حسين سپهري
در معابري كه از ابتدا براي حركت ترافيك در نظر گرفته شده اند مي بايست تسهيلات پاركينگ در خارج از سطح معبر تدارك ديده شود البته اقدامات براي به حداقل رساندن پيامدهاي مربوطه و ايجاد شرايط امن تر انجام مي شود
تهران به حدود 500 هزار جاي پارك جديد نياز دارد، منظور از جاي پارك جايي به غير از حاشيه خيابان هاست، جايي كه به رفت و آمد ماشين ها لطمه اي نزند و باعث تصادف هم نشود.تجارب كشورهاي صنعتي نشان مي دهد كه خودروهاي پارك شده يا خودروهايي كه در حال پارك يا خروج از پارك هستند، در نزديك به 10درصد از كل تصادفات نقش دارند. همچنين پارك خودروها يكي از عواملي است كه به ميزان 8 الي 10درصد مرگ و مير عابران پياده را شامل مي شود. به صورت ايده آل پاركينگ مي بايست فقط در مواردي مجاز باشد كه خودروهاي ثابت هيچگونه تداخلي با حركت ايمني و آزادانه خودروهاي در حال حركت نداشته باشند. در معابري كه از ابتدا براي حركت ترافيك در نظر گرفته شده اند، مي بايست در صورت امكان، تسهيلات پاركينگ در خارج از سطح معبر تدارك ديده شود. البته انجام اين امر در تمامي موارد امكانپذير نيست و به همين خاطر اقدامات براي به حداقل رساندن پيامدهاي مربوطه و ايجاد شرايط امن تر و كاهش تداخل هاي بين عابران پياده و خودروها كه مي تواند ناشي از خودروهاي پارك شده باشد، طراحي شده اند.اينگونه مشكلات در برخي از كشورهاي درحال توسعه بسيار بحراني تر بوده و كنترل آن دشوار است. برنامه ريزي مراكز تجارتي عمدتا بدون در نظر گرفتن نيازهاي خودروها انجام پذيرفته است و نتيجه امر اين بوده است كه تقاضاي پاركينگ بسيار بيشتر از فضاي موجود پاركينگ است. اين امر باعث مي شود رانندگاني كه در جست وجوي محل پارك هستند، دچار اتلاف وقت شده و ترافيك و آلودگي نيز افزايش يابد. پارك غير قانوني خودروها بسيار رايج بوده و معمولا به پياده روها نيز تجاوز مي شود كه اين امر آنها را مجبور به استفاده از سطح خيابان مي كند. قانون نيز به صورت ضعيف، اجرا مي شود كه اين خود نيز به همراه رانندگان بي نظم و عصبي باعث ايجاد خطراتي براي عابران پياده و رانندگان مي شود برنامه ريزي نادرست و استقرار ساختمان ها، پاركينگ ها و معابر در نقاط نامناسب باعث ايجاد خطرات پيش بيني نشده اي براي مردمي مي شود كه پس از پارك خودرو خود، به پياده روي در سطح خيابان مجبورند. پاركينگ كنترل نشده در مجاورت معابر اصلي مي تواند باعث ايجاد شرايط ناامن شود زيرا ممكن است خودروهايي كه سرعت خود را به منظور پارك كردن كاهش مي دهند يا در حال خروج از پارك هستند با ترافيك عبوري تداخل كنند.
راه حل هاي ممكن
با برنامه ريزي دقيق تر و تدارك و كنترل تسهيلات پاركينگ مي توان از بسياري از اين مشكلات اجتناب كرد. هنگام برنامه ريزي پاركينگ، مي بايست سه عامل مهم در نظر گرفته شود: نياز به حداكثر رساندن دسترسي به فعاليت هاي مولد ترافيك، نياز به حداقل رساندن مزاحمت براي ترافيك عبوري و نياز به حداقل رساندن تصادفات مرتبط با ترافيك.
اين امر مي تواند به صورت زير انجام پذيرد:
- مي بايست از پارك كردن در خيابان هاي شرياني كه حامل حجم هاي زياد ترافيك هستند، اجتناب كرد. همچنين با استفاده از ممنوعيت هاي پاركينگ تمام روز يا بخشي از روز در خيابان هاي اصلي، پارك خودروها را به خيابان هاي فرعي منتقل كرد، براي مولدهاي اصلي ترافيك در طول اين مسيرها بايستي در صورت امكان، پاركينگ خارج از سطح خيابان تدارك ديده شود تا جوابگوي نيازهاي آنها و بازديدكنندگان باشد.
- در خيابان هاي شلوغ مراكز خريد، مي بايست از باريك كردن سطح خيابان استفاده كرد تا تفكيك شخص بين سطح خيابان براي ترافيك عبوري و خودروهاي ثابت به وجود آيد. اين امر را مي توان با گسترش پياده روها براي ايجاد محوطه هايي در خارج از سطح خيابان با عرض كافي براي پاركينگ و مانورهاي مربوطه انجام داد تا تداخلي با ترافيك عبوري ايجاد نشود.
- مي بايست در صورت امكان در نواحي مسكوني پاركينگ خارج از سطح خيابان ايجاد شود. اگر اين امر غيرممكن باشد (مثلا در مجتمع هاي پرتراكم) مي توان در نزديكي محوطه از پاركينگ در سطح خيابان استفاده كرد تا محوطه هاي پاركينگ مخصوص ساكنان فراهم شود.
- در نواحي صنعتي، تريلي هاي بزرگ نياز به خطوطي دارند كه حدود سه ونيم متر عرض داشته باشند. در صورتي كه پارك در كنار خيابان ممنوع نشده باشد و بر اجراي آن نظارت نشود،  مي بايست از يك عرض اضافي سه متري براي فضاي پاركينگ استفاده كرد.
- از برنامه هاي پاركينگ در مراكز شهر براي سهميه بندي فضاي پاركينگ (با استفاده از پاركومتر، بليت پاركينگ يا نگهبان پاركينگ) استفاده مي شود. هزينه هاي مربوطه در مراكز شهري بيشتر است و معمولا حداكثر زمان مجاز در حدود يك ساعت يا كمتر است. اين هزينه ها با دورتر شدن از مركز شهر كاهش يافته و حداكثر زمان مجاز پارك افزايش مي يابد.خلاصه اينكه خودروهاي پارك شده، درحال پارك يا در حال خروج از پارك باعث سدمعبر، مزاحمت و بروز خطر براي عابران پياده و رانندگان مي شوند. ارائه فضاي پاركينگ خارج از خيابان با ورودي ها و خروجي هاي كاملا مشخص در موارد امكان و انتقال پارك خودروها به خيابان هاي فرعي مي تواند با افزايش قابليت ديگر عابران پياده و هدف تداخل هاي بين خودروهاي در حال پارك و خودروهاي در حال حركت باعث ايجاد شرايط ايمن تر شود. همچنين باريك كردن خيابان ها و استفاده از فضاي زائد براي ايجاد محوطه هاي پاركينگ خارج از سطح خيابان نيز مي تواند به عابراني كه قصد عبور از خيابان را دارند كمك كند و امكان انجام مانورها را به صورت ايمن و بدون مزاحمت براي جريان عبوري ترافيك فراهم كند. استفاده عاقلانه از ممنوعيت هاي پاركينگ به صورت تمام روز يا بخشي از روز، خيابان هاي مهم را از جريان عبوري ترافيك با كاهش تداخل ها و افزايش ظرفيت و ايمني، آزاد نگاه مي دارد.

خيـلــي وقت ها صحبت هايي در مورد اخلاق شهروندي مي شنويم كه همه، درست و پذيرفتني هستند و به هيچ وجه نمي توان محسنات آنها را كتمان كرد. اين صحبت ها موقعي دلپذيرتر و باوركردني تر مي شوند كه به منصه ظهور برسند و توسط شهروندان به آنها عمل شود، ولي گاهي اوقات نيز پايبند بودن به اينگونه اصول انساني، بسيار سخت مي شود و در نتيجه از بسامد زيبايي هاي معنوي شهر كاسته مي شود.
در نظر بگيريد كه مدت 20دقيقه تا نيم ساعت را در ايستگاه اتوبوس منتظر مانده ايد. بالاخره اتوبوس مي آيد و شما كه همه اين مدت را به حساب كردن اين مسئله پرداخته ايد كه آيا روي صندلي هاي اتوبوس جايي گير شما مي آيد يا خير، نهايتا از صندلي محروم مي مانيد و با توجه به طولاني بودن مسير و اينكه بعد از پياده شدن هم بايد مسيري را با پاي پياده طي كنيد، ترجيح مي دهيد كه باز هم در صف بمانيد تا اتوبوس بعدي سر برسد (البته در صورتي كه وقت كافي داشته باشيد). پس 10 دقيقه ديگر هم دندان سر جگر مي گذاريد تا اتوبوس بعدي سر برسد. بالاخره سوار مي شويد و روي يكي از صندلي ها نشسته، نفس راحتي مي كشيد و خواه ناخواه به افراد ديگري كه در حال سوار شدن هستند، نگاه مي كنيد. پس از اينكه همه جوان ترها سوار شدند، چشم شما به سالمندي مي افتد كه بسختي خودش را از پله ها بالا مي كشد؛ سالمندي كه انگار توان يك لحظه ايستادن را هم ندارد و با زبان بي زباني به شما مي گويد كه تنها به اجبار ناتواني اقتصادي و دردسرهاي اجتماعي با اتوبوس سفر مي كند.حالا بايد چه كار كنيد؟ واقعا كار سختي است، نه؟! به هر حال از جاي خود بلند مي شويد و سالمند محترم و خسته شهرتان را دعوت مي كنيد كه روي صندلي شما بنشيند و همين كه او روي صندلي شما چشم هايش را مي بندد و نفس راحتي مي كشد، حتي اگر به شما دعا هم نكند، احساس مي كنيد تمام خستگي هاي شما در رفته و به قول معروف، عاقبت به خير هم شده ايد.
اما در تمام مسير هم به اين نكته فكر مي كنيد كه آيا واقعا راهي نيست كه همه بتوانند از رفاه نسبي شهري برخوردار باشند؟ اگر به نتيجه اي رسيديد به ما هم بگوييد تا براي اجرا به مسئولان شهري پيشنهاد دهيم.
البته يك راه ديگر هم وجود دارد؛ از اين به بعد خودتان را لابه لاي شلوغي اولين اتوبوسي كه سر مي رسد جا بدهيد تا ديگر مجبور نباشيد به اين موضوعات فكر كنيد؛ حذف كردن صورت مسئله، يكي از راه هاي برخورد با آن است.

معاينه فني خودرو قطعا نمي تواند تنها به خودروهاي سواري اختصاص داشته باشد. خودروهاي سنگين هم از نظر مصرف سوخت و تنظيم موتور و توليد آلودگي بايد مورد معاينه قرار بگيرند. پيگيري هاي ستاد مركزي معاينه فني و سازمان حفاظت محيط زيست موجب شده است تا علاوه بر ارائه خدمات به خودروهاي سواري خودروهاي سنگين هم شامل اين توجه بشوند، به همين خاطر دو خط ثابت معاينه فني خودروهاي سنگين در جنوب تهران راه اندازي مي شود.
مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودرو، از راه اندازي دو خط ثابت معاينه فني خودروهاي سنگين شامل اتوبوس، كاميون و كاميونت در جنوب شهر تهران و در محل يكي از زمين هاي پايانه اتوبوسراني شركت واحد، در آينده نزديك خبر داد.
به گزارش ايلنا، محمدرضا اميري صفت، مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودرو، افزود: در حال حاضر، روزانه بين 200 تا 300 دستگاه خودرو سنگين شامل كاميون و كاميونت توسط گروه هاي معاينه فني سيار ستاد مركزي، تحت معاينه فني قرار مي گيرند، اما هنوز به اين منظور مركزي دائمي و ثابت، راه اندازي نشده است كه بنا داريم در صورت توافق با شركت اتوبوسراني، اين مركز ويژه را در قالب دو خط معاينه فني در محل يكي از پايانه هاي شركت واحد در جنوب شهر تهران داير كنيم.
وي با بيان اينكه تاكنون مركز دائمي تحت عنوان مركز معاينه فني خودروهاي سنگين نداشته ايم، تصريح كرد: اين پيشنهاد از سوي ستاد مركزي معاينه فني خودرو به شركت اتوبوسراني ارائه شده و در حال حاضر، عمليات كارشناسي و بررسي هاي تكميلي از سوي هر دو طرف در حال انجام است كه در صورت به توافق رسيدن، از آنجا كه هر دو مجموعه زير نظر معاونت حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران هستند، در خصوص چگونگي تامين هزينه مورد نياز نيز تابع معاونت خواهيم بود.
اميري صفت تاكيد كرد: انجام معاينه فني خودرو، فقط مختص خودروهاي سواري يا عمومي نبوده، بلكه خودروهاي سنگين باربري در بنادر و پايانه ها نيز هر 3ماه يك بار بايد تحت كنترل و معاينه فني قرار بگيرند كه در همين راستا به منظور ارائه تسهيلات به صاحبان اين خودروها ستاد مركزي معاينه فني خودرو در مرحله نخست اقدام به اجراي طرح حضور در محل كرده و اينك راه اندازي دو خط ثابت معاينه فني خودروهاي سنگين را در دستور كار قرار داده است.