ايم كه در پي از نظرتان مي گذرد.
* آقاي دكتر عزيزي بفرمائيد علت بروز آفت در دهان چيست؟
- هنوز سبب پيدايش «آفت دهان»، نامعلوم است اما احتمالاً در بروز آن، علل متعددي مؤثر است. بيشتر بررسي هاي علمي از آن حكايت دارند كه عوامل ايمني بدن در ايجاد آفت دهان دخالت دارند. به نظر مي رسد، عامل وراثت (ژنتيك) نيز فرد را براي پيدايش آفت دهان مستعد مي سازد زيرا سابقه بروز آفت دهان،  در اعضاي درجه يك بيماراني كه مكرراً به آفت دهان دچار مي شوند، در يك سوم موارد وجود دارد. از سوي ديگر،  كمبودهاي شديد رژيم غذايي شامل كمبود ويتامين ب ،۱۲ اسيد فوليك و آهن را هم در ابتلاي افراد به آفت دهان مؤثر دانسته اند.
همچنين در بانوان،  كاهش سطح هورمون پروژسترون در مرحله تخمگذاري را در پيدايش آفت دهان، دخيل مي دانند. در كودكان هم، به ندرت تب و التهاب حلق مي تواند با بروز آفت در مخاط دهان همراه شود. برخي افراد نيز به دنبال تب طولاني و استرس دچار آفت مي شوند. بعضي از بيماران هم پس از مصرف برخي از مواد غذايي از جمله آجيل، شكلات و برخي از انواع مركبات، مبتلا به آفت دهان مي شوند. در افراد سيگاري نيز ديده شده است كه پس از قطع سيگار، عده اي از  آنها دچار آفت دهان مي شوند ولي علت آن روشن نيست.
* ميزان بروز آفت دهان چقدر است؟
- آفت دهان بسيار شايع است. آمارها نشان مي دهند كه آفت مكرر در مخاط دهان، در ۲۰ تا ۵۵ درصد افراد، ايجاد مي شود. در يك بررسي بر روي جوانان، ميزان بروز آن را در مردان ۲۱ درصد و در زنان ۳۹ درصد گزارش كرده اند.
* سن شيوع بروز آفت دهان چيست؟
- اگر چه آفت دهان ممكن است به ندرت در كودكان كم سن و سال هم بروز كند، با اين همه بيشتر موارد آن در سنين ۱۰ تا ۴۰ سالگي رخ مي دهد.
* نشانه هاي آفت دهان كدامند؟
- آفت دهان را مي توان به سه گروه زير تقسيم كرد:
۱- آفت دهان،  نوع كوچك(مينور): در اين حالت، ضايعات كوچك گرد يا بيضي شكل، در مخاط دهان ديده مي شود. اين نوع ، شايع ترين نوع آفت در مخاط دهان است و ۸۰ درصد موارد را تشكيل مي دهد. در بيشتر بيماران، ۲۴ ساعت يا كمتر پيش از بروز آفت، در محل پيدايش آن، در مخاط دهان،  ابتدا تحريك، خارش و احساس سوزش ايجاد شده، سپس آفت نمودار مي شود. آفت دهان، يك ضايعه كوچك در مخاط (پوشش) دهان است كه مركز آن رنگ پريده و در اطراف آن، هاله قرمز رنگي ديده مي شود. اين ضايعات دردناك و ناراحت كننده هستند و بيماران به علت درد به پزشك مراجعه مي كنند. شدت درد، در افراد مختلف يكسان نيست.
آفت دهان، مي تواند اختلال در سخن گفتن و جويدن و دشواري بلع غذا ايجاد كند. بسياري از اين بيماران قبلاً نيز دچار آفت شده اند. آفت دهان، به ندرت با تب همراه است. آفت كوچك در لب، بخش دروني گونه،سقف دهان و كف زبان و نوك آن ايجاد مي شود. معمولاً قطر اين نوع آفت بين ۲ تا ۳ ميلي متر است و بيشترين اندازه آن ۱۰ ميلي متر (يك سانتي متر) است. تعداد آفت در مخاط دهان معمولاً بين ۱تا ۶ عدد متغير است. آفت مينور يا كوچك، عموماً در عرض ۱۰ تا ۱۴ روز ترميم مي شود. بروز آفت در سال معمولاً يك يا دو بار است، اما در برخي از افراد ممكن است مكرراً بروز كند.
۲- آفت دهان، نوع بزرگ(ماژور): اين نوع تنها ۱۰ درصد موارد آفت هاي دهان را تشكيل مي دهد و برخلاف نوع قبلي اندازه آن بزرگتر و تا چند سانتي متر قطر دارد و مي تواند منفرد و يا متعدد باشد. زمان بهبود آن نيز از ۱۰ تا ۴۰ روز متغير است و با درد شديد همراه است.
۳- آفت دهان، شبيه تب خال (هرپتي فرم): در اين نوع آفت، ضايعات مخاط دهان كوچك، شبيه تب خال و متعدد است (بين ۱۰ تا ۱۰۰ عدد) معمولاً قطر آنها از يك ميلي متر كمتر است، اما امكان پيوستن ضايعات كوچك به يكديگر و ايجاد يك زخم بزرگ نيز وجود دارد. بهبود اين ضايعات ممكن است تا يك ماه طول بكشد.
* تشخيص آفت دهان چگونه است؟
- معمولاً پزشكان با توجه به شكايت بيمار و با معاينه حفره دهان، به سادگي آفت دهان را تشخيص مي دهند. اما ضايعات مخاطي برخي از بيماري هاي نسبتاً نادر نيز مي توانند در مخاط دهان شبيه آفت باشند كه بايد از يكديگر تفكيك شوند. اگر علاوه بر آفت دهان، ضايعات پوستي، ملتحمه چشم و اندام تناسلي هم ايجاد شده باشد، بايد پزشك به فكر بيماري هاي ويژه اي باشد. برخي اوقات نيز، نخستين علامت كم خوني هاي شديد (ناشي از كاهش ويتامين ب،۱۲  اسيد فوليك، و كمبود آهن) ممكن است آفت دهان باشد.
* سرنوشت بيماراني كه دچار آفت دهان مي شوند، چيست؟
- در بيشتر اين بيماران، سرانجام با افزايش سن، دفعات بروز آفت دهان كاهش مي يابد و يا آنكه حملات آن كاملاً متوقف مي شود.
* آفت دهان چه درماني دارد؟
- علي رغم آنكه تا كنون درمان هاي متعددي براي آفت دهان به كار رفته است، اما هيچ كدام نتوانسته سبب ريشه كني قطعي بيماري و پيشگيري از بروز حملات آن شود. به هر حال پزشكان براي كاهش درد و ناراحتي بيمار داروهاي گوناگوني تجويز مي كنند (مثلاً دهان شويه، پماد، افشانه و داروهاي خوراكي ويژه) در سال هاي اخير، نيز نظر به اينكه علت بروز آفت دهان را مرتبط با دستگاه ايمني بدن مي دانند، از داروهاي خاصي براي برانگيختن قواي ايمني بدن و پيشگيري از تكرار آفت دهان استفاده مي كنند.
در صورتي كه معلوم شود علت بروز آفت مكرر دهان در بيمار، كمبودهاي شديد غذايي (كمبود ويتامين ب ،۱۲ اسيد فوليك و يا آهن) است بايد آنها را به نحو مناسب درمان كرد. اگر آفت دهان، به علت بيماري هاي ويژه اي باشد، هر كدام از آن بيماري ها پس از بررسي هاي لازم، نياز به درمان جداگانه، زير نظر پزشك دارند.