|
نكته هاي پوشش روحانيون ايران
بوي خوش و عباي خوشرنگ
از پوشش زنان در جامعه اسلامي بسيار نوشته اند، اما چرا وقتي كه صحبت از پوشش مردان مي شود، كمتر نوشته اي در ذهن ما مي آيد؟
در ايران روحانيوني هستند كه با بحث شيك پوشي مخالفتي ندارند. مگر نه اينكه لباس آراسته، با زيرلايه هاي رنگارنگ و كفش هاي دمپايي مانند رنگي و انگشتر نقره اي با نگين عقيق خود شيك پوشي است؟ آنها عقيده دارند پيامبر اسلام، حضرت محمدص به لباس آراسته و عطر علاقه داشته و اين توصيه اي است در اسلام و تلاش براي اينكه پاكيزه، خوشبو و مثبت به نظر بياييد. پيامبر اسلا م به آراستگي ظاهر و نظافت هميشگي شهره بوده است. روايت است كه حتي لحظاتي پيش از وفاتشان تقاضا كرده بودند مسواك مخصوص شان را در اختيارشان قرار دهند، پيامبر اكرم به عطرهاي خوشبو علا قه داشت و هرگز كسي سيماي او را آشفته و نا مرتب نديد.
روزنامه گاردين چاپ انگليس مي نويسد اين روزها مي توانيد چيزهاي جالبي از سبك لباس پوشيدن سيدمحمد خاتمي، رئيس جمهوري ايران بشنويد؛ كسي كه او را هميشه با لباس آراسته جلوي دوربين ها مي بينيد. پس از آنكه در تابستان گذشته رئيس جمهور با رداي كرم رنگ در جمع ظاهر شد، عده د يگري از زمامداران ايران شبيه او لباس پوشيدند.به جز خاتمي شيخ حسن روحاني به خوش پوشي شهره است.
هر كس كه بخواهد در مورد مدگرايي روحانيون ايراني بيشتر بداند و ببيند، بايد سري به شهر قم بزند. اين شهر علاوه بر شهرتش به عنوان قلب معنوي انقلاب ايران، مامن بهترين خياطان و عبادوزان ايران و احتمالا كل خاورميانه نيز هست.
در شرايطي كه جمهوري اسلامي ايران موفق به توسعه شهر قم به عنوان يك مركز شيعه و رقيب نجف و كربلا در عراق شده است، طلبه هاي بسياري از عراق، لبنان، سوريه، كشورهاي خليج فارس، پاكستان و افغانستان در جلسات درسي اين شهر حضور مي يابند. زائران شيعه اي كه در نقاط ديگر مانند آفريقا، آمريكا و اروپا زندگي مي كنند، قصد زيارت حرم اين شهر را مي كنند. در نتيجه درحال حاضر قم موقعيت توريستي بسيار خوبي براي خارجي ها و زائران نسبت به تهران پيدا كرده است.
خارجي ها در بازديد خود به همه جاي شهر سرك مي كشند و به دنبال اين مساله هم رستوران هاي اين شهر، غذاهاي ديگر از جمله غذاهاي عربي را سرو مي كنند. هتل ها، آژانس ها و مراكز خريد نيز توجه ويژه اي به جماعت خارجي نشان مي دهند. شما همچنين امكان چك كردن ايميل خود را در كافي نت هاي پراكنده در شهر پيدا مي كنيد. حتي در بعضي از آنها شاهد سرو قهوه نيز مي توانيد باشيد.
خياطان قم
از يك روحاني سراغ يك پاساژ و خياطي هاي عبادوز را گرفتم. در طبقه بالايي پاساژ مغازه اي پيدا كردم كه پارچه هاي خود را از تايلند، هند، كره، عراق، ايتاليا و انگليس وارد مي كرد. معلوم شد خياط عراقي و عموي او نيز خياط است كه در طبقه پايين پاساژ مغازه داشت.
بيشتر خياطان قم شيعه عراقي هستند. اين خانواده عراقي كه اصغري نجفي نام داشتند، 24 سال پيش در كنار جمعي از عراقي هاي ديگر توسط صدام از كشورشان رانده شده بودند. برادر جوان اين خانواده، علي اصغري نجفي كه بيشتر عمر خود را در قم سپري كرده است و فارسي را به راحتي تكلم مي كند، پارچه ها و مدهاي دوخته شده بسياري را به من نشان داد.
علي مي گفت: اصلي ترين قسمت لباس كامل روحانيون، عباي آنهاست.
كساني كه مي خواهند شيك پوش و به اصطلاح بروز باشند، لباده مي پوشند، اما آنهايي كه مي خواهند سنتي تر باشند و غني بودن خودشان را بروز ندهند، قبا مي پوشند. اگر توجه كرده باشيد خاتمي لباده مي پوشد.
قبا و لباده هر دو، تا پايين پا روي كفش هاي آخوندي درازا دارند. قبا، يقه هفت شكلي دارد و يك سمت آن روي طرف ديگر قرار مي گيرد. لباده هاي گرانقيمت از آستين هاي گشادي برخوردارند و در ناحيه سينه فراخترند كه خياطي آنها هم وقتگيرتراست.
هر عبا جيب هاي زيادي دارد و گشادي آنها به اندازه جا دادن قلم، كتاب، ساعت، موبايل و مهر نماز است. نكته جالبي كه در خيابان هاي قم قابل توجه است، طلبه هاي موبايل به دست است.
اصغري نجفي مي گويد: طلبه هاي زيادي به اينجا مراجعه مي كنند كه هر كدام سليقه متفاوتي دارند، ولي در كل طلبه هاي لبناني كم خرج تر و ساده تر رفتار مي كنند.
برجسته ترين خياط قم، ابوالفضل عرب پور است؛ مردي 74 ساله با موهاي سفيد كه خياط رئيس جمهور و ديگر سران مهم دولتي است. او خياط امام خميني نيز بوده است. او مي گويد: كارم را پيش از انقلاب براي افسران و رده هاي بالاي مملكتي شروع كردم. من از آن كار متنفر بودم و پرداختن به جزئيات دوخت يك لباس نظامي وقت زيادي را از من مي گرفت. او چند مغازه خياطي دارد و پسران او نيز اين حرفه را ادامه مي دهند، ضمن اينكه خياطان بسياري دست پرورده او هستند.
عرب پور مي گويد: در اوايل انقلاب لباس روحانيت شكل خاصي نداشت و از سبك خاصي پيروي نمي كرد. بعد از گذشت مدتي از انقلاب خياطان به سبك خاصي دست پيدا كردند و لباس روحاني از شكل رسمي برخوردار شد. چون بيشتر سفارشات از سوي مقامات داده مي شد، آنها مي خواستند كه لباسشان از ظاهر و سبك بخصوصي پيروي كند و آنها در اين لباس خوش تيپ به نظر آيند، بخصوص در زماني كه برنامه تلويزيوني دارند.
يك روحاني مي گويد: مد و تنوع در لباس روحانيت در اسلام محدود نشده است.
امروزه روحانيون برجسته ايران كه درسياست نقش مهمي ايفا مي كنند به پوشش خود بيش از پيش اهميت مي دهند. به جز شهيد بهشتي، مرحوم احمد خميني نيز به پوشش مرسوم به شدت اهميت مي دادند.
لباس يك روحاني
لباس روحانيون در ايران به شكل و حالت امروزين آن، سابقه اي ديرينه دارد و در چند سده اخير تغيير محسوسي نداشته است.
اين لباس را مي توان به دو نوع تابستانه و زمستانه تفكيك كرد، اگرچه اين تفكيك چندان محسوس نيست و بسياري از روحانيون در همه فصول لااقل از يك نوع قبا يا لباده استفاده مي كنند.
درمجموع لباس زير روحانيون امروزه همان لباس زير معمولي است، اما شلوار و پيراهن يقه گرد حسني گشاد در تابستان ها بسيار مرسوم است. رنگ لباس زير عموما سفيد است كه در تابستان خنك تر و راحت تر است.
در مناطق گرم - مثل نجف اشرف، كربلا و ... - روحانيون در تابستان از يك پيراهن گشاد و بلند كه تا روي مچ پا را مي پوشاند، استفاده مي كنند كه بسيار خنك است و روي آن لباده نمي پوشند. اين نوع پيراهن تابستاني در ايران نيز توسط برخي از روحانيون پوشيده مي شود.
روي لباس زير، قبا مي پوشند كه از پارچه هاي فاستوني يا به اصطلاح كت و شلواري دوخته مي شود و دوخت آن نيز نياز به مهارت و خياط هاي ماهر و ويژه اي دارد كه تعدادشان هم چندان زياد نيست. طبيعي است كه اين قبا در تابستان از پارچه هاي نازك و در زمستان از پارچه هاي ضخيم تهيه مي شود و پس از آن نوبت به عبا مي رسد كه روي قبا پوشيده شده و در واقع روي دوش افكنده مي شود. عبا انواع مختلف دارد كه از آن ميان عباي نائين از شهرت خاصي برخوردار است. عباي زمستاني از پشم معمولا شتر بافته مي شود و ضخيم و گرم است و عباي تابستاني بسيار نازك و لطيف است. انواعي از عباهاي تابستاني بافت نائين چنان ظريف، نازك و سبك است كه كمتر وجود آن روي شانه محسوس است و عمامه، يا دستار روحانيت كه بر سر مي بندند، پارچه بسيار نازك و لطيفي است كه طول آن به 4 متر و گاه بيشتر مي رسد و عرض آن حدود يك متر است. بستن عمامه نياز به مهارت دارد و كسي كه بستن آن را نياموخته باشد، نمي تواند خود به تنهايي آن را بپيچد و بر سر بندد.
معروف است كه در گذشته عده اي از افراد معمولي و غير روحاني كه ته صدايي داشتند و چند روضه را حفظ كرده بودند، در ماه هاي محرم و ايام سوگواري عمامه آماده اي به سر مي بستند و به روستاها مي رفتند و اقدام به روضه خواني و وعظ مي كردند. بعضي از كدخداها كه كار دعوت روحاني و پذيرايي از او را به عهده داشتند، براي آنكه از طلبه بودن شخص مطلع شوند، عمامه او را به اصطلاح به هم مي زدند و از او مي خواستند آن را دوباره بپيچد و بر سر بندد و از توانايي اودر انجام اين كار مي فهميدند كه واقعا روحاني است يا فقط در اين ايام دستار آماده اي را بر سر مي گذارد و راهي روستاها مي شود.
در باب خاستگاه لباس روحانيت - به ويژه روحانيت شيعي - و تغيير و تحول آن از آغاز تاكنون بحث بسيار است و در اين مجال مختصر نمي گنجد، اما به تصديق همه كساني كه با انواع پوشاك در جهان آشنا هستند، اين مجموعه يكي از شكيل ترين و زيباترين پوشش هاي مردانه است و ضمنا از گران ترين و پرخرج ترين آنها نيز. بعضي از دوزندگان و بافندگان لباس هاي روحانيون چنان زيبا و ماهرانه مي بافند و مي دوزند كه به راستي بايد ساعت ها به كار ماهرانه آنان نگريست و از ته دل آفرين گفت.
|
