Hamshahri Newspaper

بسياري از افراد تصميم هاي شغلي خود را از طريق مشاهده دنياي اطراف و تلاش براي تطابق خودشان با اين دنيا اتخاذ مي كنند. اين امر مخالف كاري است كه واقعاً بايد انجام شود.
بهترين مسير شغلي فرايندي است كه از درون آغاز مي شود- يك نوع تكامل خودآگاهي- شما مي بايست از مهارتها، استعدادها، توانايي ها، امكانات و ويژگي هاي منحصر به فردتان آگاه شويد؛ چون اين خودآگاهي چرخه اي است كه فرد را به سمت يك شغل رضايت بخش هدايت مي كند.
شناخت مهارتهاي قابل انتقال يك قدم اساسي در برنامه ريزي شغلي است. مقاله حاضر توضيح مي دهد كه اين مهارتها چه هستند و كمك هايي را براي تشخيص و افزايش ميزان مهارتها و استفاده از آنها در به دست آوردن يك موقعيت شغلي مناسب ارائه مي نمايد.
انواع مهارتها
مهارتها را مي توان به عنوان سرمايه منحصر به فرد هر شخص تعريف نمود. سه گروه از مهارتها وجود دارند. مهارتهاي فني، مهارتهاي اكتسابي و مهارتهاي قابل انتقال. مهارتهاي فني تخصص گرايي درون يك رشته خاص را مطرح مي كند و فرد را قادر مي سازد كه يك شغل به خصوص را داشته باشد؛ مانند طراحي يك فرايند شيميايي، عمليات ساخت تجهيزات و مانند آن. مهارتهاي اكتسابي ريشه در ويژگي هاي شخصي يك فرد مانند انعطاف پذيري، كنجكاوي، قدرت تصميم گيري و بهينه سازي دارد.
مهارتهاي قابل انتقال مهم ترين نوع مهارتها در توسعه مسير شغلي است.
اين مهارتها را مي توان از حرفه اي به حرفه ديگر و از يك حوزه صنعت به حوزه ديگر منتقل كرد.
شناخت مهارتهاي قابل انتقال اولين قدم در خودآگاهي و برنامه ريزي شغلي است. اين مهارتها در هفت مقوله جاي مي گيرند:
۱- ارتباطات- نگارش، گفت وگو، گوش دادن، آموزش، مشورت، متقاعد سازي، مديريت، تبليغ و بيان احساسات
۲- خلاقيت- تجسم، ذهني سازي، ابداع، ايجاد، بداهه پردازي، تعبير و تفسير و استفاده از توانايي هاي هنري
۳- تحقيق- جمع آوري، ارزيابي و طبقه بندي اطلاعات
۴- تشريح- استفاده از تحليل هاي منطقي، توسعه چارچوب هاي كاري، تشخيص ضعف ها و شناخت شباهتها
۵- حل مسايل- تعريف يك مسئله، ارزيابي گزينه ها، تسلط بر راه حل ها و بهبود يك موقعيت
۶- سازماندهي- از طريق دنبال كردن برنامه ها و دستور العمل ها، توجه به جزئيات، بايگاني، جست وجو و طبقه بندي
۷- تركيب- تلفيق قطعات اطلاعات در يك كل به هم پيوسته، بررسي اطلاعات و بيان آنها در يك شكل واضح
آگاهي از مهارتهاي قابل انتقال كمك مي كند، دريابيد چه توانايي هاي ويژه اي داريد و ضمناً امكاني براي واضح سازي آن توانايي ها به شما مي دهد.
تشخيص مهارتهاي قابل انتقال
منبع مهارتهاي قابل انتقال اغلب در زندگي روزانه وجود دارد. در تجربيات زندگي، كارهايي كه در هر دوره زندگي انجام داده ايد و از انجام آن لذت برده ايد، اعتقاد داشته ايد كه به خوبي از عهده آن برآمده ايد و باعث غرور و خوشحالي شما شده است. اين مهارتها بايد خيلي زود در زندگي آشكار شود تا محملي باشد براي معرفي فرد.
مهارتهاي قابل انتقال عموماً در موفقيتها و تجربيات مثبت زندگي پيدا مي شوند. خاطراتتان را مرور كنيد و درباره مواقعي كه برايتان خيلي ارزشمند بوده، بنويسيد؛ چون از طريق نوشتن درك جامع تري از خودتان خواهيد داشت. تمرين دو مرحله اي زير كمك مي كند كه مهارتهاي قابل انتقال را بشناسيد.
۱- موفقيت هاي خود را فراخواني كنيد. يك سفر در خاطراتتان- از كودكي تا زمان حاضر- داشته باشيد؛ تا جايي كه مي توانيد تجربياتي را كه به شما احساس رضايت مي دهد به ياد بياوريد. سعي كنيد تجربيات را در زمان هاي مختلف زندگي مرور كنيد.
اين تجربيات رضايت بخش مي تواند طيفي از مسايل مانند كمك به برادر يا خواهرتان در يادگيري خواندن، ساختن يك اسباب بازي مكانيكي، توسعه يك سيستم تجهيزاتي تا سازماندهي يك رخداد سياسي را در بر گيرد. اين طيف بايد شامل كارهايي باشد كه شما انجام داده ايد، نه رويدادهايي كه برايتان اتفاق افتاده است.
اصل لذت يا رضايت بسيار مهم است. ممكن است اين قضيه براي بقيه دنيا اهميتي نداشته باشد، اما در چشمان شما بايد ارزشمند جلوه كند و يك رخداد حياتي و معنادار در زندگيتان قلمداد شود.
۲- خاطراتتان را تحليل كنيد. همان طوري كه رويدادهاي رضايت بخش زندگي را به خاطر مي آوريد، جزئيات آن را مشخص نماييد. به موقعيت ها، موضوعات، افراد درگير و نقشي كه بازي كرده اند، توجه داشته باشيد. جمع آوري جزئيات را كامل كنيد تا جايي كه مي توانيد درباره فعاليتي كه خودتان در اين فرآيند انجام داده ايد و نحوه انجام آن را بنويسيد: چگونه كار را سازماندهي كرده ايد، ديگران را متقاعد كرده ايد، مسايل را حل كرده ايد و ... .
اين تمرين كمك خواهد كرد كه مهارتهايتان را با بررسي تجربيات واقعي در زندگي مشخص كنيد. بخش عمده اي از امور پنهان در تجربيات- چيزي بيش از آنچه كه از خودتان انتظار داريد يا قادر به دركش هستيد- مهارتها و استعدادهاي شما هستند. به عنوان مثال، موضوع خاطرات چه بود؟ آيا درباره مردم بود و يا در مورد مفاهيم كلي، هنر، علوم يا پزشكي؟ از چه قابليتهايي استفاده كرديد؟ نگارش، آموزش، تحقيق، طراحي و يا اقناع؟ چه وضعيتي به طور مكرر رخ داد؟ حل مسئله، نيازهايي كه بايد برآورده مي شد و يا يك وضعيت بحراني؟ چه چيز باعث دستيابي شد؟ چه نيازي آشكار شد؟ سازماندهي اهداف، نياز براي كمك رساني، نياز براي كامل كردن يك فعاليت خاص؟ شرايط انجام كار چگونه بود؟ آيا مجبور به رعايت ضرب الاجل هاي تعيين شده بوديد و يا آزاد و مستقل كار مي كرديد و فرصت كافي براي آموختن و تجربه اندوزي نيز داشتيد؟
وقتي كه شما محدوده وسيعي از تجربيات را مرور مي كنيد به رخدادهاي كوچكي كه در پس اين محدوده قرار مي گيرد، دقت كنيد. آنها علايمي براي راهيابي به معاني عميق تر هستند.
به فعاليتهايي كه در زندگي روزانه به شما انرژي مي دهد و نشاني از استعدادهايتان است، توجه كنيد: گلكاري در باغ، فعاليتهاي مالي، خواندن نقشه هاي پيچيده و يا تمركز نمودن روي يك مورد كاري خاص. استعدادها ممكن است به قدري طبيعي در شما پديدار شوند كه آنها را بي اهميت تلقي كنيد. اما اين ويژگي ها شما را از ديگران جدا مي كنند و دارايي ارزشمندي هستند. به همين لحاظ مهم ترين كاركرد پاداش اين است كه به عنوان يك محرك عمل مي كند و مجالي به بروز استعدادها مي دهد.
دانستن اين كه در بسياري از فعاليتها خوب هستيد به شما شاهدي از مجموع مهارتها ارائه مي دهد و به اصولي كه در زندگي اجرا مي كنيد، تأكيد مي نمايد. به عنوان مثال مهارتهاي شما مربوط به كدام يك از امور ذيل است: مديريت، رهبري، تحقيق، طراحي و برنامه ريزي، ارتباطات ميان فردي و يا تحليل مسايل؟
بعد از انجام اين تمرين شما بايد درك بهتري از مهارتهاي قابل انتقال يا به عبارتي مهارتهاي شخصي و ميزان مهارتها داشته باشيد.
موجودي مهارتها
موجودي مهارتها ميزان دارايي شما از مهارتها و روشهاي ترجيحي فعاليتهاست. همچنين مجموعه منحصر به فردي از استعدادهاست. اين موجودي عامل ثبات حرفه اي شما در دنياي كار است. شناخت اين مهارتها باعث امنيت مي شود. چون آنها وسايل و امكاناتي نيست كه در اختيار داريد، بلكه موجوديت شماست. توانايي و قابليتي است كه شما از يك موقعيت به موقعيت ديگر و از يك شغل به شغل ديگر منتقل مي كنيد.
روي عناوين شغلي تأكيد نكنيد
عناوين شغلي فقط برچسب هستند و اغلب باعث گمراهي مي شوند. شركتها هنوز اين عناوين را خيلي جدي مي گيرند. آنها مشخصه اي هستند كه شغل ها را توصيف مي كنند. اين مهارتهاي مورد نياز حرفه ها را توصيف نمي كنند. عناوين شغلي در رشته هاي مختلف معاني متفاوت دارند. بنابراين بسيار مهم است كه دريابيم هر عنوان شغلي چه معنايي مي دهد و چگونه به استعدادها و مهارتهاي قابل انتقال مرتبط مي شود. به عنوان مثال يك مدير پروژه در صنايع شيميايي با يك مدير پروژه در شركت بازرگاني متفاوت عمل مي كند.
در مواجهه با عناوين شغلي بايد چند سؤال اساسي را مطرح نماييد. به عنوان نمونه به اين موارد توجه كنيد: وقتي اين عناوين شغلي بر عهده ما گذاشته مي شود، دقيقاً مي بايست چه اقدامي انجام دهيم؟ آيا پيدا كردن راهكارها بر عهده ماست يا سازماندهي و تحليل؟
روش كار را با مهارتها ربط دهيد
گاهي اوقات درك اين نكته كه چگونه مسئوليت را كامل كنيد از خود آن مسئوليت مهم تر است. روش شما در به نتيجه رساندن فعاليت ها چيست؟ آيا فرآيندمدار هستيد و كنجكاويد كه ببينيد چگونه اجزاء و مراحل يك فعاليت به هم مرتبط مي شوند يا هدف مدار هستيد و روي خروجي بيشتر تأكيد داريد تا فرآيند؟ آيا شما در چارچوب فرجه هاي زماني كار مي كنيد يا جلوتر از زمان حركت مي كنيد؟ آيا پروژه ها را مانند يك اكتشاف در نظر مي گيريد يا برنامه زمان بندي شده داريد؟ آيا دوست داريد به تنهايي كار كنيد و يا ترجيح مي دهيد در تعامل با ديگران باشيد؟
هنگامي كه مهارتهايتان را با روش هاي مورد علاقه انجام كار تركيب مي كنيد، امكاناتي داريد كه شما را به سوي يك فعاليت كامل تر هدايت مي نمايد. در واقع اگر حرفه اي را كه به آن علاقه داريد، پيشه خود سازيد و آن را با روش كاري مورد نظرتان هماهنگ سازيد، احساس متعالي بودن خواهيد كرد.
مهارتهايتان را در سطح مطلوب نگه داريد
هدف شما مي بايست به روز نگه داشتن مهارتها و بالا بردن توانايي كاري در سطحي انعطاف پذير باشد. اگر مي خواهيد انتقال شغلي داشته باشيد و يا در حوزه اي كه هستيد پيشرفت كنيد، مشخص كردن شكافها در مهارتها و معلومات يك قدم اساسي است. بالا بردن توانايي كاري به معناي بارور ساختن قابليت ها و درك اين نكته است كه كجا مي توان اين شكاف ها را از بين برد. در اين ميان توسعه مهارتهاي چندگانه نيز ضروري است.
اگر شما بتوانيد از مرزهاي قراردادي بگذريد و بين وظايف كاري روزمره و پروژه هاي خاص هماهنگي و توازن ايجاد نماييد، پس مي توانيد پيشرفت كنيد. آموزش مستمر بدين معناست كه خودتان را مطابق با تكنولوژي ها، صنايع و ساختارهاي كاري جديد روزآمد نگه داريد و از رويه هاي بازار و تغييرات نيازهاي كاري مطلع شويد.
تعريف موفقيت
موفقيت براي افراد مختلف معاني متفاوتي دارد. براي برخي از افراد به دست آوردن قدرت مالي و براي برخي صرف وقت براي خانواده و يا داشتن يك شغل مستقل و مكفي موفقيت محسوب مي شود. اما يك نكته بين همگان مشترك است و آن اين كه استفاده از استعدادها و توانايي ها و ابراز وجود، يكي از راضي كننده ترين تلاش هاي انساني است. در اين ميان كار يك چرخه طبيعي براي ابراز وجود است.
شناخت مهارتها و استعدادها انسان را به خودآگاهي بيشتر مي رساند. خودآگاهي و توانايي باعث ايجاد اطمينان و اعتماد به نفس مي شود و اعتماد به نفس باعث موفقيت مي گردد.
ترجمه: ناهيد مهريزي