كارشناسان ستاد فقط مجرم هاي غير عمد را تشخيص مي د هند، مثلا اگر راننده اي در حال مستي يا اعتياد تصادف كرده باشد يا سوء سابقه هايي مثل كلاهبرداري داشته باشد، هرگز مورد حمايت ستاد قرار نمي گيرد
سپيده قاضي زاده 
هفت سال از آن شب كه پدرش از بالاي ساختمان نيمه كاره افتاده بود،مي گذشت. دست داداش كوچيكه را گرفت و سوئيچ وانت قسطي اش كه از ته مانده هاي ارث پدرش خريده بود را چرخاند. روز نويي بود و طلب روزي مي رفت ميوه  فروشي. اول صبح سردي بود. آن بالا اما شايد گرم بود كه ابر عرقش را پاك مي كرد و مي ريخت روي زمين.
شيشه ماشين پر از قطرات باران بود و راننده خميازه مي كشيد. پلك بالا و پايين مي خواستند همديگر را ببوسند. يكي دو شبي بود كه وصالشان لحظه اي بود؛ وقتي كه او پلك مي زد، خسته خسته.
خميازه پشت خميازه و فشار پلك ها...
اما صداي مهيب برخورد با يك جسم سخت سيلي بدي بود. از خواب پريد. سردي عجيبي را در وجودش احساس كرد، تنش بي  حس بود و صورتش پر از خون. وقتي آدم ها را كنار زد و به سمت جنازه اي كنار خيابان رفت، هنوز باور نمي كرد... موتور سوار مرده بود.
***
كارشناسان ستاد ديه كشور حدود 5 هزار نفر زنداني را در اين شرايط شناسايي كرده اند. آنها كه توانايي پرداخت پول ديه را ندارند، درست مثل قهرمان قصه ما كه هرچه كرد نتوانست 22 ميليون توماني را كه پس از تصادف بايد به خانواده مقتول مي پرداخت، جور كند. به گفته محمد علي ساري  معاون مديرعامل ستاد ديه كل كشور حدود 40 ميليارد تومان پول نقد لازم است تا اين 5 هزار نفر از زندان ها آزاد شوند.
او مي گويد: سال گذشته با ياري اعتبار كمك هاي مردمي حدود 2294 نفر از زندان هاي كشور آزاد شده  اند... اما در شرايطي كه اين روند ادامه دارد، ميزان ورودي هاي ما نيز بالاست و هر روز عده اي بنا به دلايلي غير عمد مجبورند زندان را تحمل كنند.
ساري توضيح مي  دهد كه گروه تحقيق ستاد ديه، زندانيان نيازمند به كمك را شناسايي و از محل اعتبارات مردمي زندانيان را آزاد خواهند كرد.
كارشناسان ستاد فقط مجرم هاي غير عمد را تشخيص مي د هند، مثلا اگر راننده اي در حال مستي يا اعتياد تصادف كرده باشد يا سوء سابقه هايي مثل كلاهبرداري داشته باشد، هرگز مورد حمايت ستاد قرار نمي گيرد.
بنا به گفته هاي ساري زندانياني كه سوء سابقه ندارند و محكوميت كيفري و فساد اخلاقي، جرم آنها غير عمد است و هيچ نوع درآمد مالي ندارند، مشمول كمك هاي ستاد ديه شده و اين ستاد برايشان تسهيلات قايل مي شوند.
قتل و جرح غير عمد، بدهي بابت مهريه و نفقه، چك بلامحلي كه صاحب آن ناخودآگاه دچار مشكل شده باشد و كلاهبردار نباشد جزو زندانيان بي گناه هستند.
طبق آماري كه ساري ارايه مي  دهد در سال گذشته 938 نفر زنداني ديه اي و 1256 نفر زنداني مالي از محل كمك هاي مردمي در سراسر كشور رها شده اند كه از اين تعداد 45 زنداني بين 10 تا 25 سال، 68 نفر بين 26 تا 40 سال، 71 نفر بين 41 تا 55 سال و 14 نفر 56 سال به بالا، از زندان هاي تهران آزاد شده اند.
ساري مي گويد كه بيشتر اين آزادي ها از طريق كمك هاي مردمي صورت مي گيرد. ستاد ديه بودجه دريافت نمي كند تنها برخي دستگاه ها به صورت وام به اين بخش پول ارايه مي كنند.
ساري درباره كمك هاي مردمي كه به امثال هادي ارايه مي شود، توضيح مي دهد: بيشترين كمك هاي مردمي در ماه رمضان دريافت مي شود، بعضي نقدي است و برخي هم به صورت تعهد است كه به تدريج دريافت مي شود. مردم بيشتر در ماه رمضان تمايل دارند كه به ستاد كمك كنند. او مي گويد كه ستاد به دو طريق از مشكلات آنها با خبر مي شود، بخشي از طريق خانواده هاي زنداني و بخشي ديگر هم در داخل زندان ها اطلاع رساني مي شود و خود زندانيان تقاضاي كمك مي كنند. اينگونه است كه اين افراد به مددكاران داخل زندان معرفي و با همكاري كارشناسان ستاد ديه روش كمك به آنها مشخص مي شود. كارشناسان ما مردمي هستند و جزو آن دسته از افرادي كه بودجه لازم براي كمك را ندارند و به ما كمك معنوي مي كنند.
او درباره كمك هاي شرعي مردم به اين بخش توضيح مي دهد: در استفتايي كه از همه مراجع تقليد شده است، آنها به اتفاق زكات فطريه را براي كمك به اين زندانيان مجاز دانسته اند، البته كمك ها به طريق ديگر هم پيشنهاد مي شود. در تهران اتفاق افتاده كه ملكي وقف ستاد شود يا افرادي فرش دستباف، دستگاه بافندگي و هداياي گوناگون را به زندانيان هديه كنند.
معاون مديرعامل ستاد ديه كل كشور معتقد است كه با توجه به روند رو به رشد نرخ ديه امسال آزادي زندانيان رو به رشد بود و توضيح مي دهد: ترجيح ستاد براي پرداخت وجوه براي آزادي زندانيان ديه است اما در موارد ديگر ما ترجيح مي دهيم كه زندانياني را كه بدهي كمتري دارند آزاد كنيم تا افراد بيشتري به آغوش خانواده ها بازگردند.
هادي با كمك اين ستاد آزادشد و اكنون جزو آن دسته از افرادي است كه مي تواند با ادامه كار و پرداخت قسط اندك، هم خانواده را تامين كند و هم به زندگي عادي اش ادامه دهد.
اگر كسي بخواهد به زندانيان كمك كند مي تواند با واريز هداياي نقدي خود به حساب 2424 بانك ملي شعبه دانشگاه شهيد بهشتي و شاخص 201 در تمامي بانك هاي ملي سراسر كشور در آزادي اين زندانيان سهيم شود،شايد پرداخت زكات فطريه مناسب ترين راه فعلي باشد.
دفتر مركزي: خيابان شريعتي، دوراهي قلهك، ايستگاه يخچال، كوچه شريف، شماره 811
شماره هاي تماس: 13-2264211
دورنگار: 2263142
صندوق نامه ها: 5518-19395
شماره تماس گويا: 2908000
شماره حساب ارزي: 40066
بانك ملي ايران، شعبه كاشف، ميدان قدس، شاخص 1551
website address:www.iproir.org
E-mail: iproir iproir
طبق آمار منتشر شده 676 هزار راننده بين شهري كل كشور به دليل پرداخت نكردن ديه تصادفات جاني در زندان روزگار مي گذرانند. از بين تمام استان هاي كشور، استان مازندران با تعداد 73 نفر در صدر ليست و استان كهكيلويه و بويراحمد با آمار صفر در انتهاي ليست قرار دارند. نكته اي كه در اين ليست به چشم مي خورد صدرنشين نبودن مازني ها در مبلغ ديه است. به طوري كه استان آذربايجان شرقي با 69 نفر راننده زنداني، مبلغ 417/572/688/17 ريال بيشترين ديه را بايد به آسيب ديدگان تصادفات پرداخت كند. با اين حال مازندران رتبه دوم ليست را از نظر بدهي ديه داراست. اما در كنار استان آذربايجان شرقي، استان آذربايجان غربي قرار دارد كه با وجود همسايه بودن دو استان، استان غربي اختلاف فاحش تعداد راننده در بند و البته بدهي ديه را داراست. آذري هاي غربي نشين 10 راننده در زندان و مبلغ 000/000/400/2 ريال بدهكاري ديه دارند.
نكته عجيب تر اين آمار تعداد رانندگان زنداني استان پهناور خراسان است كه كمتر از نيمي از استان آذربايجان شرقي است.
استان تهران هم يكي از استان هاي پرتصادف است به طوري كه 60 راننده بين شهري از اين استان در بند و مبلغ 333/083/797/10 ريال بدهي ديه دارد كه البته مبلغ ديه به نسبت بسيار كمتر از مبلغ ديه استان آذربايجان شرقي است.

بدرود رمضان
احسان ناظم بكايي 
شوال، ماه عجيبي است. ماهي كه در ميانه ايامي مهم و سرنوشت ساز قرار گرفته، از يكسو همجوار رمضان است و روزه و از سويي ديگر همسايه ذي القعده و ذي الحجه و مراسم حج، در واقع ايستاده ميان روزه و حج. اما ظهور هلال آن نشانه آمدن عيدي بزرگ براي مسلمانان جهان است، عيدي كه در اكثر كشورهاي اسلامي تا دو هفته نيز ادامه مي يابد و شاهد تعطيلي ها و شادماني ها و رفت و آمدهاست.
اولين روز شوال كه عيد فطر است و روز روزه گشادن پس از ماهي روزه گرفتن،  روزي كه بعد از ماهي طوري ديگر زندگي كردن، مي تواند پلي باشد تا يازده ماه ديگر را نيز آنگونه كه در اين چهار هفته به خوبي سپري كرديم، زندگي كنيم. روزي كه هنوز از ماه صوم دور نشده در اندوه فراقش هستيم و در آرزوي ديدار دوباره اش و چشم براه آمدنش؛ روزي كه از ماهي آسماني خداحافظي مي كنيم.
اولي ها، آخري ها
براي خيلي ها اين ماه، ماه اولي بود كه روزه مي گرفتند و به قول معروف ورودي هاي جديد بودند. نوجوان هايي كه با جديت عجيبي سحرها بيدار مي شدند و افطارها را نيز با حالي عجيب تر مي گذراندند. معصوميت خالصي در جريان بود بين آنها و خالقشان كه به واسطه آنها در جامعه، شهر، مدرسه، كوچه، مساجد و خانه ها اين جريان ادامه داشت و اين ماه، براي عده اي زمان آشتي بود و ديداري دوباره و به راستي وقتي مهرباني او را ديدند چه پشيمان شدند از اين قهر كودكانه.
و براي عده اي كه خود نمي دانند، اين ماه آخرين رمضان عمرشان بود - چه بسا نگارنده و خواننده اين مطلب نيز خود نادانسته جزو اين دسته اند - عده اي آن چنان كه بايد اين ماه را پاس نداشته اند و چنانچه شايسته آخرين ماه رمضان عمرشان باشد با آن برخورد نكرده اند.
سِحر سَحر
اين يك ماه، سحرهاي خوبي داشت، بيدار شدن در نيمه شب، پهن كردن سفره، خوردن سحري در هنگامه دعاي سحر، انتظار براي شنيدن اذان به افق شهر، اذاني كه هنگامي كه در زاهدان برمي خاست، مردم آن سوي كشور در اروميه، هنوز يك ساعت وقت داشتند تا پاي سفره بنشينند - گرچه در هنگام افطار، اين ماجرا برعكس مي شد! - خواندن نماز صبحي كه زياد مزه خواب نمي داد، روشن شدن چراغ هزاران خانه در دل شب، راز و نيازها و خواندن قرآن ها و دعاهايي  كه در سكوت مسحور كننده سحر، هم دلچسب تر بود و هم دلنشين تر. ساعاتي كه طعم خوش و شميم دل انگيزش در هنگامه اي كه نه خبري از دود و بوق و قيل و قال بود و نه از شور و هيجان فعاليت روزانه، وصف ناپذير مي نمود.
هر چند عده اي خواب شيرين را به بيداري ترجيح مي دادند يا روز را بي سحري روزه مي گرفتند يا در ساعات مياني شب، سحري مي خوردند و در واقع سحر را به اواسط شب منتقل مي كردند، اما به رغم توصيه هاي مكرر كه از خواب سحرگهان بپرهيز خواب، آن هم بعد از سحري و نماز صبح، براي عده كثيري خيلي مي چسبيد؛ هر چند اندك ولو به اندازه يك ربع يا نيم ساعت.
اين سحرهاي خوب هم گذشت و لااقل اين مزيت را داشت كه ما تغيير و تحول در شبانه روز و سپردن سكان زمان به روز توسط شب را از نزديك ببينيم.
سفره غروب
خورشيد كه به سرخي مي نشست و در غرب به نظاره شهر مي نشست و سياهي شب از سوي ديگر آسمان خود را مي رساند و در ميانه ترافيكي كه خاص اين دقايق بود، نداي دعا و مناجات برمي خواست و بعد نوبت به اذاني بود كه با صداي موذن زاده طوري ديگر بود.
سفره ها پهن مي شد، زنگ خانه به صدا در مي آمد، همسايه ناني داغ يا آشي نذري مي آورد و در بعضي مواقع هم سفره ها طويل تر مي شدند و عرصه اي براي صله ارحام و تجديد ديدارها، مساجد يا نمازشان را با تاخير برپا مي كردند يا سفره ساده افطاري مي انداختند بعد از نماز.
باشگاه ها، سالن ها و تهيه و سفارش غذاهاي رنگارنگ نيز در زمان افطار پر بودند از آدم هاي رنگارنگ تر و اما كمي آن سوتر، خانه هاي محقر فراواني بودند كه افطارشان نان خشك شده اي بود با پنيري كپك زده يا ...
شب هاي روشن 
سه شب يا چهار شب برگزيده تر بودند از ميان شب هاي ماه برگزيده رمضان؛ شب هايي كه يادآور نزول قرآن بودند و زماني مناسب براي مقدر شدن آنچه به سودمان است.
شب هاي قدر، چشمان زيادي بيدار بودند، هر جا پرچمي آويخته شده يا در مسجدي گشوده شده بود، صدها اتومبيل پيرامونش پارك شده بود و هزاران انسان در درون آن ديدار رو در رو داشتند با خداي خود.
بيداري در اين شب ها بيهوده نبود، حتي سرما و باران هم آنهايي را كه براي آشتي و درد دل آمده بودند، برنگرداند.
گمنامان خوشنام
اين روزها و شب ها، كيسه هاي غذاي زيادي مخفيانه جلوي در خانه هاي نيمه ويران قرار گرفت. برخي زندانيان چكي، آزاد شدند و نسيم حيات دوباره به برخي از كساني كه در اين ماه به اعدام محكوم شده بودند وزيد، چه طلاق ها كه به سرانجام نرسيد، چه قهرها كه به آشتي ها بدل شد و چه چه ...
همه اين ها، هر چه در اين ماه بود، حال به واسطه روح سيال سبزي كه در كل ماه جريان داشت، بود يا به ياد شهيد فقير نواز اين ماه امام علي عليه السلام .چيز خوبي بود كه قديمي نمي شد، هر كدامشان بكر بودند، تازه و دست نخورده و خوش به حال آنان كه بدون اينكه كسي نامشان را بداند يا شناخته شوند يا اصلا قصد اين كار را داشته باشند، خود را به خدا نزديك كردند.