سمانه بامشاد
((خبرگزاري اينترنتي اولين بار در ايران با نام ايسنا شكل گرفت. از راه اندازي ايسنا تاكنون ۵ سال مي گذرد، در طول اين مدت بيش از ۳۰۰ هزار خبر در خروجي ايسنا به مخاطبان حرفه اي و غيرحرفه اي ارايه شده است.با گذشت هر سال ايسنا توانسته است با توجه به نياز مخاطبان بخش هاي خبري خود را توسعه دهد، هم اينك ايسنا به عنوان يكي از منابع اطلاع رساني در ايران در بين رسانه هاي مكتوب و غيرمكتوب جايگاه ويژه اي به خود اختصاص داده است.
عليرغم پيگيري هاي قبلي نتوانستيم با دكتر فاتح، مدير عامل خبرگزاري دانشجويان ايران گفت وگويي انجام دهيم.ناگزير با مسعود فاتح،كه هم اينك دبيري سرويس جامعه اطلاعاتي را بر عهده دارد به گفت و  گو نشسته ايم، آنچه در پي مي آيد بخشي از اطلاعاتي است كه وي در كنار پاسخگويي به حوزه خبري خود گريزي هم به شكل گيري خبرگزاري ايسنا داشته است.))
* خبرگزاري ايسنا از كي تاسيس شد و هدف از تاسيس آن چه بود؟
- خبرگزاري دانشجويان ايران از سال ۷۸ كار خود را آغاز كرد كه هم اينك ۱۹ سرويس مستقل خبري دارد. هر كدام از اين سرويس ها زيرمجموعه هاي تخصصي نيز دارند.
خبرگزاري ايسنا نخستين اخبار خود را در حوزه هاي سياسي و اجتماعي آغاز كرد، سپس رفته رفته بر تعداد سرويس ها، حوزه هاي خبري و خبرنگاران حرفه اي خود افزود. خبرگزاري هم اكنون با۸۰ كارمند رسمي و ۷۰ خبرنگار پاره وقت كار حرفه اي خود را ادامه مي دهد.
ايسنا اغلب روزانه بين۴۵۰ تا ۵۰۰ خبر را ارسال مي كند. همچنين در سرويس هاي مناطق استاني خود هر كدام روزانه حدود چهل خبر را مخابره مي كند. معمولاً اخبار اين سرويس ها به صورت مجزا ارسال مي شود.
كارنامه پنج ساله فعاليت خبرگزاري ايسنا از سال ۷۸ تا سال ۸۲ نشان مي دهد كه مجموعاً ۰۴۳/۳۲۲ خبر را در اختيار مخاطبان قرارداده است. برحسب آمار تفكيكي هرساله مي توان گفت كه در سال ۷۸ ، ۴۱۰۶ خبر، در سال ۷۹ ، ۳۰۲۳۰ خبر، در سال ۸۰ ، ۷۰۳۶۷ خبر، در سال ،۸۱ ۸۱۰۹۹ خبر و در سال ،۸۲ ۱۳۶۲۴۱ خبر را در خروجي خود قرار داده است. با توجه به حجم اخبار و اطلاع رساني در طول اين سال ها مي توان يكي از اهداف راه اندازي خبرگزاري ايسنا را تكثر رسانه اي دانست.
* يكي از سرويس هاي خبرگزاري ايسنا، جامعه اطلاعاتي است. لطفاً درباره اين سرويس توضيح دهيد.
- از ۲۸ ارديبهشت سال ۸۱ بعد از امضاي اعلاميه سران جامعه اطلاعاتي در ژنو از سوي ايران، اين سرويس نيز با جامع نگري رخدادهاي جامعه اطلاعاتي به اين عنوان تغيير نام يافت كه هم اكنون هم زيرشاخه فناوري ارتباطات، ارتباطات و رسانه و جامعه اطلاعاتي دارد و در حال حاضر بيش از ۱۲۵۰۰ خبر، گفت وگو و گزارش در آرشيو اين سرويس وجود دارد.
* معضلات خبررساني در بخش جامعه اطلاعاتي چيست؟
- خبرنگاران اين حوزه اغلب فني نيستند. از اين رو خبرنگار متخصص در اين حوزه كم داريم. شايد به عبارتي در اين حوزه هاي خبري جاذبه اي وجود ندارد و يا اقشار جامعه از آن زياد استفاده نمي كنند. به عبارت ديگر از معضلات اصلي آن مي توان گفت كه بيشتر خبرنگاران از اطلاع رساني شفاف خودداري مي كنند و مديران رسانه نيز اين موضوع را با واقع بيني دنبال نمي كنند و خبرنگاراني كه در اين حوزه كار مي كنند شايد توقع كار حرفه اي ندارند، همچنين تبليغات متعددي در اين صفحات ديده مي شود كه به نوعي بين خبرنگار و رسانه وابستگي ايجاد مي كند كه اين مسأله از اطلاع رساني شفاف آن مي كاهد.
* آيا انعكاس اخبار جامعه اطلاعاتي در بين مردم تأثير داشته است؟
- انعكاس اخبار ما از طريق اينترنت و رسانه هاي مكتوب دنبال مي شود كه آمارها نشان مي دهد مخاطبان اينترنتي ما بيشتر از كساني هستند كه از طريق رسانه هاي مكتوب اخبار ما را دنبال مي كنند. از اين رو ضريب نفوذ مخاطبان مطبوعاتي ما پايين است، علاوه بر آن در اطلاع رساني شفاف براي مخاطب عام نتوانستيم كار مناسبي بكنيم، به خاطر اين كه جاذبه هاي زيادي براي مخاطب عام نداشته ايم.
* الان تبليغات زيادي در حوزه IT مي شود ولي برداشت از اين حوزه ها آن چنان مثبت نبوده است. دليل آن چيست؟
- بيشتر همايش هايي كه در زمينه IT برگزار مي شود به عنوان مدگرايي تلقي مي شود. هنوز اولين بودجه تخصيصي به IT به ثمر نرسيده است؛ به طوري كه سايت هاي اطلاع رساني وزارتخانه ها كه در برنامه  تگفا بوده اند تا مردم از طريق آن وارد سايت ها شوند و بتوانند اطلاعات را پيگيري كنند تنها نامي دارند! شايد از آخرين خبر در اين حوزه ماه ها بگذرد؛ همچنين از بودجه هايي كه در همايش ها مصرف شده آن چنان پاسخگو نبوده چون به سراغ اصل IT (فناوري اطلاعات) نرفته اند حتي در اين زمينه خود صدا و سيما كه به بحث هاي اساسي فناوري اطلاعات مي پردازد نتوانسته است مخاطب عام را جمع كند.
ما بايد پايه هاي فناوري اطلاعات از جمله كامپيوتر، اينترنت و تلفن همراه را بالا ببريم. اگر كاربرد تلفن همراه در كشور در آغاز با شركت هاي قوي بود، مطمئناً تأثيرگذار بود اما در كشور ما نتوانسته اند به خوبي كار كنند.
از طرفي هم بحث محدود كردن سايت ها نيز مخاطبان را ناراحت مي كند؛ در شرايطي كه در ساير كشورها دسترسي مردم به اطلاعات به راحتي و يا رايگان فراهم مي شود ولي در كشور ما اين مسأله رايگان نيست پس وقتي من نتوانم راه نفوذ اطلاعاتي خود را باز كنم بالاخره در اين حوزه ها ناآشنا خواهم بود.
* آيا تمامي اخبار IT را پوشش مي دهيد؟
- اين مسأله بستگي به توان ما دارد. البته سعي مي كنيم كه اولويت بندي كنيم و اگر امكان حضور در همايش ها وجود ندارد لااقل اخبار همايش را داشته باشيم.
* چقدر از نيروهاي اهل فن و متخصص در خبرگزاري ايسنا استفاده مي كنيد؟
- در دوره هاي مختلف بعضاً متخصصين رشته هاي فني با سرويس هاي ما همكاري كرده اند ولي اين همكاري موقتي بوده است چون با فارغ التحصيلي از دانشگاه، آنها جذب حوزه هاي فني مي شوند. عليرغم اين مسايل هنوز ما از مشاور فني در اين امر استفاده نكرده ايم.
* چندي قبل باخبر شديم كه سايت ايسنا هك شده است. علت آن چه بود؟
سايت ايسنا حدود ۲۵۰ صفحه دارد كه اين صفحات هر چند وقت يك بار مورد بازنويسي قرار مي گيرد. بنابراين هر موقع بتوانيم اصلاحاتي در آن صفحات انجام دهيم اين كار را انجام مي دهيم. از آنجا كه تعداد صفحات بالاست و تعداد مراجعه مخاطبان به سايت ايسنا زياد است امكان سرويس دهي فني سخت مي شود؛ بنابراين وقتي در ۲۸ خردادماه اين موضوع اتفاق افتاد، عملاً در يكي از صفحات، اين ترتيب اصلاح رعايت نشده بود و حمله به سايت ايسنا صورت گرفت و چون حجم اطلاعات در آن روز به همراه بازديدكننده زياد بود، لذا آناليز اطلاعات آن نيز براي ما سخت بود. به هر حال سه روز زمان گرفت تا بفهميم ايراد از كدام صفحه بوده است تا آن را رفع كنيم.
* آيا اين هك كردن دوباره نيز اتفاق خواهد افتاد؟
- موضوع هك، فقط مخصوص ايسنا و كشور ما نمي شود بلكه موضوعي بين المللي است كه جنگ شبكه بين كساني كه امنيت شبكه را به وجود آورده اند و كساني كه آن را هك مي كنند وجود دارد، تلاش ما اين است كه بهترين راه عملياتي را ايجاد كنيم و تضمين بدهيم كه اين موضوع هيچ وقت اتفاق نمي افتد ولي عليرغم اين اعتقاد هيچ سايتي چنين تضميني را نمي دهد!

بسياري  از برنامه هاي  مختلف  سرگرمي  يا تفريحي  پخش  شده  از شبكه هاي  مختلف  تلويزيون  دولتي  و خصوصي  ايتاليا، آموزش  خشونت ، ابتذال اخلاقي ، برهنگي ، ناسزاگويي  و هيجان آفريني  كاذب  است .
بنا به  يافته هاي  حاصل  از بررسي  شش ماهه  دفتر ايرنا در مورد برنامه هاي  تلويزيوني  ايتاليا، خشونت  و عرياني  محور اصلي  جذب  بيننده  در برنامه ها است  كه  بخش  زيادي  از ساعت هاي  نمايش  را در بر مي گيرد.خشونت  كه  افزون  بر فيلم ها و مجموعه هاي  تلويزيوني  حتي  در برنامه هاي  عادي  خانوادگي  نيز مشاهده  مي شود فراگيرترين  جلوه  مورد استفاده  است .
به گونه اي  كه  در هر ساعت  حداقل  ۱۰ صحنه  خشن  پخش  مي شود.بيشترين  صحنه هاي  خشن  كه  در بسياري  موارد چندش آور و هولناك  است  در فيلم هاي  آمريكايي  يا محصولات  سينمايي  ساخته  شده  از كشورهاي  ديگر بر مبناي  الگوي  هاليوودي  مشاهده  مي شود.
نمايش  صحنه هايي  از مرگ  سخت  قهرمانان  يا مردم  عادي  در فيلم ها، به صورت  يك  عادت  تلويزيوني  در ايتاليا در آمده  كه  براي  جذب  هر چه  بيشتر بيننده  از تصاوير غير اخلاقي نيز استفاده  مي شود.علاوه  بر جنبه  خشونت  كه  به  عادي  شدن  اين  پديده  در جامعه  منجر خواهد شد ابتذال  اخلاقي  در سه  شبكه  تلويزيون  دولتي (راي ) و شبكه هاي  خصوصي  ايتاليا نيز فراگير است .پخش  بدون  محدوديت  زماني  فيلم ها و برنامه هاي  خشن  و مبتذل  سبب  شده  برنامه  سالم  در شبكه هاي  مختلف  تلويزيوني  ايتاليا كمتر ديده  شود و حتي  استفاده  از   دختران  و زنان  زيبا  كه  در برخي  موارد نيز به  مرز عرياني  كامل  مي رسد ،روال  عادي  مسابقه هاي  تلويزيوني  است .بسياري  از اين  برنامه ها در ساعت هاي  استراحت  روزانه  خانواده  و زمان  بيداري  كودكان  و نوجوانان  پخش  مي شود و فيلم هايي  با مضمون  غير اخلاقي تر نيز آخر شب  و پس  از آن  پخش  مي شود كه  در برخي  شبكه ها شامل  ترويج  كامل  فساد خانوادگي  در قالب  نمايش  فيلم  و آگهي  است .چندي  پيش «تامارا دونا» يكي  از مجريان  با سابقه  تلويزيوني  در ايتاليا با هشدار نسبت  به  اين  وضعيت ، نقش  زنان  در تلويزيون  اين  كشور را خجالت آور توصيف  كرد.
وي  با خطرناك  خواندن  روند سوء استفاده  از زيبايي  و سادگي  دختران  طالب  حضور در تلويزيون ، از مردم  ايتاليا خواست  تماشاي  برنامه هاي  غيراخلاقي  را تحريم  كنند.
علاوه  بر آسيب  پذيري  زنان  ايتاليايي  از روند حاكم  بر توليد و نمايش  در شبكه هاي  مختلف  تلويزيوني ، پخش  برنامه هاي  خشن  و مبتذل  به صورت  مستقيم  سلامت  رواني  و اخلاقي  كودكان  و نوجوانان  را نيز در مخاطره  قرار مي دهد.
دولت  ايتاليا در صدد است  مقررات  حذف  صحنه هاي  خشونت  بار و ابتذال  اخلاقي  را از برنامه هاي  تلويزيوني  شامل  فيلم ، سرگرمي  و حتي  تبليغات  در فاصله  ساعت هاي  ۱۴ تا ۱۹ اجرا كند تا بينندگان  كودك  و نوجوان  كمتر تحت  تاثير منفي  تلويزيون  قرار گيرند.استفاده  از زنان  تقريبا عريان  براي  تبليغات  در شبكه هاي  مختلف  تلويزيوني  در ايتاليا نيز از ديگر ناهنجاري هايي  است  كه  تلويزيون  را در اين  كشور از چارچوب  رسانه  خانوادگي  خارج  كرده  و در بسياري  موارد سبب  برانگيختن  واكنش  منفي  مانند تحريم  تماشاي  برنامه ها شده  است .
بحران  سوءاستفاده  از زن  به عنوان  يك  ابزار به گونه اي  در برنامه هاي  تلويزيوني  ايتاليا فراگير شده  كه  مورد اعتراض  رييس  سابق  راديو و تلويزيون  دولتي  اين  كشور نيز قرار گرفت .
«آنتونيو بالداساره» چندي  پيش  كه  مسئوليت   اداره  مركز دولتي  راديو و تلويزيون  ايتاليا را برعهده  داشت  گفت : برخي  برنامه ها بايد تغيير كند تا زنان  به عنوان  ابزار جلب  بينندگان  مورد سوءاستفاده  قرار نگيرند.وي  افزود: تلويزيون  ايتاليا به دنبال  استفاده  تجاري  از زنان  است  و به همين  علت  از دختران  در برنامه ها استفاده  مي شود.رواج  هتاكي ، ناسزاگويي  و توهين  از ديگر تاثيرات  برنامه هاي  تلويزيون  بر جامعه  ايتاليا است  كه  سبب  دگرگوني  منفي  در شيوه  گفتاري  و زباني  بين  مردم  بويژه  جوانان  و كودكان  مي شود.افزون  بر اين ، گستردگي  استفاده  از روابط  غيراخلاقي  در فيلم ها و تماشاي  همزمان  آن  توسط  والدين  و فرزندان  نيز يكي  ديگر از عوامل  تزلزل  در اركان  اخلاق  خانواده  در ايتاليا است  كه  تا چند دهه  پيش  صاحب  يكي  از سنتي ترين  و مذهبي ترين  فرهنگ  خانوادگي  در اروپا بود.
كودك آزاري  جنسي  توسط  اعضاي  بزرگتر خانواده  يا وابستگان  نزديك  به  آنان  از معضلات  اجتماعي  و اخلاقي  چند سال گذشته  در ايتالياست  كه  حتي  به  عرصه  تجارت  اينترنتي  آزار جنسي  كودكان  نيز كشيده  شده  است .
چندي  پيش ، دادستاني  شهر ميلان  ايتاليا براي  اعضاي  چندين  خانواده  به  اتهام   وادار كردن  كودكان  و نوجوانان  خود به  روسپيگري  تقاضاي  ۵  تا ۱۳ سال زندان كرد.
بسياري  از محافل  و كارشناسان  اجتماعي ، تاثيرات  منفي  اين  ناهنجاري ها را بسيار هولناك تر مي دانند كه  نتايج  آن  در چند دهه  آينده  آشكار خواهد شد و مي تواند به  حذف  كامل  ارزش هاي  اخلاقي  و عاطفي  در ايتاليا منجر شود.از سوي  ديگر، روند رو به  افزايش  استفاده  از جلوه هاي  تكراري  غيراخلاقي  با مضامين  مختلف  در برنامه هاي  گوناگون ، سبب  ايجاد جذابيت  در بينندگان  به ويژه  كودكان  و نوجوانان  شده  كه  تقريبا تمامي  اوقات  فراغت  خود را در خانه  به  تماشاي  تلويزيون  اختصاص  مي دهند.
يافته هاي  تحقيقات  گروهي  از كارشناسان  و روانشناسان  ايتاليايي  نيز نشان  مي دهد تماشاي  برنامه هاي  خشن  و هيجان آور ضمن  احتمال  افزايش  ۳۵ درصدي  ضربان  قلب  به صورت  ناگهاني ، مي تواند به  بروز سكته هاي  قلبي  بين  كهنسالان  منجر شود.همچنين  طبقات  ديگر سني  نيز با تماشاي  اين  برنامه ها در معرض  تشويش ، ناهنجاري هاي  رواني  و اختلال  خواب  قرار مي گيرند و كودكان  و نوجوانان  نيز هيجان  كاذب  و زودهنگام  جسمي    را تجربه  مي كنند.
نمايش  مداوم  مرگ  انسانها، مجروحيت هاي  شديد در فيلم ها، انفجار مين  و ساختمان ها در چارچوب  داستان هاي  اضطراب آور نيز از ديگر دلايل  عمده  در خطر قرار گرفتن  سلامتي  بينندگان  است .البته  بايد اين  نكته  را در نظر گرفت  كه  نمايش  اين  برنامه ها در شبكه هاي  آزاد و بدون  پرداخت  آبونمان  ويژه  صورت  مي گيرد كه  بدون  هيچ  محدوديتي  قابل  استفاده  است .
بدترين  گونه  اين  برنامه ها در ايتاليا از طريق  برخي  تلويزيون هاي  ماهواره اي  اين  كشور پخش  مي شود كه  متقاضيان  با پرداخت  مبالغ  زيادي ، مشترك اين  شبكه ها مي شوند.
با وجود انتقاد مقام هاي  رسمي ، محافل  و كارشناسان  اجتماعي  نسبت  به  كاركرد شبكه هاي  مختلف  تلويزيوني  ايتاليا، روند رو به  رشد گرايش  به  استفاده  از پديده هاي  غيراخلاقي  مانند ديگر كشورهاي  اروپايي  همچنان  ادامه  دارد.

به روزمرگي افتاده ايم
يك كارشناس ارشد روانشناسي گفت: صفاتي همچون عشق، نوعدوستي و صلح بين تمام فرهنگ ها مشترك است و خريد فيلم ها و سريال هايي با اين مضامين به شرط آن كه با فرهنگ ما متناسب باشد، مفيد است.
به گفته اميرمحمد پيام، كارشناس ارشد روانشناسي و روزنامه نگاري، سريال هاي غربي متناسب با فرهنگ غرب ساخته شده و براي خودشان كارآيي دارد. اما بين تمام فرهنگ ها صفاتي همچون عشق، صلح و نوعدوستي مشترك است.
وي با اشاره به سريال هايي چون پزشك دهكده و پرستاران افزود: در واقع خريد فيلم هايي با اين مضامين مشكلي ندارد، به شرطي كه متناسب با فرهنگ ما باشد.
با نگاهي كلي به خريد توليدات انيميشن و مجموعه هاي خارجي از سوي صدا و سيما در ده سال اخير، متوجه مي شويم خريدها چندان با آگاهي انجام نمي شود. اگر ده سال پيش انيميشن هايي با مضامين خانوادگي و عاطفي همچون حنا در مزرعه، خانواده دكتر ارنست و سندباد خريداري مي شد، ولي الان اين طور نيست و انيميشن ها بيشتر رنگ و بوي ماشيني و خشن دارند.
معاون طرح و برنامه جمعيت مبارزه با اعتياد تأكيد مي كند: اين مسأله به سريال و فيلم هاي خارجي هم سرايت مي كند و تنها به انيميشن ها مربوط نمي شود. به عنوان نمونه بعضي از سريال هاي پليسي خارجي فقط تبليغات ماشين ها را به تصوير مي كشند و به لحاظ مضمون هم چندان قوي نيستند، بنابراين خريد اين فيلم ها را بايد حذف كنيم، حتي بعضي از آنها آخرين مدل لباس و مو را در آن كشور نشان مي دهند.
وي درباره ارزيابي توليدات داخلي هم گفت: قبلاً سريال ها با تعمق بيشتري ساخته مي شد، ولي در حال حاضر موضوعات به روزمرگي افتاده است، حتي در بعضي از اين سريال ها نيز آخرين مدها به تصوير كشيده شده است.
بايد راهكار قانوني پيدا كنيم
عضو كميسيون فرهنگي مجلس در خصوص نياز ايران به داشتن تلويزيون ها و شبكه هاي ماهواره اي اظهار كرد: اين نياز احساس مي شود؛ چرا كه امروز يكي از راه هاي كسب علم از اين طريق ممكن است.
غلامرضا ميرزايي، نماينده مردم بروجن در مجلس شوراي اسلامي در مورد راه اندازي تلويزيون و شبكه ماهواره اي توسط بخش خصوصي در ايران مي گويد: در مورد بحث ماهواره اولاً چون بحث تكنولوژي روز و نياز جامعه مخصوصاً به لحاظ علمي است، لذا بايد تمهيداتي به كار گرفته شود تا بتوان از اين امكان به درستي استفاده كرد.
وي طي شدن مراحل قانوني در اين زمينه را مورد تأكيد قرار داد و افزود: مجموعه هاي دولتي و خصوصي بايد دقيقاً با نظارت، حساب و كتاب مشخص دست به اين كار بزنند، ولي اصل قضيه واقعاً نياز است و زمينه بهره وري و استفاده از تكنولوژي را بايد فراهم كرد.

مسلمانان آمريكاي جنوبي
اين برنامه در رابطه با فعاليت مساجد حوزه كارائيب در آمريكاي جنوبي است و اينكه چگونه مي توان مراكز اسلامي را فعال كرد و ايران در اين زمينه چه كمكي به آنها مي كند.
به گزارش روابط عمومي شبكه دو سيما، حوزه كارائيب ۲۵۰ هزار مسلمان و حدود ۹۰ مسجد دارد. يكي از مساجد واقع در آمريكاي جنوبي به نام مسجد شيعيان تيرينداد فاطمه زهرا(س) است كه برنامه مسلمانان كارائيب با قسمت هاي متنوع در آنجا تهيه گرديده است. بخشي از اين برنامه مربوط به شب هاي قدر است كه چگونه مسلمانان به حالت خشوع و يكدلي با هم به دعا و نيايش مي نشينند و بخشي ديگر مراسمي است كه براي روز قدس و همچنين عيد فطر اجرا مي كنند.
اين برنامه تركيبي در ۱۳ قسمت ۲۰ دقيقه اي در شبكه دو سيما گروه جوان تهيه شده است و از روز دوازدهم ماه مبارك رمضان شروع و تا آخر ماه مبارك رمضان ادامه دارد.
طلوع خورشيد ايران
خورشيد ايران عنوان مجموعه مستندي است كه در ۳۰۰ قسمت ۱۲ دقيقه اي با مشاركت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كل كشور در گروه اجتماعي شبكه سوم سيما توليد مي شود.
به گزارش روابط عمومي شبكه سه سيما، معرفي جاذبه هاي گردشگري كشور بخصوص در استان هاي يزد، كرمان، سيستان و بلوچستان و خراسان و معرفي زمينه هاي سرمايه گذاري و اشتغال در مناطق محروم از جمله ويژگي هاي اين مجموعه مستند است.
براساس اين گزارش، اين مجموعه مردم را تشويق به سفر مي كند و صاحبان سرمايه را با زمينه هاي سرمايه گذاري در ايران آشنا مي سازد. تنوع موضوعات در اين مجموعه موجب شده است كه ساختار فيلم ها بسيار متنوع و در عين حال هماهنگ با محوريت پروژه عمل نمايد.
درس هايي از قرآن
برنامه «درس هايي از قرآن» كه پيش از اين عصرهاي پنج شنبه از شبكه اول سيما پخش مي شد، با شروع ماه مبارك رمضان، هر روز به روي آنتن مي رود.
بنابراين گزارش درس هايي از قرآن به همت «محمود متوسل» در گروه فرهنگ و معارف اسلامي شبكه اول سيما تهيه مي شود و به پخش سخنراني هاي «حجت الاسلام قرائتي» در خصوص قرآن و ماه مبارك رمضان اختصاص دارد.
براساس اين گزارش، شبكه اول سيما در ماه مبارك رمضان سريال «افزونه خواه كوچك» را كه رمضان سال گذشته نيز از شبكه تهران پخش شده بود، به روي آنتن برد. اين مجموعه با بازي سيروس گرجستاني و كارگرداني حسين سهيلي زاده و بخش شبانگاهي ساعت سه بامداد مجدداً پخش مي شود.
ويژه برنامه افطار شبكه اول سيما در رمضان امسال برنامه اي با نام «رويش» است. اين برنامه توسط علي حجازي مهر تهيه شده است.
ضمناً  پخش اذان، مناجات ويژه و برنامه هايي مستند با موضوعات مختلف اخلاقي، اجتماعي و با برداشت معرفتي را نيز پخش خواهد كرد.
ميعاد شبانه
پخش برنامه «ميعاد شبانه» ويژه ماه مبارك رمضان آغاز شد. به گفته سيد مصطفي حسيني تهيه كننده اين برنامه «ميعاد شبانه» هر ساله در ماه مبارك رمضان به طور زنده از شبكه اول سيما در ساعت ۳۰/۲۳ دقيقه به طول دو ساعت پخش مي شود. كه داراي آيتم هاي متنوعي چون نمايش، طنز، كارشناسان مختلف، مباحث مذهبي، گزارش، موسيقي، مباحث پزشكي، موضوعات معرفتي ائمه(ع)، اخلاق اجتماعي و خبرهاي جهان اسلام در اينترنت است.
ضيافت اصحاب قلم و هنر
همزمان با آغاز ماه مبارك رمضان، شبكه دو سيما، اقدام به توليد ويژه برنامه هايي متناسب با حال و هواي اين ماه كرده است. اين ويژه برنامه ها با نگاهي ويژه به آيات و احاديث مربوط به ماه رمضان، سعي در ايجاد فضايي شاد و معنوي براي مخاطبان خود دارند.
بنابراين گزارش به منظور گسترش فرهنگ تفسير قرآن در جامعه اسلامي، گروه جوان شبكه دو سيما در برنامه «يوسف قرآن» در نظر دارد سيري بر تفسير سوره يوسف داشته باشد. اين سوره پندهاي مختلف دارد. كارشناس و مجري برنامه حجت الاسلام سليماني يوسف در قرآن را در ۳۰ برنامه ۱۵ دقيقه اي به تهيه كنندگي حسين فراست از شبكه دو ارائه خواهد كرد.
همچنين اين شبكه در ايام ماه مبارك رمضان ويژه برنامه اي به نام «باب شهر علم» پخش خواهد كرد. اين برنامه در ۵ قسمت ۴۰ دقيقه اي تهيه شده و به شرح و تفسير ۵ خطبه از خطبه هاي امير المؤمنين(ع)  در نهج البلاغه مي پردازد. شبكه دو سيما در ايام ماه مبارك رمضان ويژه برنامه اي با نام «بر سفره كريم» را پخش خواهد كرد. اين برنامه در ۲۶ قسمت ۲۰ دقيقه اي تهيه مي شود. در اين برنامه با توجه به حديثي از پيامبر اكرم(ص) به تفسير سوره هاي مربوط به قوم بني اسرائيل مي پردازد تا توجه به اين سر گذشت ها عبرت آموز مخاطبين باشد.
«باران رحمت» نيز ويژه برنامه ماه مبارك رمضان است كه در اين مجموعه قسمت هاي متنوعي شامل بخش هاي مختلف نمايشي از جمله مسابقه در قالب طنز نمايشي، نمايش طنز سياسي و همچنين سريال نمايشي به نام قاب چوبي و آيتم هاي ديني ديگر متناسب با حال و هواي ماه مبارك رمضان ارائه مي شود.
علاوه بر آن شبكه دو سيما با آغاز ماه مبارك رمضان، هر شب با حضور اصحاب قلم و هنر ضيافت برقرار مي كند. ضيافت در گروه ادب و هنر تهيه مي شود كه همچون سالهاي قبل از شبكه دو سيما پخش خواهد شد.