ريدلي اسكات انگليسي تبار يكي از تحسين شده ترين فيلمسازان دنياي سينماست. او با فيلم هاي مختلفي كه در ژانرهاي متفاوت ساخته اعتبار زيادي كسب كرده و فيلم هايش جزو بهترين ژانرهاي مختلف سينمايي هستند. فيلم هاي او هم چون «بيگانه» ، «بليد رانر» ، «تلما و لوئيز» ، «گلادياتور» ، «هانيبال» و «افول عقاب سياه» در نوع خود جزو بهترينهاي سينمايي هستند.
با يك چنين سابقه كاري او بهترين گزينه براي كارگرداني فيلم حماسي- تاريخي «قلمرو بهشت» است. شايد مهمترين دليل اين انتخاب اين باشد كه او بهترين فيلمساز براي تلفيق همزمان و خوب اكشن، تاريخ و رومانس با يكديگر است، اين بار او يك حماسه قرن دوازدهمي را به تصوير مي كشد كه البته هيچ شباهتي به فيلم تاريخي قبلي او «گلادياتور» ندارد.
هنگامي كه قلمرو بهشت را مي ساختيد در اين فكر بوديد كه تا حد امكان آن را متفاوت از «گلادياتور» بسازيد؟
- هميشه و هنگام كارگرداني هر يك از فيلم هايم تلاش مي كنم و همه توانم را در اين راه به كار مي گيرم، كه چيزي متفاوت بسازم. اما واقعيت امر اين است كه بين تمام فيلم ها و سوژه ها هزاران مايل فاصله است و اين دو فيلم خاص هزاران سال از نظر زماني با هم فاصله و اختلاف دارند. همين مسئله باعث شد كه خودم خيلي زياد به فكر آن نباشم كه سعي كنم اين كارها را متفاوت از هم بسازم. از طرف ديگر فكر مي كنم «قلمرو بهشت» در مقايسه با گلادياتور هم سياسي تر است و هم مذهبي تر. «گلادياتور» يك كار حماسي رومانتيك هاليوودي درباره انتقام بود. اما اين يكي خير.
* حتماً متوجه اين نكته بوديد كه دو فيلم تاريخي «تروا» و «اسكندر» كه قبل از فيلم جديد شما به روي پرده رفتند، در نمايش عمومي با موفقيت مالي خوبي روبه رو نشدند.
- اين نكته را مي دانستم و مورد توجهم بود. البته هيچ يك از اين دو فيلم را نديده ام. هيچ وقت به تماشاي فيلم هايي كه ديگران مي سازند نمي روم، به ويژه اين كه مي دانم كه «گلادياتور» تأثير زيادي در ساخت و توليد آنها داشته است. شايد احساس مي كنم كه آنها شباهتهايي با اين فيلم دارند. به همين دليل ترجيح دادم دو فيلمي را كه نام برديد تماشا نكنم. يك مسئله ديگر اين است كه من توليد «قلمرو بهشت» را چهار سال قبل شروع كردم و مي دانستم كه چهار سال بعد و پس از نمايش عمومي اين فيلم ها به روي پرده خواهد رفت.
* براي اين قصه و اين فيلم خاص براي نقش هاي مسلمانان از بازيگران مسلمان استفاده كرديد. در اين رابطه مشكلي نداشتيد؟
- تصورم اين است كه انتخاب بازيگران مسلمان براي ايفاي نقش كاراكترهاي مسلمان يك تصميم طبيعي و معقولي بود. در كشور مصر يك صنعت فيلمسازي بزرگ و قوي وجود دارد. همين نكته را مي توان در مورد سوريه هم به زبان آورد. در پاريس يك جامعه بزرگ مسلمانان وجود دارد. همين مسائل باعث شد تا ما سه بازيگر بزرگ و قوي مسلمان را براي سه نقش كليدي و اساسي فيلم انتخاب كنيم.
* در مرحله پيش توليد فيلم بوديد كه حادثه يازدهم سپتامبر رخ داد. آيا اين اتفاق هيچ تأثير ويژه اي در كار توليد فيلم و شيوه كار شما داشت!
- آن زمان اين سؤال برايمان مطرح شد كه آيا اين فيلم توليد خواهد شد يا نه. همان روزها ديداري با فيلمنامه نويس فيلم، ماناهن داشتم و در رابطه با فيلمنامه با او بحث كردم. او چنين اظهار نظر كرد كه ما به سراغ دوره اي از تاريخ گذشته رفته ايم كه بازگوكننده مسائل جنگهاي صليبي است. اين دوره يكي از شلوغ ترين و پرسر و صداترين دوره هاي تاريخ است كه با چيزي به نام آرامش بيگانه است. به اين نكته فكر مي كرديم كه اين سوژه ممكن است باعث بروز ناراحتي هايي شود. پس تصميم گرفتيم فيلم را با قصه اي ساده پيش ببريم و از قضاوت تاريخي اجتناب كنيم.
* آيا هيچ وقت اين احساس را نداشتيد كه موضوعاتي كه فيلم مطرح مي كند در مواجهه با حوادثي كه در طول توليد فيلم رخ مي دهد، ممكن است ارتباطي پيدا كند؟
- اتفاقاتي كه در طول اين سه چهار سال اخير در سطح بين المللي رخ داده باعث شد جهان بيشتر و بيشتر در ارتباط با هم قرار گيرد. به ويژه زماني كه از كلمه «جنگ هاي صليبي» استفاده بد و غلط مي كنيم، اين مسئله خود را به شكلي عريان تر به نمايش مي گذارد. مردم معمولاً فراموش مي كنند كه جنگجويان صليبي آن دوره آدم هاي بدي بودند.
* فكر مي كنيد پيچيده ترين و دشوارترين نكته در ارتباط با اين فيلم چيست؟
- فكر مي كنم بزرگترين نكته در اين فيلم همان مسئله اصلي فيلم يعني نبرد اورشليم است. مشكل ترين كار براي ما كار بر روي نبردي بود كه حدود دو هفته طول كشيد. حتي نگارش اين نبرد بر روي كاغذ هم جزو سخت ترين بخش هاي كار بود. به صورت طبيعي فيلمبرداري يك چنين سكانسي بين دو ماه تا دو سال طول مي كشد. در جريان اين نبرد مهاجمين تلاش مي كنند تا شهر را با مشكل گرسنگي و قحطي روبه رو كنند و يا اين كه منتظر شوند تا منبع آب آنها ته بكشد. يا بدتر از همه اينها، ممكن است آنها يك بدن مريض را در شهر رها كنند و به كمك آن اهالي شهر را با يك مريضي ناشناخته روبه رو كنند و اميدوار باشند كه شيوع اين بيماري مردم شهر را از پا درآورده و مجبور به تسليم شان كند. سخت ترين بخش كار اين بود كه چگونه اين مسائل را در فيلم نامه تقسيم و طبقه بندي كنيم تا بتوانيم به كمك آن حس و حال ويژه مربوط به آن دوران را خلق كنيم. مي خواستم بدون اين كه فيلم ارتباط خود را با كاراكترهاي فيلم از دست بدهد و حواس تماشاچي از آنها پرت شود، اين مسائل را در قصه مطرح كنم. آنها بايد طوري مطرح مي شدند كه منطقي به نظر برسند و به نوعي هم در ارتباط با شخصيت هاي فيلم باشند.
* خشنود كننده ترين نكته نسبت به اين فيلم كدام بود؟
- فكر مي كنم وقتي شما به گذشته برمي گرديد، مثل اين است كه داريد يك تصوير يا تابلو را نقاشي مي كنيد. من مي خواهم به گذشته عقب گرد كنم و در اين رابطه قصه معمولي را ترجيح مي دهم. به اين ترتيب در پايان كار وقتي به گذشته نگاه مي كنم فكر مي كنم كه كارم را درست انجام داده ام.
* چرا اين قصه را براي فيلم انتخاب كرديد؟
- من به عنوان فيلمسازي شناخته شده ام كه دنياها را روي نوار فيلم خلق مي كنم. دوست دارم در درون تحقيقات تاريخي خودم غرق شوم و جزييات كار را پيدا و بيان كنم. شما يك موقعيت ويژه را در يك قرن به خصوص چگونه دوباره خلق مي كنيد؟ اين مسئله بخش مهمي از جذابيت كار است و تصديق مي كنم كه دوستدار بيان سينمايي موضوعاتي هستم كه فاصله خيلي زيادي با ما دارند. از دوران كودكي هميشه چنين روحيه اي داشتم.
ترجمه:كيكاووس زياري
