در ارتباط با فوق العاده جذب ميهمانداران مكاتبات متعددي با سازمان مديريت كرديم آنها قبول نكردند. آيا يك ميهماندار كه حدود 600 هزار تومان حقوق دريافت مي كند كم مي گيرد؟
سعيده امين 
وقتي از او سوال مي كنم اين واقعيت دارد كه به خاطر يك بسته سيگار هواپيما۳ ساعت تاخير داشته؟! سعي مي  كند با خنده هاي معنادار عصبانيتش را پنهان كند و پاي عقل سليم را پيش بكشد آخر كدام عقل سليم قبول مي كند كه به خاطر يك بسته سيگار پرواز 3 ساعت تاخير كند بعد هم براي اين جريان مدرك مي خواهد و مي گويد كه كانون ميهمانداران هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران مدارك را رو كنند.
هفته گذشته گزارشي با عنوان نشانه هاي كم رنگ صلح منتشر شد كه در آن كانون ميهمانداران اعتراضاتشان را نسبت به مشكلات صنفي مطرح كردند و در حواشي آن نامه اي با امضاي جامعه ميهمانداران به چاپ رسيد كه مضمون آن مورد اعتراض مهندس كشاورزيان مديرعامل هما قرار گرفت. براي روشن شدن بيشتر قضايا به سراغ كشاورزيان مديرعامل هواپيمايي هما رفتيم، شركتي كه در سالهاي گذشته به عنوان يكي از شركت هاي زيانديده دولتي مطرح شد و مشكلات عديده اي در اين شركت وجود دارد.
در نامه جامعه ميهمانداران به مديريت هما كه در چند شماره پيش چاپ شد، تخلفاتي از جمله تاخير سه ساعته پرواز به خاطر يك بسته سيگار مطرح شد، نظر شما چيست؟
با هيچ عقل و منطقي سازگار نيست كه خلباني به خاطر يك بسته سيگار، 3 ساعت پرواز را به تاخير بيندازد. شايد 10 دقيقه تاخير بشود اما تاخير 3 ساعته امكان ندارد.
اگر خلبان ها و كمك خلبان ها بخواهند در برابر اين موضوع واكنش نشان دهند، جمع كردن اين موضوع ساده نخواهد بود. هرچند كه آنها تاكنون خويشتن داري كرده و عكس العمل جدي در سطح رسانه ها بروز نداده اند.
ظاهرا اين قضايا در كنار اعتراضات صنفي مطرح شده است، پس تكليف اين اعتراضات چه مي شود؟
زماني ممكن است كه يك نفر مطالبي را به منظور حل مشكلات صنفي مطرح كند ولي وقتي به اختلاف دوقشر دامن زده شود و عملا پرده دري شود ديگر نمي تواند از روي مصلحت انديشي و خيرخواهي باشد، قطعا در آن غرض وجود دارد. اينجاست كه ما موظفيم عكس العمل نشان دهيم و اجازه ندهيم قضيه پيشروي كند.
يكي از اعتراضات ميهمانداران مربوط به ايمني پرواز است. به نظر شما منشا اين اعتراض كجاست، نبود ايمني پرواز است؟
در همه كشورها ما سازماني به نام سازمان هواپيمايي كشوري داريم كه معاونت استاندارد پرواز را كه مسوول نظارت بر ايمني پروازها است در زير مجموعه خود دارد. حالا با حضور اين مراجع مگر مي شود هواپيمايي بدون ايمني پرواز كند؟ حالا ميهمانداران اعتراض دارند؟
درست است كه يك ميهماندار همواره در پرواز است اما مسوول و متخصص اظها رنظر در اين زمينه نيست. ممكن است كه يك متخصص هم باشد، اما مقام مسوول نيست.
چطور است كه اگر يك هواپيما نقص فني داشته باشد خلبان با آن پرواز مي كند، اما ميهماندار به خودش حق مي دهد كه پرواز نكند؟
چطور است كه خلباني كه پرواز را قبول مي كند تشخيص نمي دهد كه پرواز ايمن نيست و اما ميهماندار ما تشخيص مي دهد؟ در يك هواپيماي بزرگ بين 12 تا۱۵ ميهماندار داريم به نظر شما منطقي است كه هر يك از آنها تشخيص بدهند كه هواپيما ايمن نيست و پرواز تعطيل شود؟
اينجاست كه ميهمانداران از حدود صنفي خود خارج شدند و مطالبي را مطرح كردند كه وقتي در جمع تخصصي طرح مي شود همه مي  گويند كه بي ربط است.
در مورد سوار كردن مسافر مازاد در نمازخانه هواپيما، آن هم بدون كمربند چه مي گوييد ؟
من صد درصد اين موضوع را رد مي كنم.
اما مدركي وجود دارد كه اين حرف را ثابت مي كند.
اگر اعضاي كانون ميهمانداري سندي دارند بيايند به ما ارايه كنند.
آنها اعتقاد دارند كه رئيس عمليات اين تعداد مسافر را سوار مي كند كه در پايان سال بيلان بدهد كه ما فلان قدر مسافر جابه جا مي كنيم.
رئيس عمليات قرار نيست كه در مورد تعداد مسافر بيلان بدهد. اصلا مسوول تامين نيست. تامين مسافر و فروش بر عهده معاونت بازرگاني است. براي عمليات فرقي نمي كند كه 150 مسافر باشد يا 50 مسافر .
شايد توصيه بخش بازرگاني به عمليات در اين زمينه موثر بوده است؟
اصلا اينطور نيست، حتي اگر آژانس هاي مختلف به اشتباه بليت صادر كرده باشند، اما در سيستم هاي كامپيوتري ما Norec شده باشد عمليات اين مسافر را پذيرش نكرده و به او sit Number نمي دهد. ممكن هم هست كه پرواز پر باشد و دو سه نفر از Jam Sit استفاده كنندJam sit.صندلي هايي است كه در اختيار خلبان بوده است و براي اين منظور با اجازه خلبان پيش بيني شده است.
پس در مواقع تراكم مسافر چه اقدامي صورت مي گيرد؟
اصولا پروازهاي خارجي ما 65 درصد مسافر دارد. بسياري از پروازهاي خارجي و بعضا داخلي ما با تعدادي صندلي خالي انجام مي شود. آنقدر حجم مسافر نداريم كه بخواهند مسافرها از سر و كول هم بالا بروند. اكنون هم اگر سندي دارند لطف كنند ارايه كنند.
در نامه اي كه جامعه ميهمانداري با پشتيباني كانون به شما نوشته اند، به موارد تبعيض در مورد ميهمانداران وخلبانان در خصوص صدمات در حين كار اشاره شده است. از جمله ميهمانداري كه در پرواز جده به ساري ستون فقراتش آسيب ديده است.
در اين پرواز هواپيما دچار تغيير ارتفاع شد و ميهماندار و چند نفر از مسافراني كه كمربند ايمني را نبسته بودند. به سقف خوردند. اين ميهماندار در بيمارستان بستري و درمان شد. در مدت بستري از سوي شركت عدم النفع دريافت كرد. حقوقش قبل از حادثه 500 هزار تومان بود، اما حالا شده 200 هزار تومان.
ولي اين گفته شما درست نيست و خيلي كمتر دريافت مي كند.
اصلا و ابدا.
ما با اين فرد مصاحبه كرده ايم. دريافتي اش 80 هزار تومان است.
نخير، ايشان حقوقشان را مي گرفتند و الان هم ماهي 200 هزار تومان دريافت مي كنند. وي حدود يك ميليون و 500 هزار تومان نيز براي عدم النفع دريافت كرده است. حدود 4 ميليون تومان نيز خسارت نقص عضو دريافت كرده است.
ادعاهاي كانون و نامه اي كه به نام جامعه ميهمانداري نوشته شده از نظر ما اصلا وجود خارجي ندارد و كاملا غيرواقعي است.
اما كانون، جامعه ميهمانداري را قبول دارد.
مگر اين جامعه در جايي ثبت شده است. چون ثبت نشده، از نظر ما غيررسمي و غيرمسوول است. پس نامه اي كه در رسانه ها از طرف جامعه ميهمانداران با محتويات غيرواقعي به چاپ رسيده است، از ديد كانون و ما غيرقانوني است.
به هر حال نظر اعضاي كانون برخلاف نظر شماست. آنها معتقدند كه كانون جزيي از جامعه ميهمانداري است.
در نامه اي كه كانون بعد ازنامه توهين آميز و بدون امضاي جامعه ميهمانداران به ما ارسال كرد، محتويات اين نامه رد شده است.كانون در اين نامه صريحا اشاره كرده آنچه كه در نامه اخير به نام جامعه ميهمانداران ارسال شده و در روزنامه همشهري نيز به چاپ رسيده مورد قبول ما نيست.
البته بررسي ما نشان داده است اين اعضاي كانون هستند كه اين نامه را به اسم جامعه ميهمانداران ارسال كرده اند. وقتي تشكل ثبت شده و رسمي مانند كانون، اعلام موجوديت مي كند ديگر نمي تواند از عناوين ديگر از جمله جامعه ميهمانداران استفاده كند.
حتي با توجه به اينكه اعضاي كانون ميهمانداران هرگونه مسووليتي را در خصوص اين نامه رد كرده است، اما مطالب آن را با سند و مدرك تاييد مي كند.
بله، بررسي هاي ما نشان مي  داد كه اين نامه از طرف خود اعضاي كانون نوشته شده است، البته با نام جامعه ميهمانداران كه خود اين موضوع قابل پيگيري است. در جلسه مشتركي كه هفته قبل نيز به درخواست كتبي اعضاي هيات مديره ميهمانداران برگزار شد، آنها غفلتا چند بار اسم جامعه ميهمانداران را برزبان آوردند كه اين ظن مرا تقويت كرد.
من اعتقاد دارم كه اعضاي كانون هستند كه اين كار ها را مي كنند.
اگر فرض شما درست باشد اين خواسته كانون است و اما كانون هم ثبت شده و قانوني است.
بله، ثبت شده، اما حدود وظايف كانون كجاست. آيا در حالي كه هواپيمايي كشور مشمول نظارت و ايمني پرواز است و او اجازه پرواز به هواپيما مي دهد، مي شود به صرف حرف كانون گفت كه پروازها ايمني ندارند؟ ادعاي آنها اصلا قابل استناد نيست. براساس رويه هواپيمايي قبل از پرواز، افراد مهندس پرواز كه اختيار ترخيص هواپيما را دارند اعلام مي   كنند كه هواپيما آماده پرواز است. براساس همين رويه خلبان موظف است كه هواپيما را چك كند و بعد از امضا، هواپيما مي تواند پرواز كند. علت برخي تاخير ها اين است كه هنگام چك كردن هواپيما به اشكال برخورد مي كنند. اگر ما مي توانستيم هواپيما را با اشكال فني كه آقايان كانون بيان كردند ترخيص كنيم كه اصلا در پروازها تاخير وجود نداشت.
برخي از ميهمانداران اظهار كرده اند كه به دليل رسيدن به بن بست در مذاكراتشان با شما در اعتراض به شرايط شغلي در پروازها تاخير ايجاد مي كنند.
تاكنون هيچ تاخير اضافه اي وجود نداشته است. تاخيرات، كاملا عادي است. بخشي ممكن است كه مربوط به اشكالات باشد، اما هيچ تفاوت معني داري بين تاخيرات وجود ندارد. برخي از آنها ممكن است به خاطر مسايل جوي و برخي به خاطر مسايل فني يا به خاطر كمبودها باشد.
در مورد تاخير 3 ساعته پرواز لندن كه به خاطر خريد يك بسته سيگار از فروشگاه شاهد توسط كمك خلبان صورت گرفته بود، چه نظري داريد؟
تاخير 3 ساعته چه ربطي به خريد سيگار دارد. ممكن است كه 10 دقيقه يك خلبان، ميهماندار يا مسافر موقع خريد سيگار تاخير پيدا كند، ولي اين ربطي ندارد كه هواپيما از زمين برخاسته باشد و دچار نقص فني شده و براي فرود اضطراري مجبور شود كه 120هزار ليتر سوخت را خالي Holding كند. اين چه ربطي به خريد سيگار توسط كمك خلبان دارد؟
اصلا بگوييد مسوول تشخيص ايمني پرواز كيست؟
فني كه هواپيما را ترخيص مي كند يعني يك مامور فني كه از طرف هواپيمايي كشوري اقتدار ترخيص هواپيما را داشته باشد.
اگر تخلفي توسط اين واحد نيز صورت بگيرد چه مي شود؟
هيچ تخلفي صورت نمي گيرد اگر ميهمانداران تخلفي ديده اند؛ بايد آن را با مدرك بدهند سازمان هواپيمايي كشوري تا آنها پيگيري كنند. امكان ندارد. اگر تخلفي صورت بگيرد به اين معني است كه در سازمان هواپيمايي كشوري را بسته اند. حالا فرض كنيد كه فني تخلف كرد. به نظر شما آيا خلبان، هواپيما را قبول مي كند؟ اگر تخلف اشتباه است كه اشتباه كردن جرم نيست اما اگر اشتباه در استثنا است دليل ندارد كه آن را بيان كنيم.
جلسه مشترك ميهمانداران با شما به كجا رسيد؟ كانون، اين جلسه را مثبت ارزيابي نمي كند و معتقد است كه شما در آن جلسه دفع الوقت كرده ايد.
ممكن است كانون يك سري خواسته هايي داشته باشد كه معقول نباشد.
آنها از شما خواسته اند كه شغل ميهمانداري را در شركت  هواپيمايي  هما تعريف كنيد. چرا درخواست آنها را قبول نمي كنيد؟
چرا تعريفي وجود ندارد؟ خوب معلوم است كه كار ميهمانداري چيست و چه آموزش هايي را بايد ببينند.
تعريف مكتوب هما از شغل ميهمانداري چيست؟
خوب معلوم است. شما فكر مي كنيد كه ممكن است تعاريف يا رويه هاي ميهمانداري مشخص نباشد. پيشنهاد مي كنم كه براي دانستن تعريف ميهمانداري برويد از مدير كل خدمات پرواز يا مدير كل طرح و تشكيلات بپرسيد.
دوست داريم از شما بپرسيم.
من كه همه معلومات شركت را در ذهن ندارم.
ميهمانداران معتقدند كه فوق العاده جذب و شغل آنها كم است.
درست است اما فوق العاده جذب مشاغل مختلف را سازمان مديريت تعيين مي كند نه ما. ما در ارتباط با فوق العاده جذب ميهمانداران مكاتبات متعددي با سازمان مديريت كرديم، آنها قبول نكردند. آيا يك ميهماندار به طور متوسط در ماه با 60 ساعت پرواز كه حدود 600 هزار تومان حقوق دريافت مي كند كم مي گيرد؟
مشكل اينجاست كه اعضاي كانون اصلا قبول ندارند از شما چنين حقوقي را دريافت كرده اند.
من آمار پرداختي متوسط 8 ماه گذشته را به شما نشان مي دهم. ما داريم مطالعات كلي را در مورد همه مشاغل شركت انجام مي دهيم نه فقط ميهمانداري، تا ببينيم نسبت حقوق اين افراد چگونه است. ما ضريب تقاضا و بهره وري را در تعيين حقوق اين افراد در نظر مي گيريم. من به واحد طرح و تشكيلات سپرده ام كه بررسي كند كه واقعا چه چيز ميهمانداران هما از همترازان خودشان كمتر است.
خب اگر قرار مقايسه باشد كه هما حقوق كمي به ميهمانداران پرداخت مي كند چون هواپيمايي قطر به هر ميهماندار ماهيانه 2 هزار و 500 تا 3 هزار دلار پرداخت مي كند.
قدرت خريد دلار در كشور ما بر اساس اعلام مراجع رسمي 250 الي 300 هزار تومان است. هزينه زندگي در ايران در مقايسه با پاكستان بسيار كمتر است. لذا اين مقايسه اصلا درست نيست.
شغل ميهمانداري نبايد يك شغل تخصصي، مستمر و سخت و زيان آور تعريف شود؟ آيا ديوان عدالت اداري در سال 83 حكم به اين موضوع نداد؟ آيا شما چنين تعريفي را براي اين شغل قايل هستيد يا خير؟
از نظر ما ميهمانداري يك شغل تخصصي است. در دو سال گذشته هيات مديره هما مصوبه اي داشته است كه ميهمانداران بتوانند در ازاي هر 5 سال خدمت يك سال سنوات افزوده داشته باشند و بتوانند با 25 سال خدمت بازنشسته شوند كه اين مصداق سخت و زيان آور محسوب كردن اين شغل است. اما ميهمانداران انتظار دارند كه برخي از دريافتي ها و فوق العاده آنها افزايش پيدا كند كه اين از حدود و اختيارات مديريت شركت خارج است. ما يك دستگاه دولتي هستيم و در چارچوب نظام هماهنگي پرداخت، كار مي كنيم.
آخرين سوال من در مورد خصوصي سازي است. شنيده شده كه قرار است تا فروردين سال آينده 65 درصد سهام شركت هما غير دولتي شود. اين موضوع مصوبه مجمع تشخيص مصلحت نظام است. آيا اين موضوع در مورد وضعيت قوانين و آئين نامه هاي حاكم بر ميهماندار يا خدمه تفاوتي ايجاد مي كند يا خير؟ يعني شركت  هما مكلف است كه از آئين نامه هاي دولت در اين خصوص پيروي كند؟
اگر شركت غير دولتي شود، ملزم نيست كه آئين نامه هاي دولتي را رعايت كند. اما قرار نيست كه شركت هما با اين سرعتي كه شما گفتيد غير دولتي شود. مجمع، واگذاري سهام را به بخش هاي غير دولتي بلامانع اعلام كرده است. برداشت من اين است كه ما مجبوريم قانون برنامه چهارم توسعه را براي اجراي اين مصوبه مجلس اصلاح كنيم. چون در پيش نويس اوليه برنامه چهارم كه در مجلس ششم تصويب شده بوده واگذاري بيش از 50 درصد سهام هما مجاز اعلام شد. يكي از اصلاحات مجلس هفتم در برنامه چهارم سقف واگذاري سهام هما را به 49 درصد محدود كرد. بعد از اصلاح قانون برنامه چهارم، مجمع تشخيص، واگذاري 65 درصد شركت هاي بزرگ دولتي از جمله هواپيمايي جمهوري اسلامي را بلامانع اعلام كرد. بعد از اين راي بايد قانون برنامه چهارم اصلاح و راه براي واگذاري سهام هما به بخش خصوصي هموار شود. در حال حاضر كه ما تا 4 ماه ديگر در دوران برنامه سوم هستيم، قانوني كه در مورد واگذاري سهام هما وجود دارد تا سقف 49 درصد است.

مهدي خاكي فيروز
براي مسافري كه چند دقيقه اي از هر پرواز خود را با لرزش شديد و سقوط هاي مكفي در دست اندازهاي هوايي و تصور سقوط احتمالي هواپيما سپري مي كند و حتي كسي نيست به وي آرامش و توضيح بدهد، چه فرقي مي كند كه مشكل يا مشكلات موجود در پروازها به كجا ربط دارد؟ آيا مي توان به همراه هريك از بليت هاي ايرلاين هاي مختلف، بولتن شامل آخرين تحولات مديريتي در وزارت راه، گزارش تحريم، قيمت سوخت هواپيما و ... ارايه داد تا مسافران بفهمند مقصر اصلي همه مشكلات و بحران هاي موجود در حمل و نقل هوايي مسافران، مديران خدمتگزار هما، آسمان، ماهان، كيش اير و ... نيستند، بلكه كساني ديگرند كه عامدانه تلاش مي كنند تا اين خدمتگزاري ها را زير سوال ببرند؟
مديران دولتي صنعت هوايي مي توانند روي صندلي هاي عالي چوبي، پشت ميزهاي شيك سفارشي خود بنشينند و از آمارها و ماجراهايي صحبت كنند كه هيچ ربطي به مصرف كنندگان ندارد، ولي مي تواند به عنوان يك ابزار كهنسال در خدمت بروكراسي توجيه سالار قرار گيرد.
مديران ايرلاين ها اصرار دارند كه تعداد پروازهاي خارجي آنها زياد باشد، ولي اكثر مسافران به رغم ايران دوستي شان، شركت هاي خارجي و قيمت بالاتر آنها را ترجيح مي دهند. در سفرهاي داخلي هم كه رقيبي وجود ندارد تا در صورت عدم رضايت از خدمات، به عنوان گزينه جايگزين در اختيار مسافران قرار گيرد. با اين حساب هميشه بهانه هاي خوبي براي كيفيت پايين پروازها وجود خواهد داشت كه از نظر اين مديران قانع كننده باشد، هرچند مسافران نظر ديگري داشته باشند. خيلي هم مهم نيست، چون حكم و حقوق آقاي رئيس را كه قرار نيست مشتريان به او بدهند. خدا پدر وزير راه را بيامرزد كه قدر زحمات آنها را مي داند و مثل مسافران، دايم غر نمي زند.