نگاهي به تغيير و تحولات در وزارت اقتصاد
مظاهري در پست معاون كل
|
|
|
|
دانش جعفري در امر انتصاب معاونت هاي خود در وزارت امور اقتصادي و دارايي نسبت به ديگر وزراي كابينه دير شروع كرده اما با انتخاب طهماسب مظاهري به عنوان معاون كل، به نظر مي رسد خوب شروع كرده است. انتخاب مظاهري به سمت معاون كلي وزير امور اقتصادي و دارايي از آنجا كه وي پيش از اين سه سال در سمت وزارت بوده از نكات جالبي است كه به هر حال بحث برانگيز نيز بوده است.
وقتي دولت خاتمي تاب و تحمل همكاري با مظاهري را نياورد و وزير موفق كابينه هشتم در عين بي مهري كنار گذاشته شد، شايد كمتر كسي تصور مي كرد، ساختمان قديمي وزارت اقتصاد در ميدان امام باز هم شاهد حضور وي باشد.
مظاهري طي سه سال حضور خود در وزارت امور اقتصادي و دارايي در اولين گام بر ادامه طرح ساماندهي اقتصادي كشور تأكيد كرد
* دلايل سه گانه
شايد خيلي ها به مظاهري توصيه كردند كه پست معاون كلي را در كابينه نهم نپذيرد، اما باتوجه به همه اين مخالفت ها مهندس مظاهري ترجيح داد بار ديگر به صحنه اقتصاد بازگردد.
حال اين سئوال مطرح است كه چرا وزير سابق دولت خاتمي حاضر شد در دولت احمدي نژاد حضور داشته باشد.
به نظر گمانه زني در اين زمينه زود است اما باتوجه به شناختي كه از عملكرد وي وجود دارد مي توان به دلايل سه گانه زير اشاره كرد.
اولين و مهم ترين نكته درخصوص حضور وزير سابق اقتصاد در پست معاونت كلي تكميل كارهاي نيمه تمام گذشته است.
مظاهري كه در سال ۷۶ به درخواست خاتمي تحصيلات خود را در مقطع دكتري در اسكاتلند رها كرد و به ايران آمد، ۴ سال به عنوان مشاور توانست طرح ساماندهي اقتصاد كشور را طراحي و پايه ريزي كند، طرحي كه به دنبال آن شاهد يكسان سازي نرخ ارز، اصلاح در قوانين مالي و برخي تحولات در نظام پولي و بانكي كشور هستيم.
به دنبال همين موفقيت ها بود كه خاتمي در دوره دوم رياست جمهوري خود ترجيح داد پست وزارت اقتصادي را از نمازي گرفته و به مظاهري با تفكرات جسورانه بسپارد.
مظاهري طي سه سال حضور خود در وزارت امور اقتصادي و دارايي در اولين گام بر ادامه طرح ساماندهي اقتصادي كشور تأكيد كرد.
به عقيده وي شاكله اصلي طرح، اصلاح ساختارهاي اقتصادي كشور بود و به همين دليل شاهد تصويب برخي قوانين مادر و كليدي اقتصادي در اين زمان هستيم.
قانون تجميع عوارض، سرمايه گذاري خارجي، تأكيد بر اصلاح ساختار خصوصي سازي و بالاخره تحول در بازار سرمايه ازجمله اقدامات سه ساله مظاهري بود.
اما اين تحولات با قطع همكاري وزير مورد علاقه خاتمي با كابينه ناتمام ماند. اين كه چه شد مظاهري با دولت خاتمي قطع ارتباط كرد داستان مفصلي است كه هنوز داراي زواياي پنهان فراواني است، اما تجربه اقتصاد ايران در دوره ارديبهشت ۸۳ تا شهريور ۸۴ نشان مي دهد در اين زمان بسياري از كارها، نيمه تمام رها شد.
اصلاح قانون بازار سرمايه، تدوين لايحه خصوصي سازي، تحرك در جذب سرمايه گذاري هاي خارجي، سرنوشت دلارهاي ناشي از فروش سهام ايران در شركت تيسن-كروپ و بالاخره ناتمام ماندن مذاكرات با نهادهاي مالي بين المللي ازجمله بانك جهاني ازجمله مواردي هستند كه در زمان مهندس مظاهري شروع شد و تاكنون نيمه تمام مانده است.
آنان كه اندكي با وضع اقتصاد كشور آشنايي دارند خوب به ياد دارند كه قرار بود لايحه خصوصي سازي در اوايل سال ۸۳ به مجلس ارسال شود كه متأسفانه مسئولان امر چنين نكردند و به نظر مي رسد سرنوشت اين لايحه كليدي بايد در دوران جديد حضور مظاهري در وزارت اقتصاد رقم بخورد.
بنابراين اولين دليل حضور مظاهري در دولت، به سرانجام رساندن برخي كارهاي نيمه تمام وي در دوران وزارتش است.
اما دليل دومي كه مي توان براي پذيرش مسئوليت مظاهري به آن اشاره كرد هماهنگي تيم اقتصادي كابينه در دوره جديد است.
حضور فرهاد رهبر و طيب نيا در سازمان مديريت و برنامه ريزي و دانش جعفري و مظاهري در وزارت اقتصاد مؤيد اين ادعا است.
دكتر طيب نيا تحصيلكرده دانشگاه تهران است كه تجربه حضور در دولت خاتمي به عنوان رئيس كميسيون اقتصادي دولت را داشته و مدت ها با مظاهري و افكار وي آشنا است. با اين شرايط مي توان گفت كه اين دو دقيقاً با تفكرات يكديگر آشنا بوده و همگرايي خوبي بينشان وجود دارد و اين دقيقاً برخلاف رويه حاكم بين سازمان مديريت و وزارت اقتصاد است.
همان طور كه پيش از اين نيز اشاره شد زواياي پنهان فراواني درخصوص كنار گذاشتن مظاهري از كابينه خاتمي وجود دارد اما يكي از دلايل مهم اين مسئله عدم هماهنگي بين محمد ستاري فر رئيس سابق سازمان مديريت و مظاهري به عنوان وزير امور اقتصاد بوده است به طوري كه خاتمي از اين دو به عنوان دو سيستم برقي ياد كرد كه در برخورد با يكديگر جرقه مي زدند.
اما دليل اصلي اختلاف مظاهري و ستاري فر نحوه بودجه ريزي در كشور بود، به طوري كه ستاري فر به بودجه هاي انبساطي به عنوان موتور محرك اقتصاد نگاه مي كرد و در عوض مظاهري معتقد بود بودجه بايد در عين انضباط مالي تهيه و تدوين شود، زيرا بودجه انبساطي خلاف اعتقاد به حضور بخش خصوصي در اقتصاد است.
و اين در حالي است كه تيم جديد حاكم در سازمان مديريت و اصولا دولت جديد اعتقاد راسخ به بودجه هاي منضبط دارد و اين همان نقطه اختلافي است كه مظاهري با تيم قديم سازمان مديريت داشت.
به هر حال در اين شرايط است كه معاون كل دانش جعفري مي تواند به فكر اصلاح ساختارهاي اقتصادي كشور باشد و برنامه هاي نيمه تمام خود را به اتمام برساند.
و بالاخره كمك به دولت جديد باتوجه به شعارهاي عدالت خواهانه آن مي تواند دليل سوم براي پذيرش پست معاونت كلي از سوي مهندس مظاهري باشد.
دولت جديد ايران در حوزه اقتصاد توجه به انضباط مالي در جهت تحقق شعار عدالت اقتصادي را سرلوحه كار خود قرار داده است كه به هر حال وزير سابق اقتصاد با توجه به ديدگاههاي اقتصادي خود مي تواند منشأ اثرات مثبتي باشد.
|