گفت وگو با ماندانا مقدم هنرمند شركت كننده در بي ينال ونيز
جامعه پوياي هنر روندي رو به رشد دارد
ماندانا مقدم هنرمند شركت كننده در پنجاه و يكمين بي ينال ونيز است. او كه به همراه بيتا فياضي هنرمندي ديگر از ايران در بي ينال ونيز امسال حضور داشت، اثري اينستاليشن با عنوان «چهل گيس» را به نمايش گذاشت. بازديدكنندگان اين بي ينال با اثر مقدم ارتباط نزديكي برقرار كردند و از آن تأثير گرفتند.
مقدم، افسانه قديمي ايراني «چهل گيس» را دستمايه كارش قرار داده و همين عنوان را بر روي اين اثر خود كه از مجموعه چهارتايي او به حساب مي آيد، گذاشته است.
|
|
* برپايي نمايشگاه در بي ينال ونيز چه طور بود و كارها چگونه پيش رفت؟
- با اين كه بخش اعظم اثر من در ونيز و به مدت يك هفته ساخته شد، اما با همياري دوستان مراحل كار به خوبي پيش رفت و علي رغم اين كه فكر مي كرديم شايد وقت كمي داشته باشيم، كار به موقع انجام شد. در خصوص كارم بايد اشاره كنم كه در ونيز مشكلاتي نظير قديمي بودن ساختمان ها وجود دارد و با اين شرايط نمي شد در سقف يا ديوارهاي ساختماني كه اثر من در آن قرار داشت، از ميخ براي نصب استفاده كرد. بنابراين من مجبور شدم پس از ساخت يك سازه، كار را به آن وصل كنم. اينستاليشن «چهل گيس» كار سنگيني بود و بايد كاري مي كرديم كه به اتاق داخل ساختمان لطمه اي وارد نشود.
به هر حال نمايشگاه ايران از روز افتتاحيه تا زماني كه در آنجا حضور داشتيم، بسيار خوب و با استقبال گسترده روزنامه نگاران، موزه دارها، هنرمندان و گالري داران برگزار شد؛ به طوري كه شايد روزانه بين هزار تا دو هزار نفر از ۹ صبح تا ۹ شب بازديدكننده داشتيم.
از طرفي خوشبختانه از همان روزهاي اول گشايش غرفه ايران در سطح شهر ونيز صحبت هايي در مورد نمايشگاه ما مطرح شده بود و كساني كه بازديد داشتند، ديگران را براي ديدن اين غرفه ترغيب كرده بودند. اين در حالي بود كه غرفه ايران در ونيز در خارج از دو منطقه اصلي يعني جارديني و آرسنال كه مجموعه عظيمي از آثار هنرمندان كشورهاي مختلف به نمايش گذاشته بودند، قرار داشت.
همچنين راديو و تلويزيون و مطبوعات مختلف اروپايي مصاحبه هاي متعددي با ما داشتند كه اين ارتباط هنوز هم ادامه دارد. علاوه بر اين، اينستاليشن «چهل گيس» در نشرياتي چون فيگارو و لوموند نيز بازتاب داشت و در مورد آن مطالبي نوشته شد.
* نظرات و واكنش ها در ونيز نسبت به كار شما چگونه بود و برقراري ارتباط با افسانه ايراني همچون چهل گيس از جانب نگاه هاي خارجي چه طور بود؟
- هر كسي به نوعي با اين كار ارتباط نزديكي برقرار مي كرد؛ به خصوص زنان بسياري پس از ديدن كار به شدت تحت تأثير قرار مي گرفتند . اين برخورد در آنجا برايم بسيار جالب و با اهميت بود. در مورد اين افسانه نيز، به من گفته مي شد كه پيش از ارائه هر توضيحي، حس كار را درك كرده اند و گفته ها و توضيحات من درباره افسانه چهل گيس فقط داستان را تكميل مي كرد و حس ديگري به كار مي افزود. مردان نيز اغلب درك مشتركي با زنان در اين خصوص داشتند.
* اينستاليشن «چهل گيس» اصلاً چگونه اجرا شد و چطور به اين فرم رسيديد؟
- اين پروژه تقريباً حدود دو سال پيش شروع شد. من بر اساس يك حس و ايده دروني بر روي موضوعي كار مي كنم كه عموماً با زندگي خود و اطرافم مرتبط است؛ همان گونه كه همه آدم ها به نوعي به احساسات و افكار خود مي پردازند. اولين كاري كه بر اين اساس اجرا كردم، مربوط به پيكره اي بود تقريباً ۱۷۰ سانتي متر پوشيده از موي بافته و در هم پيچيده كه در يك جعبه شيشه اي به ارتفاع ۱۷۲ سانتي متر قرار داشت.
مقداري از موهاي بافته شده از زير اين شيشه بيرون آمده اند. به تدريج در جريان انجام اين كار همزمان به داستان چهل گيس رسيدم و در واقع ابتدا از چهل گيس شروع نكردم، بلكه بر اساس احساس و افكار خودم اين كار را آغاز كردم.
اما در ميانه كار متوجه اشتراك آن با داستان چهل گيس شدم. اين ايده در ذهنم ادامه داشت و مجبور شدم به مرور چهار طرح ديگر با همين مضمون را كار كنم. دومين پروژه همين كاري است كه اكنون در بي ينال ونيز به نمايش درآمده است؛ يعني يك مكعب بتوني به ابعاد ۷۰/۱*۲۰/۲ در ارتفاع يك متر كه چهار دسته موي بافته از سقف آويزان و از زير بتون بيرون زده، به طور معلق قرار گرفته اند. در ميان بافته ها هم روبان قرمزي كه اشاره به جريان زندگي دارد و به حالت شكننده بودن زن كمك مي كند، قرار داده شده و به اين كار كه با هيبت سنگين بتون سرد ادغام شده، ظرافت مي دهد. در واقع اين دو ماده يعني بتون و موي بافته كنتراست بسيار خوبي با يكديگر دارند.
همان طور كه گفتم دو طرح ديگر نيز در اين پروژه دارم كه اجرا خواهم كرد.
* از نحوه شركت و حضورتان در پنجاه و يكمين دوره بي ينال ونيز بگوييد.
- من از اين كه گروهي در صدد انتخاب هنرمند براي شركت در بي ينال ونيز هستند، اطلاعي نداشتم. روزي با من تماس گرفتند و اطلاع داد ند كه من جزء كساني هستم كه براي اين منظور در نظر گرفته شده ام و قرار است دو نفر انتخاب شوند. آثارم را براي اين گروه ارسال كردم و از چگونگي انتخاب آثار بي خبر بودم. سپس شنيدم كه يك هيأت ژوري انتخاب ها را طي چند مرحله انجام داده و تشخيص داده اند كه دو اثر مربوط به من و بيتا فياضي براي اين منظور انتخاب شود. البته چند ماه طول كشيد تا جواب نهايي در اين خصوص به ما داده شد.
* پس از بازگشت از ونيز چه برنامه هايي در پيش رو داريد؟
- از قرقيزستان براي شركت در سمپوزيومي كه قرار است مدت ۱۵ روز برگزار شود، دعوت شده ام. در مدت برگزاري اين سمپوزيوم بر اساس ايده ها و تم آن آثاري ساخته مي شوند كه در مهرماه آينده به نمايش درمي آيند. انستيتوي هنر معاصر مسكو نيز از من براي شركت در نمايشگاهي دعوت به عمل آورده است.
البته اين دعوت ها زماني كه در بي ينال ونيز حضور داشتم صورت گرفته اند. از موزه هنر گوتنبرگ براي برپايي نمايشگاهي در بهار آينده و نيز اسكاتلند و ونكوور دعوت هايي صورت گرفته است.
در حال حاضر، مشغول كار بعدي از پروژه چهل گيس، هستم كه مربوط به دو ويدئو اينستاليشن است.
* به طور كلي چه جايگاهي براي هنر مدرن ايران پيش بيني مي كنيد و نظر خارجي ها را در اين باره چگونه ديديد؟
- فكر مي كنم هنر چيزي نيست كه بتوان براي آن نمره اي قايل شد و اذعان داشت كه در چه جايي قرار دارد. اما من خوشبختانه جامعه پويايي هنري را مي بينم كه روندي رو به رشد دارد. هنرمندان همگي فعال و پرشورند و اين مهم تر از آن است كه در مورد جايگاه شان فكر كنيم. اهميت در اين است كه هنر مدرن، راه رونده داشته باشد و حركت كند.
در بي ينال ونيز هم بازديدكنندگان خارجي انتظار داشتند هنر سنتي تري از ايران ببينند يا حتي انتظار ديدن نقاشي را داشتند. به هر حال برايشان جالب بود كه شاهد آثار اينستاليشن از دو هنرمند ايراني هستند.
|