دوشنبه ۲۹ فروردين ۱۳۸۴ - - ۳۶۷۶
نگهباني كه از حافظه اش نگهباني نكرد
032802.jpg
پيرمردي كه بيشترين ميزان طلا  را در حفاري هاي باستان شناسي ايران به دست آورده، اكنون در فيلا دلفيا آمريكا اقامت دارد و با بيماري آلزايمر دست و پنجه نرم مي كند
منبع: پ.ب.
و اين طنز تاريخ است؛ اينكه يك باستان شناس به بيماري آلزايمر مبتلا  شده باشد. عزت الله، نگهباني كه بخش عمده اي از ميراث فرهنگي كشور را در حافظه داشت، اكنون احتمالا  براي ياد آوري غذايي كه شب قبل ميل كرده است مشكل دارد.
كاگرداني كه از محضر او درس گرفته اند، امروز جزو بهترين باستان شناسان ايران هستند كه بسياري از آنها در دانشگاه هاي طراز اول خارجي مشغول تدريس اين رشته اند. حميد خطيب شهيدي (مدير گروه باستان شناسي،  دانشگاه تربيت مدرس)، سيد منصور سجادي (استاد دانشگاه رم و سرپرست هيات كاوش در شهر سوخته)، جلا ل رفيع فر (مدير گروه سابق انسان شناسي دانشگاه تهران)، محمد صالح صالحي، حكمت الله ملا  صالحي (استاد دانشگاه تهران) و عباس عليزاده (استاد دانشگاه شيكاگو) فقط تعدادي از شاگردان او هستند. دكتر نگهبان در سال 1357 از دانشگاه تهران بازنشسته شد و به فيلا دلفيا نقل مكان كرد. قبل از هجوم بيماري، فارغ از برنامه تدريس و امور اداري، دكتر نگهبان اوقات خود را به چاپ گزارش نهايي فعاليت هاي باستان شناختي خود اختصاص داده بود، اما اكنون، آلزايمر، نگهبان واقعي محوطه هاي باستاني ايران را به مبارزه طلبيده است.
مهمترين سهم دكتر نگهبان در پيشبرد باستان شناسي در ايران ايجاد كارگاه دايمي در دشت قزوين براي فعاليت هاي باستان شناختي دانشگاه تهران و تربيت دانشجو در اين كارگاه است. وي با پشتكار فراوان و روحيه خستگي ناپذير موفق به كسب مجوز و بودجه لا زم براي تعمير كاروانسراي مخروبه محمد آباد خره شد. اين مكان منحصر به فرد به كانوني براي پژوهش هاي مستمر و دراز مدت باستان شناختي دانشگاه تهران تبديل شد كه در آن دانشجويان، با شركت در انواع فعاليت هاي ميداني، براي پيشبرد اهداف باستان شناسي در ايران تربيت مي شدند.
ويلا ي شخصي دكتر نگهبان در كلا ردشت نيز پايگاه بررسي هاي باستان شناسي و پرورش دانشجويان اين رشته بود كه البته شهرت و وسعت كاروانسراي محمد آباد خره را نداشت. دانشجوياني كه بخت شركت در بررسي هاي كلا ردشت را داشته اند با خاطره خوش از اين مكان و تجربه هاي خود ياد مي كنند.
پيرمردي كه بيشترين ميزان طلا  را در حفاري هاي باستان شناسي ايران به دست آورده، اكنون در فيلا دلفيا آمريكا اقامت دارد و با بيماري آلزايمر دست و پنجه نرم مي كند. او روزگار درازي را در ايران به تربيت دانشجو، كشف حوزه هاي جديد فعاليت هاي باستان شناسي، نجات بخشي محوطه هاي تاريخي و كوششي خستگي ناپذير براي ارتقاي اين حرفه اختصاص داده است.
سالها با قاچاقچيان اشياي عتيقه و حفاران غيرمجاز كه خاندان پهلوي در راس آنها بودند جنگيد. ولي امروز بيماري اجازه نمي دهد حتي خاطراتي از آن دوران را به ياد آورد.
032799.jpg
عزت الله نگهبان كه به شهادت بسياري از همكارانش تحولي شگرف در پيشرفت رشته باستان شناسي ايران به وجود آورد، در سال 1305 خورشيدي در اهواز به دنيا آمد. تحصيلا ت ابتدايي و متوسطه خود را در دبستان جمشيد جم و دبيرستان فيروز بهرام و مدرسه فني آلماني در تهران به پايان برد. در سال 1328، از دانشگاه تهران ليسانس گرفت. نگهبان در سال 1329 به موسسه شرق شناسي دانشگاه شيكاگو راه يافت و در 1333 موفق به اخذ درجه فوق ليسانس خود از اين دانشگاه شد. عنوان رساله وي با راهنمايي دونالد مك كان سير سفال نخودي رنگ در خوزستان بود.
در سالهاي آخر دبيرستان تحت تاثير احساسات ملي و ميهني نسبت به روشن كردن گذشته پرافتخار ايران و تاريخ درخشان آن فعاليت هاي دامنه داري در كشور در جريان بود و دانش هاي وابسته و مربوط به ايران شناسي و فرهنگ و تمدن باستاني ايران بسيار مورد توجه قرار گرفت.
نگهبان پس از كسب مدرك ليسانس از دانشگاه تهران براي ادامه تحصيل به آمريكا رفت. تحصيلا ت نگهبان در دانشگاه شيكاگو مصادف بود با اوضاع آشفته سياسي دوران دكتر محمد مصدق كه منجر به قطع كمك مالي به وي از ايران شد. در نتيجه، نگهبان براي تامين مخارج تحصيل و زندگي خود و خواهرش كه در آن زمان در آلمان به تحصيل مشغول بود، بخش اعظم وقت خود را صرف كسب درآمد كرد.
دكتر عباس عليزاده باستان شناس شهير ايراني كه از شاگردان نگهبان بوده، درباره اين دوره از زندگي او نوشته است: از جالب ترين مشاغل گوناگون وي در اين زمان، عكاسي خانه به خانه از كودكان بود. شغلي كه لا زمه آن چهره  اي خندان و طبعي شوخ است. كساني كه نگهبان را از نزديك نمي شناسند شايد فكر كنند كه چنين شغلي با چهره گرفته و جدي و شخصيت به ظاهر خشك او ناهماهنگ است. ولي موفقيت وي در اين شغل مبين جنبه اي از شخصيت نگهبان است كه او كم و بيش در پنهان كردن آن موفق بوده است.  
نگهبان در طول اقامتش در شيكاگو، International House در نزديكي دانشگاه شيكاگو زندگي مي كرد و در همين مكان با ميريام لويس ميلر كه دانشجوي رشته كتابداري بود،  آشنا شد و ازدواج كرد.
پس از بازگشت به ايران، نگهبان با درجه دانشياري به استخدام دانشگاه تهران درآمد و با اخذ دكتراي افتخاري از دانشگاه تهران در سال 1345،  به درجه استادي ارتقا يافت. از 1346 تا 1356، دكتر نگهبان مديريت گروه باستان شناسي را به عهده داشت. دانشجوياني كه در اين مدت تربيت كرده است هم اكنون بهترين باستان شناسان ايراني هستند.
دكتر عزت الله نگهبان در 1336، موسسه باستان شناسي دانشگاه تهران را بنياد گذاشت و تا 1356 عهده دار رياست آن بود. در 1354 به رياست دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران منصوب شد و تا سال بازنشستگي خود در 1357 در اين سمت باقي ماند.
در كتاب مروري بر 50 سال باستان شناسي ايران به قلم خود او آمده است: براي نگارنده جاي بسي تعجب و تاسف بود كه بعضي از اين دلا لا ن آثار عتيقه مانند ايوب رب النوع يا آقاي كهن پس از چند بار مراجعه به دفتر كار من به روشني و صراحت درباره ارتباط و دوستي و شركت خود با بعضي افراد ذي نفوذ مملكتي و خاندان سلطنتي مانند برادر،  خواهر يا خواهرزاده شاه مثل شهرام صحبت مي كردند. احتمالا  نظرشان اين بود كه اهميت و موقعيت مهم خود را به رخ بكشند و نگارنده را تحت تاثير قرار داده يا احتمالا  تهديد كنند. آگاهي از اين اطلا عات كه در واقع فساد ريشه دار را در اجتماع ايران روشن مي كرد، براي من بسيار موجب تاسف بود.

۸۰۰ هزار فرانك براي اولين نقشه زمين
032805.jpg
مسلما عده بسيار معدودي مي دانند اولين نقشه كره زمين را چه كسي و در چه سالي طراحي  كرد. در حال حاضر از اولين نقشه كره خاكي كه توسط مارتين والدسيمولر طراح آلماني به عنوان يك كره معرفي و به تصوير كشيده شده، تنها 4 نسخه باقيمانده است. داشتن چنين نقشه اي كه از بسياري تابلوهاي نقاشي تماشايي تر است، براي هر كسي آرزوي بزرگي محسوب مي شود. پيش بيني مي شود در مزايده اولين نقشه زمين كه براي اولين بار دنياي جديدي را با عنوان آمريكا معرفي كرده است، توسط سازمان كريستيز در لندن اين نسخه تا مبلغ 800 هزار فرانك قيمت گذاري شود.
اين نقشه در سال 1507 يعني در دوره رنسانس، به دنبال ادعاهاي مكتشف ايتاليايي به نام آمريگو وسپاكسي پس از ادعاهاي كريستف كلمب، ترسيم شد.
در واقع نام قاره  آمريكا از نام كوچك وسپاكسي اقتباس شده است. در اين نقشه قاره آمريكاي شمالي و جنوبي از يكديگر تميز داده شده اند و در كنار آنها اقيانوس آرام نيز به تصوير كشيده شده است.
در سال 1505رن دوم، دوك شهر لوراين، گروهي از دانشمندان آن زمان را در منطقه اي در نزديكي استراسبورگ و به رهبري والدسيمولر گرد هم جمع كرد تا نقشه كامل و جديدي از زمين را طراحي كنند. اين گروه موفق شدند در سال 1507 پس از 2 سال نقشه خود را با عنوان معرفي جغرافياي زمين منتشر كنند كه تفاوت اصلي آن با نقشه هاي قبلي در معرفي قاره بزرگ سرزمين مغرب بود و در همين نقشه بود كه براي نخستين بار مغرب زمين آمريكا نام گرفت.
حدس مي زنيد يكي از 4 نسخه چنين نقشه با ارزشي تا به حال در كجا نگهداري مي شد؟
در موزه برلين يا در موزه مهم ديگري؟خير، اولين نقشه جهان تاكنون نزد يك فرد اروپايي و در انبار منزلش بود. او كه علا قه خاصي به جمع آوري عتيقه جات و چيزهاي قديمي داشت، نقشه را در يك مزايده خريده بود و تازه هنگامي كه در يك روزنامه مقاله اي در مورد ديگر نقشه والدسيمولر خواند، به ارزش واقعي آن واقف شد. تام لا مب، مدير سازمان كريستيز و نسخه هاي خطي در لندن مي گويد: اين يكي از هيجا ن انگيزترين كشف هاي دوران خدمتم است كه مي تواند نقطه عطفي در تاريخ نقشه  نگاري باشد. اگرچه كريستف كلمب پيش از وسپاكسي با كشتي پا به قاره آمريكا گذاشته بود، ولي اين وسپاكسي بود كه توانست مردم را متقاعد سازد كه قاره عظيم، قاره آسيا است.
آقاي لا مب مي گويد: جغرافياي امروز مديون همين ورقه هاي ساده اي است كه والدسيمولر جغرافيدان در شهر كوچكي مثل لوراين، با آنها تحولا ت تازه و بزرگي در رشته جغرافيا ايجاد كرده است.
قرار است اين نقشه به عنوان يكي از نقشه ها، اطلس ها و كرات مهم در مزايده 8 ژانويه به فروش برسد.

دكه
032787.jpg
عربستان خوشحال است
ملك عبدالله در ديدار با ميزبان فرانسوي اش از خوشحالي عربستان به خاطر تصميم سوريه مبني بر عقب نشيني از لبنان سخن گفت. حالا  اينكه سوريه قرار است ظرف يك هفته اقدام به عقب نشيني كامل كند، چه ربطي به سفر وليعهد عربستان به فرانسه دارد مشخص نيست. مهم اين است كه طرف هاي فرانسوي و عربستاني و روزنامه عرب نيوز در اين ديدار موضوعي براي گفتن داشته باشند.
032784.jpg
خانه اوپن در چين
ظاهرا در دولت چين اتفاقات تازه اي قرار است رخ دهد. سياستمداران سالخورده در وزارت امور خارجه اين كشور اعلا م كردند كه به جوانان اجازه بازديد از اين وزارتخانه و پرسش و پيشنهاد را خواهند داد. به گزارش چايناديلي اين اولين اقدام در نوع خود محسوب مي  شود. كونگ چوان از اين تصميم به عنوان يك خانه اوپن تعبير كرد.
032790.jpg
هند و پاكستان
وقتي بيش از يكهزار هوادار تيم كريكت پاكستان در يك روز وارد هندوستان مي  شوند، حتما اتفاق مهمي رخ داده است. به ويژه آنكه اين هجوم ورزشي به شورشي ملا يم تبديل شود. اهميت اين سفر ورزشي اين است كه پرويز مشرف نيز همزمان در هندوستان ديداري سياسي با نخست وزير اين كشور خواهد داشت. با توجه به رقابت سياسي بين دو كشور اهميت گزارش اول هندوستان تايمز مشخص مي  شود.
032793.jpg
آتش سوزي هتل پاريس
نگاه اصلي واشنگتن پست به آتش سوزي اخير است كه به مرگ دست كم 20 نفر و مجروحيت 59 نفر منجر شد. آتش سوزي هتل پاريس، گزارشي از بازار بورس و مراقبت شديد از آسمان واشنگتن به كمك چندين دوربين مطالب عمده شماره 16 آوريل را تشكيل مي  دهد.

سرقلم
مقدمات براي جلوس اولين پاپ سياه
حسام گلبري-خبرهايي كه از گوشه و كنار جهان پيرامون انتخاب جانشين پاپ ژان پل دوم شنيده مي شود، حاكي از آن است كه رهبر كليساي كاتوليك به احتمال زياد از قاره آفريقا منصوب خواهد شد. او يك سياهپوست است.كانديداي آفريقايي، فرانسيس آرينز است؛ يك نيجريه اي 72 ساله كه بيش از 20 سال سابقه خدمت در واتيكان را تجربه كرده و هميشه مرد اول پاپ براي روابط با مسلمانان بوده است.او تنها يك كانديداي آفريقايي نيست. تركيب تجربه اسقفي، شان و مقام بالا  در الهيات و فضيلت هاي معنوي، فرانسيس آرينز را از ديگر نامزدها تميز مي دهد.در دهه 70 ميلا دي وجود يك پاپ آفريقايي غيرقابل تصور بود و حتي به ندرت يك غير ايتاليايي به مقام پاپي مي رسيد.هنوز ردپايي از مشكلا تي كه انتصاب كارول و وجتيلا  لهستاني پس از 445 سال به عنوان اولين پاپ غير ايتاليايي به وجود آورد، به چشم مي خورد، ولي اكنون بسياري خواهان پاپ آفريقايي هستند؛ كسي كه براي اولين بار در تاريخ 1500 ساله، سكان هدايت كليساي كاتوليك را به دست مي گيرد و مي تواند به پيروي از ژان پل، توجه مردم دنيا را به مشكلا ت وحشتناك قاره سياه جلب كند. پدر گابريل از مقامات واتيكان هم با صحبت هاي خود توافق نظرش را براي پاپ آفريقايي اعلا م مي كند؛ آرينز به خوبي مي تواند نقش خود را در مسايل مادي و معنوي ايفا كند. اگر يك آفريقايي پاپ شود، معناي آن اين است كه كليساي ما به دوران بلوغ خود نزديك است و حالا  نوبت آفريقايي هاست.
يسموند توتا، برنده آفريقايي جايزه صلح نوبل با به قدرت رسيدن چنين كانديدايي نويد يك جهان پر از صلح را مي دهد. او مي گويد: با حضور پاپ آفريقايي توجه به آفريقا و كشورهاي جهان سوم بايد در راس برنامه هاي كليسا و جهان قرار گيرد. قاره آفريقا جايي است كه گرايش به كاتوليك روز به روز در حال گسترش است؛ جايي است كه مسلمانان و مسيحيان در كنار يكديگر زندگي مي كنند و البته بعضي اوقات هم درگيري هايي ميان آنها پيش مي آيد. محمد ابن عثمان، يكي ازاعضاي كميته شريعت در كانو، بزرگترين ايالت اسلا مي نيجريه، نظر خود را در مورد پاپ آينده چنين بيان مي كند: به عنوان مسلمان، تصور مي كنم يك پاپ آفريقايي بهتر از هر كس ديگري مي تواند بيانگر مشكلا ت جامعه آفريقا و حتي جهان باشد. قدرت هاي جهان، آمريكايي ها و غير مسيحيان و مسلمانان از پاپ حرف شنوي دارند. پدر ريس در پاسخ به اين سوال كه آيا جهان و كليساي كاتوليك آماده پذيرا شدن يك پاپ غيرسفيد هستند، گفت: به نظرم مشكل اصلي همين مساله پذيرش يك آفريقايي باشد. افراد نژادپرست كم نيستند، ولي من شخصا معتقدم هر كاتوليكي كه نمي تواند يك پاپ سياهپوست را بپذيرد، متعلق به كليساي كاتوليك نيست.

چارچوب
برف بي  محل!
032796.jpg
يك بهار كاملا  زمستاني! مردم ايالت كلورادو روز يكشنبه هفته گذشته اين فرصت را   يافتند تا در فصل گل و شكوفه، اسكي را در خيابان هاي شهر تجربه كنند. اين برف بي  محل باعث شد كه بسياري از مسافران و توريست ها شهر برف زده را به سرعت ترك كنند. آيا فاجعه اي از نوع فيلم روز بعد از فردا (پس فردا ) در راه است؟

كوتاه تر از گزارش
چند بادام زميني ميان سوسك ها
يك رستوران در كشور آلمان از سوي دادگاه مجبور به پرداخت غرامت 700 فرانكي به يكي از مشتريانش شد. اين مشتري بدشانس هنگامي كه در رستوران غذاهاي چيني مشغول به خوردن بادام زميني بود، ناگهان دريافت كه به جاي بادام زميني در حين صرف سوسك زنده است!
ماموران سازمان بهداشت غذا وقتي از آشپزخانه رستوران بازديد كردند با رژه تعداد بسيار زيادي سوسك مواجه شدند. اين مشتري گفته است حتي اگر از گرسنگي بميرم محال است دست به بادام زميني بزند.
جايزه بزرگ حقه باز نصف مي شود
يك مرد برزيلي مجبور خواهد شد جايزه 5 ميليون فرانكي كه در لا تاري برنده شده بود را با همسر سابق خود تقسيم كند. وي كه نامش فاش نشد اين جايزه را در سال 98 هنگامي كه هنوز همسرش را طلا ق نداده بود، برنده شد و براي آنكه جايزه را به تنهايي صاحب شود، همسر خود را از موضوع بي خبر گذاشت و بعد از گرفتن طلا ق جايزه خود را مطالبه كرد، اما زن كه هوش و ذكاوتش كمتر از همسرش نبود، شصتش باخبر شد و پليس را در جريان گذاشت و بنا بر حكم دادگاه جايزه بايد ميان زوجين تقسيم شود. مرد حقه باز انگيزه خود را براي طلا ق تكخوري اعلا م كرده است!
۱۰ هزار فراري در آمريكا
پليس آمريكا تنها در 6 روز اخير بيش از 10 هزار پناهنده فراري را در اين كشور دستگير كرد. بالغ بر 3 هزار پليس فدرال و ماموران محلي از روز 4 تا 10 آوريل، 10 هزار و 340 نفر را دستگير كردند. به گفته پليس آمريكا اين تعداد در مقايسه با سال گذشته به 10 برابر افزايش يافته  است.
دزدي مذهبي
اكثر سرقت ها به خاطر مسايل مادي هستند، اماگاهي اوقات هم ممكن است دزدي معنوي صورت گيرد. يك جوان۱۸ ساله برزيلي با در دست داشتن چاقوي كره خوري از كشيشي 2 كتاب انجيل دزديد. كشيش كه تازه پا از مغازه كتابفروشي بيرون گذاشته بود، به يك باره با دزد جوان روبه روشد. فرد پليسي كه در محل حاضر بود سريعا سارق را دستگير كرد. اين پليس گفت عجيب ترين دزدي دوران خدمتم را امروز ديدم.
آرزوي منحصر به فرد
انسان ها و البته بعضي از آنها تنها تا زماني كه زنده اند مي توانند براي جامعه بشري مفيد باشند و پس از مرگشان فايده خاصي جز ماتم و اندوه براي بازماندگان ندارند، اما يك كشاورز هندي برخلا ف ديگر هندوها كه پس از مرگ، جسدشان سوزانده مي شود در وصيتنامه خود نوشته كه مي خواهد بعد از مرگ جسدش غذاي حيوانات درنده باشد. ليدينگ ليانا 46 ساله مي گويد: هميشه دوست داشتم مانند آهويي باشم كه يك ببر آن را شكار مي كند !
شايد اهداي اعضا و جوارحش به بيماران نيازمند بهتر از تكه پاره شدن آنها توسط درندگان بود.
وقتي بروس لي كوچك بود
دوران كودكي بزرگان ورزش هاي رزمي مثل بروس لي و جكي چان چطور بوده است؟ شايد آنها مثل اين پسربچه۶ ساله بودند كه توانسته است با سن كم خود كمربند مشكلي كاراته بگيرد. الفي بايرن پس از انجام مبارزه 90دقيقه اي، به عنوان جوانترين دارنده كمربند مشكي در رشته كاراته شناخته شد.
پدر 37 ساله الفي كه حريف او در اين مسابقه بوده است، مي گويد: الفي هميشه در خانه به همه مشت و لگد مي زد و براي همين تصميم گرفتم او را به باشگاه كاراته خود ببرم.
تلويزيون همراه
با پيشرفت تكنولوژي به زودي تلويزيون  هاي سيار به بازار راه خواهد يافت. كارشناسان صنعت الكترونيك مي گويند چه از طريق كامپيوترهاي سيار و چه از طريق تلفن هاي موبايل به زودي شاهد تلويزيون هاي سيار خواهيم بود. دان اري مديرعامل شركت غو ل آساي ماهواره اي اسكاي نت وورك مي گويد به زودي تلويزيون هاي سيار روي كامپيوترهاي لپ تاپ، بازي هاي كامپيوتري سيار و بيش از هر چيز روي گوشي هاي موبايل خواهند بود. مديرعامل شركت اسكاي نت وورك تاكيد كرد كه تلويزيون هاي ديجيتال مورد استقبال شديد خريداران قرار گرفته است. از هم اكنون كانال هاي تلويزيوني در آمريكا و اروپا ساخت برنامه هاي كوتاه ويژه تلفن هاي موبايل را آغاز كرده اند.

خبرسازان
ايرانشهر
تهرانشهر
دخل و خرج
در شهر
درمانگاه
طهرانشهر
شهر آرا
|  ايرانشهر  |  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  درمانگاه  |  طهرانشهر  |  شهر آرا  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |