دوشنبه ۱۳ مهر ۱۳۸۳
سياست
Front Page

نگاهي به مصاحبه اخير حجت الاسلام مهدي كروبي
گل به تيم خودي
ياسر مرادي
003948.jpg
«مغرور شدن تعداد اندكي از دوستان ما در مجلس ششم و همچنين برخي دستگاه هاي اجرايي، بسياري از فرصت ها را از كشور سلب كرد. مبادا كساني كه به مجلس هفتم راه يافته اند دچار همان غرور و بي دقتي شوند.»
«تركيب فعلي مجلس بيش از آن كه ناشي از تلاش دوستان رقيب ما باشد ناشي از گلي است كه اصلاح طلبان به خودشان زدند. ايجاد ترديد نسبت به شركت مردم در انتخابات توسط تعداد معدودي از افراد اصلاح طلب كه خصلت هاي خاصي دارند و با تنگ نظري و بي تدبيري نسبت به سرنوشت مجلس برخورد كردند و همچنين عملكرد ضعيف بخش هايي از وزارت كشور در كنار شرايط نامطلوب ناشي از رد صلاحيت هاي گسترده، وضعيتي به وجود آورد كه بخش قابل توجهي از مردم پاي صندوق نيايند. البته اكنون هم بسياري از گروه هاي سياسي كه معتقد بودند نبايد در انتخابات مجلس هفتم شركت كرد، رسماً يا تلويحاً پشتيباني خود را اعلام مي كنند چرا كه بنيان نظام جمهوري اسلامي به گونه اي توسط امام(ره) طراحي شد كه انتخابات مستمر و هميشگي داريم.»
عبارات فوق بخش هايي از سخنان اخير مهدي كروبي دبير كل مجمع روحانيون و رئيس اسبق مجلس ششم است كه حاوي نكات مهم و جالبي براي تحليل مي باشد.
۱
اقرار به مغرور بودن برخي منتخبان ملت در مجلس ششم، امري نيست كه به راحتي بتوان از آن گذشت. مجلسي كه به ادعاي تشكيل دهندگانش، مردمي ترين مجلس پس از انقلاب بود، پس از ورود به عرصه قانون گذاري نتوانست جايگاه واقعي خود را دريابد و پس از مدتي نيز عنصر غرور به عامل قبل اضافه شد و جمع اين دو عامل باعث شد كه منتخبان مردم با ايراد نطق ها و انجام اقدامات هنجارشكن مقدمات سقوط خود را فراهم آورند و به عبارت بهتر دست به خودكشي سياسي بزنند. قطعاً يك نماينده نبايد زمان قبل از نمايندگي خود را با دوران پس از ورود به مجلس اشتباه بگيرد. امري كه متأسفانه در مجلس ششم به فراموشي سپرده شد.
همان طور كه حجت الاسلام كروبي اشاره كرد منتخبان مردم در مجلس هفتم بايد از عملكرد مجلس ششم درس گرفته و سر لوحه كار خويش قرار دهند. دست زدن به اقدامات افراطي ، دوري از مردم و ايجاد غرور در ميان آنها، به مسلخ بردن عدالت نمايندگان مجلس هفتم را به طور جدي تهديد مي كند.

۲
آقاي كروبي در سخنان خود از گلي كه اصلاح طلبان به خود زدند ياد مي كند و آن را عامل پيروزي جناح  مقابل مي داند. اما اين نكته قابل تأمل است كه اصلاح طلبان چه گلي به خودشان زدند. اصطلاح  گل زدن به خود در ادبيات ما براي يكي از بازيكنان تيم خودي به كار برده مي شود. ..... بازيكني كه خطر او براي تيم خودي حتي از ماهر ترين بازيكن تيم مقابل نيز بيشتر است .وي بدون آشنايي با اصول اوليه بازي، مسير دروازه حريف را اشتباه رفته و به تيم خودشان گل مي زند و نهايتاً منجر به شكست تيم خودي مي شود. در تيم اصلاح طلبان نيز افرادي بودند كه مسير را اشتباه رفتند و بدون رعايت قواعد بازي به صورت بسيار ناشيانه اي به خودشان گل زدند. تعداد اين گل ها به قدري زياد بود كه شاكله تيم را از هم پاشيد.مثلا در انتخابات مجلس هفتم . عده اي حضور در انتخابات را تجويز كردند و عده اي ديگر فرياد تحريم برآوردند. عده اي با افراطي گري هاي خود، از بازي اخراج شدند و نتوانستند به مجلس هفتم راه يابند و عده اي ديگر به علت ضعف بازيكنان تيم شان بازي را واگذار كردند. البته بماند كه با حضور گسترده مردم و با اتخاذ سياستي معتدل و اصول گرايانه از سوي رئيس جمهور و رئيس مجلس مسير انتخابات به خوبي طي شد، اما كروبي تأكيد مي كند كه امروز پس از گذشت حدود ۷ ماه از انتخابات، برخي از اصلاح طلبان فهميدند كه بدبازي كردند و لذا ابراز مي دارند اشتباه كرديم كه انتخابات را تحريم نموديم. اشتباه كرديم كه با اقدامات تند و راديكال از بازي اخراج شديم و...
اما حال دو نكته مطرح مي شود، اول اين كه حال كه اين بازيكنان بد به بازي اشتباه خود پي برده اند چرا با روي آوردن به يك بازي اصولي و حرفه اي سعي در انجام يك ديدار جوانمردانه ندارند.
003951.jpg
چرا با مطرح كردن كانديداهايي كه در شرايط فعلي نقاط اشتراك كمي با آنها دارند و دادن آدرسي غلط مي خواهند سوار بر موج شده و از احساسات مردم استفاده ابزاري كنند. البته مجمع روحانيون باز هم اخيراً خط خود را تا حدودي از مسير انحرافي افراطيون جدا كرده است. حجت الاسلام محتشمي پور اخيراً در مصاحبه اي اعلام كرد، در صورت نيامدن ميرحسين موسوي، كانديداي آنها مهدي كروبي خواهد بود. اين اقدام مجمع روحانيون را مي توان به منزله واقع گرايي بخشي از بدنه جبهه دوم خرداد به حساب آورد. قطعاً مطرح نمودن حجت الاسلام كروبي به عنوان يكي از دلسوزان نظام در اين شرايط مي تواند كمك شاياني به اصلاح طلبان بكند. هر چند ايشان در انتخابات اخير مجلس در تهران با استقبال چنداني مواجه نشد اما اين احتمال وجود دارد كه با تشريح برنامه هاي خود و تبيين استراتژي جديدي براي جناح خود به بازسازي اين جناح در آستانه انتخابات دست بزند. اما نكته دوم اين كه اين نوع بازي ناهماهنگ اصلاح طلبان بايد مورد توجه اصول گرايان در مجلس هفتم قرار بگيرد. حال تحت هر شرايطي كه بوده، موقعيت خدمت رساني براي اين طيف در مجلس هفتم فراهم آمده است. قطعاً انجام يك بازي ناهماهنگ و بروز اختلافات درون تيمي، دست زدن به روشهاي افراطي  در بازي يا بازي بدون آگاهي و... اصول گرايان را به طور جدي تهديد مي كند. اگر اصول گرايان نتوانند به شعارهاي داده شده قبل از انتخابات خود جامه عمل بپوشانند، لطمه اي بزرگ به باورهاي مردمي زده خواهد شد. اصول گرايان در اين شرايط در گام اول بايد بازيكناني از تيم خود را كه خوب بازي نمي كنندجابجا كنند و با دادن مسؤليت هاي حساس به عقلا و با يك بازي از قبل برنامه ريزي شده و تيمي هماهنگ به سوي انتخابات رياست جمهوري گام بردارند.

سايه روشن سياست

مظاهري افشا كرد
* هر چند مظاهري هرگونه مشورت با نمايندگان مجلس در مورد طرح دو فوريتي الزام دولت به اخذ مجوز از مجلس را تكذيب مي كند، اما سايت شريف نيوز اطلاع داد يكي از نمايندگان تهران كه عضو كميسيون اصل ۹۰ است در گفت وگو با مظاهري به اطلاعات مفيدي درباره قرارداد اپراتور دوم مخابرات با شركت «ترك سل» دست يافته است.
اين نماينده مجلس مي گويد: مظاهري به من گفت در اسفند سال گذشته، بهزاد نبوي (كه به تازگي از سفر تركيه بازگشته بود)، محسن امين زاده (معاون آسيا و اقيانوسيه وزير امور خارجه) و محمدعلي ابطحي (معاون حقوقي رئيس جمهور) به ديدار من آمدند و اصرار داشتند وزارت امور اقتصادي و دارايي در مورد قرارداد با شركت «ترك سل»،  نظر مساعدي داشته باشند. به دليل اين كه قرارداد صرفه اقتصادي نداشت، من مخالفت كردم، اما آنها باز هم اصرار كردند و در نهايت گفتند: در صورت انعقاد اين قرارداد، ترك سل حاضر شده تا پايان دوره قرارداد، ساليانه ۵ ميليون دلار به واسطه (كه حزب مشاركت است) پرداخت كند. بهزاد نبوي همچنين در انتها از مظاهري مي خواهد به خاطر مصلحت هاي جناحي از افشاي جزييات اين ديدار خودداري كند.
طهماسب مظاهري در تكذيب نامه اش كه در سايت بازتاب منتشر شده، گفته است نظريات وزارت اقتصادي و دارايي را درباره اين قرارداد به صورت محرمانه به رئيس جمهور گزارش داده است.

عضو NPT نمي شويم
* در حالي كه فشارهاي سياسي آمريكا و اروپا به ايران براي كنار گذاشتن فناوري هسته اي و پيوستن به پيمان «ان.پي.تي» ادامه دارد، هند و پاكستان اعلام كرده اند هرگز به اين پيمان نخواهند پيوست. اين دو كشور رقيب و داراي قدرت هسته اي در واكنش به درخواست چهل و هشتمين نشست كنفرانس عمومي آژانس بين المللي انرژي اتمي كه از اين كشورها خواسته بود به پيمان «ان.پي.تي» بپيوندند، اعلام كردند با پيوستن به پيمان مخالف هستند.

پسر دردسر ساز
* استفان هاشمي، پسر زهرا كاظمي عكاس و خبرنگار ايراني تبعه كانادا كه پرونده مرگش به يك طرح جنجالي تبليغاتي عليه ايران تبديل شد، به اتهام آتش كشيدن آپارتمان محل سكونت خود در مونترال به مجازات تعليقي محكوم شد. وي كه ۲۰ سال دارد در كانادا متهم به شرارت است، ولي پس از مرگ مادرش در ايران، براي توسعه حقوق بشر در ايران مبارزه مي كند. غربي ها و همسرايان ايراني آنها تلاش مي كنند از وي براي ضديت با ايران، استفاده ابزاري نمايند.

اقدام زيركانه يك NGO
* يكي از تشكلهاي غيردولتي در شهر بم به تبليغ دين مسيحيت مي پردازد. افراد اين گروه كه بسيار زيركانه اقدام مي كنند در قالب برگزاري جشنها، اهداي كمكها و ديگر موارد در واقع به دنبال تبليغ مسيحيت هستند. انتظار اين است كه مسئولين امر دقت بيشتري در كار تشكلهاي غيردولتي خصوصاً  تشكلهاي خارجي به عمل آورند.

محدوديت سفر به عتبات عاليات
* مقامات عراقي قصد دارند سفر زائران ايراني به عتبات را محدود كنند. روزنامه عراقي «السفير» نوشت سفر زوار ايراني به عتبات به دلايل امنيتي از اين پس محدودتر مي شود و طبق برنامه هاي ارائه شده به مقامات ايراني خواهد بود كه تعداد آنها بر خلاف سابق، محدود مي شود.
مقامات عراقي پيش از اين اعلام كرده بودند هيچ مانعي بر سر راه سفر زائران ايراني به عتبات ايجاد نخواهند كرد.

با واژه هاي سياسي - ۲۱
استيضاح

واژه «استيضاح» يكي از واژه هاي سياسي مورد استفاده در سياست داخلي كشورها و به طور مشخص عرصه مناسبات دو قوه مقننه و مجريه است. استيضاح از نظر لغوي به معناي درخواست توضيح است اما در اصطلاح سياسي به معناي پرسش رسمي نمايندگان مجلس از رئيس جمهور، هيأت وزيران و يا يك وزير است كه پس از ارائه توضيحات آنها بايد براي ادامه كارشان مجلس مجددا رأي اعتماد بگيرد. البته طرح استيضاح به خودي خود به مفهوم عزل مقام مورد استيضاح نمي باشد بلكه اولين گام در اين مسير تلقي مي شود و چنانچه در رأي گيري پس از توضيحات وي، به او رأي عدم اعتماد داده شود آن مقام بركنار مي شود.
سابقه تاريخي انجام استيضاح اگرچه به قرون وسطي باز مي گردد اما نمونه هاي عيني مشخص آن را مي توان در عملكرد اوايل قرن نوزدهم نظام سياسي انگليس مشاهده كرد. همانطوري كه در واژه تفكيك قوا (با واژه هاي سياسي ۶- شنبه ۲۳ خرداد ۸۳ - شماره ۳۴۰۵ ص ۶) توضيح داده شده در نظام هاي سياسي جهان براي جلوگيري از تمركز قدرت و نيز رعايت جنبه هاي تخصصي اداره امور جامعه، قدرت حكومت به سه شاخه تقنيني، اجرايي و قضايي تقسيم شده است. البته اين سه قوه هم در نظام هاي سياسي پارلماني و هم در نظام هاي سياسي رياستي با يكديگر در ارتباط بوده و قوانين اساسي كشورها چگونگي روابط آنها با هم و نيز سازوكارهاي كنترل آنها به وسيله يكديگر را در نظر گرفته اند كه در عين تفكيك قوا نوعي همكاري يا ارتباط بين قواي سه گانه نيز از طريق تمهيدات حقوقي و سياسي ايجاد شده تا در عين تمايز قوا كليت حاكميت ملي كشور بروز كند.
در نظام سياسي پارلماني كه ارتباط بيشتري بين دو قوه مقننه و مجريه وجود دارد مجلس و پارلمان كه نمايندگان آن از سوي مردم انتخاب مي شوند حق دارند كليه اقدامات و عملكردهاي قوه مجريه را زير نظر بگيرند و از راه طرح سئوال، استيضاح و ايجاد كميسيون هاي تحقيق يا نهادهاي نظارتي چون ديوان محاسبات اين قوه را كنترل كنند. همچنين قوه مقننه حق دارد با صدور رأي عدم اعتماد هيأت وزيران يا يك وزير را بركنار كند. البته به منظور ايجاد توازن بين دو قوه در نظام پارلماني، قوه مجريه نيز از طرق مختلف همچون تنظيم و پيشنهاد لوايح قانوني و يا حتي انحلال پارلمان، مجلس را كنترل مي كند.
در نظام سياسي رياستي همچون نظام سياسي امريكا نيز قانون اساسي ترتيباتي براي استيضاح مقامات ارشد قوه مجريه از جمله رئيس جمهور و معاونش توسط كنگره در نظر گرفته است كه در نهايت نيز مي تواند به بركناري آنها از قدرت منجر شود.
در قانون اساسي جمهوري اسلامي نيز سازوكارهايي كه در نظام سياسي پارلماني براي كنترل قوه مجريه توسط مجلس معرفي شده مد نظر قرار گرفته است اما در آن سو حق انحلال پارلمان كه در نظام سياسي پارلماني به قوه مجريه داده شده در نظام سياسي جمهوري اسلامي مورد پذيرش واقع نگرديده است.
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در فصل ششم با عنوان «قوه مقننه» در مبحث دوم تحت عنوان «اختيارات و صلاحيت مجلس شوراي اسلامي» در اصل هشتاد و نهم مسئله استيضاح هيأت وزيران يا يك وزير را به شرح زير مورد پذيرش قرار داده است. «نمايندگان مجلس شوراي اسلامي مي توانند در مواردي كه لازم مي دانند هيأت وزيران يا هر يك از وزراء را استيضاح كنند، استيضاح وقتي قابل طرح در مجلس است كه با امضاي حداقل ۱۰ نفر از نمايندگان به مجلس تقديم شود.
هيأت وزيران يا وزير مورد استيضاح بايد ظرف مدت ۱۰ روز پس از طرح آن در مجلس حاضر شود و به آن پاسخ گويد و از مجلس رأي اعتماد بخواهد. در صورت عدم حضور هيأت وزيران يا وزير براي پاسخ، نمايندگان مزبور درباره استيضاح خود توضيحات لازم را مي دهند و در صورتي كه مجلس مقتضي بداند اعلام رأي عدم اعتماد خواهد كرد.
اگر مجلس رأي اعتماد نداد هيأت وزيران يا وزير مورد استيضاح نمي توانند در هيأت وزيراني كه بلافاصله بعد از آن تشكيل مي شود عضويت پيدا كند.»

|  اقتصاد  |    اجتماعي  |   انديشه  |   سياست  |   هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |