|
نخستين گزارش غير رسمي كارشناسان درباره پرش فاليزوانيان
آيا مي دانست موفق نمي شود؟
توجه!
تعداد اتوبوس ها و فاصله ها در كروكي تقريبي است.
فرورتيش رضوانيه
قرار دادن لاستيك ها و بسته هاي كاه در اطراف و انتهاي پيست زماني تدابير ايمني محسوب مي شدند كه موتورسوارپس از سقوط روي زمين ليز مي خورد و با كناره هاي پيست برخورد مي كرد
وقتي از بلندگوهاي پيست اعلام شد كه موتورسوار قصد پرش دارد، او چند بار تا فاصله نزديكي از سكوي پرش پيش آمد، اما ناگهان مسيرش را عوض كرد و از گوشه پيست به راه خود ادامه داد. چند دقيقه قبل از پرش، وقتي مي خواست خودش را گرم كند، دو بار با موتور به زمين خورد. فاليزوانيان عصبي بود و تمام طول آن روز نبايد مي پريد. او تا نيمه شب گذشته در پيست، روي سكوي پرش كار مي كرد. كسي نمي داند كه فاليزوانيان در خانه به استراحت پرداخت يا روي تختخواب دراز كشيد و در فكر فرو رفت. او از ماه قبل بارها سرزنش هاي كساني را شنيده بود كه مي گفتند موفق نمي شود بپرد. فاليزوانيان صبح روز بعد به پيست رفت تا كارها را به اتمام برساند. او تا لحظات آخر، روي سكوها و اتوبوس ها نظارت كرد.
محمد جواد فاليزوانيان تا حدي درگير مسائل مختلف بود كه از موتورسيكلت خود غافل شد. وقتي به او گفتند كه بايد بنزين موتور را تعويض كند، موتورسوار قبول نكرد. لحظاتي بعد موتور روي پيست خاموش شد. فاليزوانيان آن را دوباره روشن كرد، اما هنوز به ضرورت تعويض بنزين اعتقادي نداشت. آدم ها هنوز روي پيست بودند و با التماس از او مي خواستند كه از پريدن منصرف شود. در اين ميان نايب رئيس فدراسيون جلو آمد و گارد هاي روي لباس موتورسوار را محكم كرد.
موتورسيكلت
موتورسواران حرفه اي كه در پيست حضور داشتند، با مشاهده وضعيت موتورسيكلت سوزوكي RM250 مدل سال 2002 به موتورسوار هشدار دادند كه بايد گلگير موتورسيكلت را بردارد. زيرا وجود گلگير هنگام سرعت باعث مي شود سر موتورسيكلت به طرف بالا برود، اما فاليزوانيان گفت كه با گلگير عادت دارد بپرد. اتفاقي كه پيش بيني شده بود، رخ داد و هنگام پرش، پس از اوج ارتفاع پرش، سر موتور به سمت بالا رفت. جايي كه موتورسوار بايد موتور را رها مي كرد، اما نمي دانست. او بايد موتورسيكلت را دستكاري مي كرد. صفحه خورشيدي بايد كوچكتر مي شد تا سرعت موتور بيشتر شود. كمك فنرهاي WP مي توانند تا
۸۰ متر پرش موتور را ساپورت كنند، اما فاليزوانيان حتي فرصت نكرده بود كه موتورسيكلت خود را سرويس كند. در واقع نه موتورسوار و نه موتورسيكلت، هيچ كدام براي پريدن آمادگي نداشتند.
اتوبوس هاي كرايه اي
وضعيت قرار گرفتن اتوبوس ها، تاكنون پرسش برانگيزترين موردي بوده كه درباره برنامه فاليزوانيان مطرح شده است. طبق قرارداد منعقد شده ميان فدراسيون اتومبيلراني و موتورسواري و شركت واحد گشت، فردي به نام ف از سوي فدراسيون، مسئول هماهنگي اتوبوس ها با تيم اجراي برنامه بوده و نماينده شركت واحد هيچ دخالت و اعمال نظري در چيدمان اتوبوس ها نداشته است.
با نظر گروه فاليزوانيان، موانع هميشه از سكوي فرود به سمت سكوي پرش چيده مي شود، زيرا احتمال فرود موتورسوار از سمت سكوي فرود به طرف سكوي پرش كمتر است. از آنجايي كه عرض پيست براي اتوبوس ها بسيار كم بوده است، وقتي اتوبوس ها از سمت سكوي فرود وارد جايگاه مي شوند، به انتهاي آن مي روند و چيدمان از مقابل سكوي پرش آغاز مي شود. پس از اينكه جاي يك اتوبوس در وسط موانع خالي مي ماند، اتوبوس ها كه به علت فضاي محدود مقابل، پشت و كنار خود قدرت مانور ندارند، بعد از مدتي طولاني، جا به جا مي شوند. در طول اين مدت، تماشاگران علاوه بر گرماي هوا، دود اتوبوس ها را نيز تحمل مي كنند. پس از تغيير جاي اتوبوس ها، ميان اتوبوس هاي 14 و 15 خالي مي ماند كه به علت تاخير بيش از اندازه برنامه و زمان بردن جا به جايي مجدد اتوبوس ها، تغيير آرايش اتوبوس ها متوقف شده و موتورسوار، آماده پرش مي شود. تا امروز در خبرها مطرح شده كه خانواده فاليزوانيان بايد 5 ميليون تومان بابت اجاره اتوبوس ها به شركت واحد اتوبوسراني تهران بپردازد. اين در حالي است كه چك ضمانت از سوي فدراسيون و به مبلغ 5 ميليون تومان بوده است. همچنين هزينه واقعي اجاره، يك ميليون و
150 هزارتومان است كه به گفته رئيس فدراسيون اتومبيلراني و موتورسواري، اين مبلغ به وسيله فدراسيون پرداخت خواهد شد. خسارت وارد شده به اتوبوس ها نيز 244 هزارتومان اعلام شده كه از مبلغ ضمانت كسر مي شود.
محاسبه پرش
برابر گزارش ها نخستين اشتباه فاليزوانيان اين بود كه بر خلاف دستورالعمل هاي فني، ابتدا سكوي فرود را نصب كرد. او بايد پس از تمرين، نقطه فرود را كشف مي كرد، اما هرگز يك بار هم نپريد. اين در حالي است كه مسئول موتورسواري فدراسيون اتومبيلراني و موتورسواري قبل از پرش گفته است كه اگر خودش قرار بود از روي اتوبوس ها بپرد، حتما چند بار آن را تمرين و آزمايش مي كرد. مشخص نيست چرا هيچ يك از مسئولان فدراسيون، نظارتي بر فعاليت فاليزوانيان نداشته اند و او را مجبور به آزمايش سكوها نكرده اند. چوب هايي كه روي سكوي پرش بود، ناهمواري داشت. قبل از انجام پرش، مسئول اتومبيلراني اين فدراسيون در پاسخ به اين پرسش كه آيا وجود اين ناهمواري ها سرعت موتورسيكلت را كاهش نمي دهد، گفته است كه اين پستي و بلندي ها براي موتو كراس مشكلي ايجاد نمي كند. اما در حقيقت عكس اين فرضيه صادق است. سكوي پرش بايد كاملا صاف باشد. فاليزوانيان بايد از ورقه آهن عاج دار استفاده مي كرد. هميشه در دنيا سكوهاي پرش و فرود براي هر برنامه خاص، سفارشي ساخته مي شوند. تيم همراه فاليزوانيان كه بهتر است تيم فني ناميده نشود، نه از جنس مناسب استفاده كردند و نه طبق اصول پيش رفتند. برنامه ريزان حرفه اي با استفاده از فرمول هاي ساده فيزيك، با مشخص كردن زاويه پرش، محاسبه مي كنند كه موتورسيكلت با چه قدرت و سرعتي بايد از روي سكوي پرش بپرد تا موانع را پشت سر بگذارد. پس از بررسي نتايج، سكوهاي پرش و فرود طراحي و ساخته مي شوند. در برنامه فاليزوانيان هيچ چيزي حساب شده نبود. حتي دوربين خانگي كه جلو موتورسيكلت نصب شد، بر وزن آن تاثيرگذار بود. دوربيني كه در اينگونه مواقع از آن استفاده مي شود به اندازه يك قوطي كبريت است كه تصاوير را با امواج به دستگاه ريكوردر ارسال مي كند.
موتورسوار
موتورسواران حرفه اي، هنگام گذراندن دوره هاي آموزشي فرا گرفته اند كه وقتي كنترل موتورسيكلت را از دست دادند، آن را رها كنند. آنها پس از تمرين هاي بسيار، ياد گرفته اند كه چگونه پس از سقوط، روي زمين غلت بزنند، اما فاليزوانيان هيچ كدام از اينها را نمي دانست. او در واپسين گفت وگوي خود با ايران منش خبرنگار شبكه خبر، درباره پرش هاي قبلي خود گفت: من تاكنون در 87 شهر، 157 برنامه پرش از روي اتومبيل، كاميون و تريلي، عبور از حلقه و ديوار آتش داشته ام و با فعاليت هايم مردم را سرگرم كرده ام و بيشترين پرشي كه داشته ام از روي رودخانه كر بوده است . فاليزوانيان دو ماه قبل، از روي رودخانه كر پريده بود، ولي كسي نگفته است كه موتورسوار پس از فرود، سرش محكم به فرمان خورده و سپس به زمين افتاده است. فاليزوانيان نمي دانست روز جمعه چه خواهد كرد و تنها مي خواست ركورد را ثبت كند. او 10 سال از اينكه فعاليت هايش مورد توجه رسانه ها قرار نمي گرفت، ناراحت بود. فاليزوانيان مدعي شكستن ركورد جهاني بود و حالا كه دوربين هاي تلويزيوني براي مخابره پرش او آنجا بودند، نمي توانست براحتي از اجراي پرش خود منصرف شود.روز 4 شهريور، محمد جواد فاليزوانيان به اندازه محمد جواد فاليزوانيان پريد. جايي كه موتورسوار فرود آمد، درست همان نقطه اي بود كه قبلا در رودخانه كر به همان اندازه پريده بود.
وضعيت رواني موتورسوار
فاليزوانيان پس از اينكه چندبار از كنار سكوي پرش عبور كرد، قبل از اينكه بپرد، دسته كلاچ را گرفته است. (هنگام گرفتن كلاچ، دور موتور پايين مي آيد. در نتيجه، سرعت كافي براي پرش از دست مي رود.) درباره علت اين اقدام موتورسوار، تاكنون دو فرضيه كاملا متفاوت مطرح شده است:
۱ - افزايش سرعت
۲ - ترس از پرش
فاليزوانيان بايد از يك هفته قبل به رژيم غذايي و ورزش مداوم و منظم مي پرداخت. همچنين شب قبل از پرش بايست به خوبي استراحت مي كرد، اما او با دلهره و استرس تا پاسي از شب در پيست بود و صبح روز جمعه نيز به آنجا بازگشت. هر كسي از راه مي رسيد، به او مي گفت كه موفق نمي شود. تعدادي ازجمعيت تماشاگر شعار سر دادند كه اگر نمي تواند بپرد، بگذارد آنها بپرند و گاهي هم هو مي كشيدند. تمام اين افكار براي موتورسوار، كابوسي بود كه تا وقتي نمي پريد، نمي توانست از آن رهايي يابد. وقتي فاليزوانيان به سكوي پرش رسيد، باز هم از پريدن منصرف شد، اما از طرفي مي دانست كه بالاخره بايد بپرد. زماني كه او چند بار منصرف شد و از كنار موانع گذشت، مسئولان بايد از پرش او جلوگيري مي كردند. موتورسوار در لحظه آخر در ذهن خود قيد همه چيز را زده و پريده است. فاليزوانيان اگر ذهنيتي آرام داشت، ممكن بود با موفقيت بپرد.
سه اشتباه
برخي از مسئولان مربوطه در تلاش هستند، خبرنگار شبكه خبر تلويزيون را فردي فرصت طلب معرفي كنند، اما اين در حالي است كه به اعتقاد صاحبنظران، گزارش اين خبرنگار از برنامه روز جمعه، 4 شهريور كاملا حرفه اي بوده و همان كساني كه دوربين تماشاگران حاضر در پيست را جمع كردند، اكنون به مخالفت و اعتراض با خبرنگاري پرداخته اند كه با هوشياري و انرژي، مدارك مستند بسياري را ثبت كرده است.
اين گزارش پس از جلسات پياپي با موتورسواران و كارشناساني به نگارش در آمده است كه تمايلي به ذكر نام خود نداشته اند. هدف از اين گزارش تنها تحليل فني پرش انجام شده در روز جمعه 4 شهريور است.
بزرگترين اشتباه فاليزوانيان اين بود كه پرش را انجام داد. بعد از آن دو خطاي ديگر مرتكب شد:
۱ - بعد از اينكه موتور از روي اتوبوس هفتم گذشت، موتور را به سمت سينه خود كشيد.
۲ - وقتي سر موتور به سمت بالا رفت، قبل از فرود بين اتوبوس هاي 13 و 14، موتورسيكلت را رها نكرد.
فاليزوانيان تا به حال روي سكوي فرود پايين نيامده بود و نمي دانست بعد از اينكه پريد، چگونه بايد فرود بيايد. به گفته روانشناسان، او پس از اينكه كنترل موتور را از دست داده و فاصله باقيمانده تا سكوي فرود را ديده، از شدت ترس، مغزش از كار افتاده و نتوانسته به رها كردن موتور فكر كند.
ايمني
قرار دادن لاستيك ها و بسته هاي كاه در اطراف و انتهاي پيست، زماني تدابير ايمني محسوب مي شدند كه موتورسوار پس از سقوط روي زمين ليز مي خورد و با كناره هاي پيست برخورد مي كرد.
با توجه به قيمت تشك بادي و صرف نظر از آن، اگر روي سقف اتوبوس ها حداقل با كارتن هاي خالي پوشيده مي شد، چون اتوبوس تنها نقش مانع را ايفا مي كرده است، اصول ركوردزني بر هم نمي خورده و هواي موجود در كارتن مي توانست جلوي ضربه را بگيرد. فدراسيون پزشكي سازمان تربيت بدني آمبولانس ندارد و هنگام برگزاري مسابقات، مسئول كميته پزشكي هر فدراسيون از شركت هاي خصوصي آمبولانس كرايه مي كند. در روز حادثه، آمبولانس مستقر در پيست آزادي توسط رئيس كميته پزشكي فدراسيون موتورسواري اجاره شده بود. اين آمبولانس برخلاف داشتن نشان آي سي يو سيار، هيچ امكاناتي نداشته است. آمبولانسي كه در اينگونه موارد مورد استفاده قرار مي گيرد، بايد به تجهيزاتي مثل ساكشن، الكتروشوك، تخته نخاعي كوتاه و بلند، برانكارد قاشقي، اروي، ترانشه، آمبوبگ، برانكارد چرخ دار، اكسيژن، آتل، كلار گردني در سايزهاي مختلف، داروهاي اورژانسي مانند سرم رينگر، سرم دكستروز، آدرنالين، پمادهاي سوختگي، لوازم معاينه مانند لارنسكوپ، گوشي، فشارخون سنج و وسايل ديگر مانند پنس، پنست و قيچي مجهز باشد. در صورتي كه آمبولانس اجاره شده توسط كميته پزشكي فدراسيون ، تنها برانكارد چرخ دار و آمبوبگ داشت و امدادگران به علت نبودن قيچي مخصوص، به اجبار با چاقوي جيبي خودشان لباس موتورسوار را بريده اند. آنها مجبور شدند بدون دستكش بهداشتي به بدن مصدوم دست بزنند. زماني كه چند نفر از تماشاچيان در شلوغي ها دچار آسيب ديدگي شدند، آمبولانس، تجهيزات لازم براي مداواي آنان را نداشته است. به گفته شاهدان، رئيس كميته پزشكي فدراسيون موتورسواري كه بايست خود با انواع مصدوميت ها آشنايي داشته باشد، پس از مشاهده شدت جراحات وارده به مصدوم، حالش بد شده و ديگر قادر به تصميم گيري نبوده است. از سوي ديگر ادعاي برخي مبني بر اينكه آمبولانس اورژانس و هلي كوپتر دير به محل رسيده اند بي اساس بوده و صرفا سرپوشي براي آمبولانس غيرمجهز اجاره شده توسط فدراسيون است.
فاجعه اي در فرود
فاليزوانيان نمي دانست سكوي فرود چيست. او هميشه بدون وجود سكوي فرود پايين آمده بود. روز جمعه سطح سكوي فرود، از اتوبوس ها بالاتر بود. گروه فاليزوانيان با هدف جلوگيري از آسيب ديدن موتورسوار هنگام فرود، قبل از سكوي فرود و روي اتوبوس آخر، سقف را با تشك هاي تختخوابي 5 سانتي پوشاندند. اما لحظاتي بعد، باد تشك ها را از جايشان بلند كرد. گروه فاليزوانيان اين بار چند تخت فلزي سربازي روي اتوبوس آخر گذاشتند تا اختلاف سطح ميان سكوي فرود و اتوبوس ها را جبران كنند. اين اقدام مانند اين بود كه وقتي فردي مي خواهد از طبقه هشتم يك ساختمان كه دچار حريق شده به پايين بپرد، ماموران آتش نشاني دو بالش روي زمين بگذارند و از او بخواهند كه بپرد. همچنين وجود سر داربست هاي فلزي كه از سكوي فرود بيرون آمده بود، جان موتورسوار را تهديد مي كرد. سكويي كه او ساخته بود، علاوه بر اينكه باريك بود، مانند سكوي پرش، سطح شيب دار نبود. ابتداي سكوي فرود صاف بود و پس از آن شيب داشت. اگر فاليزوانيان پرش موفقي داشت، پس از پايين آمدن روي سكوي فرود، 10 متر به هوا پرتاب مي شد و باز هم اتفاقي مي افتاد كه حالا افتاده است.
در هر جايي از دنيا، اگر كسي ادعا كند كه مي تواند يك ركورد جهاني را ثبت كند، پس از تعيين صلاحيت، اين فرد از سوي دولت حمايت شده و تمامي امكانات لازم در اختيار اين فرد گذاشته مي شود. اگر موتورسواري بخواهد ركوردي را ثبت كند، علاوه بر اينكه فضا و امكانات كاملا مناسب براي برنامه تدارك ديده مي شود، موتورسيكلت نيز از سوي برگزاركنندگان به موتورسوار داده مي شود (هر قسمت از برنامه ها اسپانسرهاي مختلفي دارند). تنها اقدامي كه فدراسيون براي فاليزوانيان انجام داد، اين بود كه پيست را در اختيار موتورسوار گذاشت.
در ايران صدور پروانه انجام حركات نمايشي بر عهده فدراسيون اتومبيلراني و موتورسواري است. آيا اجراي برنامه فاليزوانيان به تصويب هيات رئيسه فدراسيون رسيده بود؟!
علاوه بر موارد مطرح شده قبلي، اكنون مسئولان اين فدراسيون با انتشار گزارش هاي فني، بايد به موارد تازه تري پاسخ بدهند. فاليزوانيان نمي توانست طول 66 متر را بپرد. اجزاي موتورسيكلت او براي برنامه پرش دستكاري نشده و تغيير نكرده بود و به هشدارهاي مطرح شده ترتيب اثر داده نشد. فدراسيون به هر بهانه اي مي توانست برنامه را لغو كند. حتي مي شد بليت تماشاگران را پس بگيرد ، اما هيچ اقدامي صورت نگرفت.
روز جمعه 4 شهريور، فاليزوانيان با هواپيمايي به آسمان برخاست كه چرخي براي فرود نداشت.
|
