امير موسي كاظمي
شهرداري تهران جهت رسيدن به هدف كاربردي و مهم توسعه مشاركت فعال بنا دارد در قالب مركز هم انديشي خلاق شهرداري و مردم، بستر ساز اين مشاركت فعال و موثر باشد تاپيشنهادات كارآمد در بدنه اجرايي به كارگيري شود
بعضي وقت ها مغز آدم تعطيل مي شود. حتي معمولي ترين كارهاي هر روزه هم در چنين مواقعي آوار مي شود روي سرت. نه حوصله اي داري، نه انديشه اي؛ هيچ، فقط سكوت. سكوتي در كمال آشفتگي. چيزي مثل خوره مي افتد به جانت و تا ذهنت را تسخير نكند رهايت نمي كند. آن موقع است كه مي فهمي چه بوده اي و چه شده اي. تازه قدر لحظاتي را مي داني كه در نهايت آرامش به تفكر مي نشستي و دنيا را سر انگشتانت مي چرخاندي. ياد روزهايي را به خير مي كني كه با همين مغز تعطيل، هر لحظه طرحي نو درمي انداختي، خلاقيت از سر و رويت مي باريد و جاي همه، همه كار مي كردي، حتي جاي شهردار.
راستي شما اگر شهردار بوديد چه مي كرديد با ترافيك و دود و زباله تهران؟ چقدر به افكاري كه هم اكنون از ذهنتان مي گذرد عمل مي كرديد؟ اصلا آيا طرح هاي خلاقانه اي به ذهنتان مي رسد؟ اگر جوابتان مثبت است حتما بايد با جايي آشنا شويد كه به دنبال جذب، ساماندهي و زمينه سازي به كارگيري ايده هاي نوشهري در شهرداري است؛ جايي به اسم مركز هم انديشي خلاق شهرداري و مردم.
مركزي براي ذهن هاي خلاق
شهرداري تهران بزرگترين سازمان خدماتي كشور از لحاظ گستره مخاطبان و طيف متنوع خدمات است كه فعاليت هاي متنوعي دارد، از ترافيك و فضاي سبز تا ميادين ميوه و تره بار، از فعاليت هاي فرهنگي متنوع تا....
فعاليت هايي كه به صورت روزمره بر تمامي شئون زندگي شهروندان اثرات مستقيم و ملموسي داشته و دارد. اين امر باعث شده تا همگي شهروندان با هر سطح از معلومات و تحصيلات، به دليل برخورد دائمي با مشكلات، با كنج و زواياي آن آشنا بوده و احاطه كاملي بر مشكلات موجود خود داشته باشند؛ زوايايي كه گاه از ديد شهرداري پنهان مانده است.
همچنين اين امر زمينه ساز آن شده است كه راهكارهايي مبتني بر تجربيات روزمره و برخاسته از داشته ها و دانسته هاي علمي شهروندان در ذهنشان شكل گيرد. راهكارهايي ارزشمند و موثر كه در برخي موارد مي تواند باعث تحولي شگرف در روش ارائه خدمت يا فن آوري هاي مورد استفاده پديد آورد.
اين آشنايي و درگيري ذهني اقشار مختلف با شهرداري، يك فرصت طلايي براي سازمان بزرگ شهرداري تهران است تا با جذب اين پتانسيل بالقوه سرشار جامعه و انتقال آن به داخل سازمان، فن آوري ها و روش هاي عملكردي خود را بهبود بخشد. تجربه نشان داده است كه در اينگونه فرآيند ها، عموما ايده هاي رسيده، غير از برخي پيشنهادات كه مستحكم و راهگشاست، ايده هايي ابتدايي و به تعبيري ناپخته اند كه اولا در چارچوب استراتژي كلان و شرح وظايف سازمان نمي گنجد و ثانيا از نظر اجرايي و اقتصادي در محدوده امكانات و توانايي هاي سازمان تعريف نشده است.
و در آخر از نظر فني بسيار ناقص و ابتدايي طراحي و تدوين شده اند كه تا تبديل آن به راهكار اجرايي علمي و جامع نگر فاصله زيادي وجود دارد. دليل آن هم روشن است. اولا پيشنهاد دهنده، با نيازها و مشكلات سازمان آشنا نيست و ديدگاه كلي و برآيند جامعي از اين نيازها ندارد. ثانيا ساختار، زير مجموعه ها، استراتژي، امكانات و محدوديت هاي سازمان را نمي شناسد و ثالثا توانايي، امكانات و اطلاعات پيشنهاد دهنده در طراحي و تدوين راهكارهاي اجرايي مفصل و جامع، محدود است.
لذا شهرداري تهران جهت رسيدن به هدف كاربردي و مهم توسعه مشاركت فعال و پوياي نخبگان و مردم با حوزه هاي متنوع عملكردي خود، بنا دارد در قالب مركز هم انديشي خلاق شهرداري و مردم، بستر ساز اين مشاركت فعال و موثر باشد تا با مدد از مجموعه مديريتي كلان شهرداري تهران ضمن تدوين فرآيندهاي دقيق كارشناسي در بررسي پيشنهادات، بستري فراهم كند تا پيشنهادات كارآمد در بدنه اجرايي جذب و به كارگيري شود.
فراخوان و جذب پيشنهادات
مركز هم انديشي با دو روش، فراخوان كرده و پيشنهادات را جذب مي كند. اول فراخوان عمومي از طريق رسانه هاي عمومي و مناطق و مراكز شهرداري تهران در تمامي نيازهاي ارائه شده و دوم فراخوان هاي تخصصي كه فراخوان پيشنهادات در اين مرحله با محوريت محدوده هاي كوچكتر نيازها مانند ترافيك و زير شاخه هاي آن و جهت گروه هاي صنفي كوچك مانند دانش آموزان، دانشجويان، كارمندان و... برگزار مي شود.
البته فراخوان در قالب كارگاه هاي يورش فكري و مسابقات خلاقيت برگزار مي شود و جنبه آموزشي نيز دارد. فرم هاي پيشنهاد نيز به صورت پيوسته روي پايگاه اطلاع رساني و روابط عمومي هاي مناطق قابل دريافت است. ضمنا شهروندان و عموم علاقه مندان مي توانند نيازهاي محلي و محله اي خود را جهت اضافه شدن بر مجموعه نيازهاي تعريف شده موجود روي پايگاه اطلاع رساني، پيشنهاد دهند.
بررسي و كارشناسي پيشنهادات
پيشنهادات رسيده به مركز از دو منظر به صورت كلي، بررسي ابتدايي مي شوند. اول قابليت اجرا از نظر فني و تطابق كلي با شرح وظايف و استراتژي شهرداري و دوم مسائل اقتصادي و كليات طرح كسب و كار پيشنهاد.
پس از بررسي هاي اوليه مذكور، پيشنهادات متناظر با مراكز تخصصي شهرداري جهت بررسي كارشناسي بر طبق معيارهاي تعريف شده و معين به اين مراكز ارسال مي شود. در صورتي كه پيشنهاد در حوزه هر يك از مناطق تعريف شده باشد، علاوه بر بررسي مراكز تخصصي، پيشنهاد توسط منطقه مورد نظر، بررسي و كارشناسي مي شود. علاوه بر آن، از آنجايي كه بسياري از پيشنهادات به صورت منطقه اي قابل اجراست، مركز، اين پيشنهادات را به مناطق عرضه كرده و در صورت درخواست مناطق و علاقه مندي، حول يك پيشنهاد جهت اظهار نظر كارشناسي پيشنهاد به منطقه ارسال مي شود.
اما در اين مرحله پيشنهادات بررسي شده، يا قابليت اجرائي دارند يا آماده اجرا نيستند.
پيشنهاداتي كه ابعاد فني، اقتصادي و... آنها تكميل نشده، به مرحله بعد و چرخه تكميل و توسعه پيشنهادات وارد مي شوند و طرح هاي قابل اجرا جهت تصويب و ابلاغ به مجموعه مديريت ارشد شهرداري ارسال مي شود.
توسعه و تكامل پيشنهادات
پيشنهاد هاي برتر و پيشنهاد دهندگان پس از اين مرحله، به عضويت مركز درآمده و سلسله فعاليت هاي آتي مركز روي اين ايده ها متمركز مي شود. هر گروه ايده همسان موضوعي، در يك كارگروه دسته بندي مي شوند. اعضاي اين كار گروه ها عبارتند از: پيشنهاد دهنده ايده، استادان مشاور دانشگاهي و كارشناسان متناظر و مجرب شهرداري تهران. مديريت كارگروه ها بر اجراي سه نوع فعاليت عمده متمركز است: اول ارائه مشاوره ها و خدمات علمي، اطلاعاتي و مديريتي به كار گروه ها، دوم ايجاد هماهنگي و معرفي كارگروه ها به سازمان هاي متناظر در شهرداري تهران و سوم ارائه آموزش هاي فني، مديريتي و خلاقيتي به كارگروه ها. در حقيقت پس از انجام اين سلسله فعاليت ها، طرح كارهاي اجرايي موثر و كارآمد بر اساس نيازمندي هاي واقعي، امكانات و توانايي هاي موجود شهرداري تهيه مي شوند. اين طرح كارها پس از بررسي نهايي در جلساتي با حضور مديران ارشد اجرايي شهرداري تهران تصويب و جهت اجرا ابلاغ مي شوند. البته در اين مرحله نكات ويژه اي بايد مورد توجه قرار گيرد. اينكه پيشنهاد دهنده ايده خودتوانايي، امكانات و سابقه اجرا را بر اساس استاندارد هاي موجود شهرداري تهران داراست. اينكه پيشنهاد دهنده، مجريان كار آمدي را جهت مشاركت بر مي گزيند كه با استاندارد هاي موجود شهرداري تهران مطابقت داشته باشد كه در اين صورت شهرداري تهران با مجري وارد مذاكره مي شود.
و دست آخر اينكه پيشنهاد داده شده در زمينه اصلاح فرآيندهاي موجود و در نتيجه مجري طرح، شهرداري است كه در اين صورت بر اساس معيارهايي مشخص مانند ميزان صرفه جويي ايجاد شده و... جوايزي ارزشمند به پيشنهاد دهنده تعلق مي گيرد.
پايگاه اطلاع رساني
كليات نيازهاي شهرداري روي پايگاه اطلاع رساني در قالب سايت www.hamandishi.org عرضه شده است. اين نيازها به صورت نمودار درختي، طوري طراحي و ارائه شده است كه در آن علل به صورت سلسله مراتب كلي به جزئي و به صورت شاخه، زيرشاخه، زير زير شاخه و... وجود دارد. به صورتي كه با هر بار كليك روي يك عنوان، به زيرعنوان ها هدايت شده و اين انتقال تا رسيدن به زير شاخه هاي نهايي ادامه خواهد يافت.
اين فرآيند، دسترسي به ريشه هاي پيدايي هر مشكل را توسط مراجعه كننده آسان و سهل مي كند.
سايت مركز هم انديشي، يك پايگاه اطلاع رساني و اطلاع يابي است كه علاوه بر توانايي دريافت پيشنهادات متنوع شما، اطلاعاتي از روال فعاليت هاي اجرايي شهرداري تهران و نيز نيازهاي روزانه حوزه هاي مختلف آن فراهم كرده است تا علاقه مندان با تكيه بر اين اطلاعات، ضمن تكميل دانسته هاي خود، پيشنهادات اجرايي و كارآمدي در جهت رفع نيازها، طراحي و ارائه كنند.
در محل اطلاعات مربوط به مناطق كه متعاقبا 22 منطقه آن تكميل خواهد شد، آشنايي كاملي از مناطق شهرداري تهران از ديدگاه ترافيك، فضاي سبز و ... به مخاطب ارائه شده است و با استفاده از لينك هاي مرتبط ، علاقه مندان به هم انديشي با سازمان بزرگ شهرداري تهران و با مستندات علمي موجود در حوزه هاي مختلف شهرداري آشنا خواهند شد.
در طراحي سايت نيازهاي چهار حوزه ترافيك، خدمات شهري و فضاي سبز، عمران و شهرسازي و اجتماعي و فرهنگي به صورت مجزا قرار داده شده است.
هر طرحي به نام طراح آن ثبت خواهد شد و عوايد آن نيز به وي باز مي گردد پيشنهادهاي برتر و پيشنهاد دهندگان پس از اين مرحله به عضويت مركز درآمده و سلسله فعاليت هاي آتي مركز روي اين ايده متمركز مي شود
در حوزه ترافيك، زيرشاخه هايي چون ناكارآمدي شبكه حمل و نقل عمومي، عدم مطالعه و بررسي وضعيت معابر، نامناسب بودن طراحي تقاطع ها و معابر، نقش ارتباطي، مفصلي و عبوري مناطق، وجود شبكه هاي مهم بزرگراهي در مناطق، ناكارآمدي و كمبود سازه ها و هشداردهندهاي ترافيك، تمركز مراكز دولتي، آموزشي و تجاري در مناطق، تنظيم زماني نادرست چراغ هاي تقاطع ها، پايين بودن فرهنگ عمومي ترافيك، كمبود سطح معابر شهري و موانع كند كننده حركت تعريف شده است.
در حوزه خدمات شهري و فضاي سبز، مباحثي چون زيباسازي، فضاي سبز و زباله و بازيافت مطرح شده كه بحث فضاي سبز خود به زيرشاخه هاي توسعه گياهي فضاي سبز، تجهيزات جانبي فضاي سبز، تقسيمات جانبي فضاي سبز، كمبود سرانه فضاي سبز، استفاده ناصحيح از كودهاي شيميايي و سموم، توسعه و احداث فضاهاي سبز جديد، عدم وجود نظام رتبه بندي پيمانكاري، نگهداري ناصحيح از جنگل و درختان، عبور و مرور شهروندان از چمن و مشكلات آبياي فضاي سبز و چمن تقسيم شده است. در حوزه عمران و شهرسازي نيازهاي حوزه فني و عمراني اعم از بهسازي روكش خيابان ها، شهرسازي و جدول گذاري، پياده روسازي، تعمير و نگهداري و احداث بنا، به هم انديشي گذاشته شده و در حوزه اجتماعي و فرهنگي نيز نيازهايي مثل لزوم توسعه فرهنگ متعالي و لزوم برنامه ريزي صحيح اوقات فراغت به چشم مي خورد.
اين نيازها يا مشكلات، برخي به صورت روزانه گريبانگير شهرداري تهران است و فعاليت هاي اجرايي منظم و تعريف شده در جهت رفع آن صورت مي پذيرد كه در اين صورت هدف از هم انديشي ، ارائه راهكارهاي كارآمدي است كه با كاهش هزينه ها و بهينه سازي عمليات چه از جهت سخت افزاري و چه از نظر نرم افزاري و برنامه، موجب بهبود و ارتقاي خدمت رساني مي شود يا دغدغه هاي مديريت كلان شهري و نيز مديريت ارشد كشور است كه شامل ساختن شهري آباد، پاك، مبتني بر تعاليم عاليه اسلام، ارتقاي كيفيت زندگي شهري و ... مي شود كه شامل ايده هايي كارآمد و اجرايي در حصول اين اهداف است . علاقه مندان با مراجعه به عناوين و زير عنوان هاي نيازها كه با تحليل و ريشه يابي مرتب شده اند در هر سطحي از آن اگر ايده اي به نظرشان برسد، براحتي مي توانند با كليك آيكون نظرات شما پيشنهادات خود را در قالب فرم هاي چهار گانه متناظر با ايده خود تنظيم و تكميل كنند. يعني مخاطب ابتدا خلاصه پيشنهاد خود را در فرم الكترونيكي ثبت كرده سپس فرم متناظر با پيشنهاد خود را از پايگاه دانلود كرده و پس از تكميل به آدرس مركز يا به روابط عمومي هاي مناطق 22 گانه ارسال مي كنند.
طرح هاي سنددار
اگر فكر مي كنيد ممكن است شخص يا نهادي ايده هاي دست اول شما را به نام خودش مصادره كند، سخت در اشتباهيد، چرا كه قرار است براي صاحبان ايده هاي كاربردي و قابل عملياتي شدن، شناسنامه و سند ثبت طرح صادر شود. دكتر حسن مركزي، رئيس مركز هم انديشي خلاق شهرداري تهران مي گويد: با اشاره به اينكه 300 پيشنهاد و طرح در طول دوره آزمايشي فعاليت اين مركز ارائه شده است، جذب، ساماندهي و زمينه سازي به كارگيري ايده هاي نو شهري در شهرداري و هدايت انديشه هاي توانمند جامعه به سوي ارتقاي كمي و كيفي توليد پيشنهادات كارآمد مرتبط با حوزه هاي مورد نياز شهرداري تهران، هدف كلي ايجاد اين مركز است.
او همچنين استخراج، تحليل و تشريح مداوم نيازهاي مديريت شهري، گردآوري و تجميع اطلاعات فني و علمي حوزه هاي مختلف، عرضه گسترده و همگاني در راستاي تسهيل دسترسي عموم به اطلاعات موارد فوق و نيز آسان سازي ارائه پيشنهاد، تعريف و تدوين فرآيند هاي منظم و علمي در بررسي كارشناسي پيشنهادات رسيده، پشتيباني عملي از پيشنهادهاي كارآمد و پيشنهاد دهندگان را از جمله اهداف اين مركز عنوان مي كند.
دكتر مركزي با اشاره به اينكه هر پيشنهاد يا طرحي به نام طراح آن ثبت خواهد شد و عوايد آن نيز به وي باز مي گردد، تاكيد مي كند: پيشنهادهاي برتر و پيشنهاد دهندگان پس از اين مرحله به عضويت مركز درآمده و سلسله فعاليت هاي آتي مركز روي اين ايده متمركز مي شود.
با اين شرايط اگر هم اكنون گرفتار آن لحظات خاص نيستيد و مغزتان آمادگي خلق طرح هاي مبتكرانه را دارد، فرصت را هدر ندهيد و با مراجعه با سايت مركز هم انديشي خلاق شهرداري و مردم يا روابط عمومي منطقه تان، شهرداري را در خلاقيت ناب خود شريك كنيد.
