امين فرزانه 
وقتي يك مغازه دار احساس خطر مي كند، به قفل هاي كركره اش مي افزايد و راه هاي ورودي و خروجي مغازه اش را با وسايل ايمني تامين مي دهد.ترفندهاي مغازه دار وقتي ثمر مي دهد كه دزد ناشي باشد يا حداقل رمز و رموز باز و بسته كردن قفل و بست هاي مغازه دار را نداند. اما آنچه در اين بازي مهم است، وجود دزد و ترفند هاي جلوگيري از دزدي است.گو اينكه گاهي جاي دزد و مغازه دار عوض مي شود و برخي مغازه داران، چنان با قيمت هاي خود جيب دزدها را خالي مي كنند كه ...
مهريه زنان و تحديد و تعيين سقف براي آنكه در واقع، هديه اي از سوي مرد به همسر به عنوان شروع زندگي مشترك بوده، امروز تبديل به ابزاري براي تضمين زندگي شده است! درست شبيه قفل و بست مغازه اي كه تضمين جلوگيري از سرقت است.
وقتي آقاي داماد به جاي لباس دامادي، در كسوت كلاشي و حقه بازي در مي آيد، ناچار مهريه هم به قفل و بست و ريسمان تغيير ماهيت مي دهد! در اين ميان آنچه فراموش مي شود اصل زندگي است.
در اين اتفاق كه چه كسي اولين بار باعث بروز مشكلي به نام مهريه هاي سنگين يا همان قفل و بست هاي محكم و متعدد شد، چيزي دستگير كسي نخواهد شد. اينكه اولين بار عروس خانم با مهريه هاي سنگين، داماد را مجبور به فرار از اهداي هديه كرد وجناب داماد با سوءاستفاده از مهريه سبك به فكر دزدي افتاد، حكايت مرغ و تخم مرغ است و راه به جايي نمي برد. اما ارثيه اي كه براي ما مانده است، همين است كه شاهديم؛ دادگاه هايي پر از عروس خانم هاي بخت برگشته كه عشقشان را تقديم دزدي كرده اند و حالا دست از پا درازتر به قيمت از دست دادن زندگي و اعتمادشان به زندگي، مقيم راهروهاي دادسراها شده اند يا دامادهاي نگون بختي كه دستبند را به دست هايي مي بينند كه شاخه هاي گل و مهريه هاي سنگين را به عروس خانمي هديه كرده اند كه پيش و بيش از زندگي به رقمي فكر مي  كرده  كه در قباله اش ثبت خواهد شد.
يكي از قضات دادگاه هاي خانواده مي گفت: سالها پيش رسم بر اين بود كه آقايان با آزار و اذيت، همسرانشان را وادار مي كردند كه بگويند: مهرم حلال، جانم آزاد؛ اما اين روزها مهريه ها چنان سنگين شده است كه اگر عروس خانم هم رضايت به حلال بودنش بدهد، بستگانش اجازه نمي   دهند. هرچند كه برخي از دخترخانم ها اصالتا با اين پيش فرض ازدواج مي كنند كه چندي بعد، صاحب يك حساب چند صد ميليوني بشوند و خداحافظ زندگي مشترك!
افكار اينچنيني، هر دو راهشان به دادگاه است، برنده و بازنده اش باخته است. اما تكليف زندگي و اصالت چنين ازدواج هايي چه مي شود؟ ماجراي تعيين سقف ازدواج چيست؟
حكم شرعي 
در رساله علميه مراجع تقليد تشيع آمده است: عقد ازدواج به شرطي قبول و شرعا جايز است كه هر دو زن و مرد از گفتن الفاظ صيغه عقد، قصد انشاء داشته باشند؛ يعني زن قلبا خود را به عنوان همسر مرد تلقي كند و متقابلا، مرد به قصد ازدواج و زندگي مشترك زن را به عنوان همسر قبول كند.
آنچه از رساله مراجع عظام - به ويژه حضرت امامره - استفاده مي شود آن است كه اگر زن يا مرد از گفتن الفاظ مربوط به صيغه عقد، انگيزه و هدفي جز ازدواج در سر داشته باشند، عقد باطل است.
صراحت در بيان اين امر، راه را براي هر سوءاستفاده اي از ازدواج مي گيرد، مگر آنكه سوءاستفاده كنندگان به عواقب ادامه چنين زندگي هايي نينديشند.
نكته ديگري كه در ازدواج و هنگام خواندن صيغه عقد به آن توجه شده، ضرورت ذكر مهريه است. خواندن صيغه عقد بدون مهريه ممكن نيست. رقم و مقدار آن اگرچه كم يا زياد باشد، مهم نيست. اما بايد صريح و مشخص و قابل حصول باشد. اعداد و ارقام گنگ و املاك نامعلوم يا هداياي مبهم را نمي توان ذكر كرد؛ چرا كه نحوه دريافت و پرداخت را دچار شك و شبهه مي كند و در عقد ازدواج نمي  توان شبهه راه داد.
سقف مهريه 
دستورهاي موكد بزرگان دين - از حضرت خاتم الانبياء تا افراد روشن ضمير در عصر حاضر - بر سبك تر گرفتن مهريه است، چرا؟ به دليل فراهم شدن شرايط ازدواج و قدرت پرداخت مرد در زمان اهداي مهريه.
يك قاضي دادگاه هاي خانواده در اين باره توضيح مي دهد كه مهريه، هديه اي است از طرف مرد به زن در زمان عقد ازدواج، نه وعده اي براي سالهاي بعد و در صورت بروز طلاق.
احمدي با تاكيد بر اينكه مهريه ضمانتي براي ادامه زندگي نيست، بلكه تعهدي براي آغاز آن است، مي گويد: در زندگي هايي كه به طلاق نمي     انجامد، تكليف مهريه و هديه مرد به زن چه مي شود؟ ممكن است هيچ زني هديه اش را نگيرد، اما اين به معني رفع تكليف از مرد نيست. هديه روز تولد يك فرد را كه 5 ماه يا 4 سال بعد نمي  دهند. مهريه اگر هديه است، بايد درست در زمان خود پرداخت شود، اگر هدف از تعيين آن، تضمين زندگي است كه اين انگيزه در ازدواج اشكال وارد مي كند و اين اشكال تا پايان باقي مي ماند.همانگونه كه در كشور ما - متاسفانه - چك و پرداخت پول از طريق چك به معني وعده و معامله نسيه تلقي شده، مهريه نيز بيش از هديه، به وعده يا تضمين تبديل شده است!
در چنين شرايطي، مي توان گفت نگاه ما و جامعه ما به مهريه و كاربرد آن است كه تعيين مي كند براي مهريه سقف تعيين شود يا نه! دولت و مسوولان اجرايي در هراس هستند از زندان هايي كه به علت اعسار مردان از بازپرداخت مهريه همان هديه سابق پر از زنداني شود و همچنين از تبعات اجتماعي كه از اين رهگذر بر فرزندان و نظام خانواده تحميل مي شود؛ خانواده ها نيز نگران از سرنوشت فرزندان خود كه زندگي و سرمايه اعتماد به زندگي را از دست مي دهند.
به هر حال، اگرچه تعيين سقف براي مهريه هنوز به صورت قانون، مصوب و الزام آور نشده، اما احتمال آن هم دزدان را وادار به جست وجو براي يافتن راه هاي مقابله با آن خواهد كرد. يعني همان اتفاقي كه در تحليل معضلات و انحرافات اجتماعي نظير سرقت، آدم ربايي، تجاوز و... مي افتد. در بروز چنين معضلاتي، گفته مي شود كه مجرمان هميشه از پليس يك قدم جلوترند، چون آنها بايد جرمي را مرتكب شوند تا پليس درصدد دستگيري شان برآيد. بنابراين ابتكار عمل در دست مجرم است. مگر آنكه پليس هر لحظه و هر زمان با فكر سارقان زندگي كند و ابتكار عمل را از آنان بگيرد. براي پليس و در مقوله پيشگيري از جرم مي توان چنين عملكردي را پذيرفت؛ اما براي موضوع مقدس و عزيزي چون پيوند ازدواج هم آيا مي توان با عملكرد پليسي رفتار كرد؟ به نظر مي رسد در اين مورد بايد با گسترش مراكز مشاوره پيش از ازدواج و آگاهي از طريق رسانه هاي جمعي، افراد و خانواده ها را به حساسيت ازدواج و مسايل دخيل در بقا و دوام خانواده آشنا كرد. چه بسا بسياري از مرداني كه سالهاست به علت عدم توانايي در پرداخت مهريه در زندان به سر مي برند، هدفي جز زندگي و تشكيل خانواده نداشته اند يا دختراني كه هيچ انگيزه ثروت اندوزي از تعيين مهريه هاي بالا در سر نپرورانده بودند.

۱۲ ميليون سيگاري و روند رو به رشد سيگار در ميان جوانان كشور و هزار علت ديگر شايد دلايل خوبي باشد براي تصويب قانون مبارزه ملي با دخانيات. كميسيون بهداشت مجلس از مجلس ششم فعاليت خود را در جهت تصويب اين قانون آغاز كرده است؛ ممنوعيت فروش دخانيات به گروه هاي سني خاص، ممنوعيت تبليغات سيگار، افزايش مداوم قيمت سيگار و همچنين ممنوعيت استفاده از اسامي گمراه كننده براي سيگار...
نورالدين پير مؤذن، طراح طرح قانون مبارزه با مصرف دخانيات كه از دوره گذشته مجلس پيگير اين موضوع است مي گويد: اساس مبارزه ملي با دخانيات توسط وزراي بهداشت 192 كشور جهان در نشست جهاني وزراي بهداشت به تصويب رسيده است، در مجموع الان اين قانون در تمامي مجالس دنيا و در دستور كار كميسيون هاي بهداشتي آن قرار دارد.
اين قانون در چه مرحله اي قرار دارد و كي قرار است براي تصويب در صحن علني مجلس مطرح شود؟
شور اول آن تصويب شد و شور دوم اين قانون زماني تصويب مي شود كه لايحه دولت هم در اين زمينه آماده شود.
دولت موافق تصويب چنين طرحي است؟
وزارت قول داده است لايحه دولت را كه چيزي مشابه اين طرح است تا 2 تا 3 هفته ديگر تقديم مجلس كند و از تلفيق آن با طرح مجلس، قانون مبارزه با دخانيات تصويب شود.
دولت بايد نحوه برخورد با خاطيان اين قانون را از طريق قوه قضائيه مشخص كند.
طرح مبارزه با دخانيات از مجلس ششم مطرح شده است، اما تا به حال به نتيجه نرسيده، علت آن چيست؟
طراح اين طرح در مجلس ششم خودم بودم. اين طرح را در دوره گذشته مجلس در كميسيون بهداشت مورد بررسي قرار داديم، اما عمر مجلس ششم به پايان رسيد و تصويب اين قانون هم به مجلس هفتم موكول شد.
اما ما شنيده ايم كه به دليل يك سري از كارشكني هايي كه در مسير تصويب اين قانون وجود داشت، اين قانون مبارزه با دخانيات به سرانجام نرسيد.
پشت دود سيگار قاچاق سيگار خوابيده است و اين قاچاقچيان و صاحبان ثروت هاي باد آورده با يك مقاومت آشكاري در مقابل تصويب اين قانون مقاومت كردند كه اميدواريم با همت مجلس هفتم اين قانون به سرانجام برسد.
اين مقاومت از سوي چه كساني بود؟آيا آنها آنقدر قدرت داشتند كه در مقابل خواست مجلس بايستد.
-پير موذن البته جواب اين سوال را نداد.
البته بر اساس اين طرح واردات سيگار محدود به دولت خواهد شد. شركت ها و افرادي كه اقدام به واردات سيگار خارجي مي كنند از قانون تخطي كرده اند، چرا كه اين شركت هاي خصوصي در صورت واردات سيگار براي فروش محصولات خود اقدام به تبليغات و اشاعه مصرف سيگار در بين جوانان مي كنند.

خبر به همين سادگي بود: وزارت علوم براي پذيرش همه فارغ التحصيلان دبيرستان ها در سال آينده اعلام آمادگي كرد.
اينكه توسعه آموزش عالي در كشور به جايي رسيده باشد كه تمام فارغ التحصيلان آموزش متوسطه را جذب بكند خبر شگفت انگيزي بود كه ما را وادار به پيگيري كرد. محدث خراساني، مديركل امور دانشجويان داخل كشور وزارت علوم، تحقيقات و فن آوري در پاسخ به اين خبر گفت: موضوع دقيقا اين است كه آموزش عالي به تعداد خروجي هاي دبيرستان ها در سال آينده صندلي داير مي كند. در واقع به تعداد آنها نه براي آنها، چون از سالهاي قبل نيز فارغ التحصيل داوطلب كنكور داريم كه با فارغ التحصيلان هر سال بر سر ورود به دانشگاه رقابت مي كنند.
چندين سال است به گفته مسوولان آموزش عالي تعداد متقاضيان كنكور در همان سقف يك ميليون و نيم مانده است كه تعداد 650 هزار نفر از آنان وارد دانشگاه مي شود. به گفته محدث خراساني نيز تعداد فارغ التحصيلان دبيرستان ها هر سال نزديك به 700 هزار نفر است. اين بدان معنا است كه به همان تعدادي كه دانش آموز فارغ التحصيل مي شود، موسسات آموزش عالي نيز مي توانند دانشجو جذب كند. نزديك به 800 هزار نفر نيز از سالهاي قبل پشت درهاي دانشگاه مانده اند كه همه ساله با تعداد جديد به رقابت مي پردازند.
محدث خراساني، در پاسخ به اينكه چرا وزارت علوم متناسب با بازار كار در دانشگاه صندلي داير نمي كند يادآور شد: وزارت علوم متولي توسعه علمي كشور بوده و متولي كاريابي جوانان نيست. اين وظيفه دستگاه هاي ديگري است. وظيفه ما اين است كه دانش عمومي را افزايش دهيم.
مديركل امور دانشجويان داخل كشور وزارت علوم درخصوص نسبت عرضه و تقاضاي دانشجويان گفت: البته ما سعي مي كنيم كه به عرضه و تقاضا توجه كنيم. مثلا در سالهاي اخير رشته هاي صنايع، IT و مديريت به دليل تقاضاي بازار كار، در دانشگاه ها توسعه پيدا كرده است. اما بالعكس رشته هايي مثل پزشكي به دليل اينكه تقاضاي اشتغال وجود ندارد هر سال داوطلب كمتري مي پذيرد.
به گفته وي مي توان در توليد و عرضه علم تعادل ايجاد كرد، اما نمي توان آن را كاهش داد. شعار ديروز سازمان يونسكو در جهان، آموزش براي همه مردم بود، اما امروز شعار يونسكو آموزش عالي براي همه مردم است.
محدث ادامه داد: ما وظيفه داريم در آموزش عالي مخاطبان را بالا ببريم براي ارتقاي سطح علمي كشور. اين كار ضرورت دارد، به همين دليل دوره هاي الكترونيك، دانشگاه هاي علمي و كاربردي و دوره هاي غيرحضوري در دانشگاه ها و همچنين دانشگاه هاي مجازي را تاسيس كرديم كه همه مردم ايران بتوانند به تحصيل علم بپردازند.
وي در پايان 3 هدف عمده آموزش عالي را تنوع آموزش، توسعه آموزش و استقلال دانشگاه ها عنوان كرد كه وزارت علوم به سرعت در مسير آن گام بر مي دارد.
به هر حال اين هم يك استراتژي است، راهكار افزايش سطح دانش عمومي. از اين به بعدش اما مربوط به كدام نهاد مسوول است؟

در سالهاي اخير ميزان افت تحصيلي در دانش آموزان ابتدايي به شدت كاهش يافته به نحوي كه در سال گذشته تنها 2 درصد آنها مردود شده اند.
حسين احمدي، مدير كل دفترآموزش ابتدايي، اصلاح كتاب هاي درسي و بهبود كيفيت تدريس، رشد اجتماعي، توجه خانواده و بهبود فضا و تجهيزات آموزشي را ازمهمترين عوامل ارتقاي سطح تحصيلي دانش آموزان مي  داند. وي به ايلنا گفت: ترك تحصيل بيشتر در دانش آموزاني اتفاق مي  افتد كه در دوره تحصيلي خود مردود شده  باشند.
فقر، كمبود معلم و دو زبانه بودن، مهمترين عوامل ترك تحصيل درروستاها و مناطق محروم است.
مدير كل دفتر آموزش ابتدايي، با اشاره به برگزاري دوره آمادگي در مناطق دو زبانه، افزود: در بين اين مناطق براي دانش آموزان در بدو ورود به دبستان، دوره يك ماهه آمادگي برگزار مي  شود تا دانش آموزان بتوانند با كتاب هاي درسي ارتباط برقرار كرده و مفاهيم  آن را فرا گيرند.
احمدي افزود: دوره پيش دبستاني كه اساسنامه آن تصويب شده، هرچند جزو دوره هاي رسمي تعليم و تربيت تلقي نمي  شود، اما به دليل حساسيت آن از افت تحصيلي اين دانش آموزان جلوگيري مي  كند.
ايجاد فضاي سبز، رنگ آميزي ديوارها و برخورد مناسب معلم، از مهمترين عواملي هستند كه موجب با نشاط شدن مدارس و عدم ترس دانش آموزان از فضاي مدرسه مي  شود.

خداحافظي هميشه تلخ است. اين جمله را بايد در گيومه استثنا هم قرار داد. وقتي كه زمزمه خداحافظي شنيده مي شود، تنهايي فريادش را گوشخراش تر از قبل به گوش ها هديه مي كند، اما استثنا شده داستان اين عكس كه ديدنش تلخي را به كام نمي ريزد. خداحافظي با دوستان، رفقا، فاميل و تمام آنهايي كه ممكن است در روزهاي قريب ! عربستان ديگر ببيني شان چندان هم تلخ نيست. از يار دل بريدن و به خود رسيدن شايد بهانه اين ناراحت شدن باشد. خداحافظي با هر كس اگر با سلام به همه كس همراه شود، هيچ گاه ناراحت كننده نيست.

روند مدرسه سازي در كشور رو به رشد است و شايد اگر بگوييم محرك اصلي افزايش اعتبارات دولت براي مدرسه سازي خيرين مدرسه ساز بوده اند، بيراهه نرفته باشيم.
رشد 110 درصدي مدرسه سازي خيرين طي يكسال گذشته و رشد 380 درصدي آن طي 5 سال گذشته نشانه گرايش بيشتر مردم به مدرسه سازي است.
محمدرضاحافظي، رئيس جامعه خيرين مدرسه ساز است. او را درساختمان نه چندان جديد انجمن بروجردي ها پيدا مي كنيم، صحبت ها كه از آمار و ارقام فاصله مي گيرد و به سمت خاطرات مي رود، لحن خشك صدايش هم كمي تلطيف مي شود و با آن موهاي سفيد بيشتر به پدربزرگ هاي مهربان شباهت پيدا مي كند.
مي  گويد: صبح با دوربين صدا و سيما راه افتاديم و به چند تا از مدارس خيرساخت سر زديم. حتما فرصت خوبي بود براي مرور گذشته...
در حضور بچه ها روي تابلوي سياه نوشتم، من هم يك روز دانش آموز بودم، بعد هم نشستم روي يكي از صندلي هاي كلاس، همان حس 60-50 سال پيش آمد سراغم... موقع تعريف كردن چشم هايش برق مي زند، انگار كه از بهشت موعود حرف مي زند... با خودم گفتم: رضا هيچ وقت فكرش را هم نمي كردي 60-50 سال بعد پشت اين ميزها بنشيني و ... آن هم در اين نقش.
۸هزار خير مدرسه ساز تا به حال حدود 80 هزار كلاس درس در كشور ساخته اند از مناطق محروم روستايي تا همين تهران خودمان مي شود روي بعضي از تابلوهاي مدارس وقفي را مشاهده كرد.
۱۸۶ هزار ميليارد ريال رقمي است كه امسال خيرين مدرسه ساز براي ساخت مدارس كمك كردند و دولت نيز در پي اين كمك خيرين، متعهد شده است تا به همين ميزان، اعتبار، براي ساخت كلاس درس اختصاص دهد.
حافظي رئيس جامعه خيرين مدرسه ساز مي گويد: با روندي كه در پيش است در سالهاي نه چندان دور، شايد 3 يا 4 سال آينده، ما از نظر فضاي فيزيكي مدارس چه با سرمايه گذاري دولت و چه سرمايه گذاري خيرين بي نياز مي شويم، لذا خيرين در جهت نرم افزارهاي علمي و آموزشي مشاركت خواهند كرد.
مدرسه سازي را نمي شود رها كرد. مي گويد: وقتي آدم مي افتد در راه مدرسه سازي مثل اعتياد آدم را رها نمي كند. منتهي شكل اعتيادش فرق مي كند، آدم را تباه كه نمي كند هيچ، انسانيت انسان را آباد مي كند كه حالا حافظي مي گويد: احساس مي كنم 40-30 سال جوانتر شده ام...
مي  گويد: سراغ دارم از اعضاي انجمن را كه تمام ثروتش را در سالهاي زندگي در خارج از كشور فروخت و با آن تعداد زيادي مدرسه ساخت آنقدر بي پول شده بود كه چند وقت پيش به دليل ناراحتي قلبي در بيمارستان بستري شد و هزينه بيمارستان را براي پرداخت نداشت.
ته چشم هايش خيس مي شود و ادامه مي دهد: كار مدرسه سازي كار عشق است، به خاطر همين تمامي هم ندارد. همين مي شود كه لابد از ثروتمندترين افراد تا فقيرترين را بشود سهيم در اين لذت ديد. از كارخانه دار، بازاري، خلبان، مهندس و دكتر تا كارمند، كارگر و حتي مقني. حافظي مي گويد: خيرين زيادي هم در خارج از كشور هستند كه ما درصدد هستيم تا آنها را شناسايي كنيم.
در گردهمايي بزرگ خيرين كه اواخر سال در دبي برگزار مي شود، قصد داريم تا خيرين خارج از ايران را شناسايي و از طريق آنها امكانات بالقوه را به بالفعل تبديل كنيم.
حركت مدرسه سازي نه تنها در تهران، بلكه در 28 استان كشور هم روند صعودي دارد. تهراني ها، خراساني ها و يزدي ها، البته در زمينه مدرسه سازي پيش گام هستند.
حافظي مي گويد: طبق مصوب دولت هم خيرين مي توانند جز هيات امناي مدرسه باشند و بر امور مدرسه و رتق و فتق آن نظارت داشته باشند.
خيرين مدرسه ساز تا زماني كه كمبود فضاي آموزشي مورد نياز در كشور را مرتفع نكنند در زمينه ساخت كلاس درس فعاليت جدي خواهند داشت.
حافظي از 6 سال پيش به مدرسه سازي روي آورد، شايد در پي يك تحول فكري... كارخانه، ثروت، خانواده و... حتما حالا جاي همه اينها را مدرسه توي ذهنش پر كرده، ساختن يك كلاس درس جديد در تكه اي از خاك ايران...