انتخابات زود هنگام  آلمان در ۲۷ شهريور ماه، فضاي سياسي اين كشور را پس از هفت سال حكومت حزب سوسيال دموكرات و سبز براساس آنچه نظرسنجي هاي اخير نشان مي دهند دگرگون خواهد كرد.
براي بسياري اين پرسش مطرح است كه انگيزه گرهارد شرودر براي انتخابات زودهنگام كه از سوي او پس از شكست در انتخابات ايالت نوردراين وستفالن عنوان شد چه بود. حزب سوسيال دموكرات كه قديمي ترين حزب آلمان است، در سالهاي اخير بخصوص پس از روي كار آمدن گرهارد شرودر از حزبي ميانه مايل به چپ به حزبي ميانه رو تبديل شد و به همان نسبت كه از سنديكاهاي كارگري فاصله گرفت به سرمايه داران بزرگ نزديك شد. گرهارد شرودر هنگامي كه براي دومين بار، سه سال پيش با اكثريتي كم دوباره انتخاب شد قول داد با بيكاري در آلمان مبارزه كرده و اجازه ندهد كه بيش از چهار ميليون در آلمان بيكار بمانند. ولي اين رقم اكنون به بيش از پنج ميليون رسيده است و تمام ظواهر حاكي از آن است كه در ميان مدت نيز كاهش چنداني در اين مورد ديده نخواهد شد. اين مطلب را در صفحه ۸ پي مي گيريم.
ايالت نوردراين وستفالن كه مهمترين و پرجمعيت ترين ايالت آلمان فدرال است همواره از جايگاههاي اصلي سوسيال دموكرات ها بود و سنديكاهاي بزرگ كارگري در اين ايالت كه ساختار اقتصادي آن بر استخراج ذغال سنگ و صنايع سنگين استوار بود از قدرت و نفوذ بالايي در بسيج كارگران برخوردار بودند. سوسيال دموكراتها ولي با پايين آمدن ميزان استخراج ذغال سنگ و به دنبال آن بيكاري هزاران كارگر معادن و بسته شدن اين معادن راه حلي عملي را پيش پاي كارگران بيكار قرار ندادند و با اين كه محبوبيت آنان هر روز در اين طبقه كارگري پايين مي آمد با قول رفرمهاي اجتماعي كه در دراز مدت به بار خواهد نشست سعي در آرام كردن فضاي كارگري اين ايالت كردند.
هر چند احزاب ديگر نيز در اين مورد خاص راه حلي عملي را پيش نكشيدند ولي توقع از سوسيال دموكراتها زيادتر از توقعي بود كه از احزاب ديگر وجود داشت. در همان شب انتخاباتي پس از اين كه مشخص شد سوسيال دموكراتها انتخابات را باخته اند، گرهارد شرودر به همراهي رهبر حزب سوسيال دموكرات مونته فرينگ در حركتي روبه جلو اعلام كرد كه با توجه به وضع موجود در آلمان از رئيس جمهور خواهد خواست اجازه انتخابات زود هنگام را صادر كند. تحليل گران سياسي اين حركت روبه جلوي شرودر را در جهت گرفتن باد از بادبان حزب دموكرات مسيحي مي دانستند كه در تمام انتخابات ايالتي سالهاي اخير توانسته بود پيروزي هاي شاياني بدست آورد.
سيستم حزبي و پارلماني آلمان به صدراعظم اين امكان را نمي دهد كه خود پارلمان را منحل كند و براي اين منظور ابتدا او بايد رأي اعتماد در پارلمان بدست نياورد و پس از آن از رئيس جمهور با ارائه ادله كافي تقاضا كند كه با انحلال پارلمان موافقت كند. به همين دليل گرهارد شرودر از بوندستاگ آلمان تقاضاي رأي اعتماد كرد و با اين كه حزب سوسيال دموكرات و حزب ائتلافي آن سبزها با هم داراي اكثريت كمي بودند، شرودر از طرفدارانش در پارلمان خواست با دادن رأي ممتنع راه را براي انتخابات زود هنگام هموار كنند. اين تقاضا پذيرفته شد و پس از آن گرهارد شرودر از رئيس جمهور خواست تا پارلمان را منحل كند. رئيس جمهور گوهلر در فرصتي سه هفته اي اين تقاضا را بررسي كرد و پس از مشورت با حقوق دانان رأي به انحلال پارلمان و انتخابات زودرس در ۲۷ شهريور داد.
اين موضوع ولي مورد اعتراض چند نفر از اعضاي پارلمان از حزب سبزها و سوسيال دموكراتها قرار گرفت و آنها با اين استدلال كه دليلي براي انحلال پارلمان علي رغم اكثريت احزاب حاكم در پارلمان وجود ندارد، به دادگاه عالي آلمان شكايت كردند. دادگاه عالي ولي پس از ده روز بررسي هفته گذشته نظر رئيس جمهور را پذيرفت و راه را براي انتخابات زود هنگام هموار كرد.
ولي تمام نظرسنجي هاي اخير نشان مي دهد كه گرهارد شرودر هر چند خود از محبوبيت بيشتري نسبت به رقيب حزب دموكرات مسيحي خانم آنجلا مركل برخوردار است ولي حزب سوسيال دموكرات در سراشيبي قرار گرفته و اكنون نمي تواند با بيش از ۳۲ درصد آرا در مقابل ۴۳ درصد آراي حزب دموكرات مسيحي ايستادگي كند. طيف چپ آلمان كه روزي سوسيال دموكراتها مظهر آن بودند اكنون رقيب ديگري نيز پيدا كرده است و سوسياليستهاي شرق آلمان اخيراً  با همكاري رقيب ديرينه گرهارد شرودر، اسكار لافونتن كه از حزب سوسيال دموكرات جدا شد حزب جديدي به نام چپ را شكل داده اند كه براساس نظرسنجي ها حدود ده درصد آرا را در كل آلمان بدست خواهد آورد. اگر مجموعه آراي سوسيال دموكراتها به اضافه حزب سبز كه حدود هشت درصد است را در كنار آراي اين حزب قرار دهيم باز هم اكثريتي پارلماني بدست نخواهد آمد و حزب سوسيال مسيحي ايالت باواريا با حزب دموكرات مسيحي كه خواهر خوانده هستند در صورت ائتلاف با حزب دموكرات هاي آزاد كه آنها هم در نظرسنجي ها حدود هشت درصد آرا را به خود اختصاص خواهند داد، قادرند حكومت تازه اي را در آلمان به رياست آنجلا مركل تشكيل دهند.
اين بار پس از هفت سال دوباره حزبي روي كار خواهد آمد كه افكارش كاملاً  با سوسيال دموكراتها و بخصوص سبزها در تضاد است. آنها طرفدار اقتصاد آزاد سرمايه داري و داراي تمايلات ميانه  راست هستند كه دقيقاً  با سياستهاي دولت بوش همخواني دارد. آنجلا مركل كه نخستين صدراعظم آلمان از آلمان شرقي سابق است دست پرورده صدراعظم پيشين آلمان هلموت كهل است و در آخرين گردهمايي حزبي در هفته گذشته هلموت كهل كه سالها به دليل مسائل مربوط به كمك هاي حزبي از صحنه سياسي آلمان خارج بود در صحنه ظاهر شد و به عنوان صدراعظم دوران يك پارچه شدن آلمان بار ديگر از او تقدير به عمل آمد.
در سياست خارجي با روي كار آمدن دموكرات مسيحي ها و ليبرالهاي آزاد، وزير خارجه اي روي كار خواهد آمد كه تفاوتي آشكار با وزير خارجه كنوني آلمان يوشكا فيشر خواهد داشت.
آنجلا مركل اكنون تيم اقتصادي خود را نيز كم و بيش معرفي كرده است و تمام ظواهر نشان مي دهد كه كارفرمايان آلماني از اين انتخاب او بر خلاف كارگران راضي هستند.
بورس آلمان از هنگامي كه زمزمه انحلال پارلمان و انتخابات زودرس آغاز شد روبه رشد گذاشته است و نشان از حركتي روبه رشد در ماههاي آينده را در صورت انتخاب آنجلا مركل دارد.
ولي گرهارد شرودر روباه كارآزموده سياست است و با وجود همه نظرسنجي ها شكست او سخت تر از آن است كه عده اي اكنون تصور آن را دارند. اما او در هر صورت ديگر قادر نخواهد بود به سياستهاي پيشين خود ادامه دهد و از هم اكنون به نظر مي رسد كه سوسيال دموكراتها ممكن است ناخواسته تن به ائتلافي بزرگ با دموكرات مسيحي ها بدهند كه در آن صورت آنجلا مركل صدراعظم خواهد شد و شخص ديگري از سوسيال دموكراتها به جاي شرودر در پست معاون صدراعظم و وزير امور خارجه انجام وظيفه خواهد كرد.
راه براي ائتلاف بين دموكرات مسيحي ها و دموكراتهاي آزاد اكنون باز است، ولي خبره سياست مداران سوسيال دموكرات شايد ترفند ديگري براي باقي ماندن در قدرت حتي به طرز معدود انديشيده باشد. در آخرين ساعت روز يكشنبه ۲۷ شهريور و پس از اعلام نتايج اوليه فصل تازه اي در سياست آلمان گشوده مي شود. آنجلا مركل اكنون همه امتيازهاي لازم را داراست و اوست كه بايد تصميم بگيرد با چه حزبي ائتلاف كند.
اقتصاد داراي ركود آلمان مسلماً  از ائتلافي بزرگ از حزب دموكرات مسيحي و سوسيال دموكرات استقبال خواهد كرد ولي دموكراتهاي آزاد نيز خود را براي ائتلاف با دموكرات مسيحي ها آماده كرده اند. در صورت شكست احزاب حاكم كنوني سبزها دوباره به حزب مخالفي با ايدئولوژي چپ تبديل خواهند شد كه در چند سال اخير از آن فاصله گرفته بودند.

امير صديق
همه چيز در كمتر از يك ساعت عوض شد. خوشحالي ادموند اشتويبر و حزب هاي دمكرات مسيحي و سوسيال مسيحي فقط تا پاسي از نيمه شب دوام آورد.
رقيب آنان كه تا آخرين دقايق خود را نشان نداده بود در صحنه حاضر شد و اعلام كرد كه با كمك حزب سبزها برنده انتخابات است.
سه سال پيش درحالي كه همه نظرسنجي ها دلالت بر پايان كار احزاب سوسيال دمكرات و سبزها داشت و حتي پس از پايان انتخابات و با ارايه اولين آمار آنان از احزاب رقيب دمكرات مسيحي و سوسيال مسيحي كه قرار بود با حزب دمكرات آزاد ائتلاف كنند و صدراعظم تازه اي به نام ادموند اشتويبر زمام امور آلمان را در دست بگيرد، عقب افتاده بودند به ناگاه و هر لحظه بر آراي شمارش شده حزب هاي سوسيال دمكرات و سبزها افزوده شد و باتوجه به آراي كمي كه حزب دمكرات آزاد به دست آ ورد، بازنده ساعتي قبل به برنده انتخابات تبديل شد.
جنگ عراق و مخالفت شرودر با آن از يك سو و سيل بي سابقه اي كه در جنوب و شرق آلمان ويراني هاي بسياري را به بار آورد و مديريت شرودر را در حل بحران انساني پيش آمده نشان داد عواملي بودند كه در آخرين لحظات او را كه در همه نظرسنجي ها عقب افتاده بود به پيروز انتخابات تبديل كردند.اين بار نيز شرودر مساله اتمي ايران و مخالفت با حمله نظامي به ايران را به عنوان يكي از محورهاي تبليغاتي خود برگزيده است و به گفته يك روزنامه نگار آلماني شايد اگر سيل هم مثل بار گذشته به كمك او آيد بتواند فاصله اش را با آنجلا مرگل كم كند.
در آ لمان ولي اكنون باتوجه به حدود پنج ميليون بيكار اين احساس وجود دارد كه تحولي بنيادي بايد به وجود آيد و همين احساس باد را به بادبان احزاب دمكرات مسيحي و سوسيال مسيحي انداخته است. درصورت پيروزي اين احزاب در يكشنبه آينده، پس از هفت سال حكومت شرودر، دوران تازه اي در آلمان شروع خواهد شد كه به هيچ عنوان قابل مقايسه با دوران شرودر نخواهد بود. رفاه اجتماعي و جامعه بازي كه ثمره تلاش احزاب سوسيال دمكرات و سبزهاست جاي خود را به جامعه اي كه در جهت افكار كارفرمايان است خواهد داد. در صحنه فرهنگي خارجيان با محدوديت هاي تازه اي روبه رو خواهند شد و در صحنه سياست خارجي،  آلمان به صورت متحد آمريكا در صحنه سياسي اتحاديه اروپا در كنار انگلستان و ايتاليا خود را نشان خواهد داد. مخالفت با پيوستن تركيه به اتحاديه اروپا نيز بر آرامش بيش از چهار ميليون ترك ساكن آلمان سايه خواهد انداخت و دير يا زود تبعات آن نيز در زندگي اجتماعي مشهود خواهد شد.شرودر ولي سياستمداري نيست كه به  آساني صحنه را به ديگران واگذارد و شايد جنگي و يا سيلي همانند دفعه پيش به كمك او بيايد، در غير اينصورت او اين  بار صحنه را به ديگران واگذاشته است.

«آنجلا مركل» ۵۱ ساله رقيب گرهارد شرودر صدراعظم آلمان در انتخابات آينده اين كشور است و همه چيز براي آنكه او عنوان اولين صدراعظم زن آلمان را كسب كند مهيا به نظر مي رسد. او كه رهبر حزب دموكرات مسيحي آلمان است برخلاف شرودر وعده هاي بزرگ نداده و محور سخنراني هايش بيشتر اصلاح نظام خدمات درماني و يا نظام مالياتي است. نظرسنجي ها نشان مي دهد اين استراتژي جواب داده و دموكرات مسيحي ها ۱۲درصد از سوسيال دموكرات ها به رهبري شرودر جلوتر هستند. مركل در مناظره ها و سخنراني هايش رقبايش را خلع سلاح مي كند. چندي پيش در يك ميزگرد تلويزيوني با يوشكا فيشر رهبر سبزهاي هم ائتلاف با سوسيال دموكرات ها و وزير خارجه آلمان، وقتي فيشر صحبت او را قطع كرد تا جوابش را بدهد، با اين جمله مركل كه «به من گوش كنيد» ساكت شد.
شيوه كار مركل يك انقلاب در سياست اروپاست. حضور او در عرصه انتخابات در كشوري كه فرهنگ سياسي آن هنوز در تسخير مردان است، تحولي بزرگ به حساب مي آيد. در صورت پيروزي در انتخابات او اولين صدر اعظمي خواهد بود كه در آلمان شرقي كمونيست بزرگ شده است. تا چندي پيش حضور يك صدراعظم زن از شرق كمونيست براي آلمان ها به يك شوخي شبيه بود، اما امروز همه واقعيت آن را دريافته اند.
او دختر يك روحاني پروتستان است كه در هامبورگ به دنيا آمده اما در شهر تمپلين در شرق  آلمان بزرگ شده است. مركل بعد از تحصيل در رشته فيزيك در دانشگاه لايپزيك در يك مؤسسه فني مشغول كار شد. حضور او در عرصه سياست آلمان غربي وقتي آغاز شد كه هلموت كهل صدراعظم وقت آلمان او را به عنوان وزير امور زنان و جوانان در كابينه سال ۱۹۹۱ آلمان منصوب كرد. او خود را در اين سمت خوب نشان داد و به همين دليل همكاران و همقطارانش در حزب او را يك پلنگ سياسي مي خوانند. نزديكان او مي گويند تجربه مركل در آلمان شرقي به شكل دهي فلسفه حمايتي از بازار او كمك بسياري كرد و آموزش عملي اش تفكرات غربي اش را سازمان دهي كرده است.
مركل در صورت پيروزي در انتخابات وارث دولتي با ميزان بيكاري ۱۲ درصدي است كه اين بالاترين رقم از زمان جنگ جهاني دوم است. به اين ترتيب او در نظر دارد ماليات بردرآمد را كاهش دهد، ماليات مصرف كننده را بالا ببرد و اصلاحات بازار كار را با هدف جذب سرمايه گذاري خارجي بيشتر به اجرا بگذارد. روابط آلمان با انگليس و آمريكا در دولت مركل بهبود مي يابد. او هم مانند شرودر مخالف جنگ است اما از شرودر به خاطر زياده روي در اين مخالفت انتقاد كرده است. در انتخابات گذشته در سال ،۲۰۰۲ شرودر در حالي كه نظرسنجي ها نتايج خوبي برايش به همراه نداشت، با اختلاف اندكي پيروز شد. اين پيروزي بيشتر به خاطر مخالفت او با جنگ عراق بود. اين بار شرودر در مخالفت با سياست بوش در قبال ايران را در پيش گرفته و از اين مخالفت استفاده سياسي مي كند. اما اين بار مانند گذشته نتوانسته نظريات مردم را با اين شيوه جلب كند. آلمان ها آماده يك تغيير سياسي هستند. آنجلا مركل هم آماده اين تغيير است.
تايم - ترجمه: اردلان متين

در آلمان با يك حزب فرعي چپ تازه دور جديد مبارزات انتخاباتي آغازشد. اين حزب كه از سوسيال دموكرات هاي ناراضي و باقيمانده حزب چپ در آلمان شرقي سابق شكل گرفته است اكنون توجه محافل سياسي در آلمان را به خود جلب كرده است.
اين حزب كه از سوي اسكار لافونتين سوسيال دموكرات و گرگورگيزي از حزب سوسياليست رهبري مي شود كشور را دچار سردرگمي و آشفتگي كرده است. گيزي كه تا پيش از اين داراي عقايد و افكاري كمونيستي بود، رهبري مبارزات انتخاباتي جهت گروه جانشين در جوامع آلمان شرقي را به عهده گرفت. اسكار لافونتين رئيس سابق حزب سوسيال دموكرات و وزير امور اقتصادي در كابينه شرودر بود و بر اثر اختلاف با وي كنار كشيد، اما امروز به عنوان محرك مردم، حزب سوسيال دموكرات را با خشم و انزجار رها كرد. ماه گذشته، وي خود را به عنوان رئيس يك گروه معترض مردمي جديد در آلمان نشان داد. اين گروه ائتلاف چپ براي عدالت اجتماعي و مشاغل نام دارد. گروه مذكور متشكل از اعضاي اتحاديه اي است كه فعاليت هاي غيرسازماني داشته و در واقع بال چپ سوسيال دموكرات هايي بودند كه با شكل گيري مجدد سياست هاي اقتصادي شرودر شديداً مخالفند. چندي پيش اين دو گروه به صورت رسمي با نيروهاي متحد خود، توافق و قدرت خود را دو برابر كردند، اين گروه جديد حزب چپ ناميده مي شود و اكنون ۱۰ درصد از آراي مردم را براساس نظرسنجي ها به خود اختصاص داده است. براي آلمان ممكن است حزب چپ علامتي براي تغيير و تحول تاريخي باشد و حزب شركت مردم در انتخابات را افزايش خواهد داد. برخلاف استراليا و بلژيك، احزاب دست راستي در آلمان خيلي زود رسوا شده و با كنترل از سوي نيروهاي امنيتي هرگز نتوانستند نقش مهم و قابل توجهي را ايفا كنند. آنها از پشتوانه مردمي نيز برخوردار نيستند.
احزاب كمونيست كه به صورت تاريخي در ايتاليا و فرانسه قدرتمند بوده اند شرايط مشابهي در آلمان نداشتند. حزب چپ اكنون آرا را از دو طيف راست و چپ به سمت خود كشيده است و توانسته نارضايتي افرادي كه خواهان رأي دادن نيستند را به سمت گروه ها هدايت كند، به نظر مي رسد آنجلامركل رهبر و كانديداي حزب محافظه كار نيز از اين امر راضي نباشد. مركل و همكاران ائتلافي او اكنون ۴۳ درصد آرا را به خود اختصاص داده اند. شرودر نه تنها براي ائتلاف با مركل موافقت نكرده، بلكه بسياري از افراد حزب او نيز با اين امر به مخالفت برخاستند. سوسيال دموكرات ها توانسته اند اكنون ۳۲ درصد آرا را به خود اختصاص دهند و با حزب چپ و حزب سبز كه تنها ۸ درصد آرا را كسب كرده در انتخابات ماه سپتامبر مي توانند تا حدودي جلوي احزاب دموكرات مسيحي و ليبرال آزاد را بگيرند ولي احتمالاً آراي آنها براي در قدرت ماندن كافي نخواهد بود، بيشترين خسارت جبران ناپذير اين رقابت ها در واقع تغيير شكل آلمان متحد است. نارضايتي دامن تمامي احزاب را فرا گرفته است.
سوسيال دموكرات ها و حزب سبز با شعارهايي در مورد ماليات و پرداخت ها، توانسته اند طرفداران بسياري را به سمت خود هدايت كنند. رهبران حزب سوسيال دموكرات و چپ بر سر افزايش ميزان دستمزدها با يكديگر اختلاف نظر ندارند، شعارهاي اغراق   آميز مسأله تازه و غيرعادي محسوب نمي شود، مشكل از آنجاست كه حمايت از احزاب مردمي جايگزين حمايت از افراد شود و مسأله ديگر قابل طرح اين است كه آيا قدرت سياسي آلمان قادر به مبارزه با اين نيروي تازه چپ در جنگ سياسي پيش آمده خواهد بود يا نه؟
برگرفته از تايم
ستاره بهمني