گروه دانش و فناوري ـ سيدمحمد ابوترابي:با نزديك شدن ماه مبارك رمضان آدم ياد خيلي خاطره ها و حال و هواها مي افتد: حال و هواي روحاني افطار و سحر، عبادت و خيلي چيزهاي ديگر. ولي متاسفانه بعضي از ما اين ماه را با مشكلاتي به پايان مي بريم. مشكلاتي نظير ناراحتي معده، كاهش يا حتي شايع تر از آن افزايش وزن. حتما مي دانيد روزه هم عبادت است و هم تضمين سلامت. حال چرا بعضي از ما نمي توانيم از بعد سلامت اين موهبت الهي بهره مند شويم؟
اصول اوليه
اولين و مهم ترين اصل تغذيه در ماه رمضان كه در گزارش فرهنگستان علوم نيز به آن اشاره شده اين است كه مصرف تمام مواد غذايي بايد روي برنامه باشد و موادي مثل گوشت، مرغ، ماهي، لبنيات و سبزيجات بايد بخش اعظم مواد خوراكي شخص را تشكيل بدهد. همچنين بهتر است در اين ماه از ايجاد تغييرات شديد در عادات غذايي و خوردن غذاهاي نامانوس خودداري كنيد.
اگر كمي دقت كنيد متوجه مي شويد كه علت بسياري از اين مشكلات، خوردن غذاي بيش از حد در هنگام سحر و افطار است. اين كار با اهداف و روحيه اصلي اين ماه تناقض دارد. توصيه ديگر اين كه به ميزان كافي ميوه و سبزيجات بخوريد و سعي كنيد آن ها را پس از غذا ميل كنيد.
خوب است بدانيد كه رژيم غذايي شما در ماه مبارك رمضان نبايد تفاوت زيادي با رژيم معمولتان داشته باشد به طوري كه بتوانيد وزنتان را ثابت نگه داريد؛ در ماه رمضان نبايد وزن اضافه يا كم شود مگر اين كه شما اضافه وزن داشته باشيد و مايل باشيد كه از اين فرصت براي كاهش وزن نيز استفاده كنيد.
با دانستن اين كليات خوب است كمي هم به طور جداگانه درباره تغذيه هنگام سحر و افطار صحبت كنيم.
توصيه هايي براي تغذيه مناسب هنگام سحر
براي تغذيه بهتر در ماه رمضان بايد از يك سحري خوب شروع كرد. براي داشتن يك سحري خوب بايد نكات زير را رعايت كرد:
براي صرف سحري وقت كافي اختصاص دهيد.
به دليل طولاني بودن مدت گرسنگي بهتر است از كربوهيدرات هاي پيچيده كه ديرجذب هستند و جذب كامل آن ها حدود 8 ساعت طول مي كشد استفاده كنيد. اين مواد در دانه ها و غلات نظير گندم، جو، لوبيا، عدس، آردگندم كامل و برنج سبوس دار يافت مي شوند.
مصرف بيش از اندازه نوشيدني هاي كافئين دار مثل چاي در موقع سحر اصلا مناسب نيست چرا كه بدن شما براي دفع اين مواد، ادرار زيادي مي سازد كه به همراه آن مواد معدني مورد نياز بدن نيز دفع مي شود.
نوجواناني كه تازه به جمع روزه داران پيوسته اند بهتر است براي تامين تمام مواد مورد نياز بدنشان آب ميوه و آب گوجه فرنگي را نيز در رژيم غذايي خود بگنجانند.
اگر تخم مرغ ميل مي كنيد بهتر است آن را آب پز كنيد تا نيمرو.
موادي چون بادمجان و غذاهاي پر ادويه به دليل خاصيت محركي كه دارند سبب تشنگي شما در طول روز مي شوند بنابراين بهتر است اين مواد را به عنوان سحري نخوريد.
غذاهايي مثل كله پاچه، سيرابي و شيردان نيز تشنگي زيادي مي آورند، در نتيجه اگر نمي توانيد از اين غذا ها چشم بپوشيد حداقل آن ها را با آب و نمك كمتري مصرف كنيد.
حتما پس از ميل كردن سحري و البته افطار، دندان هايتان را مسواك بزنيد. بهداشت دهان و دندان در ماه رمضان بسيار مهم است.

رئيس چهارمين كنگره بين المللي مراقبت هاي ويژه پزشكي نسبت به كمبود پزشكان متخصص در اورژانس ها هشدار داد و گفت: اين نقيصه سبب شده تا فرصت هاي طلايي بيماران براي بازگشت به زندگي، به مرگ تبديل شود.
دكتر محمدمهدي قيامت، فوق تخصص بيهوشي و مراقبت هاي ويژه پزشكي با اعلام اين خبر افزود: يكي از علل مهم مرگ و مير در كشور ما در كنار بيماري هاي قلبي ـ عروقي و سرطان ها، تروماها (صدمات)، حوادث مترقبه و غيرمترقبه است كه در چنين مواقعي نقش اورژانس بيش از پيش اهميت مي يابد.
وي افزود: در مواقعي مانند زلزله، متاسفانه شاهديم كه سرويس هاي درماني كشورهاي خارجي زودتر از گروه هاي داخلي براي امدادرساني اقدام مي كنند كه نقص نظام اورژانس در چنين مواقعي به روشني آشكار مي شود.
دكتر قيامت با ابراز نگراني از اين كه مهلت مراقبت پس از بروز حادثه تا زمان امدادرساني اورژانس در كشور ما بسيار بيش از استانداردهاي جهاني است، يادآور شد: متاسفانه سرويس هاي ارائه شده هم در اين زمينه استاندارد نيستند. در موارد بسياري مشاهده مي  شود كه نحوه انتقال بيمار و درمان انجام شده براي وي در بيمارستان ها نه تنها عارضه را درمان نكرده، بلكه آن راتشديد نيز كرده است؛ مهم  ترين دليل اين معضل ضعف آموزش كاربردي در اورژانس است.
مراقبت از بيمار در اورژانس ها در حال حاضر توسط پزشكان عمومي اورژانس انجام مي شود، اين در حالي است كه پزشكان متخصص مي بايست در اورژانس ها حضور داشته باشند تا سرويس هاي درماني دچار نقص نشود.
منبع: iranesthesia.org

گروه دانش و فناوري- محمد كرباسي: يك گروه تحقيقاتي در MIT قصد دارد تا ماه آينده اولين نمونه لپ تاپ هاي ويژه كودكان را وارد بازار نمايد. اين لپ تاپ ها را طوري طراحي كرده اند كه بسيار منعطف و ضدآب و نيز آن قدر سبك هستند كه كودكان مي توانند آن را مانند ظرف ناهار به مدرسه ببرند. ايده ساخت اين لپ تاپ ها زماني به ذهن نيكلاس نگروپونت، رئيس اين گروه رسيد كه او در سفري به كامبوج متوجه شد چگونه يك لپ تاپ مي تواند زندگي دانش آموزان كشورهاي فقير را متحول كند. به احتمال زياد اين لپ تاپ ها را با قيمتي حدود 100 دلار عرضه خواهند كرد. پردازنده اين دستگاه ها 500 مگاهرتزي است؛ پردازنده اي كه براي رايانه هاي سال۱۹۹۰ مناسب بود. علاوه بر اين، براي ارزان شدن لپ تاپ ها از سيستم عامل رايگان لينوكس استفاده كرده اند. براي مقاوم كردن اين رايانه ها در مقابل ضربه هم حافظه فلش را جايگزين  هارد ديسك كرده اند. از امكانات ويژه اين دستگاه ها قابليت استفاده از هندل دستي در موقع تمام شدن باتري است. كودكان مي توانند يك دقيقه هندل را با دست بگردانند و 10دقيقه از لپ تاپ استفاده كنند. مؤسسات خيريه از هم اكنون براي خريد اين لپ تاپ هاي ارزان و اهداي آن به كودكان فقير اعلام آمادگي كرده اند.
منبع: رويترز

ستاره شناساني كه مي گفتند دهمين سياره منظومه شمسي را كشف كرده اند، حالا مي گويند اين سياره جديد يك ماه هم دارد. اين ها وقتي در ماه گذشته ميلادي اين سياره جديد را رصد مي كرده اند، جرم آسماني كم نوري ديده اند كه دنبال اين سياره حركت مي كرده است.
مايكل براون از دانشگاه كلتك، مي گويد كشف اين قمر بسيار مهم است، چون به دانشمندان كمك مي كند توده هاي تشكيل دهنده اين سياره جديد را بررسي كنند.
در ماه جولاي گذشته مايكل براون خبر داد يك شيء آسماني يخي و صخره اي بزرگتر از سياره پلوتو را در كمربند كوييپر رصد كرده است. اكنون نام اين سياره را Xena گذاشته اند و انجمن جهاني نجوم نيز كشف آن را به عنوان دهمين سياره منظومه شمسي تاييد كرده است. جرم اين سياره بيشتر از پلوتو است، قطرش تقريبا سه هزار كيلومتر است، نام علمي اش 2003 يو بي  ۳۱۳ است و بزرگ ترين جرم آسماني اي است كه از زمان اكتشاف نپتون در سال  ۱۸۴۶ در مدار خورشيد كشف شده است.
فاصله اين شيء از خورشيد بيش از دو برابر فاصله پلوتو از خورشيد است. قبلا مي پنداشتيم پلوتو دورترين سياره منظومه شمسي از خورشيد است. پژوهشگران مي توانند فاصله اين سياره را با قمرش بسنجند و چگونگي چرخش ماه را دور اين سياره بررسي كنند و سنگيني و حجم اين دو را با اين روش اندازه بگيرند.

ايسنا: پژوهشگران آمريكايي سوخت هسته  اي جديدي براي استفاده در فضاپيماها ابداع كردند.
به گزارش سرويس فن آوري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، پژوهشگران فن آوري هسته  اي دانشگاه پردو آمريكا موفق به ساخت و آزمايش سوخت هسته  اي جديدي شامل دي اكسيد اورانيوم با درصد كمي از ايزوتوپ 235 اورانيوم براي استفاده در فضاپيما شدند. به گفته اين پژوهشگران سوخت هاي اكسيدي نظير دي اكسيد اورانيوم باثبات تر و ايمن تر از سوخت هاي متداول هستند، ولي به دليل عدم هدايت حرارتي پايين، از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نيستند. دانشمندان معتقدند در مرحله شكاف هسته اي در رآكتورهاي هسته اي، صفحات سوختي اكسيداورانيوم نسبت به سطح شان بسيار داغ تر مي شود. اين ازدياد حرارت توسط سيستم خنك كننده رآكتورها به سرعت از سيستم خارج مي شود، در غير اين صورت شاهد حوادث مخرب ناشي از تشعشعات راديو اكتيو خواهيم بود. ولي با اضافه كردن اكسيد برليم در سوخت جديد، اختلاف حرارت هسته و سطح صفحات سوختي به ميزان قابل توجهي كاهش مي يابد. اين محققان همچنين پلت هاي سوختي با تركيب سيليكون كاربيد نيز ساختند. اما سيليكون كاربيد با اكسيد اورانيوم در درجه حرارت بالاتري نسبت به اكسيد برليم واكنش مي دهد، در نتيجه كارايي كمتري دارد.

در مطلب ديروز اين صفحه با نام نورافشاني در تالار نوبل عكس هاي جان ل. هال و تئودور و. هانس جابه جا چاپ شده است. از خوانندگان محترم صفحه پوزش مي طلبيم.

گروه دانش و فناوري- ذوالفقار دانشي : جيم بنسون را ازركوردشكني هايش در هوانوردي مي شناختند، ولي سال گذشته، زماني كه نخستين پرواز فضايي خصوصي با كشتي فضايي يك (Spaceship One) در ارتفاع يكصد كيلومتري از سطح زمين انجام شد، جيم بنسون شهرت ديگري هم يافت؛ مؤسس شركت
Space Dev، كه وظيفه تجهيز موتورهاي اين فضا پيماي كوچك را برعهده دارد. آن چه مي خوانيد، گفت وگويي است با جيم بنسون در مورد آينده پروازهاي فضايي تجاري.
چرا فكر مي كني بخش خصوصي هم مي تواند خودش را در برنامه هاي فضايي جا كند؟
خب. هر پروژه اي كه داشتيم، با توجه به بودجه و مطابق برنامه پايان يافت. در اين كار با گروه هاي كوچكي سر و كار داريم، بوروكراسي نداريم و از مهندس هايمان هم مي خواهيم كه فقط كار مهندسي كنند. برخي شركت هاي بزرگ فقط صدها ميليون دلار خرج مي كنند تا در مورد يك مسأله فكر كنند.
در سال 1997 كه شركت Space Dev را راه انداختم، بعضي از دوستانم كه در صنايع فضايي كار مي كردند، به من هشدار دادند كه غيرممكن است بتواني با هزينه اي كمتر از 40 ميليون دلار، يك ماهواره به فضا پرتاب كني. ما تلاش خودمان را كرديم و توانستيم ماهواره CHIPSAT را (طيف نگار پلاسماي داغ ميان ستاره اي كيهاني) با هزينه 7 ميليون و هشتصد هزار دلار به فضا بفرستيم. اين اولين محصول شركت ما بود. اولين بار بود كه براي كنترل مراحل پرواز از يك لپ تاپ استفاده كرديم، تمام ارتباط هايمان هم اينترنتي بود. قبل از ما هيچ كس چنين كاري نكرده بود.
فكر مي كنيد رئيس جديد ناسا، مايك گريفين، به برنامه هاي خصوصي فضايي كمك كند كه آن ها هم شكوفا شوند؟
مايك گريفين قبل از اين كه رئيس ناسا شود، معاون رئيس شركت آمريكن زاكت بود. اين شركت 8 سال روي موتورهاي تركيبي موشكي اي مطالعه مي كرد كه ما بعدها آن ها را در كشتي فضايي يك (Spaceship one) نصب كرديم. از اين رو من اميدوار بودم به دليل چنين سابقه همكاري اي، او به ما روي خوش نشان بدهد. ولي او به وضوح نشان داده است كه ناسا با همكاران فعلي اش به كارش ادامه مي دهد.
من نگران هســتم كه براي تـــأمين برنامه
Vision For Space، ناسا چندين پروژه كوچك ولي خلاقانه را كه با همكاري بخش خصوصي صورت مي گيرد، به حالت تعليق درآورد. اين برنامه ها براي ما سنگ بناي اكتشافات فضايي محسوب مي شوند و لغوشان، يك تراژدي كوچك خواهد بود. شركت هايي مانند Space Dev مي توانند با بودجه اي اندك، سهم بزرگي در پيشرفت ها داشته باشند، در حالي كه همان مبلغ تنها كسري از يك درصد بودجه شركت هايي چون لاكهيد و بوئينگ است.
برنامه اي براي ارائه پيشنهاد در مورد ارسال تجهيزات ضروري به ايستگاه فضايي داريد؟ مايك گريفين گفته از هر پيشنهادي در مورد كاهش فشار بر شاتل ها استقبال مي كند؟
ما توانسته ايم يك فضا پيماي سرنشين دار به  نام تعقيب گر روياها (Dream Chaser) بسازيم. مي شود از سيستم پيشران آن استفاده كرد و يك محموله 10 تني را به ايستگاه فضايي بين المللي يا يك مدار پايين رساند.
در مورد پروازهاي سرنشين دار چه؟ مي توانيد با ناسا همكاري كنيد؟
چيزي كه فهميده ايم اين است كه مسؤولان ناسا دوست ندارند در مورد پروازهاي سرنشين دار با شركت هاي كوچك همكاري كنند، چون احتمال وقوع حادثه بالا است. من خيلي دوست دارم بدانم كه آيا فضانوردي صرفا يك بازي براي بچه هاي بزرگي مثل بوئينگ است يا جايي براي شركت هاي كوچك تر و خلاق تر هم هست؟
و اما پروازهاي فضايي توريستي. فكر مي كنيد بشود از اين راه پولي به هم زد؟
البته كه مي شود. فقط بايد سرمايه گذار مناسب پيدا كنيد. در كشتي فضايي يك، پل  آلن سرمايه گذاري كرد؛ ريچارد برانسون هم در كشتي فضايي دو. الان دنبال حامي مناسب براي تعقيب گر رؤياها هستيم. با 15 ميليون دلار مي توانيم در عرض دو سال دوباره پرواز كنيم.
برنامه اي براي رسيدن به ماه يا مريخ داريد؟
در حال حاضر پروژه اي با شركت فضايي انوروز در سياتل داريم كه پشتيبان آن، پروژه SmallTug ناسا است. آن پروژه، يك فضاپيماي روبوتيك 150 كيلوگرمي است كه از نيروي پيشرانش يوني براي رسيدن به نقطه لاگرانژي اول مدار ماه استفاده مي كند. در نقطه L1، گرانش ماه و زمين به تعادل مي رسند و موقعيت مناسبي را براي رفتن به ماه يا زمين فراهم مي آورد.
اين نخستين فرصت Space Dev است كه يك فضاپيماي پيشرفته طراحي كند كه به اعماق فضا برود.
تخمين ما از هزينه، 19 ميليون دلار است و من اميدوارم اين كار، آن چه را من سال ها قبل پيش بيني كرده بودم به واقعيت برساند: مي توان با كمتر از 25ميليون دلار به مدارهايي فراتر از مدارهاي پايين دست يافت. ناسا هنوز هم چنين ادعايي را باور نمي كند. اگر همه چيز درست پيش برود، در سال 2008 اين فضاپيما را پرتاب خواهيم كرد.
برنامه هاي آينده Space Dev چيست؟
ما داريم سه ماهواره نظامي براي ايالات متحده طراحي و توليد مي كنيم كه جمعا 7 ميليون دلار هزينه دارند. يك شبكه ارتباطي محلي اين ماهواره ها را در فضا با يكديگر مرتبط خواهد كرد. توانايي آن ها سه برابر قابليت هاي CHIPSAT است و قدرت پردازش و دقت نشانه رويشان هم بسيار بالاتر رفته است.
اين مثل آن است كه شما هر سه چهار سال يك بار، يك رايانه بخريد. شما همان پول قبلي را مي دهيد، ولي قدرت دستگاه جديد به مراتب بالاتر است. Space Dev در تلاش است انقلابي مثل انقلاب ريزپردازنده ها را در عرصه فضانوردي ايجاد كند.
منبع: nature.com

گروه دانش و فناوري- احسان لطفي: جواب كسي كه موضوع جايزه نوبل شيمي امسال را در يك كلمه مي خواهد، متاتز (Metathesis) است.
برندگان نوبل شيمي امسال، متاتز را به يكي از مهم ترين واكنش هاي شيمي آلي تبديل كرده اند. اين روش، امكانات و قابليت هاي عجيب و غريبي براي ساخت مولكول هاي جديد ـ مثل تركيبات دارويي پيچيده ـ در اختيار شيميدان ها قرار مي دهد و با اين حساب، به زودي حد و مرزي براي ساخت مولكول ها وجود نخواهد داشت.
كربن، پايه و اسكلت تركيبات آلي به حساب مي آيد. اتم هاي كربن به خاطر كوچكي و 4 ظرفيتي بودنشان مي توانند زنجيرها و حلقه هاي بزرگ بسازند، با عناصر ديگر مثل هيدروژن و اكسيژن و نيتروژن تركيب شوند، پيوندهاي دوگانه و سه گانه تشكيل بدهند و خلاصه هر كاري كه از يك اتم برمي آيد، انجام بدهند. حيات بر روي زمين براساس همين تركيبات كربني شكل گرفته اما آن ها را مي توان به صورت مصنوعي و از طريق فرآيندهاي سنتز آلي در آزمايشگاه هم ساخت.
متاتز چيزي در مايه هاي جابه جايي يا جا عوض كردن معني مي دهد. در واكنش هاي متاتزي، پيوندهاي دوگانه بين اتم هاي كربن به گونه اي مي شكند و دوباره شكل مي گيرد كه جاي گروه هاي اتمي عوض مي شود و اين فرآيند، البته مديون كاتاليزورهاي مخصوص است.
ايوزچاوين در 1971 جزئيات واكنش هاي متاتزي و نوع كاتاليزورهاي فلزي مفيد در آن ها را معلوم كرد. حالا، نسخه آماده بود و كسي بايد كاتاليزور واقعي را مي ساخت. كاري كه ريچارد شروك در 1990 انجامش داد. دو سال بعد، رابرت گرابز كاتاليزور بهتري ساخت كه در هوا پايدار بود و كاربردهاي زيادي پيدا كرد.
متاتز، امروزه در صنايع شيميايي به ويژه ساخت تركيبات دارويي خاص و پلاستيك هاي پيشرفته كاربرد گسترده اي پيدا كرده است.

* مهندس محمدرضا جبلي
بنا بر مطالعات به عمل آمده، فروش سالانه انواع كپي شده و ژنريك داروهاي گران قيمت بيوتكنولوژيك تا سال 2011 در اروپا و ايالات متحده به اين شرط كه فشار سازمان هاي نظارت كننده بر روي عرضه اين گونه داروهاي موسوم به بيوژنريك كاهش يابد، تا بيش از 4/16 ميليارد دلار افزايش خواهد يافت.
تـاكـنــون، داروهــاي بيوتكنولوژيك حاصل از فناوري مهندسي ژنتيك از رقابت انواع ژنريك درامان بوده اند، چون مقامات و سازمان هاي نظارت كننده و قانون گذار در بازارهاي مهمي چون آمريكا و اروپا نسبت به تصويب و صدور مجوز توليد محصولات ژنريك به كندي عمل كرده و لذا بسياري از اين محصولات هنوز از حمايت پتنت هاي حافظ برخوردارند.
گروه مشاورين مالي و اقتصادي Frost&Sullivan در تحليلي جديد اشاره داشته كه چشم انداز داروهاي بيوژنريك به سرعت در حال گسترش است. به نظر كارشناسان اين شركت مشاوره، بنابر خطوط كلي نظارتي دو سه سال آينده و در نتيجه انقضاي پتنت، چند مورد از پرفروش ترين داروهاي بيوفارما در اين فاصله زماني، بازار محصولات بيوژنريك در انتظار رشدي استثنايي و حصول به سطوح فروشي در حد چند ميليارد دلار است. توليدكنندگان داروهاي ژنريك در انتظار عرضه گونه هاي ارزان تر از محصولات بيوتكنولوژي همچون هورمون رشد انساني، انسولين ترانسژنيك و اريتروپويتين هستند. Frost&Sullivan اظهار داشته محصولات فوق الذكر و ساير توليدات از اين گونه تا سال 2007 ـ 2006 در بازارهاي آمريكاي شمالي و اروپا حضور خواهد يافت. اگر چه تاكنون هيچ گونه ژنريك از داروهاي بيوتكنولوژيك به تصويب سازمان هاي ذي ربط نرسيده است، اما اروپا تحريكاتي را در اين زمينه آغاز كرده و قدري پيشتر از ايالات متحده است. زيرا اين موضوع را در چهارچوب قانون داروهاي زيستي مشابه يا BioSimilar نظام مند ساخته است. همچنين اروپا رهنمودهاي لازم مبني بر چگونگي اعمال اين قوانين را به تفصيل مكتوب ساخته و به تصويب اعضا رسانده است.
* دبير شبكه بيوتكنولوژي پزشكي انستيتو پاستور ايران

گروهي از دانشمندان آمريكايي طي يك ماموريت علمي بي سابقه چندين فروند زيردريايي كوچك تحقيقاتي را به منظور كشف حقايقي درباره شهر گمشده (Lost City) در كف اقيانوس اطلس به آب انداختند. اين ماموريت علمي بي سابقه با همكاري دانشگاه واشنگتن آمريكا و چندين مهندس و دانشمند ديگر بر روي يك كشتي تحقيقاتي كه در حال حاضر در سطح اقيانوس اطلس قرار دارد صورت مي گيرد. دانشمندان و مهندسان اين كشتي با ارسال اين زيردريايي هاي كوچك تحقيقاتي به اعماق اقيانوس در تلاشند تا با ضبط تصاوير تلويزيوني و ارسال آن به مايل ها آن طرف تر - جايي كه دانشمندان و مهندسان اين برنامه در حال دريافت آن ها هستند- به بررسي دقيق شهر گمشده بپردازند. اين زيردريايي هاي كوچك تحقيقاتي به پيشرفته ترين دوربين هاي فيلم برداري و ساير تجهيزات رباتيك مجهز هستند.