Hamshahri Newspaper

برنج، خشكبار و مواد غذايي از جمله محصولاتي هستند كه به علت فراواني در ايران وارداتي در تجارت خانگي ندارند. برنج در شمال كشور و خشكبار نيز در اقصي نقاط كشور به وفور و با كيفيت يافت مي شود، اما شلوارهاي جين ترك در تجارت خانگي جايگاه خوبي دارد
عليرضا باغاني
در حالي كه بسياري از مردم با جمع آوري سرمايه هاي چندين و چند ساله خود، توانسته اند كسب و كاري را براي خود به راه بيندازند و از راه فروش اجناس مورد نياز زيستن، زندگي خود را بگذرانند، افراد ديگر با سرمايه هايي بسيار اندك همان فعاليت ها را پيشه خود قرار داده اند، با اين تفاوت كه گروه اول سرمايه اي قابل توجه دارند و مغازه اي مشخص، اما گروه دوم خانه نشينند و داراي سرمايه اي اندك.
تجارت آبرومند
اين روزها مردم حاضر هستند از هر راهي كه به كسب و درآمد آبرومند منجر شود، عبور كنند. هر سختي را تحمل كرده و بتوانند زندگي خود را بگذرانند. ديگر اين روزها لازم نيست حتما ميليون ها تومان پول داشته باشيد تا بتوانيد كسب و كاري به راه بيندازيد، بلكه با چند صدهزار تومان ناقابل هم مي توان به تجارت پرداخت.
تجارت خانگي كه از سالها پيش با فروش لباس هاي رنگارنگ و ارزان در خانه ها متولد شد، اكنون صاحب فرزنداني مثل خشكبار، بدليجات، مواد غذايي و ... است.
خانم هاي خانه دار، نخستين كساني هستند كه موجب به وجود آمدن تجارت خانگي شدند؛ افرادي كه غير از هنر خانه داري، توانستند به هنر درآمدزايي نيز دست پيدا كنند. اما اشتباه نكنيد، آنها فقط از عهده فروش و شناسايي بازارهاي هدف براي تجارت خانگي بر مي آمدند، نه چيز ديگر. در اين بين وجود افرادي مذكر ضروري بود، اما باز هم فكر نكنيد كه فرد ذكور پدر خانواده بود، بلكه فرزند ذكور خانواده كه عموما غير از تحصيل شغل ديگري نداشت و درصدد ايجاد درآمد براي خود بود؛ تجارتي بي دردسر و پرسود. در بيشتر فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي پسرها با سفر به اقصي نقاط كشور به ويژه مناطق آزاد و در برخي موارد خارج از كشور، موفق به خريد عمده اجناس ارزان قيمت و باكيفيت مي شدند كه بعد از انتقال اين اجناس به تهران يا شهرهاي ديگر مي توانستند از طريق ارتباطاتي كه مادر خانه در محله با خانم هاي ديگر داشت، مشتريان خوبي براي اجناسشان پيدا كنند. مشترياني كه در خريدشان نه از چك خبري بود و نه از كلاهبرداري، بلكه مشخص بودن محل سكونت آنها، فروش اقساطي را بسيار آسانتر كرده بود؛ گرچه بسياري از آنها فقط نقد مي خريدند.
رضايت مشتري
وقتي از مغازه اي خريد مي كنيد، شايد براي مغازه دار چندان رضايت شما مهم نباشد، چون شما فقط رهگذري هستيد كه شايد هيچوقت ديگر از كنار اين مغازه هم نگذريد چه برسد به اينكه فكر خريد به ذهنتان خطور كند.
بيشتر مردم از خريد خود از مغازه هاي رنگارنگ رضايت كامل ندارند چون مغازه دارها هم قريب به اتفاق مشتريان رابه چشم رهگذر مي بينند و حتي حال چانه زني با آنها را هم ندارند.
اما فروشندگان خانگي معمولا آدم هاي صبور و مهرباني هستند چون مشتريان آنها محدود و متشكل از بچه محل هاست، كوچكترين نارضايتي مي تواند نه تنها ادامه فعاليت آنها را با مشكل مواجه كند، بلكه در محله نيز تنها بدنامي به دنبال دارد. بنابراين در فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي رضايت مشتري مهمترين ركن محسوب مي شود. اين موضوع تا جايي پيش رفته كه به رغم عدم تنوع محصولات، مشتري مي تواند اجناس خريداري شده را پس از مدتي برگرداند و حتي اگر قدرت خريد نقد را ندارد، بدون چك و سفته قسطي خريد كند.
شبكه بازاريابي
تصور نكنيد كه فقط شركت هاي بزرگ تجاري بازارياب هاي حرفه اي دارند. حرفه اي تر از آنها هم در خانه ها فعاليت هاي چشمگيرتري را از خود بروز داده اند. جواد زرندي يكي از فعالان فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي، شبكه اي 80 نفري را براي فروش محصولات خود ايجاد كرده است.
وي كه از مدعيان داير كردن فروشگاه زنجيره اي بدليجات در جنوب و شرق تهران است، مي گويد: شبكه اي 80 نفري متشكل از زنان خانه دار، تعدادي بدليجات را به من سفارش مي دهند و پس از آنكه اين اجناس در اختيار آنان گذاشته شد، 40 درصد از كل فروش عايد هر يك از اعضاي اين شبكه مي شود و تنها 10 درصد سود براي ما دارد.
به گفته وي، حيات تجارت خانگي به شبكه بازاريابي و فروش فعال و پويا بستگي دارد.
از نشست هاي محله اي، آموزشگاه ها، آئين هاي مذهبي و ملي وخانه هاي شاخص محله به عنوان پاتوق اصلي فروشندگان فروشگاه هاي زنجيره اي ياد مي شود.
زرندي در توجيه نام فروشگاه زنجيره اي مي گويد: اين فروشگاه زنجيره وار در سراسر پايتخت از بالاي شهر گرفته تا پايين شهر پراكنده است و از شيرمرغ گرفته تا جان آدميزاد را مي تواند در اختيار مردم قرار دهد، اما اكنون تنها ما در شاخه بدليجات فعاليت مي كنيم. بسياري از همكاران ما هم در فروش لباس و مواد غذايي در خانه ها فعاليت دارند.
افرادي كه مايل به همكاري با فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي هستند اگر دور و بر محله شان را خوب نگاه كنند، قطعا افرادي را خواهند يافت كه در عرصه تجارت خانگي فعاليت دارند. فعالان تجارت خانگي نيز تمايل زيادي بر گسترده كردن شبكه خود دارند.
پاتوق تجارت خانگي
تجارت خانگي در محله هاي با كلاس پايتخت به شكل ديگري انجام مي پذيرد. در اين محله ها افرادي كه در اصناف مختلف فعاليت دارند و كمي هم اسم در كرده اند و حتي مغازه اي هم در بازار دارند، براي خانواده هاي پولدار لباس، كفش، مواد غذايي و ... مي آورند. اين تجارت خانگي كه كمي لوكس و پاستوريزه است، اين روزها طرفداران كمي دارد.
فروشگاه هاي خانگي لباس در شهرك غرب اسم در كرده اند. در بخشي از قسمت غربي سعادت آباد و نظام آباد تهران نيز فروشگاه هاي خانگي مشهور و با سابقه اي وجود دارد. اگر تصميم داريد كه بدليجات بخريد، خانه هاي جنوب تهران به ويژه اطراف ميدان اعدام و بازار سلطانيه به اين امر اختصاص پيدا كرده است. برنج، خشكبار و ديگر مواد غذايي هم در اقصي نقاط تهران صاحب فروشگاه هاي زنجيره اي است.
مزيت اقتصادي
هر توليدي كه مي خواهد به دست فروشنده برسد، دست كم بايد 3 مرحله را طي كند.
يك لباس پس از مرحله توليد، از محل توليد شده به دست واسطه مي رسد و پس از آن اگر واسطه ديگري در بين نباشد، جنس در معرض فروش گذاشته مي شود، يعني هر توليدي 3 مرحله حمل و نقل، واسطه و فروش را در خود دارد.
در تجارت خانگي يك مرحله از تجارت عادي حذف مي شود. در اين نوع تجارت فروشنده جنس را از توليد كننده تحويل مي گيرد و پس از مرحله حمل و نقل، اجناس را بدون واسطه اي به فروش مي رساند. حذف واسطه كه يك مزيت اقتصادي محسوب مي شود موجب شده تا بهاي اجناس در فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي به مراتب پايين تر از قيمت مغازه ها باشد در حالي كه جنس همان جنس است و رنگ همان رنگ.
اگر قيمت يك پيراهن در بازار عادي 5 هزار تومان قيمت گذاري شده است، قطعا در خانه 4هزار تا 4500 تومان به فروش مي رسد. تفاوت قيمت آنقدر قابل توجه است كه شايد روي اقتصاد زندگيتان هم تاثير گذار باشد.
زادگاه توليدات
پوشاكي كه معمولا در فروشگاه هاي زنجيره اي خانگي عرضه مي شود از كشورهاي چين و تايلند وارد كشور مي شود. چيني ها كه بازار پوشاك ايران را قبضه كرده اند از فروشگاه هاي زنجيره اي ايران هم نمي گذرند. يك فعال تجارت خانگي مي گويد: يك كاپشن چرم در چين از سوي توليد كننده به ما حدود 20 هزار تومان فروخته مي شود، در حالي كه اگر همان جنس را بخواهيم در ايران توليد كنيم، 22 هزار تومان هزينه مواد و دوخت آن برايمان آب مي خورد، پس توليدات ارزان هنر چيني هاست كه توانسته بازار ايران را در اختيار خود قرار دهد.
در گذشته كه اجناس مناطق آزادي همچون كيش از تهران و ديگر شهرهاي كشور ارزانتر بود هم بسياري از افراد به قصد تجارت چمداني به كيش و ديگر مناطق ارزان كشور سفر مي كردند، اما پس از حذف تجارت چمداني و يكسان سازي قيمت ها در مناطق آزاد، اين تجارت در داخل كشور رونق خود را از دست داد و تنها كساني مي توانند از تجارت خانگي سودي به دست بياورند كه از خارج از ايران اجناس خود را وارد كنند. نكته جالب توجه اينكه در تجارت خانگي هيچ صادراتي صورت نمي گيرد و تنها اجناس خارجي ارزان قيمت وارد ايران مي شود. مي گويند از دبي كامپيوترهاي ارزان قيمت وارد ايران مي شود. برنج، خشكبار و مواد غذايي از جمله محصولاتي هستند كه به علت فراواني در ايران وارداتي در تجارت خانگي ندارند. برنج در شمال كشور و خشكبار نيز در اقصي نقاط كشور به وفور و با كيفيت يافت مي شود. شلوارهاي جين ترك نيز در تجارت خانگي جايگاه خوبي دارد.