شهرداران تهران، لندن، برلين و پاريس؛ خصوصيات شخصي آنها مديريت شهر را تحت تاثير قرار مي دهد.
اميرموسي كاظمي
وقتي در پايان يكصد و هفتادو دومين جلسه علني، اما بدون حضور مستمع شوراي شهر، نام دكتر محمدباقرقاليباف به عنوان سيزدهمين شهردار تهران از زبان رئيس شوراي شهر بيرون آمد، شايد اولين جمله اي كه در ذهن ميليون ها شهروند تهران نقش بست، شعار تبليغاتي او در نهمين دوره انتخابات رياست جمهوري بود؛ ايراني شايسته، شايسته ايراني تصويري بود كه دكتر خوش پوش براي آينده ايران ديده بود، اما حتي خود او هم نمي دانست كه اين تصوير نه براي كشور 70ميليوني ايران كه براي كشور- شهري چون تهران نقش خواهد بست.
بي جهت هم نبود كه شوراي شهر براي انتخاب اين كشوردار اينقدر حساسيت نشان مي داد، چه كلانشهري كه عنوان پايتخت اين سرزمين را يدك مي كشد، مديري مي خواست فراشهري؛ مديري كه نه تنها قدرت اداره قلب تپنده ايران را داشته باشد، بلكه شخصيت وي نيز در حد و اندازه هاي مرد شماره يك پايتخت باشد. در تمام ابرشهرهاي جهان چنين شخصيت هايي زمام امور را در دست دارند؛ شخصيت هايي كه از اعتبار خود براي اداره شهر مايه مي گذارند، اما تنها با ميزان توانايي هايشان در روان سازي ترافيك، كاهش آلودگي هوا، ساماندهي زباله ها، توسعه تجاري و كنترل آسيب هاي اجتماعي مورد قضاوت قرار مي گيرند.
شايد مروري بر شخصيت و عملكرد تني چند از شهرداران پايتخت هاي بزرگ جهان بتواند معياري بر انتخاب درست شوراي شهر تهران باشد.
والترولتروني؛ ارتباط با همه مردم
والترولتروني در تكاپو و رفت و آمد است. شهردار رم ايتاليا در طول يك روز كاري، صبح را با ملاقاتي از بيمارستان كودكان شروع كرده، ظهر را در مراسم كلنگ زني زمين براي ساخت محلي براي بي خانمان ها در مركز شهر، مي گذراند و قبل از اينكه روز به پايان برسد، در قسمت ديگري از شهر به كلينيك توانبخشي بيماران سرپايي سر مي زند.
ولتروني عينكي باقدي بلند، 49 ساله وشبيه استادان اقتصاد است، اما بعضي از رمي ها به خاطر نزديكي كار اجرايي او در اداره پايتخت، وي را لوله كش مي نامند.
اگرچه مانند يك لوله كش واقعي هر زماني كه مردم به او نياز دارند در دسترس نيست، اما با ايجاد شبكه اي شهري در ارتباط مستقيم با مردم است.
در بخشي از برنامه هاي جديد شهردار براي كمك به سالمندان، هر روز حدود 500 جوان موتورسوار، يا غذا و دارو به سالخوردگان مي رسانند يا به آنها در كارهايشان كمك مي كنند.
در ابتكاري ديگر حدود 3 هزار نفر كه به طور عمده بازنشسته هستند، در اطراف مدارس و پارك ها براي مراقبت از كودكان مستقر مي شوند.
ولتروني در حالي كه در دفتر كارش در يالازسناتوريو كه به خرابه هاي ميدان عمومي شهر رم مشرف است نشسته، مي گويد: مي خواهيم نشان دهيم كه در كلانشهرهاي بزرگ هم مي توان متحد بود .
براي ولتروني بهترين راه اداره شهر، ديدن و شنيدن است؛ تا آنجا كه امكان دارد.
فرانسيسكا فيليپي، گزارشگر روزنامه مساگرو رم كه سابقه 15سال فعاليت در حوزه شهري را دارد مي گويد: ولتروني هميشه در بين مردم است؛ شما كسي را نمي بينيد كه در هر جا و هر موقعيتي باشد. او به معناي واقعي همه جا هست .
كن ليوينگستون؛ مرد خندان لندن
كن ليوينگستون كه به مرد خندان در مقابل منتقدان معروف شده، در دفتر كارش در شهرداري مقابل برج لندن نشسته است. او در اوج فعاليت هاي سياسي خود قرار دارد؛ فعاليتي كه نيمي از عمر 59 سال او را در برگرفته است.
ليوينگستون در ژوئن گذشته براي دومين بار به عنوان شهردار پايتخت انگليس انتخاب شد.
او در اين مدت طرح موفق گرفتن پول از وسايل نقليه اي كه خواستار ورود به مركز شهر هستند را اجرا كرد. او مي گويد: اين طرح در 33سال فعاليتم از آنچه فكر مي كردم بهتر درآمد .
قبل از اجراي اين طرح، لندن مانند خيلي از شهرهاي اروپا با شبكه قفل شده ترافيكي مواجه بود. در ساعات اوج ترافيك، شهر به صورت پاركينگ در مي آمد و عابران پياده در برخي از مسيرهاي پرترافيك از اتومبيل ها سريعتر در حركت بودند؛ بنابراين ليوينگستون طرح گرفتن هزينه ورود به مكان هاي پرتراكم را اجرا كرد.
براساس اين طرح هر وسيله نقليه اي براي ورود به مراكز شهر بايد روزانه 10 دلار پرداخت كند. با اجراي اين طرح وسايل نقليه روان تر در حركت بوده و تراكم در مركز شهر با كاهش 30درصدي مواجه شد.
براي كاهش فشاري كه با اجراي اين طرح به ناوگان حمل ونقل عمومي شهر وارد شد، شهردار لندن مبلغ 19 ميليارد دلار اعتبار براي گسترش ناوگان اتوبوسراني، راه آهن زيرزميني و سيستم هاي ريلي در 5 سال آينده اختصاص داد.
در سال اول اجراي اين طرح، مبلغي معادل 127 ميليون دلار عايد شهرداري شد كه اين مبلغ تنها۳‎/۲ مبلغ 19 ميليارد دلار پيش بيني شده بود.
او مي گويد: مي خواهم تمامي طرح هاي خود را به تصويب و تاييد همگان برسانم .
وي مي افزايد: مي خواهم ثابت كنم كه با برنامه ريزي مي توان تمامي طرح ها را در زمان معين و بر طبق بودجه تنظيم شده به پايان رساند .
آنيكا بيلستروم؛ اولين شهردار زن استكهلم
آنيكا بيلستروم در ظاهر با تصاوير كليشه اي و خشك شهرداران شهرهاي بزرگ مطابقت ندارد.
بيلستروم كه 49 سال سن دارد، هنگامي كه به عنوان شهردار پايتخت انتخاب شد فهميد كه چگونه مي تواند تصويري تاثيرگذار از خود به جا گذارد. او به عنوان اولين شهردار زن استكهلم مي گويد: در اول راه با مقاومت ها و مخالفت هاي بسياري روبه رو شدم .
وي ادامه مي دهد: خيلي ها به توانايي هاي من در انجام امور شك داشتند. آنها مي گفتند آيا او واقعا مي تواند از عهده كارها برآيد؟
بيلستروم همانند ولتروني به در دسترس بودن، اعتقاد دارد و بنابراين هر پنج شنبه، او شهروندان استكهلمي را در مدارس، محل هاي كارشان و در سطح شهر ملاقات مي كند.
او مي گويد: اين كافي نيست كه گزارش مشكلات را دريافت كني بلكه بايد شخصا ديد و تجربه كرد .
تهيه مسكن، يكي از بزرگترين چالش هاي بيلستروم است. استكهلم مانند بسياري از شهرهاي اروپا با افزايش تقاضاي مسكن مواجه است. از زماني كه بيلستروم شهردار استكهلم شده است 100 هزار نفر در نوبت خريد مسكن قرار دارند. او متعهد شده تا سال،۲۰۰۶ 20 هزار مسكن جديد به صورت اجاره يا مالكيت كامل را با قيمتي مناسب براي دانشجويان يا افراد كم درآمد جامعه تهيه كند.
او مي گويد: فضاهاي فراواني براي ساخت وساز در استكهلم وجود دارد، اما همه اين امور به شركت هاي ساختماني بستگي دارد .
وي مي افزايد: قبلا تلاش هاي زيادي براي پاكيزگي شهر و بهبود فضاهاي باز شهري صورت گرفته است، ولي هميشه افرادي وجود دارند كه در برابر طرح هاي توسعه اي جديد مقاومت مي كنند .
كلاوس ووريت؛ مغز اقتصادي برلين
وقتي پول كم باشد، پاسخ مرسوم، پايين آوردن هزينه هاي غير ضروري است.
به كلاوس ووريت، شهردار برلين هم لقبي مي توان داد غير از سنتي بودن. ووريت تمامي عمر خود را در برلين گذرانده است. او در منطقه ليختزيد نزديك ديوار برلين به دنيا آمد و در خانواده اش اولين فردي بود كه به دبيرستان رفت. در 31 سالگي او جوانترين عضو شوراي شهر منطقه تمپل هاف برلين بود و در سال 1995 به عضويت پارلمان شهر انتخاب شد. در ژوئن 2001 ووريت بزرگترين گام زندگي خود را برداشت؛ او با شركت در برنامه هاي تلويزيوني با افتخار و صراحت از زندگي شخصي خود سخن گفت و بسياري از مسائل خصوصي خود را مطرح كرد. چند هفته بعد ووريت به عنوان شهردار موقت، اين مسئوليت را برعهده گرفت. اگرچه ووريت محبوبيت لازم را بين شهروندان برليني به دست آورده است، اما بسياري از مردم به دليل مديريت مالي از او انتقاد مي كنند. او از دولت فدرال تقاضاي پول كرده و معتقد است براحتي نمي توان برلين را از چاله اي كه در آن هست بيرون كشيد، اما منتقدان ووريت مي گويند كه شهردار اين چاله را با اقدام هاي نامناسب عميق تر مي كند.
ووريت به توصيه هايي مبني بر اختصاص وقت كمتري براي قرار گفتن جلو دوربين هاي تلويزيوني توجه نمي كند و كمتر در جلسات هيات مديره شهر حضور دارد. از وقتي او شهردار شده بارها بر اين نكته تاكيد كرده است كه اقتصاد آينده برلين همانقدر كه به تكنولوژي و علم بستگي دارد، به ارائه خدمات و سرگرمي هاي مناسب نيز وابسته است. او مي گويد: اگرچه وضعيت اقتصادي و سرمايه گذاري شهر مناسب نيست، اما شما بايد از زندگي خود لذت ببريد.
برتراند دلانويي؛ مرد زخمي پاريس
در سال 2002 برترند دلانويي توسط مردي كه سياستمداران را دوست نداشت چاقو خورد. دلانويي 54??ساله هميشه به سياست اشتياق دارد و فعاليت هاي سياسي او در پاريس متمركز است. او كه در تونس متولد شده است، براي اولين بار پايتخت فرانسه را در سن 18 سالگي ديد و از آن زمان مطمئن شد كه زندگي اش بدون اين شهر ادامه نخواهد يافت. 6هفته بعد از اينكه مورد اصابت چاقو قرار گرفت به دفترش در شهرداري بازگشت و اعلام كرد كه درهاي شهرداري بايد باز باقي بماند.
او در حال حاضر با محافظ در سطح شهر تردد مي كند و مصمم است پاريس را همانگونه كه براي كار كردن مناسب است، به جايي براي زندگي كردن هم تبديل كند.
دلانويي معتقد است كه در شهري مانند پاريس، كار شهردار تنها هماهنگي براي حركت بموقع قطارها نيست، بلكه بايد محيط شهري براي زندگي بهبود يابد.
او مي گويد: شب هاي پاريس هم بايد به مانند روزهايش فعال باشد و تمام تسهيلات رفاهي شهرداري براي مردم در شب هم فراهم شود .
از وقتي كه دلانويي به شهرداري آمده، اين شهر سبزتر شده است. خطوط ويژه اتوبوسراني در بسياري از بلوارهاي پاريس ايجاد شده و خط جديدي از تراموا در دست احداث است، اما بهترين ابتكار دلانويي ايجاد مسير پياده و تفريحي در كنار رودخانه سن است. اين مسير 3 كيلومتري كه در طول سال بزرگراهي براي عبور اتومبيل هاست، در ماه جولاي و همچنين روزهاي تعطيل، بسته مي شود و به صورت پلاژ براي تفريح خانواده ها در مي آيد، به طوري كه در ماه جولاي سال گذشته، 3 ميليون نفر از اين مكان استفاده كردند. دلانويي از مدت ها قبل، تمام تلاش خود را براي گرفتن ميزباني المپيك 2012 به كار گرفته بود، اما با انتخاب لندن، اين پيروزي به ليوينگستون رسيد.
قاليباف؛ شهردار خلبان
زندگي خوب، برازنده ايراني شعاري بود كه دكتر قاليباف براي پيروزي در انتخابات رياست جمهوري ايران داد، اما قرار است فعلا آن را براي شهروندان تهراني محقق كند.
قاليباف از 22 سالگي مديريت را تجربه كرد؛ همان زماني كه فرماندهي لشكر نصرخراسان را در دوران دفاع مقدس برعهده گرفت. تجربه مديريتي او به روزهاي جنگ محدود نشد، چرا كه با اخذ گواهينامه خلباني هواپيمايي كشوري و گذراندن دوره دكترا در رشته جغرافياي سياسي از دانشگاه تربيت مدرس، آماده بود تا با حكم رهبر انقلاب، فرماندهي نيروي هوايي سپاه پاسداران در سال 76 و سپس فرماندهي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران در سال 79 را برعهده بگيرد. براي قاليباف كه رياست ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز را هم در كارنامه كاري خود داشت، پذيرفتن مسئوليت اداره كلانشهري چون تهران نه تنها ريسك نبود، بلكه عرصه اي بود براي به بارنشستن تجارب مديريتي او در طول سالهاي گذشته؛ تجاربي كه احتمالا بر رفع نارسايي حوزه هايي چون ترافيك، آلودگي هوا و آسيب هاي اجتماعي، بيش از ساير حوزه ها تاثيرگذار خواهد بود.
* اطلاعات مربوط به شهرداران خارجي از پايگاه una.ir گرفته شده است.