پنجشنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۵۴۶
سفر و طبيعت
Front Page

اين زن و شوهر فقط به رفتن فكر مي كنند و مي خواهند متفاوت باشند
دور دنيا تا آخر عمر
چيني ها اصلا حاضر نيستند زبان ديگري جز زبان چيني ياد بگيرند؛ عقيده دارند كه همه مردم دنيا بايد چيني بياموزند!
چين كشور 72 ملت است و اقوام و اديان مختلفي دارد. ما با 56 مذهب آشنا شديم. آنها همه چيز را مي پرستيدند، حتي كدو تنبل را !
022167.jpg
روستاييان در مسير شهرآرال - چلكار - قزاقستان هنوز به شيوه سنتي نان مي پزند و از چاه آب مي كشند.
آناهيتا دروديان 
جهانگردي از آن حوزه هاي جذاب است و البته زماني جذاب تر و دلپذيرتر مي شود كه زن و شوهري از اول ازدواج پيمان ببندند كه تمام دنيا را بگردند، اگر شده اين كار تا آخر عمرشان طول بكشد. نازي اميدي مقدم و محمود قيدي زن يكي از آن زوج هاي باذوق هستند. تحصيلات هر دو مهندسي برق است. اين زوج علاقه عجيب و فوق العاده اي به ديدن و گشتن دنيا دارند و تمام فكر و ذكر و روياشان اين است كه اين راه را تا انتها طي كنند. اشتياق روزافزون به سفر زميني، شهر به شهر و كشور به كشور آنان را واداشته تا با حداقل امكانات عزم رفتن كنند.
اگر شما هم عاشق سفر هستيد و احتمالا محدديت هايي مانع از رفتنتان مي شود، مي توانيد با خواندن گفت وگوي خبرنگار ما با اين زوج به چند راهكار سودمند دست يابيد.
اگر هم دوست داشتيد با اين زوج ارتباطي داشته باشيد آدرس ايميل شان Persiantravelers؛ yahoo.com است.
فكر جهانگردي و سفر از كجا شروع شد؟
از زمان ازدواج. هر دو با هم يك آرزوي مشترك داشتيم، اينكه بتوانيم دنيا را ببينيم و با ملت ها، اديان و فرهنگ هاي مختلف آشنا شويم و بعد از اين سفر هم بود كه متوجه شديم در دنيا لذتي بالاتر از سفر وجود ندارد.
تهيه هزينه سفر برايتان آسان بود؟
نه خيلي، ولي عشق به سفر باعث شد هر طور شده پولي دست و پا كنيم. آپارتماني داشتيم كه آن را رهن داديم. سفرمان تقريبا نزديك دو ماه طول كشيد و كل خرجمان با هزينه ويزا حدود 3 هزار و 500 دلار شد. البته خيلي صرفه جويي كرديم.
چگونه؟
تعداد زيادي كنسرو با خودمان برده بوديم؛ حدودا تا 20 روز از همين كنسروها مي خورديم. ضمن اينكه از نظر هتل و ... هم بيشتر از ماشينمان مايه مي گذاشتيم ! البته وقتي به كشور چين رسيديم چون اجازه ورود با اتومبيل را نداشتيم، ماشين را در سفارت ايران گذاشتيم و به راهمان ادامه داديم.
سفر با اتومبيل مشكلي نداشت؟
مسلما زياد، مخصوصا وقتي كه به روسيه رسيده بوديم. چون روسيه اصلا بين شهرها جاده درست و حسابي ندارد و مردم با قطار و هواپيما بيشتر مسافرت مي كنند و اصلا راه آسفالتي وجود ندارد. خب اين مساله باعث شد چندين بار در شن هاي بيابان گير كنيم و با كلي مشكل مواجه شويم.
مي شود مسير سفرتان را از ابتدا تا انتها بگوييد؟
از تهران رفتيم به سمت گرگان، قوچان و باجگيران و سپس وارد عشق آباد شديم تا اينكه بالاخره به مرز تركمنستان رسيديم. بعد هم به مرو، تجن، چارچوب و ازبكستان و قزاقستان رفتيم تا اينكه به كشور چين رسيديم. البته خيلي دوست داشتيم تا آفريقا هم برويم ولي چون ايران در برمه و نپال كه سر راهمان بود سفارت ندارد، اين طور شد كه مجبور شديم مسيرمان را برگرديم.
آيا در انتخاب اين كشورها علت خاصي وجود داشت؟
بله، من و همسرم البته به تاريخ هم خيلي علاقه داريم و در مطالعاتي كه داشتيم مي دانستيم كشورهاي ازبكستان و قزاقستان و... به دلايل تاريخي از فرهنگ مشتركي با ايران برخوردار هستند. اين مساله باعث شد براي اينكه واقعيت را از نزديك لمس كنيم به اين كشورها سفر كنيم كه دقيقا مطالعاتمان با آنچه ديديم كاملا منطبق بود. مثلا در اين كشورها طرز لباس پوشيدن مردم، معماري ها و حتي زبانشان هم با ما مشترك بود و واقعا اين اشتراكات برايمان جالب بود.
خانم اميري مقدم، شنيده ايم چيني ها انگليسي نمي دانند...
دقيقا همين طور است و ما براي رفع اين مشكل با ايما و اشاره سعي مي كرديم با چيني ها ارتباط برقرار كنيم و جالب است كه نسل قديمي چيني ها اصلا حاضر نيستند زباني غير از زبان چيني را بپذيرند و معتقدند كه همه دنيا بايد زبان چيني را ياد بگيرند! البته خوشبختانه جوان ها چنين اعتقادي نداشتند، بعضي از آنان با زبان انگليسي آشنا بودند.
كشور چين را از نظر فرهنگي چگونه ديديد؟
از نظر فرهنگ، اگر با خودمان بخواهيم مقايسه شان كنيم، خيلي متفاوت هستند. مثلا در مجامع عمومي با لباس خيلي ساده و راحت ظاهر مي شوند. يعني در واقع تجملاتي نبودند. از نظر تغذيه هم، غذاهايشان خيلي متنوع بود. پودر سير و سس سويا هم زياد مي خوردند. البته سگ و گربه و جوجه نارس را هم ميل مي كردند!
از نظر مذهبي؟
خب، چين كشور 72 ملت است و اقوام و اديان مختلفي دارد. ما با 56 مذهب آشنا شديم. آنها همه چيز را مي پرستيدند، حتي كدو تنبل را ! در معابدشان مجسمه هاي حيوانات مثل سگ، گاو و ... وجود داشت كه همه را مي پرستيدند.
چه جاهايي از چين به نظرتان خيلي ديدني و جالب بود؟
خيلي جاها، مثلا غارهاي هزار بودا و نقاشي هاي ماني در شهر دون خوان كه در شرق چين واقع است. حدود 170 غار در اين منطقه بود كه مردم فقط مي توانستند 30 غار را ببينند. البته بازديدها همه دسته جمعي انجام مي شد يعني بايد صبر مي كرديم تا بقيه هم بيايند.
يكي ديگر از جاهاي جالب، شهر ممنوعه بود كه امپراتوران چين در آن زندگي كرده اند. اين شهر حدود 36 كاخ داشت و بالاخره از معابد لاما بوداي ايستاده، معبد بهشت، كاخ ماركوپولو در شمال پكن، ديوار چين و ...هم ديدن كرديم كه هر يك در نوع خود بسيار ديدني بودند.
طي سفر، با توريست هاي ديگر هم برخورد داشتيد؟
بله، در راه بازگشت به ايران با 2 توريست دانماركي آشنا شديم كه از آستارا تا قزوين با ما همسفر بودند. البته به غير از اينها با چندين توريست ديگر هم برخورد داشتيم كه متاسفانه اغلبشان ايران را خوب نمي شناختند و من فكر مي كنم براي شناساندن ايران به جهانيان به يك برنامه ريزي جدي نياز است.
براي آينده چه برنامه هايي در نظر داريد؟
سفر بعدي مان به آفريقا وآفريقاي جنوبي است. خيلي اميدواريم بتوانيم با رفع مشكلات مالي به اين هدفمان برسيم.
سفر چه تاثيري بر روحيه شما داشته؟
خيلي از نظر روحي متحول شديم. وقتي در راه تك و تنها با يك ماشين مي مانديم تنها اتكا به يك انرژي برتر ما را آرامش مي داد و اين مساله باعث مي شد كه واقعا وجود خدا را لمس كنيم.
كمي از خودتان هم بگوييد؟
ما حدود 8 سال است كه با هم ازدواج كرده ايم و تصميم داريم زندگي متفاوتي با بقيه داشته باشيم.
بزرگترين آرزويتان هم كه كاملا مشخص است؟
بله، ديدن كل دنيا؛ چيزي كه از بچگي در ذهن هر دو ما بوده.
روستاييان در مسير شهرآرال - چلكار - قزاقستان هنوز به شيوه سنتي نان مي پزند و از چاه آب مي كشند.

آلودگي محيط زيست و هشدارهاي جدي براي ادامه حيات آدمي
انسان؛ گونه اي در معرض خطر!
022179.jpg
كشورهاي پيشرفته در انتشار دي اكسيد كربن نيز به بقيه جهان ظلم روا مي دارند؛ يك خانواده متوسط آمريكايي به اندازه يك سال يك خانواده متوسط تانزانيايي گاز دي اكسيد كربن منتشر مي   كند.
دكتر رون ويليامز سراسقف كانتربري اعلام كرد: بقاي بشر به دليل تخريب محيط زيست در معرض خطر است كه با جنگ هاي بيشتر و افزايش بي  عدالتي دنيا را تهديد مي  كند.
او هشدار داد كه در كوتاه مدت اعتياد ملل ثروتمند به سوخت هاي فسيلي، اسباب لازم براي سبعانه ترين درگيري هاي دنيا را فراهم ساخته است- در حال حاضر درگيري ها هر چه بيشتر پيرامون مسايل فرهنگي و مذهبي شدت يافته است.
همچنين شكل گيري دژ جامعه ها۱را پيش بيني مي  كند كه همه منابع طبيعي مثل نفت و آب را در تملك خود خواهند داشت در حالي كه ساير انسان ها از آن محروم خواهند بود.
دكتر ويليامز در مقام سراسقف در سخنراني سبز خود نگرش كليساي ارتدوكس شرقي به تخريب محيط زيست را به مثابه ارتكاب گناه دانست و اعلام كرد بر عهده مسيحيان است كه در حفظ و حراست از آن بكوشند.
او گفت: بايد بفهميم آسيب هايي كه به محيط زيست وارد مي  كنيم حقيقتا ديگر ادامه پذير نيست. بحث درباره اكولوژي فراتر از نگراني درباره حفظ و حراست محيط زيست است. آنچه اكنون با آن مواجه هستيم محافظت از خودمان است، بقاي ما به عنوان گونه اي كه در معرض خطر است.
او اظهارات سر ديويدكينگ را تاييد مي  كند كه تغيير شرايط آب و هوايي را به منزله سلاح كشتار جمعي مي  داند و از دولت توني بلر خواسته است در تقسيم منابع زمين به منظور جلوگيري از بي  عدالتي و درگيري بر سر منابع نفت و آب پيشقدم شود.
در دراز مدت، ادامه حيات انسان است كه تهديد مي  شود و در كوتاه مدت آنچه در معرض خطر است، بقاي ما به عنوان موجودي است كه شايسته برخورداري از گونه اي عدالت جهاني است.
دكتر ويليامز جامعه اي كه تخريب محيط زيست را نپذيرد، مورد انتقاد قرار مي  دهد. به عنوان مثال: تفكر اقتصادي اخير به عوامل زيست محيطي از قبيل فرسايش خاك، تخريب جنگل ها و زنجيره غذايي گسسته كه بهاي فعاليت هاي اقتصادي هستند، توجهي ندارد.
در سخنراني كه در كاخ لمبث صورت گرفت وي اظهار داشت: از آنجايي كه توليدات نفتي كشورهاي نسبتا ثروتمند و با ثبات به سرعت كاهش مي  يابد، اين كشورها هر چه بيشتر به توليدات ملل فقير وبي ثبات وابسته مي  شوند.
چگونگي محافظت از ذخاير در سطح كنوني براي دولت هاي ثروتمند به يك پرسش جدي سياسي و اخلاقي تبديل شده كه روابط بين المللي را نيز متزلزل ساخته است.
اين موقعيتي است كه اجزاي لازم براي ايجاد وحشيانه ترين درگيري جهاني را فراهم كرده است.
دكتر ويليامز گفت: چنانچه انسان نخواهد در چنين دنياي پرتنش با زدوخوردهاي طولاني و مهلك با نظم زندگي كند مجبور به پذيرش انتخاب مشكلي خواهد بود.
او طرح انستيتو گلوبال كامنز را براي تقسيم عادلانه سوخت فسيلي ميان كشورهايي كه به ادغام و همگرايي معروف هستند مورد پشتيباني قرارداد. آنها معتقدند هر كس روي كره زمين داراي حق برابر و سهم يكساني در انتشار دي اكسيد كربن است. درحالي كه چنين نيست و بعضي از كشورها به طرزي غيرعادي به محيط زيست جهاني صدمه وارد مي  سازند.
او تشريح كرد: 48 ساعت نخست سال 2004 يك خانواده متوسط آمريكايي به اندازه يك سال خانواده متوسط تانزانيايي گاز دي اكسيد كربن منتشر كرده است. آيا اين عدالت است؟
پي نوشت 
اFortress Societies- كه ما در برابر آن واژه تركيبي دژ جامعه راگذاشته ايم، به جوامع ثروتمند وقدرتمندي گفته مي  شود كه منابع ديگر كشورها را مورد استفاده قرار مي  دهند ولي منابع خود را غيرقابل نفوذ و دست نخورده نگاه مي  دارند.
ترجمه: شيرين معتمدي 

حيوانات وحش ايران
۹۲ -تشي 
گونهHystrix indica:
خانواده: تشي هاHystricidae
راسته: جوندگانRPDEMTIA
رده: پستاندارانMAMMALIA -
022170.jpg
جونده بزرگي است كه تمام سطح بدنش پوشيده از خارهاي بلند است. به لحاظ اقتصادي حايز اهميت است چرا كه از آفات محصولات كشاورزي و درختان جنگلي است و در صورت شيوع مي  تواند مشكلات زيادي ايجاد كند. در برخي نقاط از گوشت اين حيوان به منظور تغذيه استفاده مي  شود. دشمن اصلي اين گونه پلنگ است.
بچه هاي آن هم ممكن است مورد حمله جغدها و گوشتخواران ديگر قرار گيرند. تشي، بزرگترين جونده ايران است. خارهاي ناحيه گردن و شانه نازك و كوتاه تر از بقيه بدن است. وقتي اين خارها را سيخ مي  كند به شكل تاج در مي  آيند و حيوان بزرگتر به نظر مي  آيد. طول سرو تنه اين حيوان 70 تا 90 سانتيمتر و وزن آن به 11 تا 25 كيلوگرم مي رسد.
در بيشتر زيستگاه هاي كشور اعم از جنگلي، كوهستاني، استپي و بياباني زندگي مي  كند و اغلب در حاشيه اراضي كشاورزي ساكن است.
تشي ها معمولا در سوراخ هاي وسيع و عميق، شكاف سنگ ها، غارها، خرابه ها، چاه ها و قنوات متروكه لانه مي  سازند. حس بويايي و شنوايي قوي ولي بينايي ضعيف دارند. بر خلاف آنچه شايع است، تشي ها نمي  توانند خارهاي خود را پرت كنند. در موقع احساس خطر خارهاي سيخ كرده خود را به پشت حيوان مهاجم مي  كوبند و خارها در بدن حيوان مهاجم فرو مي  رود. گاهي خارهاي شل از بدن تشي كنده مي  شود. احتمالا اگر در طبيعت قدم زده باشيد- به خصوص در مناطق تحت حفاظت- خارهاي تشي را كه سياه و سفيد است در اندازه هاي مختلف ديده ايد. در ضمن خيلي ها فكر مي  كنند تشي از خانواده جوجه تيغي ها يا حتي همان جوجه تيغي است ولي بهتر است بدانيد كه اين دوگونه حتي به لحاظ راسته هم يكي نيستند. تشي از راسته جوندگان و جوجه تيغي از راسته حشره خواران است.
از همه قسمت هاي گياه به خصوص پياز و ريشه آن تغذيه مي  كند. تشي ها معمولا براي تامين كلسيم بدنشان از استخوان و شاخ حيوانات مرده استفاده كرده و آنها را به داخل لانه مي  برند. تشي ها شبگرد هستند و يك بار در سال توليد مثل مي  كنند و بعد از 2 ماه 1 تا 4 بچه مي  زايند.

حيوانات شگفت انگيز زندگي من
نوشته دكتر ريموندريتمارس 
قسمت نودو يكم 
022182.jpg
وقتي با تعداد كافي از مارها كار مي كردم، ظرف شيشه اي نيمه پر مي شد. حدود 5/2 سانتيمتر از يك ليوان. سم اغلب مارها زرد روشن، يا زرد كهربايي و كمي لزج و چسبنده است و مي توانم بگويم شبيه شربت نارنج به نظر مي رسد. آن را نمي توان به صورت مايع نگاه داشت چون خيلي زود تغيير ماهيت مي دهد. به همين سبب سم مار را فورا خشك كرده و در ظرف مخصوص نگهداري مي كنند. براي خشك كردن سم، آن را درظرف هاي مسطحي شبيه بشقاب سوپ خوري مي ريزند و براي آنكه آلوده به گرد و خاك نشود ظرف ها را زير سرپوش هاي شيشه اي مي گذارند.
براي اينكه تبخير زودتر انجام گيرد و سم خشك شود، چند فنجان اسيد سولفوريك در كنار ظرف محتوي سم زير سرپوش هاي ناقوسي شكل قرار مي دهند. سم مار به هنگام خشك شدن حدود دو سوم حجم خود را از دست مي دهد و به صورت روكش زرد براقي درمي آيد كه در اثر انقباض در همه جهات ترك مي خورد و مي  شكند و به صورت پوسته هاي بلوريني درمي آيد. در نتيجه، شيشه  هاي حاوي سم مار را اغلب به نادرست سم كريستال شده مار مي نامند. همان طور كه گفتم روكش براق ترك خورده وقتي داخل شيشه شفاف قرار مي گيرد باعث ايجاد اين ذهنيت مي شود كه سم كريستال شده است در حالي كه واقعا چنين نيست و آنچه به نظر مي رسد ماده كريستال شده نيست.
وقتي سم مار خشك شد، مي توان آن را سال ها نگهداري كرد، بدون آنكه در تاثير آن خلل و نقصاني پديد آيد. به هنگام استفاده به راحتي مي توان سم خشك شده را در آب مقطر استريل، حل كرد و براي كارهاي آزمايشگاهي مورد بهره برداري قرار داد. من دريافتم كه سم خشك شده اي كه بدين ترتيب دوباره به صورت مايع درمي آيد همان قدر خطرناك و كشنده است كه سم تازه گرفته شده از مار. واير مايكل، يكي از دانشمندان ما، به من گفت كه سم خشك شده 20  ساله اي را مورد آزمايش قرار داده و آن را همچون سم تازه مار فعال يافته است. او يكي از اولين تجربه گران طبيعت شيميايي سم مار به شمار مي رود. البته اگر سم مار در برابر نور شديد قرار گيرد به تدريج ضعيف مي شود.
اين آزمايش ها باعث تهيه سرم ضد مارگزيدگي شد كه اكنون در همه جاي آمريكا و جهان وجود دارد. البته در ساير كشورها هم به موازات آمريكا، روي سم مار كار مي شده و نمي توان گفت كليه تحقيقات از اين كشور به ساير جهان منتقل شده است.
با اين وجود، اولين كسي كه عملا سرم ويژه ضد مارگزيدگي را تهيه كرد دكتر آلبرت كالمت -Dr.Albert Calmette يا به زبان فرانسوي آلبر كالمه - است كه در انستيتو پاستور در ليل فرانسه اين سرم را توليد كرد. او سم تيك پولونگا Tic-Polonga كه نوعي افعي هندي است را با سم كبرا در هم آميخت و اسب را با اين تركيب مصون سازي كرد واز اين سرم به عنوان ماده ضد سم براي مارگزيدگي هايي كه در هندوستان روي مي داد بهره جست. بعدتر، او سرم ويژه اي براي هر كدام ساخت. من هنگام كار با مجموعه مارهاي مختلفي كه در نيويورك داشتيم، هميشه شيشه اي از سرم هاي اوليه او را به همراه داشتم.
برگردان: حميد ذاكري 

چه ربطي دارد؟!
022161.jpg
شايد شما هم جزو آن دسته از افرادي باشيد كه فكر مي كنند يادگيري دختران سريعتر از پسران است. ممكن است حق با شما باشد، به اين پژوهش  علمي در مورد شامپانزه هاي جوان توجه كنيد: طبق تحقيقات انجام شده دانشمندان كشف كرده اند كه شامپانزه هاي جوان در تانزانيا شرق آفريقا از چوب براي كندن زمين و خوردن موريانه هاي خوشمزه استفاده مي كنند. اين در حالي است كه شامپانزه هاي ماده اين عمل را سريعتر يادمي گيرند، شامپانزه هاي كم سال ماده بيشتر به حركات مادران خود توجه مي كنند. به ويژه در هنگام جمع آوري حشرات، ولي نرها بازيگوش ترند و بيشتر به فكر پشتك زدن و بالا رفتن از درخت هستند. البته شامپانزه هاي نر جوان ممكن است در يادگيري شكار و پرتاب اجسام موفق تر از ماده ها باشند.
اين نمونه  هاي آشنا جوامع انساني را در ذهن تداعي مي كند.
دختران جوان نوشتن و نقاشي را سريعتر ياد مي گيرند ولي پسران اغلب مي روند و توپ شوت مي كنند و در اين زمينه از دختران سريعترند.
بدين ترتيب دانشمندان بر اين باورند كه دختران كم سن و سال زودتر از پسران به يادگيري، نوشتن و نقاشي روي مي آورند.

يك اختراع خوب
022176.jpg
وسيله اي براي حذف رنگ و كاهش آلودگي از پساب نهايي صنايع توليد خمير و كاغذ در دانشگاه آزاد واحد شهر ري ساخته شد.
مهندس رامين محمدعلي تهراني عضو هيات علمي گروه شيمي دانشگاه آزاد واحد شهرري موفق به اختراع جديدي در اين حوزه شد.
به گزارش روابط عمومي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرري، موضوع اختراع وي حذف رنگ و كاهش آلودگي از پساب ليكوز سياه و پساب نهايي صنايع توليد خمير و كاغذ به روش تركيب شيميايي با استفاده از مواد معدني ايران است. تهراني متولد 1348 بوده و از سال 73 عضو هيات علمي دانشگاه آزاد شهرري در رشته شيمي است.
اين اختراع حاصل دو سال تلاش و تحقيق در زمينه رنگبري و كاهش آلودگي از پساب هاي صنايع توليد خمير و كاغذ بوده كه تخليه اين پساب ها سهم زيادي در آلوده كردن محيط زيست دارند.
روش فوق با استفاده از مواد معدني و قابل دسترس در داخل، بدون عوارض زيست محيطي و بدون صرف تجهيزات پيچيده، گرانقيمت و راندمان بالا قابل اجراست.

تنوع محصولات باغي ايران
022164.jpg
كشورمان از نظر تنوع توليد محصولات باغي، رتبه سوم جهان را دارد. سالانه بيش از 13 ميليون تن محصول باغي در ايران توليد مي شود كه ايران در توليد 15 محصول اصلي، مقام اول تا دهم جهاني را به خود اختصاص داده است. در برنامه هاي دوم و سوم توسعه ساماندهي توليد نهال از طريق احداث نهالستان هاي فني مورد توجه قرار گرفت و بيش از 390 نهالستان فعال تا پايان سال گذشته در كشور ايجاد شده است. اين نهالستان ها بيش از 20 ميليون اصله انواع نهال ها را توليد مي كنند. جالب است بدانيد كه تعدادي از آنها در استان هاي آذربايجان غربي، شرقي، تهران، خراسان، فارس و مازندران با نهالستان هاي كشورهاي اروپايي از نظر فني برابري مي كند.

مادران بي مهر
022173.jpg
بازهم دستكاري ژنتيك دردسر ساز شد، البته اين بار براي موش هاي ماده. پس از دستكاري ژنتيك در موش هاي ماده، فرزندان آنها بسيار كوچكتر از انواع طبيعي به دنيا آمدند. اين موش هاي مينياتوري به اندازه موش هاي طبيعي قدرت زاد و ولد ندارند. همچنين آنها از مهارت هاي بچه داري هم بي بهره اند، به طوري كه فرزندانشان يك تا دو روز بعد از تولد مي ميرند. در حقيقت مادران خوبي نيستند؛ چون لانه نمي سازند، از فرزندان خود مراقبت نمي كنند و بر خلاف موش هاي عادي هيچ توجهي به آنها ندارند. در پايان هم باعث مرگ زود هنگام بچه موش ها مي شوند.
به عقيده دانشمندان، ژني كه دستكاري شده،  رفتارهاي خاصي را در حيوانات كنترل مي كند و احتمالا نقش مهمي هم در رشد و توليد مثل حيوانات دارد.

|  آرمانشهر  |   ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   در شهر  |
|  سفر و طبيعت  |   يك شهروند  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |