فاطمه مشهدي رستم
همايش ساليانه انجمن علمي روانپزشكان ايران،  در پي فعاليت مجدد و حيات دوباره انجمن، از مردادماه ،۱۳۷۵ براي چهارمين سال پياپي، برگزار شد.
اين همايش كه تحت عنوان «يافته هاي نوين در روانپزشكي» و با رويكرد بازآموزي براي گروههاي مختلف پزشكي، برپا شده بود،  با همكاري مركز تحقيقات روانپزشكي و روانشناسي باليني، وابسته به دانشگاه علوم پزشكي تهران، مركز تحقيقات بهداشت روان، وابسته به دانشگاه علوم پزشكي ايران، مركز تحقيقات علوم رفتاري، وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و نيز، مركز تحقيقات مسايل رواني اجتماعي سالمندان، وابسته به دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي، نيمه اول آذرماه سال جاري به مدت ۴ روز در تالار شهيد غرضي بيمارستان ميلاد، برگزار شد. در اين همايش، بيش از ۶۰۰ تن از روانپزشكان، پزشكان مغز و اعصاب،  عمومي، داخلي و داروسازي كشور شركت داشتند و با ارائه ۵۰ مقاله علمي و تخصصي به تبيين مسائل و مشكلات رواني جامعه پرداختند. در اين ميان بعضي از اعضاي انجمن از مشكلات جامعه روانپزشكان و اولويت روانپزشكي كشور سخن گفتند كه در ادامه از نظرتان مي گذرد.
هزينه بالاي درمان
دكتر احمد جليلي، دبير علمي همايش با اشاره به مسائل و مشكلات بيماران رواني جامعه گفت: با توجه به بالابودن هزينه هاي درمان بيماريهاي رواني در كشور و تقبل نكردن اين هزينه ها از سوي بيمه ها، بيشترين هزينه درمان بيماريهاي رواني در جهان، توسط بيماران رواني ايراني پرداخت مي شود. ضمناً از آنجايي كه در كشور ما به بيمار رواني، به چشم يك بيمار جسمي نگريسته نمي شود،  مشكلات زيادي گريبانگير اين بيماران مي باشد كه يكي از آنها، گران بودن داروها به ويژه، داروهاي جديد است كه بيشتر خانواده ها، توانايي تهيه آنها را ندارند، بدين لحاظ به نظر مي رسد بهترين راه حل منطقي كه مي تواند اين وضعيت را بهبود بخشد، توليد داروهاي جديد در ايران است كه البته بايد گفت در مواردي چنين حركت هايي هم انجام شده است اما باز، مشاهده مي شود قيمت داروي توليدشده از توان پرداخت بيماران خارج است. از سويي بايد توجه داشت توليد داروهاي جديد، نيازمند تكنولوژي پيشرفته و پيچيده اي است كه با وجود زحمات و دقت بسيار توليدكنندگان دارو در داخل كشور، هنوز هم نيازمند كنترل هاي كيفي دقيق تري در فرآيند توليد داروهاي جديد ساخت داخل هستيم.
آموزش هاي تخصصي مشاوره
سپس دكتر ياسمي طي سخناني ضمن اشاره به خدمات هرچه بيشتر روانپزشكان به جامعه، به مراكز متعددي اشاره كرد كه تحت عنوان مراكز مشاوره و روان درماني مشغول فعاليت هستند. دكتر ياسمي در اين باره گفت: به عقيده من قبل از آن كه ما، فعاليت اين گروه را مورد سؤال قرار دهيم، بهتر است در ابتدا سؤالي را در ارتباط با خود مطرح نماييم. اينكه بپرسيم ما روانپزشكان كه در حال حاضر، تعدادمان به صورت تقريبي به ۹۰۰ نفر مي رسد و البته در آينده اي نزديك، با پيگيري و همت انجمن، اين تعداد تقريبي به يك تعداد مشخص تبديل خواهد شد، به چه ميزان و اصولاً به چه تعداد و يا به عبارتي، چند درصد از ما، توانسته ايم با مهارت هاي مشاوره و يا روان درماني آشنا شويم تا بتوانيم فعاليت مراكز مشاوره و روان درماني را مورد سؤال قرار دهيم! از سويي ديگر، براساس تجربيات به دست آمده، به اثبات رسيده است روانپزشكان مي توانند بحق، بهترين روان درمانگران باشند كه اين امر، بستگي مستقيم با طي و آموزش دوره هايي دارد كه مي بايد يك روانپزشك، بگذراند. بايد توجه داشته باشيم در اين ميان، انجمن مي تواند نقش بسزايي در ارتباط با فراهم نمودن زمينه هاي مناسب براي ايجاد دوره هاي تخصصي مشاوره و روان درماني، ايفا نمايد. مسئله حائز اهميت ديگر، آن است كه با يك برنامه ريزي مشخص و مدون، در راستاي سرويس دهي هر چه بهتر و مؤثرتر به جامعه ۷۰ ميليوني، نسبت به ارتقاي مهارتهاي خويش، قدم هاي محكمي برداريم چرا كه طبعا يك روانپزشك بهتر از هر فرد ديگري به مشكلات و معضلات اجتماعي و علمي و ساير موارد يك بيماري رواني، آشنا است و مي داند چگونه بايد از پيشرفت ناهنجاري ها و ناكامي ها و اصولا موانع و مشكلاتي كه بر سر راه بهبود بيمار رواني است، جلوگيري نمايد. ما بايد با تحقيق و مطالعه بيشتر و نيز چاپ مقالات و كتابهاي مفيد، ثابت كنيم با صلاحيت ترين حرفه اي هستيم كه مي توانيم همانند بهترين روانپزشكان روان درماني دنيا، تنها نسخه ننويسيم! ما حتي مي توانيم كميته اي داشته باشيم كه به گروهي محدود و يا علاقه مندان به كسب علم بيشتر، در جهت خدمت رساني افزون تر به بيماران رواني نيازمند استفاده مطلوبي به عمل آوريم.
۵ بيماري با اولويت
بعد از اتمام سخنان دكتر ياسمي، دكتر قلعه بندي به پاره اي از فعاليت هاي انجمن از جمله، تشكيل كميته اي تدوين شده براي بهداشت روان، ارتقاي كيفيت خدمات رساني به روانپزشكان، برگزاري جلسات ثابت و اضطراري، نرخ گذاري خدمات پزشكي و مسأله مراكز خدمات مشاوره و روانشناسي اشاره كرد و گفت: از جمله فعاليت هايي كه انجمن روانپزشكي انجام داده است، اجراي ۲ كار كارشناسي مهم براي وزارت بهداشت است. اول آن كه ۵ بيماري حائز اهميت را كه شامل افسردگي- اعتياد- اختلالات اضطرابي و شبه جسمي و اسكيزوفرني است را در اولويت اختلالات روانپزشكي جاي داده و دوم، ۱۰ اولويت اصلي جامعه روانپزشكي كشور را براي وزارتخانه ياد شده، بدين شرح اعلام نموده است:
كمبود تخت اورژانس و درمانگاه هاي سرپايي، گران بودن داروهاي جديد و عدم دسترسي به آنها، كمبود داروي ترك اعتياد و عدم وجود داروهاي روانپزشكي در بازار دارويي كشور كه البته در حال حاضر وضعيت بهتري يافته، همچنين عدم وجود مراكز روزانه كاردرماني، محدوديت مراكز نگهداري بيماران مزمن و محدوديت ارائه خدمات به بيماران روانپزشكي توسط بيمه گذاران. عدم پذيرش MRI (تصويربرداري مغناطيسي) با تجويز روانپزشك، عدم پرداخت هزينه هاي درماني به بيماران، دخالت افراد غيرحرفه اي در درمان ها و به خصوص در مسأله اي همچون اعتياد- فقدان قانون جامع بهداشت و روان و فقدان جايگاه مناسب و تشكيلات بهداشت رواني در ساختار نظام بهداشتي كشور.
دكتر قلعه بندي همچنين در پايان به وضعيت خدمات تخصصي روان درماني و مشاوره و تبحري كه در اين زمينه ضروري است اشاره كرد و آن را با ويزيت، متفاوت دانست.
۱۱ اولويت روانپزشكان
انجمن علمي روانپزشكان ايران بعد از ۴ روز بحث و بررسي با صدور بيانيه اي به شرح زير به كار خود پايان داد:
۱- سازمان هاي دست اندركار برنامه ريزي و قانون گذاري بايد بودجه اي متناسب با اين آمار براي بهداشت و درمان اين بخش از جامعه در نظر بگيرند.
۲- سازمانهاي موجود در وزارت بهداشت و درمان با اين حجم عظيم از مشكلات جامعه تناسبي ندارد. توصيه مي شود براي سرو سامان دادن به اين امر، يك پست بهداشت رواني در ساختار وزارتخانه ايجاد شود.
۳- كمبود تخت و درمانگاه هاي روانپزشكي از مسائلي است كه باعث اختلال در امر درمان بيماري ها و رنج بيماران مي شود و نياز به چاره انديشي عاجل دارد. در اين زمينه اجراي دستور وزير محترم بهداشت در مورد اختصاص ۱۰ درصد از تخت هاي بيمارستان هاي عمومي به بيماران رواني مي تواند مشكل گشا باشد. اجراي اين دستور در انگ زدايي از بيماران رواني بسيار مفيد خواهد بود.
۴- بيماران رواني بيش از ساير بيماران نياز به برخورداري از خدمات بيمه دارند كه متأسفانه در حال حاضر از آن محروم هستند. ضرورت دارد به اين امر توجه فوري مبذول شود.
۵- مسأله دارو يكي از مشكلات بيماران و روانپزشكان است. ضمن تحسين و تقدير از اقدامات انجام شده، انتظار مي رود ترتيبي اتخاذ شود كه آخرين داروهاي تأييد شده در مراكز مهم جهاني در دسترس بيماران باشد و در مورد داروهاي ساخت داخل نيز ضمن قرار گرفتن در پوشش بيمه اي كنترل كيفيت دقيق تري صورت گيرد.
۶- روالي ايجاد شود كه روانپزشكان بتوانند با استفاده از بيمه بيماران آزمايش هاي پاراكلينيكي لازم و از جمله MRI را اعمال كنند.
۷- جمعي از روانپزشكان دوره هاي آموزشي EEG را گذرانيده اند و گروهي نيز در جستجوي امكان آموزش آن هستند. ضمن ممانعت از دخالت افراد ناوارد در اين امر، ضروري است امكانات منطقي اين نياز فراهم گردد.
۸- حفظ حرمت بيماران رواني و روانپزشكان از اهم مسائل بهداشت رواني است. ضمن تقدير از اقدامات صدا و سيما و رسانه ها در راه شناخت بهتر بيماريهاي رواني انتظار مي رود صدا و سيما و وزارت ارشاد و سازمان نظام پزشكي از توليد و پخش سريال ها و فيلم هاي وهن آور در مقابل اين پديده آسيب  زا واكنش مناسب نشان دهد.
۹- مداخله در امر درمان بيماران رواني به وسيله افراد فاقد صلاحيت رو به فزوني است و اين امر از حيطه درمان هاي غير دارويي، چون مشاوره روان درماني و اشعه درماني و ساير موارد، به حوزه درمان هاي دارويي نيز گسترش يافته است. بايد توجه داشت كه اين امر سلامت رواني مردم را جداً در معرض مخاطره قرار داده و توجه خاصي را مي طلبد.
۱۰- مبارزه با اعتياد و درمان بيماران معتاد در برخي موارد دستاويز افراد سودجو شده است. اجراي قانون در اين باره مي تواند از نابساماني ها جلوگيري نمايد.
۱۱- توجه به مسائل رواني جسمي، همواره مورد كم لطفي است. توجه به اين امر در ارتقاي سلامت جامعه بسيار موثر است.
انجمن علمي روانپزشكان ايران در راه تحقق موارد فوق و هر امر مربوط به بهداشت و درمان و آموزش روانپزشكي، آماده همكاري با همه سازمانهاي ذيربط است.

منبع: نيوزويك ‎/ ترجمه: سميه احمدي
واكنشي كه انسان در هنگام آرامش از خود بروز مي دهد يك نوع آسودگي ذهني به همراه كاهش فشار خون و كند شدن ميزان ضربان قلب و تنفس و همچنين شل شدن عضلات بدن است. ايجاد چنين شرايطي براي هر فرد بسيار ساده است.
يك بار كه شما در چنين وضعيتي قرار گرفتيد مطمئناً  مي توانيد بر بسياري از فشارهاي عصبي ناشي از خشم، براي غلبه بر اضطراب هايتان استفاده كنيد. ايجاد چنين آرامشي براي بچه ها نيز مفيد است. مطالعاتي كه بر روي جمعي از دانش آموزان يك مدرسه متوسطه در آمريكا انجام شده صحت اين مسأله را اثبات مي كند. آن دسته از دانش آموزاني كه «ريلكسيشن» را آموخته اند نمراتشان بهتر شده و همچنين خلق و خوي كار كردن و انجام كارهاي گروهي در آنها بيشتر شده بود. در اينجا سه راهكار براي رسيدن به آرامش ذهن را بيان مي كنيم:
۱- تمركز فكر (۱۰ تا ۲۰ دقيقه):
اولين توصيه براي ايجاد يك آرامش كامل روشي قديمي است، بدين صورت كه ابتدا يك عبارت يا دعاي كوتاه كه يادآوري آن به شما آرامش مي دهد و ريشه در اعتقادات مذهبي تان دارد را به خاطر داشته باشيد مثلاً  چيزهايي مثل اين كه خداوند هميشه ياور و پشتيبان ماست.
سپس چشم هايتان را بسته و در وضعيتي آرام بنشينيد و عضلاتتان را شل كنيد: اين كار را به ترتيب از پاهايتان شروع و سپس به طرف رانها، شكم، شانه، گردن و سپس سر ادامه دهيد. به طور طبيعي و آرام نفس بكشيد به طوري كه با هر بازدم كلمه يا عبارتي كه باعث آرامشتان مي شود را از ذهن بگذرانيد. در ضمن وقتي افكار مزاحم به سراغتان مي آيد نگران نباشيد، نسبت به آنها بي اهميت باشيد و سعي كنيد به آرامي به سراغ جمله اي كه يادآوري آن به شما آرامش مي دهد برويد.شما مي توانيد اين تمرين را در وضعيتي مطلوب براي مدت ۱۰ تا ۲۰ دقيقه انجام دهيد و به ياد داشته باشيد حتي ۵ دقيقه از اين تمرين مي تواند باعث ايجاد آرامش ذهني و تجديد قواي شما شود. اگر احساس مي كنيد كه بايد حساب وقت را داشته باشيد بهتر است يك «ساعت» در كنارتان بگذاريد. وقتي تمركزتان به پايان رسيد بهتر است يك دقيقه در همان وضعيت آرام بنشينيد و سپس كارهاي روزانه  تان را از سر بگيريد.
۲- شمرده نفس كشيدن (۱۰ تا ۱۵ ثانيه):
در ابتدا به آرامي و شمرده نفس بكشيد و با هر بازدم تان عددي را بگوييد، شما مي توانيد از عدد ۵ شروع كنيد و به ياد داشته باشيد نفس عميق بكشيد به طوري كه ريه هايتان پر از هوا شود.
بهتر است موقع اين تمرين معده تان از غذا خالي باشد. بعد از يك مكث كوتاه در هنگام بازدم به آرامي عدد بعدي را بگوييد از «چهار» به اين شمارش معكوس ادامه داده تا به عدد «يك» برسيد شما مي توانيد اين كار را براي ۱۰ تا ۱۵ ثانيه در صبح و مجدداً در شب انجام دهيد.
۳- آرامش هنگام فعاليت:
لازم نيست كه هميشه براي انجام تمريناتي كه به آرامش ذهن تان كمك مي كند در حالت نشسته و ثابت باشيد بلكه شما مي توانيد اين تمرينات را ضمن انجام كارهاي روزانه تان انجام دهيد. مثلاً راه برويد، يا در حال نواختن يك موسيقي باشيد و يا اين كه يك كار ساده مثل بافتن انجام دهيد.در ضمن «يوگا» تمركز فكر و به ياد آوردن جمله اي كه باعث آرامش  تان مي شود از جمله راههايي است كه به شما براي داشتن ذهني آرام و سالم كمك مي كنند.