با گذشت يك هفته هنوز علل و چرايي ماجرا روشن نشده است
فرضيه هايي درباره يك حادثه حريق
بيش از هر زمان ديگري، آن هم در شرايطي كه ما بر حقوق شهروندي تاكيد داريم و براي آن دستورالعمل صادر مي كنيم، لازم است كه ابعاد حادثه از سوي سازمان آتش نشاني و دستگاه قضائي تشريح شود
سينا قنبرپور
موضوع آتش سوزي پمپ بنزين حوالي ميدان خراسان، با اظهارنظر رئيس هيات مديره انجمن صنفي پمپ بنزين داران كشور، در هاله اي از ابهام فرو رفته است.
اين نكته از آنجا ناشي شده است كه بيژن حاج رضايي در گفت و گو با سايت اطلاع رساني پليس، با انتقاد از اظهار نظرها، سر رفتن 7 هزار ليتر بنزين را غير ممكن دانسته است. وي در اين باره تاكيد كرده كه سررفتن 6 تا 7 هزار ليتر بنزين از جايگاه سوخت ميدان خراسان غيرممكن و در تاريخ ايران بي سابقه است. در هنگام بارگيري و تخليه، سررفتن يكصد تا 200 ليتر بنزين، قابل قبول است، اما سر رفتن چنين حجمي غير قابل قبول است. اين فرد مسئول در بخشي از اظهار نظر خود به سايت اطلاع رساني پليس گفته است: اگر فرآورده نفتي از مخزن جاري شود، هر مسافتي كه طي كند، در هنگام مشتعل شدن به سرعت به محل اوليه بازمي گردد، يعني اگر شروع جاري شدن بنزين از جايگاه بوده، بايستي جايگاه كاملا منفجر مي شد، اما محل وقوع حادثه با جايگاه بنزين 2 كيلومتر فاصله دارد، ضمن آنكه كوچكترين حادثه اي در جايگاه رخ نداده و خسارتي وارد نشده است.
اين اظهار نظر رئيس هيات مديره انجمن صنفي پمپ بنزين داران كشور زماني درست از آب در مي آيد كه منبع انتشار، همچنان پابرجا باقي باشد و اين در حالي است كه طبق اظهار نظرهاي اوليه ابتدا بنزين سررفته، سپس كاركنان، جايگاه پمپ بنزين را از بنزين پاك كرده و منبع نشر را متوقف كرده اند. (لوله ها از مخزن جدا شده) و بعد به سبب انتقال به وسيله آب، بنزين عملا از منبع انتشار خود جدا شده است.
اين فرض قابل قبول است به دليل آنكه اگر محل نشر از جريان افتاده باشد و آب جوي نيز جريان داشته، ميزان بنزين ريخته شده از محل جايگاه فاصله گرفته است، اما نكته ديگر اين است كه پذيرش ريزش و سر رفتن 7 هزار ليتر بنزين جاي تامل دارد و به گفته حاج رضايي بايد به آن توجه كرد.
موضوع سر رفتن بنزين از سوي اين مقام مسئول، به گونه اي زير سئوال رفته است، زيرا وي در ادامه اظهارات خود گفته است: در ميدان خراسان و خيابان هاي اطراف آن مغازه هاي مكانيكي و تعويض روغني فراواني وجود دارد كه متاسفانه آنها به دليل تعبيه نشدن چاه، فرآورده هاي نفتي زائد را داخل جوي مي ريزند و هميشه در جوي هاي اين منطقه بسيار بيشتر از آن مقداري كه معمولا در بارگيري جايگاه هاي بنزين فرآورده هاي نفتي جاري مي شود، فرآورده هاي زائد وجود دارد.
وي همچنين تصريح كرده است، وقتي در يك محله كودكي به واسطه گوشت غذا، دچار مسموميت مي شود، همه اول سراغ قصاب محل مي روند! در حادثه ميدان خراسان هم بدون توجه به نظرات كارشناسي دقيق و بررسي محل، مقصر از پيش معرفي شده است، چرا كه 6 يا 7 هزار ليتر سررفتگي بنزين شوخي نيست! مسئول بارگيري حين تخليه ناظر محل است. ضمن آنكه مخزن اصلي 4 تا 5 متر زيرزمين است و به مقدار 5/2 تا 7/2 متر هم دريچه جايگاه روي زمين قرار دارد و حوضچه كاشي شده اي به طول 5/1 متر دور مخزن و جايگاه نفتي را پوشانده است.
طبيعتا با هر سررفتگي ابتدا اين حوضچه بايد پر شده و بعد فرآورده روي زمين و نهايتا به جوي هاي اطراف سرازير شود.
حال اين سئوال مطرح است كه چگونه با وجود چنين فرض هايي موضوع سر رفتن بنزين مطرح شده و در بدو امر، اين نكته اعلام شد كه كاركنان پمپ بنزين سعي داشته اند بنزين سرريز شده را با آب بشويند!
اين اظهارنظرها در عين حال كه سئوال برانگيز است، نكته هايي را براي طرح فرضيه هايي مطرح مي كند.
اگر به واقع حوضچه هاي كاشي شده در كناره مخازن وجود داشته باشند، قطعا پذيرش اين نكته هم امكانپذير است كه 7 هزار ليتر بنزين ابتدا به درون حوضچه سرازير شده و پس از پر شدن آن به جوي آب ريخته است.
اما اگر بخواهيم حرف هاي حاج رضايي را بپذيريم، بايد اين فرض را مطرح كنيم كه ممكن است لوله اتصال تانكر به مخزن از سوي تانكر قطع شده و بنزين به ناگاه در سطح خيابان جاري شده باشد.
با اين حال ادعاهاي حاج رضايي در گفت وگو با سايت اطلاع رساني پليس نكته اي ديگر در خود دارد و آن اينكه، اصولا فرضيه سرريز شدن بنزين از جايگاه حوالي ميدان خراسان را منتفي دانسته و حريق را ناشي از جاري شدن ماده يا مواد زائد سوختي ديگري دانسته است. اين موضوع چند سئوال را در خود جاي مي دهد. نخست اينكه مكانيكي ها و مشاغل مستقر در محدوده، با چه حجم از مواد سوختي سر و كار دارند كه بتواند چنين حريقي را سبب شود؟ ديگر پرسش اينكه، چه ماده سوختي در منطقه، مورد استفاده بوده يا چه ضايعاتي از مواد سوختي، با حجمي كه قابليت حريق جمعه گذشته را داشته، در مشاغل مستقردر محل استفاده مي شده است؟
طرح چنين پرسش هايي بنوعي به نظر گمراه كننده مي آيد، زيرا به جز بنزين كه قابليت تبديل به گاز شدن دارد، ماده سوختي و اشتغال زاي ديگري نظير نفت يا... سراغ نداريم كه چنين كند.
اما يك پرسش ديگر هم در اذهان مردم جاي دارد كه هنوز پاسخ مناسب خود را دريافت نكرده است؛ اينكه مخلوط بنزين و آب نمي تواند با يك ته سيگار (همانطور كه كارشناسان در اظهارات اوليه خود مدعي شده اند) مشتعل شود. حال آنكه كارشناسان سازمان آتش نشاني بايد هرچه سريع تر، تا بر ابهامات موضوع افزوده نشده و ماجرا پيچيده تر از اين نشده، به شرح واقعه بپردازند.
از سوي ديگر، دستگاه قضائي نيز تا بيش از اين دير نشده، بايد به وضوح اعلام كند كه كاركنان پمپ بنزين و تانكر چه گفته اند و چه ادعايي در خصوص موضوع داشته اند تا اگر ادعاهاي رئيس هيات مديره انجمن صنفي پمپ بنزين داران مقرون به صحت است، تحقيقات در مسير اصلي خود متمركز شود و مقصريابي هاي نابجا مطرح نشود.
اما از همه مهمتر اينكه، اين حادثه با هر منشا و منبعي و با هر تقصيري روي داده است، تعداد بسياري از شهروندان درآن ساعت بي خبر از هر واقعه ناخوشايندي، صبح جمعه اي را به استراحت مشغول بوده اند و به ناگاه حادثه ديده اند.
چه بسا، بسياري از اين عده با همين خودرو خود كسب درآمد داشته اند. نكته اينجاست كه با گذشت قريب به يك هفته از ماجرا، هنوز هيچ مسئولي نسبت به خسارات مردم و حادثه ديدگان اظهارنظري نداشته و معلوم نيست مردم بايد از چه راهي خسارت وارده را جبران كنند.
بنابراين بيش از هر زمان ديگري، آن هم در شرايطي كه ما بر حقوق شهروندي تاكيد داريم و براي آن دستورالعمل صادر مي كنيم، لازم است كه ابعاد حادثه از سوي سازمان آتش نشاني و دستگاه قضائي تشريح شود.
سپس دولت يا دستگاه قضائي به عنوان متولي حفظ حقوق شهروندان، راهكارهايي براي احقاق حق تضييع شده ساكنان و حادثه ديدگان در اين حريق ارائه دهد.
|