هر چند تكنولوژي روز اين ارتباط را برقرار كرده، اما صداي پشت تلفن يك صداي انساني است.
تلفن هاي گويا از شماره 17 آغاز و به اعداد 7 رقمي ختم مي شوند. خدمات ارايه شده البته به همين مقدار نيست اما به هر حال راضي كننده است
عكس : هادي مختاريان
مهراد قوام
روزهايي دور كه تازه جديدترين اختراع از ينگه دنيا به ايران رسيده بود، هيچ كس در خاطرش نمي گنجيد كه اين وسيله ضروري ترين وسيله مورد نياز بشر در قرن آينده به حساب مي آيد. حساسيت موضوع تا آنجا ادامه پيدا مي كند كه هر كس يك تلفن همراه داشته باشد، در هر لحظه مي توان پيدايش كرد و با وي به گفت وگو پرداخت.
روزگاري كه تنها چند تلفن به شكل بي سيم و قورباغه اي به ايران آمد، همه بي صبرانه منتظر رسيدن نوع كامل تر آن بودند به شرطي كه در اختيار همگان نيز قرار بگيرد. ابتدا آن را در ايستگاه هاي راه آهن و ارتش استفاده كردند. بالاخره شبكه سراسري تلفن راه اندازي شد و اين ابزار در اختيار مردم پايتخت قرار گرفت. ماجرا از وقتي شروع شد كه هر صبح مردم زيادي به اين شركت مي رفتند و معترض بودند نسبت به خرابي تلفن منزل يا حجره شان. مهندسان شركت مخابرات به فكر راه اندازي برقراري ارتباطي سهل تر برآمدند و خواستند از حجم زياد ارباب رجوع، آن هم در قالب شاكي بكاهند. ابتدا تلفن 17 را انتخاب و در شبكه مركزي آن را طراحي كردند. به گونه اي كه اگر تلفن مشترك دچار خرابي شود، باز وي بتواند با گرفتن اين دو رقم با شركت مخابرات تماس بگيرد و مشكلش را مطرح كند.
تلفن هاي سه رقمي
زمان گذشت و ساعت بارها نواخت. تلفن رفته رفته به جزئي از زندگي شهروندان تبديل شد. مردم روز به روز به كاركرد و الزام آن پي مي بردند و تقاضاي داشتنش را داشتند. همزمان با جا افتادن اين پديده مدرن در جامعه مسوولان شركت مخابرات در تعقيب مهندسان كشورهاي پيشرفته، امكانات و تسهيلات جانبي را وارد ايران كردند. بسياري از نهادها و ادارات با اشتراك در شركت مخابرات از ازدحام ارباب رجوعشان كاستند. از سويي سرعت و كمك به همنوعان قوت گرفت. مسايل اورژانسي و اضطراري نيز به دغدغه هاي دوران مدرن افزوده شد و نياز به تسهيلات براي گذراندن اين دوره بيشتر به چشم آمد.
سازمان آتش نشاني و اورژانس تهران با تلفن هاي روند 125 و 115پيشگام بودند. آنان از طريق تلفن با محل آتش نشاني و بيمار مرتبط مي شدند و براي نجات جان انسان ها مي كوشيدند. شايد در پشت پرده همين روزها بود كه تلفن هاي 3 شماره اي كار خود را آغاز كردند؛ هنگامي كه هر روز مردم زيادي براي اينكه تلفن مورد نظر را در اختيار نداشتند بايد وقت زيادي صرف اين مقوله مي كردند كه از در و همسايه شماره را پيدا مي كردند يا به همان مكان مي رفتند.
راهنماي تلفن 118 از همين روزها كارش را آغاز كرد و تا امروز نيز با خدمات دهي بيشتر به شهروندان سرويس مي دهند. رندترين شماره 3 رقمي را كه 2 عدد يك و يك صفر تشكيل مي داد به پليس دادند تا هر كس دچار مشكلي شد بدون چرخيدن در لايه هاي مغزي به جست وجوي شماره، به راحتي بتواند عدد 110 را از شماره گيرهاي تلفن جداكند.
ساعت و تاريخ گويا را مي توان با گرفتن عدد 119 به دست آورد. اگر احيانا خواستيد به دوستي در نقطه اي دور دست تلگراف بزنيد و براي اين كار نتوانستيد منتظر گذشت زمان شويد ، تلفن 120 كار شما را سهولت مي بخشد.برخي وقت ها زياد پيش مي آيد راجع به آب و فاضلاب مي خواهيم بدانيم اينكه چرا آب در منطقه ما قطع شده و اين وضع تا كي ادامه پيدا مي كند؟ اينطور مواقع تلفن رند 122 اطلاعات لازم را به ما انتقال مي دهد. اين شماره 3 رقمي مربوط به اطلاعات شركت آب و فاضلاب است. چيدمان تلفن هاي گويا يكي از معايب آن است، چون اين كار به تدريج شكل گرفته و روند تكاملي كندي داشته.
توجه: اول گفتيم بدآموزي دارد و بعد گفتند بنويسيم. بنويسيم مزاحمان تلفني محترم اين صفحه را نخوانند!
برخي وقت ها همگوني به چشم نمي آيد. براي مثال به تلفن تازه تاسيس 123 اشاره مي كنيم. اين تلفن كارش را به تازگي آغاز كرده؛ در اين باره گزارش كوتاهي در صفحه در شهر امروز هست. البته شايد رندي شماره نيز از شرايط واگذاري آن به امر مربوطه است . گرفتن اين تلفن 3 رقمي براي كودكان ساده است، ولي اگر بخواهيد تلفن ها را به رديف كنار هم بنشانيد و حفظ كنيد كار دشواري پيش روي خود گذاشته ايد. سعي كنيد براي حفظ كردن شماره ها آنها را موضوعي دسته بندي كنيد.
با گرفتن شماره 124 مي توانيد با گرانفروشي مبارزه كنيد. اين تلفن براي تسريع در امور تعزيرات راه اندازي شد، ولي به خاطر رشد نرخ تورم چندان مورد استفاده قرارنگرفت. آنقدر قيمت اجناس يك شبه تغيير كرده و منبع خبر افزايش آن را تاييد كرده است كه اين تلفن برخلاف روزها و ماه هاي ابتدايي، كارش از سكه افتاده و مخاطب چنداني ندارد.
پس از 125 آتش نشاني ، تلفن 126 در ليست تلفن هاي گويا به چشم مي خورد. اين شماره اكنون مورد استفاده قرار نمي گيرد ولي روزگاري نه چندان دور مخاطب زيادي داشت. مردم با گرفتن اين شماره براي مكالمات داخلي وقت رزرو مي كردند. خرابي تلكس عدد 127 است. با اين شماره مي توانيد مشكل تلكس منزل يا محل كارتان را حل كنيد.
بيشترين و كمترين دما
تلفن 128 نيز از تلفن هاي ضروري محسوب مي شود. هر گزارشي از فروشندگان و مصرف كنندگان مواد مخدر داريد با گرفتن شماره 128 آن را منتقل كنيد. اين شماره ويژه ستاد مبارزه با مواد مخدر است. ماموران و كارشناسان پس از تماس هاي شما به مكان مورد نظر مي آيند. يك شماره هم مربوط به قضاياي منكراتي است. 129 تلفني است كه ما را به ستاد مبارزه با مفاسد اجتماعي مرتبط مي كند.
به رديف دهگان ارقام سه گانه تلفن هاي گويا كه مي رسيم، تنها نام هواشناسي خودش را جلوي چشم مي اندازد. تلفن 134 راهنماي هواشناسي است و ضمن اعلام بيشترين و كمترين دما، وضعيت هوا را نيز اعلام مي كند.
چند سالي مي شود كه كدپستي 10 رقمي برپيشاني خانه ها و محلاتمان چسبيده است. سابق رسم بود با يك ليبل كدپستي 10 رقمي شركت پست را روي تلق كنتور برق نصب كنند، ولي شما براي پيدا كردن كد پستي محل خودتان يا دوستي كه گيرنده نامه شماست متحمل زحمت پاي كنتور رفتن يا تماس با دوستتان نمي شويد. كافيست با تلفن 140 تماس بگيريد تا كدهاي پستي مورد نيازتان را بشنويد. نامه ها را پس از ارتباط با 140 رهسپار جاده ها مي كنيم و خودمان پس از تماس با 141 ، تن به جاده مي سپاريم. با گرفتن اين شماره در خواهيد يافت تا چه ميزان كفش و كلاه كنيد تا آسوده خاطر به مسافرت برويد. 141 اطلاعات لازم درباره وضعيت راه هاي كشور را در اختيارتان قرار مي دهد.
۵۰ گام پرش
از 141 جدا مي شويم و دنباله تلفن هاي گويا را مي گيريم. 50 عدد مشغول استراحتند و شايد با پيشرفت مسايل ارتباطي به كار گرفته شوند. همانطور كه ابتداي گزارش برايتان نوشتيم، خدا كند اتفاق بدي نيفتد وگرنه در زمان روي دادن حادثه، واكنش هاي ما دچار پريشاني و از هم گسيختگي مي شود. اگر فرزندمان ناخوش احوال باشد و سرماخوردگي و سرفه امانش را بريده باشد، با يك شربت يا قرص مي توان او را آرام كرد و در بستر به دنياي خواب فرستاد. البته ما در نهايت سعي مي كنيم خوشبين باشيم و اتفاق بدتري به ذهن بيمارمان راه ندهيم. بله صحبت سرماخوردگي كودك نازنينمان شد. ساعت 12 شب به كدام كوچه و خيابان مي زنيد تا هم خانواده نگران دير كردن شما نشود و هم اينكه زودتر دارو را به فرزندتان برسانيد؟ شماره 191 را خوب به خاطر بسپاريد. عدد روند و راحتي براي محفوظات ذهني به حساب مي آيد. با گرفتن شماره 191 مي توانيد از محل نزديك ترين داروخانه شبانه روزي به خانه تان مطلع شويد.
اگر گاهي به ساعت شرعي نيازمند شديد، تلفن 192 كمك خوبي به شمار مي رود. اين شماره شما را در جريان ساعات و اوقات شرعي قرار مي دهد.
يك شماره پس از آن مربوط به پست تلفني است. ازطريق شماره 194 از خدمات پست تلفني بهره مند شويد و پول واريزي را همراه فيش تلفن پرداخت كنيد. يادتان باشد شما هنگام پرداخت خدمات آبونمان كه در فيش هاي تلفن قيد شده از حداكثر خدمات دهي آن استفاده كرده باشيد.
انرژي گويا
در روزهاي برفي مثل اين چند روز اگر ناگهان متوجه شديد گاز منزل يا محل كارتان به مشكلاتي نظير نشتي در لوله ها يا قطع بودن دچار شده با تلفن 194 تماس بگيريد. سعي كنيد در اينگونه موارد نخستين تصميمتان تماس با اين شماره باشد. براي لوله كشي گاز يا پرسش هاي ديگري از اين اداره نيز همين دكمه 1 و 2 و 4 تلفن را فشار دهيد. تلفن 6171 نيز مربوط به سازمان آب و فاضلاب است. با گرفتن همين 4شماره روند، وضعيت و علت قطعي آب منزلتان را بپرسيد. اگر اين تلفن همچنان مشغول بود و كاركنان اين سازمان روز سختي را براي حل مسايل آب شهروندان پيش رو داشتند مثل وقتي لوله ها يخ بزند مي توانيد با شماره 5632233 كه به خاطر سپردنش ساده است، تماس بگيريد. اين تلفن ها هر كدام چند خط منشعب دارد كه شهروندان از پي اشغال خطوط آزرده خاطر نشوند. هر گاه تاريكي به سراغتان آمد يا درست در اوج بازي استقلال پرسپوليس برق قطع شد، به جاي غر زدن و ناراحتي با تلفن 3261 تماس بگيريد و از چگونگي وضعيت جويا شويد. اگر اين تلفن مشغول بود براي پيشگيري از عصبانيت و ناراحتي با تلفن 348030 تماس بگيريد. لااقل اگر برق براي شما نيامد، نتيجه مسابقه را از كاركنان همان اداره بپرسيد!
باز هم تاكيد مي كنيم، دعا كنيد اتفاق بدي روي ندهد. اگر به اداره آگاهي نيروي انتظامي نياز داشتيد يا در پي گمشده اي بوديد شماره هاي 3201 و 5372771 پاسخگوي شماست. در بيشتر موارد امنيتي شماره 110 كار شما را راه مي اندازد و مشكلتان حل مي شود.
تلفن هاي 3 رقمي هنوز ادامه دارد. براي پرسيدن اطلاعات راجع به پرواز هاي هواپيماها بر آسمان ايران با تلفن 199 تماس بگيريد. اين شماره روند را به خاطر بسپاريد تا دير رسيدن مسافرتان و بي اطلاعي و منتظر ماندن شما را مانند همكار ما ناراحت نكند. او پس از 15 دقيقه ناراحتي و تلفن به چند جاي مختلف تازه شماره 199 را پيدا كرد و به همراه خانواده اش از نگراني درآمدند.
امداد اضطراري نيز در بسياري مواقع لازم و ضروري به نظر مي رسد، ولي خيلي ها نمي دانند چگونه به آن دسترسي پيدا كنند. تلفن 198 براي حل اين مشكل ثبت شده است. با تماس گرفتن با شماره 198 و در ميان گذاشتن حادثه پيش آمده، مي توانيد از خدمات آن استفاده كنيد.
در آشپزخانه مشغول پوست كندن پياز هستيد. آشپزي كه فرقي نمي كند معترضان به كاربرد مثال براي جنسيت چشمتان شروع به درفشاني مي كند و تصميم مي گيريد پنجره را باز كنيد تا هوا تغيير كند و حال و هواي خودتان نيز. چند مرد در پياده رو آن طرف خيابان كه رفتار مشكوكي از خود نشان مي دهند، متوجه شما مي شوند و خودشان را جمع وجور مي كنند. ترديد و شكتان نسبت به ماهيت آنها بيشتر مي شود. مي خواهيد جريان را به اطلاع مركز اطلاعات يعني وزارتخانه برسانيد. براي تماس با وزارت اطلاعات آخرين شماره 3 رقمي موجود را بگيريد. شماره اي بسيار رند و سهل الحفظ؛ 210 سه رقم تشكيل دهنده رمز ارتباط با وزارت اطلاعات است.
۴ شماره اي ها
صدا و سيما يك رسانه ملي و البته پرمخاطب ترين است، از سريال هاي تكراري گرفته تا مستندهاي تازه وجذاب، بينندگان زيادي دارد. بسياري از طرفداران جعبه هاي جادويي تصويري يا صوتي دوست دارند از كم و كيف برنامه ها و امثال آن مطلع شوند. براي اين كار ضرورتي ندارد دنبال آشنا يا پارتي باشيم. كافي است با تلفن 2160 تماس بگيريد تا بدانيد چه موقع از كدام شبكه مي توانيد برنامه دلخواهتان را ببينيد. با اين روش ديگر نياز نيست وقتتان را مصروف تماشاي برنامه هاي اضافي كنيد.
هرگاه علاوه بر اطلاعات پرواز خواستيد با بخش هاي مختلف سازمان هواپيمايي كشور تماس بگيريد، شماره 9106 كار شما را ساده مي كند. با استفاده از اين تلفن به سازمان مربوطه مرتبط مي شويد و مي توانيد پاسخ پرسش هايتان را دريابيد. اين شماره با تلفن مركز هواپيمايي كشور متفاوت است. اگر راجع به اين مركز و چگونگي برنامه ها و كنترل آن سوالاتي داريد، مي توانيد از گرفتن شماره 9111 بهره ببريد.
پيشتر هم عرض كرديم شركت مخابرات به خاطر مركزيت در ايجاد ارتباط ها حق دارد از تلفن هاي روندتر استفاده كند. به هر حال آنها خودشان توزيع كننده شماره ها هستند و لابد با در نظر گرفتن مخاطب شناسي، شماره هاي 8111 و 3291 را براي ارتباط با خودشان اختصاص داده اند. با فشردن اين دگمه ها به مخابرات مركزي وصل مي شويد.
چند رقمي ها
قرار ما حفظ تلفن هاي اضطراري بود، هرچند برخي از آنها هنوز به طور كامل راه اندازي نشده است، ولي استقبال شهروندان سبب توسعه شبكه تلفن هاي گويا مي شود. به هر حال 4رقمي ها به سادگي در ذهن نقش مي بندند. ولي حفظ كردن چند رقمي ها كه عمدتا 7عدد را بايد پشت سر هم چيد تا به آن دست يافت، زياد ضروري به نظر نمي رسد. مي شود اين چند تلفن اضطراري را روي كاغذي يادداشت كرد و در دسترس گذاشت؛ جايي نزديك گوشي تلفن. براي تماس با مركز سوانح و سوختگي در تهران مي توانيد از تلفن 98770031 استفاده كنيد. با فشردن اين چند دكمه مي شود جان آدم هاي زيادي را نجات داد.
وضعيت جاده ها از يك سو و ميزان تخلفات و تصادفات رانندگي از سوي ديگر نياز ما را براي ارتباط با راهنمايي و رانندگي بيشتر مي كند. براي برقراري تماس با اين اداره مي توانيد از تلفن 7936005 استفاده كرده و با گرفتن اين شماره از خدمات پليس راهنمايي و رانندگي بهره مند شويد. جاده هاي ايران با اندكي بارش برف تبديل به گذرگاه هايي صعب العبور مي شود. پيش از هماهنگي با اداره كل راهداري، خودتان را به جاده نسپاريد.
ابتدا از بابت راه ها خيالتان را آسوده كنيد. سپس كوله سفر را ببنديد. با گرفتن تلفن 960196 مي توانيد از اداره راهداري اطلاعات كسب كنيد.
خدا كند نياز به خون پيدا نكنيم وگرنه بايد از تلفن 68908833 استفاده كنيم. شنيدن شماره آمبولانس هاي بهشت زهرا نيز از مقولات دوست نداشتني به حساب مي آيد. شماره 98901226 شما را به اين مركز وصل مي كند. براي رزرو آمبولانس و انتقال جسد به غسالخانه و دفن با اين تلفن تماس بگيريد. روزها و ماه ها گذشت. نوبت به پزشكي قانوني رسيد. اين سازمان مدام با حوادث ناخوشايند روبه روست. يعني مراجعه كنندگانش كساني هستند كه حادثه اي سخت را پشت سر گذاشته اند. بستگان و نزديكان شخص حادثه ديده، با يكي از مكان هايي كه بايد تماس بگيرند، پزشكي قانوني است. با شماره تلفن 45609071 مي توانيد از خدمات و اطلاعات اين سازمان استفاده كنيد.
پليس راه و راهداري
پليس راه نيز به مشكلات عديده جاده هاي ايران معترف است. هنوز نتوانسته ايم به جاده هاي مطلوب و كافي دست پيدا كنيم. سال گذشته تلفات جاده اي ايران برابر تلفات جنگ عراق و آمريكا بود؛ رقمي بيش از 25 هزار نفر. از اين رو پليس راه مي كوشد خدمات بيشتري ارايه كند و طي 24 ساعت شبانه روز جاده ها را بپايد و به متخلفان تذكر دهد و براي رفع معضل مردم بشتابد. تلفن 825555 كه به سادگي در حافظه سيال شما نقش مي بندد، كمكتان مي كند هر ساعتي از شبانه روز كه در جاده ها گرفتار شديد، از پليس راه امداد بجوييد. آنها بي درنگ براي كمك به شما مي شتابند. براي تماس با مركز پيام پليس راه و نيروي انتظامي در خصوص كنترل راه ها با شماره 7879306 تماس بگيريد. هنگامي كه متوجه مشكلي در جاده شديد با اين تلفن تماس بگيريد و نيروي انتظامي را در جريان قرار دهيد. موارد مشكوك را نيز با همين تلفن اطلاع دهيد.
تجارت گويا
براي جابه جايي موقعيت تجاري تان بسياري از امور را با تلفن روي ميز انجام دهيد. ضمن صرفه جويي در وقت و دور بودن از چنگال ترافيك، كارهايتان را پيش برده ايد. تلفن صريح 43111161 نرخ ارز روز بازار را به شما اعلام مي كند. با گرفتن اين شماره روند نياز نيست در صفحات زياد روزنامه ها دنبال قيمت بگرديد. با يك تلفن ساده نرخ ارزهاي رايج و قابل دسترس در ايران را خواهيد شنيد.
فرض كنيد براي خريد مي خواهيد از منزل بيرون بزنيد. ليست مواد مورد نيازتان را نوشته ايد، عمده خريد شما از ميادين ميوه وتره بار قابل خريد است. دانستن برخي نرخ ها كمك مي كند پول كافي همراه خود برداريد. همراه داشتن پول بيش از مقدار لازم تا حدودي خطرناك است. براي دانستن قيمت ها و نيز موجودي كالاي مورد نيازتان مي توانيد از شماره تلفن هاي 5029270 و 8427173 استفاده كنيد. اين شماره ها از ساعت 7 صبح تا 9 شب پاسخگوي شماست. براي پرسيدن قيمت خودرو نيز نياز به سايت هاي اينترنتي و روزنامه نيست. با يك تلفن هم در هزينه و هم در زمان صرفه جويي كرده ايد. نرخ روز خودرو را مي توانيد از اتحاديه نمايشگاه هاي خودرو جويا شويد. تلفن هاي اين اتحاديه شماره هاي سهل الحفظ 8742044 و 8740425 است.
نتيجه اخلا قي: اين گزارش با اين پيام به پايان مي رسد كه خودمان هم باور نمي كرديم خدمات تلفني تا اين حد گسترده باشد. شما چي؟