«وبا» يك بيماري حاد اسهالي است كه توسط ميكروبي به نام «ويبريوكلرا» ايجاد مي شود. اين باكتري متعلق به خانواده اي به نام ويبريوناسه مي باشد كه سبب عفونت هاي معده اي _ روده اي مي شود. همه اعضاي اين خانواده ارگانيسم هايي آبزي بوده و به فراواني در آب هاي شور و شيرين و خصوصاً آب هاي راكد يافت مي شوند.
اين ميكروب از طريق خوردن آب آلوده و مواد خوراكي آلوده وارد دستگاه گوارش مي شود و بعد از عبور از معده و تجمع در روده، تكثير كرده و با سوراخ كردن ديواره روده و ترشح سم منجر به اختلال در عملكرد آن مي گردد.
در پي اين اختلال بعد از يك دوره اوليه ۲ تا۲۳ روزه (دوره نهفته: از زمان ورود عامل بيماري تا زماني كه اولين نشانه هاي بيماري بروز كند) بيماري علائم خود را نشان مي دهد. محتويات جامد روده به سرعت تخليه شده و مايعات بدن دفع مي شود، اين امر همراه است با اسهالي آبكي و بدون بو، كه الكتروليت هايي مثل كلرورسديم، پتاسيم و بي كربنات را همراه خود دفع مي كند، گاهي در شرايط حاد بيماري، فرد روزانه ۳۰-۱۵ ليتر آب از دست مي دهد و همين امر بيشترين عامل مرگ و مير مي باشد.
فرد دچار اسهال شديد شده، كه معمولاً بدون تب و استفراغ است، اما گاهي فرد دچار افت دما و استفراغ هاي ناگهاني مي شود.معمولاً در نوزادان دل پيچه و اسهال را والدين به طور خانگي و بدون نظارت پزشك، خوددرماني مي كنند و حتي در بزرگسالان هم گاهي دردهاي شكمي، ساده تلقي مي شود كه بهتر است در شرايط حال، توجه بيشتر و دقيق تري را داشه باشيم و حتماً در صورت مشكوك شدن سريعاً به پزشك مراجعه نماييم. گويي كه در شرايط حاد و اپيدمي مسئولين براي جلوگيري هر چه سريعتر از شيوع بيماري، درمان را بر تشخيص قطعي ارجح مي دانند.
البته آنچه كه حائز اهميت است اين است كه افرادي كه فقط ناقل هستند و هيچگونه علائمي هم ندارند و البته در شيوع بيماري هم نقش بسيار مهمي دارند، كه بعداً بيشتر توضيح داده مي شود. گاه در اثر از دست دادن ميزان زيادي پتاسيم و كاهش آن در خون فرد، وي در اثر بروز سكته از دنيا مي رود، در حالي كه هيچ گونه علائمي دال بر بيماري و يا كمبود آب ندارد. همچنين با پيشرفت بيماري چشم ها فرو رفته، گونه ها و پوست صورت چروكيده مي شود.
همچنان كه ابتلا به اين بيماري و شيوع آن بسيار ساده است درمان و جلوگيري از آن هم، همينطور. چرا كه در صورت عدم درمان و به دليل از دست رفتن آب و الكتروليت هاي بدن مرگ و مير تا ۶۰ درصد هم مي رسد حال آنكه به كمك روش هاي درماني لازم و جبران آب و الكتروليت هاي بدن و مصرف آنتي بيوتيك  و پيشگيري هاي لازم اين ميزان به يك درصد هم نمي رسد.
فرد مبتلا بعد از بهبودي نيز براي مدت طولاني در روده خود باكتري مذكور را دارد و اين ناقلين حداكثر، باكتري را تا يك سال از طريق مدفوع دفع مي كنند.
افرادي كه بيش از ۵۰ سال سن دارند ممكن است به ناقلين مزمن تبديل شده و به طور متناوب و براي ساليان متمادي باكتري را از راه مدفوع دفع كنند.
با توجه به اين موضوع كه در حال حاضر اين بيماري در كشور ما، ايران، در حال شيوع و گسترش است و مسئولين مربوطه هم در تلاشند كه اقدامات لازم را جهت اطلاع رساني، پيشگيري و درمان انجام دهند و در پي اعلام نگراني جامعه پزشكي از موج دوم بيماري وبا در شهريور و مهرماه (كه دقيقاً مصادف با بازگشايي مدارس مي باشد) رعايت موارد زير جهت اطلاع و جلوگيري از شيوع بيماري ضروري است:
۱- مشتركين آب و فاضلاب تهران به دليل كنترل روزانه و بررسي هاي لازم مسئولين سازمان آب هيچگونه مشكل مصرفي ندارند. منازلي كه آب لوله كشي ندارند حتماً آب شرب خود را به مدت ۳ دقيقه بجوشانند.
۲- در محيط بيرون فقط از آب هاي معدني مورد اطمينان استفاده نمايند.
۳- از نوشيدن آب كلمن ها و يا منابع عمومي آب آشاميدني در خيابان ها و پارك ها، خودداري نماييد. حتي در صورت اطمينان از سلامت آب، به دليل احتمال تماس فرد آلوده با شير آب، انتقال بيماري ممكن مي باشد.
۴- از مصرف نوشيدني هايي كه به بسته بندي و محصولات آنها اطمينان نداريد و همچنين بستني هايي كه دست ساز هستند خودداري نماييد. (مي توانيد از بستني هايي كه به صورت ماشيني ساخته و بسته بندي مي شوند استفاده نماييد.)
۵- از مصرف هر نوع نوشيدني همراه با يخ در رستوران ها و كافي شاپ هايي كه رعايت بهداشت را نمي كنند، خودداري نماييد.
۶- در صورتي كه قصد سفر داريد آب مصرفي خود را مي توانيد با تهيه قرص هاي تصفيه كننده از داروخانه، تصفيه كنيد.
۷- از نگهداري آب و انبار كردن آن و مصرف آب هاي راكد خودداري نماييد و آب مصرفي خود را بعد از ۲۴ ساعت حتماً تعويض كنيد.
۸- از مصرف نوشيدني هايي كه توسط دستفروش ها عرضه مي شود جداً خودداري نماييد.
۹- با توجه به اينكه يكي از محيط هاي مناسب رشد اين باكتري آب هاي شور و شيرين مي باشد، اين باكتري ها به راحتي در آب هاي شوري كه دستفروش هاي گردو و بلال مصرف مي كنند رشد مي كند، پس بطور جدي از مصرف اين گونه مواد خودداري نماييد.
۱۰- از شنا كردن در آب هاي راكد و جوي هاي آب و بازي با آب هاي آلوده خودداري نماييد. (چندي پيش يكي از روزنامه هاي كثيرالانتشار كشور از چنين سرگرمي براي كودكان و نوجوانان مناطقي از تهران و حوالي آن گزارش داد).
۱۱- از مصرف سبزيجات و صيفي جات آلوده و به طور كلي مصرف آنها در رستوران هاي عمومي خودداري نماييد. (با توجه به اين موضوع كه كليه رستوران ها از عرضه اين قبيل مواد منع شده اند و اين امر جهت جلوگيري از شيوع بيماري است نه صرفاً غيربهداشتي بودن آن مركز و همچنين هر گونه كاشت و برداشت و عرضه اين مواد ممنوع شده است) و در صورت تمايل به مصرف شخصي اين قبيل خوراكي ها و همچنين ميوه جات، حتماً آنها را با مواد ضد عفوني كننده بشوييد و از سالم بودن آن اطمينان حاصل نماييد.
۱۲- يكي از راه هاي شيوع بيماري انتقال فرد به فرد است كه بسيار هم حائز اهميت مي باشد. هستند كساني كه از بيماري خود بي اطلاعند و يا هنوز علائمي را نشان نداده اند. بنابراين چنين افرادي به راحتي موجب گسترش اين بيماري مي شوند.
۱۳- در مكان هاي عمومي بسيار بيشتر بايد رعايت بهداشت را كرد، چرا كه كسي از بيماري ديگري خبر ندارد و خيلي راحت بيماري شيوع پيدا مي كند پس حتماً بعد از استفاده از وسائل و مكان هاي عمومي (اتوبوس، مترو، تاكسي، سينما، دستشويي، مدارس، آموزشگاه ها و غيره) دست هاي خود را با صابون مايع بشوييد. (خصوصاً قبل از غذا و بعد از دستشويي)
۱۴- در صورت استفاده از دستشويي هاي عمومي حتماً در حين رعايت كامل بهداشت، دست هاي خود را فقط با صابون مايع بشوييد، چرا كه سطح صابون جامد مكان مناسبي براي رشد اين باكتري مي باشد و به راحتي منتقل مي شود. با توجه به اينكه افراد بيمار، باكتري را به ميزان زياد از طريق مدفوع دفع مي كنند، بهداشت در استفاده از دستشويي و همچنين شست و شوي كامل و دقيق دست ها و زير ناخن ها بسيار مهم است.
اين باكتري در سطوح مختلف تا چندين ساعت سالم باقي مي ماند ولي در صورتي كه تحت تأثير نور خورشيد، اشعه، دماي بالا باشد از بين مي رود.
۱۵- ترجيحاً از دست دادن به يكديگر خودداري نماييد.
۱۶- با اهميت اين موضوع كه موج دوم اين بيماري در شهريور و مهر ماه شيوع گسترده تري خواهد داشت و اولين نگراني والدين در ارتباط با شيوع اين بيماري در مدارس مي باشد در پي همكاري هاي وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پروش والدين مي توانند آگاهي ها و آموزش هاي لازم را در جهت پيشگيري و برخورد با اين بيماري از طريق مدارس كسب كرده و نكات لازم را به فرزندانشان منتقل نمايند.
۱۷- اولين سدي كه اين باكتري از آن مي گذرد محيط اسيدي معده مي باشد، پس افرادي كه مشكلات گوارشي دارند مستعدترند. همچنين پزشكان اعلام كرده اند كه بيماراني كه داروهاي آنتي اسيد مصرف مي كنند مصرف خود را تا حد امكان، تحت نظر پزشك معالج پايين بياورند.
۱۸- اين تصور كه فردي قبلاً به اين بيماري مبتلا شده باشد و اكنون ايمن باشد صحيح نيست و او مي تواند دوباره به وبا مبتلا شود.
۱۹- سيستم ايمني بدن فرد، خود سدي در برابر اين بيماري مي باشد و افرادي كه به دلايل مختلف مانند مصرف داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني (در مورد افرادي كه عمل پيوند داشته اند و غيره)، عصبي شدن، كم خوابي، مشكلات روحي و غيره سيستم ايمني بدنشان پايين است و همچنين كساني كه به مدت طولاني آنتي بيوتيك مصرف مي كنند، بيشتر براي اين بيماري مستعدند.
۲۰- در پي شيوع و اپيدمي اين بيماري، بعد از مراجعه بيمار به مراكز بهداشتي، اولين اقدامي كه مي شود استفاده از سرم هاي نمكي جهت جبران مواد از دست رفته مي باشد با توجه به اين مطلب كه برخي از پزشكان نگراني خود را از احتمال احتكار سرم مذكور و ايجاد بازار سياه براي آن، در آينده اعلام كرده اند، بهتر است مراجعين همراه خود سرم داشته باشند.
نازلي ستوده

ترجمه:رزيتا شاهرخ
اشاره: برخي از كودكان در سنين ۴ و ۵ سالگي انگشتانشان را مي مكند و با مشكلات گفتاري و خطر نامرتبي دندانها مواجه هستند. اين مقاله بر آن است راهكارهايي را براي رفع اين مشكل به خانواده ها ارائه نمايد.
اگر چه تعداد زيادي از كودكان ۴ و ۵ ساله به منظور تسكين دادن به خود شستشان را مي مكند، ولي اغلب والدين احساس نگراني مي كنند كه فرزند بزرگشان با مكيدن انگشتش بچه به نظر برسد. بنابراين، دخالت بي مورد والدين تحت شرايط نامساعد يا از طريق عيب جويي كردن در ترك اين عادت ممكن است نتيجه معكوس داشته باشد.
نوزادان از بدو تولد، به طور ذاتي از قدرت مكيدن بالايي برخوردار هستند كه اين براي ادامه حياتشان ضروري است و بسياري از آنها به دليل شباهت بسيار زيادي كه شستشان به مكيدن سينه مادر دارد اين كار برايشان بسيار لذت بخش است. اكثر كودكان در سن ۳ سالگي ديگر علاقه اي به مكيدن شستشان ندارند، ولي بچه هاي ۴ و ۵ ساله اي هم هستند كه همچنان به اين كار خود به دلايل مختلف ادامه مي دهند: براي احساس آرامش، خستگي دركردن و يا خوابيدن. پروفسور ري ميلتن برگر، دكتر روانشناس در دانشگاه فارگو مي گويد: «اين دلايل واقعي نيستند، بلكه مكيدن انگشت در اين سن نشانه يك بيماري و مشكلات شديد رواني مي باشد. اگر چه كودكان با مكيدن انگشت، فشار روحي روزانه  شان را متوقف مي كنند ولي مكيدن كم كم به صورت عادت شده و اين جاست كه بايد براي مداواي آن اقدام كرد.»
آسيب هاي مكيدن انگشت
با وجود اين كه اين كار در كودكان ۴ و ۵ ساله اثرات منفي مي گذارد، مشكلات خاصي نيز ممكن است در اين افراد ديده شود.
ناجور جويدن غذا. دكتر «مارتا آن كيلز» دندانپزشك كودكان توضيح مي دهد كه فشار شست بر دندان ها و سقف دهان، به تدريج دندان ها را به طرف بالاتر مي كشد به طوري كه فاصله بين فك بالا و پايين از حد عادي بيشتر مي شود.
مشكلات گفتاري. وقتي كه دندانها به طور مرتب در يك رديف قرار نگيرند تلفظ بعضي از صداهاي مشخص براي كودك سخت مي شود مانند: س- ز- ش- پ- ب- م- چ و ج. نوك زباني صحبت كردن در بيشتر اين گونه بچه ها مشترك است.
شركت نكردن در كارهاي اجتماعي. متأسفانه كودكاني كه انگشتشان را مي مكند كمتر با همسن و سالهايشان در مدرسه ارتباط برقرار مي كنند. بچه اي كه يك دست در دهان دارد به راحتي نمي تواند صحبت كرده و از هر دو دستش در كارهاي كلاسي استفاده كند.
واقعيتي در مورد انگشتان و دندانها
به نظر دكتر مارتا آن كيلز، چون فك بالا به فشردگي فك پايين نيست، مكيدن شست به طور دائم باعث مي شود كه فك بالا از حالت U به V تغيير شكل دهد. وي توضيح مي دهد كه فك بالاي آنها به طرف جلو كشيده مي شود و همچنين دندانهاي بالايي به طرف بيرون رشد مي كنند. در اين موارد گاز زدن و جويدن بعضي از غذاها براي آنها مشكل شده و دندانهاي بالا بيشتر در معرض شكستن يا خرد شدن مي باشد. اكثر كودكاني كه شست خود را مي مكند بعد از درآمدن كامل دندان ها، احتياج به ارتودنسي دارند. طبق نظر دكتر كيلز: «هر چند همه كودكان دچار اين مشكل نمي شوند، بلكه اين مسأله رابطه زيادي به اين كه كودك چگونه انگشت خود را مي مكد، دارد.» اگر او شستش را فقط بدون اين كه بمكد در دهان بگذارد مسأله نيست. ولي اگر به مدت ۳۰ دقيقه شديداً  آن را بمكد، در نتيجه باعث مي شود كه آرواره تغيير شكل دهد. اگر فرزندتان دچار ناراحتي هاي دنداني شد حتماً  با پزشكي اين مسأله را در ميان گذاريد.
بهترين زمان براي ترك دادن اين عادت
معمولاً كارشناسان سن ۵ سالگي را بهترين زمان براي ترك عادت مكيدن مي دانند. دكتر روزماري راون نورمن يكي از متخصصان دهان و دندان و نويسنده كتاب «كمك كردن به كودكاني كه شست خود را مي مكند» مي گويد: «بيشتر كودكان ۵ ساله مي توانند دلايل ترك كردن اين كارشان را درك كنند. آنها متوجه مي شوند كه ادامه دادن به اين كار نتايج بدي را به همراه دارد؛ مثلاً  انگشت مكيدن باعث مي شود كه دندانها به طرف بيرون متمايل شود» همچنين كودكان در اين سن اعتماد به نفس بيشتري دارند. طبق نظر يكي از كارشناسان، ۵ سالگي، سني است كه معمولاً  دندانهاي شيري كودكان شروع به افتادن مي كند و دندانهاي  دائمي در مي آيند كه در برابر انگشت مكيدن بسيار حساس تر و آسيب پذير تر هستند.
در اين جا بهترين راههاي مؤثر را در درمان اين عادت شرح مي دهيم.
در موقع مناسب اين كار را انجام دهيد(در مواقع اضطراب و نگراني كودك از اين كار دوري كنيد.)اگر اولين بار است كه فرزندتان به مدرسه مي رود، زمان به دنيا آمدن يك نوزاد جديد در خانواده است يا به طور كلي با موقعيت هاي درگيري خاصي مواجه است، قبل از اين كه مشكل او را حل كنيد، چند ماه صبر كنيد.
با او صحبت كنيد. در اين روش كليدي، از فرزندتان بخواهيد كه در موردچگونگي احساسش هنگام مكيدن شست براي شما توضيح دهد. بيشتر كودكان در سن ۵ سالگي درباره اين عادتشان حسهاي مختلفي دارند. با همديگر خود را در زمانهاي متفاوت در آئينه ببينيد. وقتي كه انگشت در دهان دارد و هنگامي كه مي خندد و اختلاف اين دو موقعيت را براي او شرح دهيد. به او بگوييد: «اكثر بچه هاي مثل تو شستشان را مي مكند، اين كار باعث مي شود تا دندانهاي نامرتب و به سمت بيرون داشته باشند.» براي او توضيح دهيد كه دست كشيدن از اين عادت  براي هيچ كسي آسان نيست و پيشنهاد دهيد كه هر دو تاي شما با هم اين كار را انجام مي دهيد.
قاطع و سازنده باشيد. آزار دادن، مسخره كردن يا تهديد و تنبيه كردن، او را نگران تر كرده و شايد حتي به مكيدن ادامه دهد. در عوض بگوييد: «وقتي كه شست را مي مكي درست شبيه يك بچه كودك مي شوي.» همچنين «من نگرانم چون نمي خواهم كه مردم تو را مسخره كنند.»
شست او را بپوشانيد. از پارچه اي كه كودكتان خوشش مي آيد در تمام طول مدت شبانه روز روي شستش بپيچيد. دكتر ميلتن برگر مي گويد: «اين كار ممكن است باعث تغيير احساسي شود كه فرزندتان از مكيدن به دست مي آورد.»
به او جايزه دهيد. با يكديگر دفتري درست كنيد كه بتوان در آن زماني كه شستش آزاد است را يادداشت كرده و وقتي كه او شستش را نمي مكد، به عنوان جايزه، ستاره و عكس برگردان داده، يا او را به مهماني ببريد.
انگشت او را با مايعات تلخ آغشته نكنيد. والدين شما شايد براي ترك عادت مكيدن انگشتتان، روي آن مايع بدمزه اي مي ريختند، اما اين كار از نظر كارشناسان منسوخ شده است. همچنين ممكن است اجزاي آن مايع براي سلامت فرد خطرناك باشد.
به جاي اينها، خونسرد بوده و در مورد اين مسأله خوش بين باشيد. به دنبال كارهايي بگرديد كه دست فرزندتان بيشتر درگير باشد.