Hamshahri Newspaper

رقابت در عرصه خودروسازي
صنعت خودرو يكي از كليدي ترين صنايع در جوامع پيشرفته به شمار مي رود. هر خودرو جدا از اينكه چكيده اي از پيشرفت هاي تكنولوژيك هر كشور است، وسيله اي براي گسترش فرهنگ آن كشور هم به شمار مي رود.در اين ميان، كشورهاي در حال رشد هم مي خواهند با توليد خودروهاي ملي وارد باشگاه خودروسازان حرفه اي دنيا شوند.
شايد اولين هدف، جذب سرمايه و درآمد به نظر برسد، اما حس رقابت نقش اساسي در اين زمينه دارد.
براي شهروندان تهراني خودرو يعني كلافگي، آلودگي، تصادف، صداي ناهنجار و ...
حتما شما هم افراد متشخصي را ديده ايد هنگامي كه در خودرو مي نشينند، دچار دگرديسي آني شده و گويي مي خواهند با رانندگي، حقوق پايمال شده خود را از خيابان ها و ديگر راننده ها بگيرند. اين جادوي آهني ديگر جزئي از زندگي انسان ها است و مي توان براي آن حتي شخصيتي انساني قائل شد. علاقه به خودروهاي شخصي به قدري زياد است كه در آمريكا بسياري از مردان خودرو خود را همچون يكي از اعضاي خانواده خود دوست دارند و مي خواهند پس از مرگ با خودرو خود دفن شوند.
اما اولين وسيله اي كه به نوعي مي توان آن را خودرو ناميد، در اواخر قرن نوزدهم توسط اتو، مهندسي آلماني در آمريكا ساخته شد. پس از او هنري فورد شركت فورد را در سال 1903 بنيان نهاد. اين سال همان سالي است كه برادران رايت ، اولين پرواز تاريخ بشر را در آن انجام دادند. پس از آن چندين شركت توليد كننده خودرو در جهان احداث شد و كم كم خودرو اوايل به عنوان وسيله عجيب يا به قول سرخپوست ها درشكه بدون اسب و بعدها به عنوان يكي از ضروري ترين وسايل زندگي بشر به جايگاه ثابتي دست يافت، اما خودرو در كنار تمام اينها به گونه اي به عنوان نهاد پيشرفت تكنولوژيك شناخته مي شود. حتي امروزه هم تصور اينكه خودرو مي تواند حركت كند كمي مشكل است. حالا انسان هايي را تصور كنيد كه اسب را هزاران سال در كنار خود ديده اند و نه يكباره بايد آن را با وسيله اي چهارچرخ جايگزين كنند. به جرات مي توان اين جايگزيني را يكي از نقاط عطف تاريخ بشر دانست، چون در اينجا در واقع خلاقيت و هوش او است كه انقلابي در جهان به پا مي كند. در ساخت يك خودرو، افراد متخصص بسيار زيادي فعاليت مي كنند؛ از طراحان مدل هاي اوليه گرفته تا مهندسان مواد و الكترونيك. به همين خاطر مي توان هر خودرو را چكيده اي از چندين رشته علمي دانست. با اين حال در سالهاي اخير دو گرايش ويژه در خودرو مورد توجه قرار گرفته است؛ مهندسي ايمني و مهندسي سوخت خودرو. همه ساله 2/1 ميليون نفر در تصادفات جاده اي جان خود را از دست مي دهند و علاوه بر آن 50 ميليون نفر بر اثر تصادفات جاده اي دچار جراحت مي شوند. علاوه بر آن با تغييرات عمده آب و هوايي كه باعث نگراني جهاني در اين مورد شده است، آلودگي خودروها مورد انتقاد شديد جوامع مختلف واقع شده اند. يكي از عوامل اصلي تصادفات جاده اي سرعت بسيار زياد بوده است، به همين خاطر متخصصان به فكر توليد سيستم هايي افتاده اند كه در سرعت هاي بالا به عنوان يك كمك راننده ديجيتالي به راننده كمك كنند. استفاده از هوش مصنوعي در اين سيستم ها به آن اجازه مي دهد رانندگي افراد را به صورت هدف داري هدايت كند و حتي احساسات راننده را مشخص سازد تا به او براي انجام يك رانندگي ايمن تر كمك كند. بيشتر تصادفات به دليل اشتباهات انساني ناشي مي شود و نقص فني تنها درصد كوچكي از تصادفات را باعث مي شود، به همين خاطر تحقيقات زيادي در مورد وجوه رفتاري رانندگي انجام شده است كه از ميان آنها مي توان به تحقيقاتي كه در مورد اثر موسيقي تند بر رانندگي انجام شده است، اشاره كرد.
برخي سيستم هاي ايمني ديگر بر بهبود ديد راننده تاكيد دارند. مثلا رادارها مي توانند در هواي مه آلود كمك بسيار زيادي باشند يا مواقعي كه ترافيك شهري سنگين است و خودروها در فواصل بسيار نزديكي نسبت به هم قرار دارند، راننده را از وضعيت خودروهاي كناري آگاه كند. براي افزايش امنيت حتي بهبود وضعيت كمربند هاي ايمني، پدال ها و تايرها هم بسيار موثر است. بهبود كيفيت اين اجزا علاوه بر آن در فراهم آوردن رانندگي روان و راحت هم نقش زيادي دارد، اما جالب تر از همه اينها رنگ خودرو است كه محققان اثبات كرده اند با امنيت خودرو ارتباط مستقيم دارد. سايز و شكل خودرو هم با امنيت خودرو ارتباط مستقيم دارد كه در اين زمينه خودروهاي اس يووي (خودروهاي بياباني) با انتقادات زيادي رو به رو مي شوند. انتقاد ديگري هم به اس يووي ها وارد مي شود و آن مصرف بالاي سوخت اين خودروهاست. در اين مورد نگراني ها به دو دسته تقسيم مي شوند، يكي نگراني هاي اقتصادي است كه بيشتر از جانب مصرف كننده ها مطرح مي شود و ديگري نگراني در مورد وضعيت محيط زيست و ميزان آلايندگي آن توسط خودروهاست كه به معضلي بين المللي تبديل شده است. براي حل اين مشكل چندين راهكار مختلف وجود دارد؛ اولي كاهش مصرف سوخت است كه مصرف كنندگان، طرفدار اصلي آن به شمار مي روند. راهكار ديگر كه استفاده از آن در آينده اجتناب ناپذير به نظر مي رسد، تغيير منبع سوختي خودروهاست. در حال حاضر منبع اصلي سوختي خودروها بنزين است؛ البته در اين چند سال اخير از موتورهاي ديزلي هم استفاده زيادي شده است. با اين حال چه بنزيني و چه ديزلي، هر دو اين موتورها به سوخت هاي فسيلي وابسته اند. نگراني از اتمام سوخت هاي فسيلي در چند سال اخير دست اندركاران صنعت خودرو را هم به فكر تغيير منابع سوختي خودروها انداخته است. اولين و بهترين گزينه، استفاده از موتورهاي برقي است، اما اين موتورها داراي چند نقص عمده هستند. اول اينكه تغذيه آنها كمي وقت گير است و فقط مسافت كمي را مي توان با استفاده از آنها پيمود. مشكل دوم، قدرت آنهاست كه در مقايسه با موتورهاي بنزيني و ديزلي بسيار پايين است. محققان براي رفع اين مشكلات، استفاده همزمان موتورهاي الكتريكي و بنزيني را در خودروها پيشنهاد كردند كه بر پايه همين پيشنهاد چند خودرو هيبريدي (يعني خودروهايي كه به صورت همزمان هم از موتور الكتريكي و هم از موتور بنزيني استفاده مي كنند) در آمريكا و ژاپن به توليد انبوه رسيده اند. گزينه ديگر براي جايگزيني سوخت هاي فسيلي استفاده از هيدروژن است. اين سوخت علاوه بر آنكه تقريبا به صورت نامحدود در دسترس بشر قرار دارد، مزيت بسيار بزرگ ديگري هم دارد و آن پاك بودن آن است. خروجي خودرويي كه با استفاده از هيدروژن تغذيه مي شود فقط بخار آب است. با اين حال استفاده از هيدروژن در خودروها چندان فراگير نبوده و به جز چند مدل آزمايشي، هيچ خودرويي عملا از هيدروژن به عنوان سوخت استفاده نمي كند. به هر حال پيل هاي سوختي گزينه مناسبي براي آينده به نظر مي رسند، اما هنوز بشر به آن سطح از فن آوري نرسيده است كه بخواهد از آنها در خودرو استفاده كند. چندين خودرو ديگر هم با استفاده از ديگر منابع انرژي توليد شده اند كه فعلا به هيچ عنوان نمي توان آنها را جايگزين مناسبي براي خودروهاي فعلي دانست. از اين خودروها مي توان به خودروهاي خورشيدي اشاره كرد. در برزيل هم اتانولي كه از نيشكر حاصل مي شود، استفاده فراواني در صنعت حمل و نقل دارد. اما مسئله مهم اين است كه فعلا هيچ منبع سوختي مناسبي براي جايگزيني سوخت فسيلي وجود ندارد. با اين حال در ميان سوخت هاي فسيلي هم مي توان از منابع گوناگون به صورت وسيعي استفاده بهينه كرد. يكي از اين سوخت ها گاز طبيعي است كه مي توان از آن به صورت فشرده (CNG) در صنعت حمل ونقل استفاده كرد. اين منبع از آنجا كه نسبت به بنزين ارزان تر و پاك تر است و به ميزان زيادي در زمين وجود دارد، فعلا بهترين گزينه براي جايگزيني بنزين به شمار مي رود. با اين حال هنوز بنزين سوخت اصلي خودروهاي سراسر دنيا به شمار مي رود، چون هنوز هيچ خودرويي در دنيا توليد نشده كه موتور آن صرفا براي گازطبيعي طراحي شده باشد. يكي از كشورهاي پيشتاز در اين زمينه ايران است كه با همكاري شركت هاي خودروسازي آلماني، در حال طراحي اولين موتور گازسوز دنياست.
به هر حال از آنجا كه هر ساله نزديك به 50 ميليون خودرو در دنيا توليد مي شود، بهبود استانداردهاي زيست محيطي خودروها مي تواند نقش موثري در كاهش آلودگي هوا در سراسر دنيا داشته باشد.