امير بهادري نژاد
در اواخر سال گذشته، خبر مربيگري سربابي رابسون در تيم فوتبال المپيك ايران مطرح گرديد، مردي كه مربيگري در برترين باشگاههاي فوتبال اروپا از جمله بارسلونا و همچنين تيم ملي فوتبال انگليس را در كارنامه ورزشي خود دارد.
حتي در يك مقطع زماني، افرادي كه در باطن جزو مخالفان فدراسيون فوتبال و برانكو بودند شايعه كردند، هدف از دعوت رابسون براي تماشاي بازي دو تيم ايران و ژاپن در تهران، استفاده از وي در تيم ملي در صورت ناكامي ايران در بازي روز پنجم فروردين ماه مقابل ژاپن مي باشد كه خوشبختانه تيم ملي پيروز شد تا شايعه سازان به هدف خود نرسند.
به هر حال، كش و قوس در مورد آمدن و يا نيامدن رابسون به ايران در سال جديد نيز ادامه يافت. البته برخي افراد با قاطعيت خبر آمدن وي را به ايران تكذيب مي كنند، گروهي ديگر او را مربي آينده تيم المپيك مي دانند و در نهايت عده اي نيز مي گويند او به عنوان يك مربي استعدادياب و برنامه ريز به ايران خواهد آمد.
همين اظهارات ضد و نقيض ما را بر آن داشت تا به اختصار به بررسي كارنامه ورزشي وي بپردازيم و همچنين آخرين اخبار در مورد آينده رابسون را به نقل از پايگاههاي اينترنتي و از زبان خود وي به اطلاع دوستداران فوتبال برسانيم.
* * *
بابي رابسون يكي از محبوب ترين و محترم ترين مربيان فوتبال جهان است كه كارنامه مربيگري وي در تيم ملي انگليس و باشگاههاي مطرح اروپايي ، درخشان است.
او در شهر ساكريستون چشم به جهان گشود كه پدرش كارگر معدن بود. با توجه به اين كه خانواده رابسون بسيار منضبط بود او نيز به انساني منظم تبديل شد اما نه به يك ديكتاتور چون وي به عنوان يك مربي مي داند كه همواره با زور و تنبيه نمي توان قانون را در يك تيم فوتبال اجرا كرد.
هنگامي كه وي ۱۵ ساله بود، باشگاه ميدلزبورو براي استخدام او وارد عمل شد اما ترجيح داد به فولهام بپيوندد. پست بازي وي، هافبك راست بود كه علاقه خاصي به يورش سريع به سوي دروازه حريف داشت.
او پس از انجام ۱۵۲ بازي و به ثمر رساندن ۶۸ گل در ماه مارس سال ۱۹۵۶ به وست برومويچ پيوست و طي ۵ سال حضور در اين تيم موفق به راهيابي به تيم ملي شد و حتي در جام جهاني ۱۹۵۸ نيز حضور داشت، در مجموع وي ۲۰ بازي براي تيم ملي كشورش انجام داد.
در سال ،۱۹۶۲ رابسون پس از انجام ۲۳۹ بازي و به ثمر رساندن ۵۶ گل از
وست برومويچ جدا شد و ۱۹۲ بازي ديگر براي فولهام انجام داد.
او در دوران بازيگري هرگز موفق به كسب عنواني نشد به همين دليل در سال ۱۹۶۷ وارد حرفه مربيگري شد و به مدت يك سال هدايت تيم وايت كپس ونكوور را برعهده گرفت. او سپس به عنوان مربي تيم فولهام مشغول به كار شد كه در آن زمان اين تيم در قعر جدول رده بندي دست و پا مي زد و با وجود تلاش رابسون به دسته دوم سقوط كرد. رابسون فصل جديد را هم بسيار بد آغاز كرد و به همين دليل در ميانه هاي راه از كار بركنار شد.
اخراج از فولهام، باعث تحقير رابسون شد و او قول داد كه ديگر از فوتبال ناكام نشود.
او مدتي به عنوان مربي استعدادياب در چلسي مشغول به كار شد و سپس هدايت تيم ايپسويچ را در دست گرفت. مهمترين عامل موفقيت رابسون در ايپسويچ، اجراي سياست جوانگرايي بود. او طي ۱۳ سال مربيگري در اين تيم تنها ۱۴ بازيكن به ارزش يك ميليون پوند خريداري كرد.
در چند سال اول، رابسون تلاش زيادي براي جدا كردن ايپسويچ از رده هاي پايين جدول انجام داد و حتي با دو تن از بازيكنان تيمش كتك كاري كرد تا اين كه سرانجام ايپسويچ به يكي از قدرت هاي فوتبال انگليس تبديل شد.
در دوران مربيگري رابسون در ايپسويچ اين تيم تنها يك فصل در جمع ۶ تيم برتر جدول نبود و ۸ بار به رقابت هاي اروپايي راه يافت. او همچنين پيشنهاد مربيگري در تيم ليدز را رد كرد با آن كه دستمزد پيشنهادي ليدزي ها سه برابر دستمزدي در ايپسويچ بود. او در ايپسويچ دو بار نايب قهرمان ليگ انگليس و يك بار قهرمان جام حذفي و جام يوفا شد. سرانجام رابسون در سال ،۱۹۸۲ ايپسويچ را رها كرد تا در تيم ملي انگليس به مربيگري بپردازد.
رابسون تيم ملي انگليس را به مرحله يك چهارم پاياني جام جهاني ۱۹۸۶ مكزيك رساند كه اين تيم با آن گل معروف مارادونا كه با دست به ثمر رسيد از دور رقابتها حذف شد.
هنوز هم هرگاه رابسون به ياد آن گل مي افتد، خونش به جوش مي آيد. در جام ملت هاي اروپا در سال ،۱۹۸۸ تيم انگليس با شكست مقابل شوروي سابق، ايرلند و هلند در قعر جدول قرار گرفت و حذف شد كه پس از اين ناكامي، فشارهاي وارد بر رابسون افزايش يافت.
بازي هاي ضعيف تيم انگليس در رقابت هاي مقدماتي جام جهاني ۱۹۹۰ باعث شد تا فدراسيون فوتبال اين كشور به صراحت اعلام كند، قرارداد رابسون پس از پايان جام جهاني تمديد نخواهد شد.
تيم ملي انگليس جام جهاني ۱۹۹۰ را با تساوي (۱-۱) مقابل ايرلند آغاز كرد و تمام مطبوعات اين كشور خواهان استعفاي وي شدند. حتي يكي از روزنامه هاي انگليس از فدراسيون خواست تا اين تيم را به خانه بازگرداند.
به هر حال تيم انگليس با هدايت رابسون به مرحله نيمه نهايي رسيد و در ضربات پنالتي مغلوب آلمان غربي شد.
پس از جدايي از تيم، رابسون روانه هلند شد تا در آيندهوون مربيگري كند.
آيند هوون طي دو فصل مربيگري رابسون قهرمان ليگ شد و رونالدو زير دست رابسون پرورش يافت. او در تابستان سال ۱۹۹۳ به اسپورتينگ پيوست اما يك سال بعد از كار بركنار شد.
با اين حال رابسون دست بردار نبود چون مي خواست در پرتغال موفق بشود به همين دليل مربي پورتو شد و همان سال در فينال جام حذفي، اسپورتينگ را شكست داد و از تيم سابق خود انتقام گرفت.
رابسون همچنين دو بار در سالهاي ۱۹۹۵ و ،۱۹۹۶ پورتو را به مقام قهرماني ليگ پرتغال رساند و سپس روانه بارسلونا شد.
رابسون در بدو ورود به بارسلونا از مسئولان اين تيم خواست با پرداخت ۲۰ ميليون پوند رونالدو را به خدمت بگيرند كه حاصل آن قهرماني در جام برندگان اروپا و جام حذفي اسپانيا در سال ۱۹۹۷ بود. رابسون در پايان فصل به عنوان مدير عمومي بارسلونا مشغول به كار شد و لوئيس فان گال مربيگري اين تيم را برعهده گرفت. قرار بود رابسون در پست جديد خود به استعداديابي بپردازد اما او تنها يك سال دوام آورد و در تابستان ۱۹۹۸ با امضاي يك قرارداد كوتاه مدت به آيندهوون بازگشت. او در اين تيم به پرورش رودفان نيستلروي پرداخت.
هنگامي كه رابسون در اسپورتينگ به مربيگري مي پرداخت، خوزه مورينيو (مربي فعلي چلسي) مترجم وي بود كه رابسون او را همراه با خود به پورتو و بارسلونا برد. هنگامي كه رابسون از بارسلونا جدا شد، مورينيو هم مي خواست همراه وي به هلند بازگردد اما رابسون به او پيشنهاد كرد در بارسلونا بماند تا از فان گال درس هاي تازه اي بياموزد و اين گونه مورينيو با كمك رابسون به يكي از بهترين مربيان فوتبال جهان تبديل شد.
در پايان يك فصل مربيگري در آيندهوون، رابسون با درخواست كمك مقامات نيوكاسل مواجه شد. در آن زمان نيوكاسل در رده نوزدهم جدول رده بندي قرار داشت و آلن شيرر كاپيتان نيوكاسل به طور مداوم با مربي تيم (رودگوليت) درگير بود.
سرانجام در ماه سپتامبر ،۱۹۹۲ رابسون هدايت نيوكاسل را پذيرفت. جالب اينكه نيوكاسل در اولين بازي خانگي خود تحت مربيگري رابسون به پيروزي ۸ بر صفر مقابل شفيلد ونزدي دست يافت و جالب تر اينكه شيرر زننده ۵ گل بود.
در پايان فصل، نيوكاسل يازدهم شد و به مرحله نيمه نهايي جام حذفي رسيد. در فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱ نيز نيوكاسل براي اولين بار موفق به دريافت جواز حضور در رقابت هاي جام قهرماني باشگاه هاي اروپا شد و در تابستان ۲۰۰۲ اتحاديه مربيان فوتبال ليگ انگليس لوح تقدير به رابسون اهداء كرد و يك ماه بعد از ملكه، لقب «سر» را دريافت كرد.
فصل بعد نيز نيوكاسل با قرار گرفتن در مكان سوم جدول رده بندي ليگ براي دومين سال متوالي به رقابت هاي جام باشگاه هاي اروپا راه يافت و در فصل ۲۰۰۳-۲۰۰۲ در حالي كه رابسون ۷۰ ساله شد، اما احتمال بازنشسته  شدن خود را رد كرد و مدعي شد كه تا ۱۰۰ سالگي به مربيگري خواهد پرداخت. در انگليس به رابسون لقب «عمو بابي» داده اند و جالب اينكه او همواره اسم بازيكنانش را به اشتباه صدا مي كند. به عنوان مثال همواره پل پاركر بازيكن سابق تيم ملي انگليس را «دني» صدا مي كرد. با اين حال وي همواره نظم را در تيم خود پياده مي كرد. به عنوان مثال جريمه اوليه ورود به تمرين با تأخير ۲۰۰ پوند و سپس ۵۰ پوند به ازاي هر دقيقه تأخير بود.
در فصل (۲۰۰۴-۲۰۰۳) رابسون تنها به مقام قهرماني فكر مي كرد اما اين تيم به مقام پنجم رسيد و فرصت حضور در رقابت هاي جام باشگاه هاي اروپا را نيز از دست داد. به همين دليل رئيس باشگاه نيوكاسل اعلام كرد، فصل ۲۰۰۵-۲۰۰۴ آخرين فصل مربيگري رابسون در نيوكاسل خواهد بود.
همين موضوع باعث ايجاد تنش در تيم شد و در نهايت بلاهايي كه ۵ سال قبل بر سر رودگوليت آمده بود، اين بار رابسون را سرنگون كرد. ۵ سال قبل هنگامي كه گوليت، كاپيتان تيم يعني آلن شيرر را نيمكت نشين كرد، در بازي بعدي از كار بر كنار شد كه اين بار اتفاقي كاملاً مشابه براي رابسون رخ داد. در واقع نيمكت نشين كردن شيرر، منجر به بركناري رابسون گرديد.
اين روزها رابسون با ذهني آزادتر به آينده خود مي انديشد. از صحبت هاي او مي توان اينگونه نتيجه گيري كرد كه وي قصد دارد پيش از كناره گيري از فوتبال در يك تيم باشگاهي در انگليس به مربيگري بپردازد و با توجه به سن و سال و شرايط خانوادگي اش بعيد به نظر مي رسد براي مربيگري روانه يك كشور خارجي بشود. او علاقمند است هر روز در زمين چمن باشد و بازيكنانش را ببيند و آنها را با اسامي غلط صدا بكند ، در صورتي كه اگر مربي تيم ملي كشوري بشود،  امكان چنين كاري وجود نخواهد داشت. اما با توجه به اينكه رابسون ديد بسيار خوبي در زمينه يافتن استعدادهاي ناب دارد شايد به عنوان استعدادياب و برنامه ريز تيم هاي پايه به آسيا سفر بكند. البته در دنياي توپ گرد هيچ چيز قابل پيش بيني نيست و احتمال دارد تا زمان چاپ اين مطلب سرنوشت رابسون مشخص شده باشد.
با اين حال ذكر اين نكته الزامي است كه به نوشته مطبوعات انگليس، رابسون تا چند روز ديگر ۲ ميليون پوند به عنوان غرامت از باشگاه نيوكاسل دريافت خواهد كرد چون اين باشگاه در شرايطي كه يك سال از قرارداد رابسون باقي مانده بود، با او قطع همكاري كرد. با توجه به اين خبر، قيمت يك فصل مربيگري رابسون به طور حتم كمتر از ۲ ميليون پوند نخواهد بود.
آيا ما قادر هستيم چنين پول كلاني را براي جذب او پرداخت كنيم؟
شناسنامه بابي رابسون
تاريخ تولد: ۱۸/۲/۱۹۳۳ (۷۲ ساله)
محل تولد: ساكريستون
سابقه مربيگري: نيوكاسل، آيندهوون، بارسلونا، پورتو،  اسپورتينگ ليسبون،  تيم ملي انگليس، ايپسويچ، فولهام و ونكوور
افتخارات: قهرمان جام حذفي انگليس(۱۹۷۸)، قهرمان جام اتحاديه انگليس(۱۹۷۳)، قهرمان جام حذفي اسپانيا(۱۹۹۷)، قهرمان ليگ هلند(،۱۹۹۱ ۱۹۹۲)، قهرمان ليگ پرتغال(،۱۹۹۵ ۱۹۹۶)، قهرمان جام حذفي پرتغال(۱۹۹۴)، قهرمان جام يوفا(۱۹۸۱) و قهرمان جام برندگان اروپا(۱۹۹۷)
رابسون: دلم براي مربيگري تنگ شده است
بابي رابسون كه در ابتداي فصل جاري با تيم نيوكاسل قطع همكاري كرد (از اين تيم كنار گذاشته شد) هفته گذشته در گفت وگويي اعلام كرد: دلم براي مربيگري تنگ شده است. من عادت داشتم هر روز در زمين تمرين با بازيكنان كار كنم و فشارهاي روحي ناشي از انتخاب ۱۱ بازيكن اصلي را براي روز مسابقه تحمل كنم،  اما حالا بيكار هستم، احساس دلتنگي شديد مي كنم.چند هفته پيش هنگامي كه گري مگسون مربي تيم وست برومويچ از كار بركنار شد، تصور مي شد كه بابي رابسون به عنوان جانشين وي مشغول به كار شود اما اينچنين نشد.به هر حال، رابسون تأكيد مي كند كه او در آينده اي نزديك در شغل تازه اي مشغول به كار نخواهد شد، اما در دراز مدت هم بيكار نخواهد ماند.وي مي گويد: هنوز تصميم نگرفته ام كه چه زماني به حرفه مربيگري بازگردم. تا دو ماه ديگر فصل جاري فوتبال انگليس به پايان خواهد رسيد و پس از پايان فصل اتفاقات تازه اي رخ خواهد داد. در حال حاضر عجله اي براي بازگشت به حرفه مربيگري ندارم چون نمي خواهم انتخاب اشتباهي داشته باشم. فكر مي كنم كه قبل از مرگ خود بتوانم در يك تيم ديگر به مربيگري بپردازم.
آخرين خبر اينترنتي در مورد رابسون
آخرين باري كه پايگاه هاي اينترنتي در مورد رابسون به انتشار خبر پرداختند، مربوط به روز ۱۲ فروردين مي شود كه متن خبر مذكور به اين شرح بود:
بابي رابسون، مربي سابق تيم ملي فوتبال انگليس سه پيشنهاد قابل توجه از كشورهاي ايران ، بحرين و امارات دريافت كرده است. البته ماهيت هر سه پيشنهاد يكسان است: تأسيس آكادمي فوتبال و استعداديابي بازيكنان ۱۲ تا ۲۱ ساله. در صورتيكه وي به هر يك از اين سه كشور سفر كند به عنوان برنامه ريز و ناظر انجام وظيفه خواهد كرد و به مربيگري نخواهد پرداخت.