چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۳۸۴ - - ۳۸۲۳
علمي
Front Page

فرهنگ، زير ذره بين روان شناسان
كليشه هايي از جنس خيال
003336.jpg
فرهاد رضائي
بهشت جايي ست كه پليس ها انگليسي، آشپزها فرانسوي، مكانيك ها آلماني و عشاق ايتاليايي هستند و همه چيز توسط سوئيسي ها سازماندهي مي شود. جهنم جايي ست كه پليس ها آلماني، آشپزها انگليسي، مكانيك ها فرانسوي و عشاق سوئيسي هستند و همه چيز به وسيله ايتاليايي ها سازماندهي مي شود .
بديهي ست كه اين كليشه هاي ملي در اين لطيفه قديمي به طور عام مطرح شده اند، اما چنين كليشه و قالب هايي اغلب در پي وجود يك علت و دليل خاص در افكار شكل مي گيرد و بر سر زبان ها جاري مي شود. آيا براستي رگه اي از واقعيت در آنها نهفته است؟ يك گروه بين المللي از پژوهشگران به اين پرسش، پاسخ منفي داده اند.
نتايج تحقيقات و بررسي هاي انجام شده در اين زمينه كه به تحليل و مقايسه شخصيت هاي تيپيك يا به اصطلاح نمونه وار در بسياري از فرهنگ ها و ملل گوناگون بر پايه مطالعه شخصيت هاي افراد حقيقي از آن فرهنگ ها باز مي گردد، در تازه ترين شماره ژورنال انگليسي زبان ساينس (علم) انتشار يافته است.
به گفته روان شناسان و متخصصان جامعه شناسي، عموميت دادن صفات و ويژگي هاي اين چنيني به فرهنگ ها، ملل و قوميت هاي مختلف، مي تواند منبع و ماخذي براي هويت، اتحاد، غرور و ... و همچنين لطيفه هاي ناخوشايند باشد؛ اما اين عموميت دادن ها همچنين مي تواند آسيب و زيان بسيار بزرگي را نيز به همراه آورد. وقايع تاريخي و امروزي، هر دو مملو از نمونه هايي ست كه در آنها، كليشه هاي نامطلوب با انواع پيشداوري، تبعيض، آزار و شكنجه يا حتي
نسل كشي نيز ارتباط يافته است.
رابرت مك كري ، از پژوهشگران موسسه ملي پيري آمريكا و از نويسندگان مقاله اخير در ژورنال ساينس مي گويد: كليشه ها و قالب هاي ملي و فرهنگي نقش مهمي در چگونگي و شيوه نگاه مردم به خود و ديگران ايفا مي كند و به اين نكته بايد آگاهي و توجه داشت كه چنين قالب ها و كليشه هايي قابل اعتماد و موثق نيستند . وي مي افزايد: يافته هاي اخير دانشمندان همچنين موارد ديگري همچون قالب ها و كليشه هاي مربوط به سن و سال انسان ها را نيز به چالش كشيده است .
اين پژوهشگران در تحقيقات اخير خود به آزمايش و بررسي اين موضوع پرداخته اند كه آيا امكان دارد كليشه هاي فرهنگي، دست كم تا  اندازه اي بر پايه تجربيات واقعي در چارچوب تماس و برخورد مردم فرهنگ هاي گوناگون با يكديگر شكل گرفته باشد؟ و اگر چنين است، آيا چنين كليشه هايي مي تواند نوعي بازتاب و انعكاس از ميانگين شخصيتي افراد و اعضاي حقيقي يك فرهنگ باشد؟
مك كري و همكارانش در اين گروه تحقيقاتي بين المللي به منظور يافتن پاسخ درستي براي اين پرسش، ويژگي هاي شخصيتي واقعي و قابل مشاهده در ميان فرهنگ ها و قوميت هاي موجود در نزديك به 50 كشور جهان را مورد بررسي و تجزيه و تحليل دقيق قرار داده و دريافته اند كه پاسخ اين پرسش، منفي ست.
به گفته مك كري، در واقع اين قالب ها، كليشه هايي بي پايه و بدون اساس هستند؛ به طوري كه از واقعيت هاي موجود در جوامع و نيز ويژگي ها و شاخص هاي شخصيتي واقعي ملل و فرهنگ ها منشأ نمي گيرند.
زايش كليشه ها
براستي اگر كليشه هاي ملي از تجربيات واقعي سرچشمه نمي گيرند، ريشه و منشأ واقعي آنها كدام است و از كجا سر بر مي آورند؟
پژوهشگران تاكيد مي كنندكه يك امكان مورد توجه در چگونگي شكل گيري آنها، مي تواند ارزش هاي ملي باشد؛ به طوري كه اين امكان وجود دارد كه كليشه هاي فرهنگي در واقع بازتاب و پژواكي از چنين ارزش هاي مورد قبولي در سطح يك جامعه باشند. براي مثال، مورخان بر اين باورند كه روحيه فردگرايي آمريكايي امروزي در واقع، ريشه در تجربيات و وقايع مرتبط با پيشاهنگان غرب كهن دارد.
دانشمندان علوم اجتماعي همچون ريچارد رابينز - روان شناس- كه موضوع شكل گيري قالب هاي فرهنگي و اجتماعي را از نزديك مورد بررسي قرار داده اند نيز چندين توصيف و تشريح ممكن را براي اين قبيل كليشه ها و همچنين امكان نادرستي و غيرموثق بودن آنها پيشنهاد كرده اند.
رابينز در تفسيري كه ضميمه مقاله شماره اخير ژورنال ساينس شده، متذكر مي شود كه برخي از اينگونه كليشه ها ممكن است در مقطعي از تاريخ يك ملت و فرهنگ، درست و واقعي بوده و سپس با وجود تغيير فرهنگ در آن جامعه در طول زمان، همچنان بقاي خود را حفظ كرده و به امروز منتقل شده باشد.
وي در اين مقاله مي افزايدكه همچنين اين امكان نيز وجود دارد كه شماري از اين كليشه هاي فرهنگي به دنبال نزاع و درگيري هاي تاريخي ميان گروه هاي فرهنگي مختلف، در طول تاريخ شكل گرفته و دوام يافته باشند.
همچنين به گفته پژوهشگران، يك امكان ديگر در چگونگي زايش اين قالب ها، آن است كه برخي از اجزا و مولفه هاي بسيار اختصاصي يك كليشه فرهنگي همچون ژست گيري زياد ايتاليايي ها با دستانشان ممكن است صحيح و واقعي باشد، اما اين جزء درست و صحيح از كليشه مورد نظر، الزاما چيز كلي تري درباره شخصيت آنها به ما نمي گويد.
برخي از محققان معتقدند كه شايد ما براي حفظ اين كليشه هاي فرهنگي نادرست سيم كشي شده باشيم. ما اين كليشه ها را در باور خود مي نشانيم و به طور كلي، هنگامي كه با انسان هاي متناقض با ويژگي هاي عموميت يافته در سطح يك فرهنگ و جامعه رو به رو مي شويم، آنها را نه به عنوان نمايندگاني از گروه هاي فرهنگي يا ملي، بلكه به عنوان افراد و عناصري منفرد و مجزا از روح قالب اجتماع مي نگريم.
لهستان، يك استثنا
همچنان كه مك كري و ديگر پژوهشگران همكار وي در اين سلسله از تحقيقات، در مقاله خود در نشريه ساينس بيان كرده اند، آزمايش هاي خود را در ابتدا روي دو گروه از شاخص هاي مطرح در دستورالعمل NEO-PI-R آغاز كردند، زيرا بخش اعظم اطلاعات مربوط به اين دو محور، پيش از آن از كشورهاي گوناگون جمع آوري شده بود و نتايج آن به طور آماده در اختيار محققان قرار داشت.
اين پژوهشگران سپس اطلاعات تكميلي مورد نياز خود در ارتباط با 30 ويژگي شخصيتي خاص را از مردم حدود 50 كشور گردآوري كردند و براي هر يك از فرهنگ ها، نمايه شخصيتي ويژه اي تهيه كردند كه در جمع بندي نهايي مورد استفاده قرار گرفت.
دانشمندان سپس در پايان تحقيقات خود، نمايه هاي شخصيتي هر كشور را با كليشه هاي فرهنگي مطرح در مورد افراد آن كشور يا فرهنگ، مورد ارزيابي و مقايسه دقيق قرار دادند. نتايج به دست آمده به پژوهشگران نشان داد كه در بيشتر كشورهاي مورد بررسي، نمايه هاي شخصيتي انسان ها در مقايسه با كليشه هاي فرهنگي مطرح در مورد آنان با تضاد ها و تفاوت هاي عميقي رو به روست و با يكديگر همخواني ندارد.
مك كري در ادامه مي افزايد: حتي در مورد پذيرش يا آگاهي از كليشه هاي شخصيتي مطرح در مورد فرهنگ هاي مختلف نيز ميان افراد مورد بررسي در هر فرهنگ، الزاما توافقي وجود نداشت.
به گفته وي، تنها استثنا در ميان كشورهاي بررسي شده، لهستان است؛ جايي كه نمايه هاي شخصيتي گردآوري شده و ويژگي هاي واقعي مردم اين كشور، بيشترين توافق و نزديكي را با كليشه هاي مطرح در مورد آنها دارد. اين امر، نشانگر آن است كه لهستاني ها بهتر از سايرين به كليشه هاي فرهنگي گذشته خود مي نگرند تا دريابند كه براستي چگونه مردمي هستند. شايد بتوان گفت كه در بهشت، بهترين متخصصان درمان شناسي و كارشناسان يافتن بهترين شيوه درمان، لهستاني ها هستند!
منبع:نشريه ساينس

ارزيابي شخصيتي
پژوهشگران به طور كلي بر اين باورند كه اجزا و عناصر اصلي شخصيت يك فرد را مي توان از 5جنبه مختلف تجزيه و تحليل كرد كه اين جوانب عبارتند از:
۱ - نژندي گرايي (Neuroticism)/ 2- برون گرايي‎/ 3 - گشادگي و روراستي / 4 - سازگاري
۵ - باوجداني
با مشخص شدن جايگاه شخصيتي يك انسان در هر يك از اين 5 شاخص، مي توان وضعيت ويژگي هاي بسيار مهم زندگي همچون تندرستي و مرگ و مير، موفقيت آكادميك، كارآيي شغلي و نيز توانايي در داشتن روابط موفقيت آميز با ديگران را در فرد مورد نظر پيش بيني كرد.
مك كري و همكارانش در چارچوب تحقيقات خود، پرسشنامه اي را به منظور ارزيابي شخصيت افراد با توجه به محور هاي ياد شده، طراحي كردند كه مي تواند شخصيت افراد را بر پايه 30 ويژگي مختلف در 5 گروه مورد اشاره، مورد تجزيه و تحليل قرار دهد.
با بهره گيري از اين پرسشنامه كه به اختصار NEO-PI-R ناميده مي شود، مي توان نمايه ويژه اي از افراد تهيه كرد كه بخوبي نمايانگر ويژگي ها و ابعاد شخصيتي گوناگون آنهاست. درواقع، اين دستور كار اينك در ميان روان شناسان بخوبي پذيرفته شده است و از آن در تحقيقات روان شناختي و جامعه شناختي مختلف استفاده مي شود.

كشف دو گونه جديد از خزندگان پرنده
003363.jpg
ديرين شناسان اعلام كردند كه فسيل هاي كشف شده در
شمال شرقي كشور چين، دو گونه جديد از خزندگان پرنده را به جهان علم معرفي كرده است؛ خزندگاني كه در حدود 120 ميليون سال پيش و در عصر دايناسورهاي غول پيكر، بر پهنه  اين سياره زندگي مي كردند.
به گزارش نشريه نشنال جئوگرافيك،  اين دو گونه از خزندگان پرنده به گروهي از جانوران كهن موسوم به پتروزوروس  ها تعلق دارند و پيش از  اين، دانشمندان نمونه هايي از فسيل هاي آنان را فقط در قاره اروپا يافته بودند.
بر اساس اين گزارش، ديرين شناسان، فسيل هاي  اين دو گونه جديد را در منطقه اي از كشور چين يافته اند كه به غني بودن از فسيل هاي متنوع جانوران و گياهان عصر كرتاسه معروف و مشهور است و قدمت فسيل هاي كشف شده در آن، به
۶۵ تا 144 ميليون سال مي رسد.
كشف اخير بويژه از آن جهت اهميت فراواني دارد كه پراكنش وسيع گونه هاي پتروزوروس  را به تصوير كشيده و سبب شده است تا دانشمندان علوم جانوري و ديرين شناسان در نظريات پيشين خود مبني بر پراكندگي  اين خزندگان تجديد نظر كنند.
بر اساس مدارك و شواهد به دست آمده، دانشمندان  اينك  اين نظريه را مطرح ساخته اند كه در دوران دايناسورها، پتروزوروس  ها بيشتر در نواحي و زيستگاه هاي ساحلي منزل مي كردند و پرندگان نيز اغلب مناطق داخلي تر را در خشكي ها بر مي گزيدند.
به گفته دانشمندان، پتروزوروس  ها كه ميليون ها سال پيش بر زيستگاه هاي خود حكومت مي كردند، نه دايناسور و نه پرنده، بلكه خزندگاني بوده اند كه با تكامل خاص اندام هاي خود، مي توانستند در آسمان پرواز كنند.
دو گونه تازه كشف شده نيز همچون ساير گونه هاي  اين گروه كه پيش از  اين كشف و توصيف شده اند، داراي منقار يا پوزه اي كشيده با دندان هاي تيز هستند و عرض بال هر دو گونه مورد نظر، در حدود 5/2 متر گزارش شده است.
پس از بررسي هاي انجام شده توسط متخصصان بيوسيستماتيك، كارشناسان علم رده بندي جانوري نام هاي علمي اين دو گونه خزنده 120 و 125 ميليون ساله را نيز معرفي كرده اند؛ به طوري كه نام علمي آنها Feilongus youngi و
Nurhachius ignaciobritoi اعلام شده است.
اين گونه هاي تازه كشف شده همچنين مي توانند به دانشمندان كمك كنند تا بينش عميق تري نسبت به شيوه رقابت ميان پتروزوروس  ها و پرندگان اوليه در سرزميني كه امروزه چين ناميده مي شود، به دست آورند.
گزارش نشريه نشنال جئوگرافيك مي افزايد: به گفته ديرين شناسان موزه ملي ريودوژانيرو در كشور برزيل، يافته هاي جديد نشانگر آن است كه بايد تنوع بيشتري در ميان پتروزوروس  هاي پرنده وجود داشته باشد.در واقع، پراكندگي وسيع تر جانوران بر پهنه زمين سبب مي شود آنها در رويارويي با ويژگي هاي خاص هر منطقه و در چارچوب فرآيند سازگاري با زيستگاه، به مرور زمان گونه هاي جديدي را در مقايسه با ساير خويشاوندان خود در ديگر نقاط شكل دهند و از  اين  رو، بايد در انتظار كشف فسيل هاي ديگري از گونه هاي جديد  اين خزندگان پرنده درآينده باشيم.
منبع: نشنال جئوگرافيك

پيشخوان
003345.jpg
عرب نيوز
روزنـــامه عـــرب نيـــوز خبر اول خود را به رشد۳ /5درصدي توليد ناخالص ملي در عربستان سعودي اختصاص داده. به نوشته اين روزنامه،عربستان سعودي با بازنگري در قوانين اقتصادي، تلاش هاي خود را در راستاي جذب سرمايه گذاري خارجي افزايش مي دهد.
ملك عبدالله، پادشاه عربستان سعودي اعلام كرده است كه طرح هاي جديد اقتصادي، تمام شركت هاي فعال در عربستان و همچنين بسياري از مردم را كه در عرصه اقتصادي فعاليت مي كنند دربر مي گيرد.
003366.jpg
چاينا ديلي
روزنامه چايناديلي نيز مانند ساير روزنامه هاي معتبر جهان، خبر اول خود را به افزايش تلفات زلزله در پاكستان و تبعات ناشي از آن اختصاص داده است.اين روزنامه انگليسي زبان چاپ چين نوشته است : در حالي كه شمار قربانيان زلزله منطقه جنوب آسيا به هزاران نفر رسيده و بسياري از زلزله زدگان، شب را بدون سرپناه گذراندند، رئيس جمهوري پاكستان ارسال كمك هاي خارجي را خواستار شده است.
003399.jpg
مسكوتايمز
روزنامه مسكوتايمز موضوع ديدار گرهارد شرودر، صدراعظم آلمان از روسيه را براي عنوان اول خود برگزيده است.
اين روزنامه انگليسي زبان نوشته است: ديدار شرودر با پنجاه و سومين سالگرد تولد ولاديمير پوتين، رئيس جمهوري روسيه مصادف شده بود.
در جريان اين ملاقات كه در سن پترزبورگ به انجام رسيد، صدراعظم آلمان يك تفنگ دولول به رئيس جمهوري روسيه اهدا كرد.
003393.jpg
لاپرنسا گرافيكا
روزنامه لاپرنسا گرافيكا نيز خبر تلفات و خسارات ناشي از بارش شديد باران و وقوع سيلاب در گواتمالا را براي عنوان اول خود برگزيده است.
به نوشته اين روزنامه اسپانيايي زبان چاپ السالوادور، تاكنون يكهزار و 900 نفر بر اثر وقوع اين بلاي طبيعي مرگبار جان خود را از دست داده اند. اين روزنامه همچنين از غرق شدن 4 نفر ديگر طي روزهاي اخير خبر داده و افزوده است كه براساس پيش بيني ها، گواتمالا طي 48 ساعت آتي، باز هم شاهد باران هاي شديد خواهد بود.

خبر
003348.jpg
رديابي دشمن مسلح
مهندسان آمريكايي موفق به طراحي و ساخت نسل جديدي از
ردياب هاي فلزات شدند كه مي تواند موفقيت گشت هاي شناسايي نيروهاي نظامي را به طور چشمگيري افزايش دهد.
به گزارش نشريه علمي نيچر ، گروه تحقيقاتي سازنده اين وسيله در نيوجرسي ايالات متحده آمريكا مي گويندكه با بهره گيري از اين ردياب هاي فوق حساس كه با قرار دادن تراشه هاي بسيار نازك مواد مغناطيسي در سيليكون ساخته شده اند، ممكن است روزي بتوان وجود سربازان مسلح سپاه دشمن را از فاصله بيش از۳۰۰ متري تشخيص داد. بر اساس اين گزارش، اين دستگاه هم اكنون در مراحل اوليه ساخت قرار دارد و نمونه اوليه آن طراحي و ساخته شده است، اما پس از تكميل شدن مي تواند آثار عبور و مرور دشمنان مسلح را نيز از جاده ها شناسايي كند. از اين دستگاه همچنين مي توان در رديابي تغييرات مغناطيسي محيط نيز استفاده كرد؛ به طوري كه چنين وسيله اي قادر است تغييرات بسيار جزئي ميدان مغناطيسي محيط اطراف خود را به طور دقيق شناسايي و رديابي كند.
003351.jpg
كشف ژن ريتميك
زيــست شــناسان، ژني را كشف كردند كه وقايع دوره اي و ريتميك همچون بلعيدن غذا و نيز تخم گذاري را در زندگي كرم هاي نماتود تحت كنترل خويش دارد. به گزارش ژورنال سل (سلول)، شماره 7 اكتبر، كارشناسان آمريكايي موسسه مغز در دانشگاه يوتا ضمن اعلام خبر اين كشف، تصريح كردند: در صورتي كه اين ژن از فعاليت باز ايستد، كرم هاي نماتود آنقدر غذا نمي خورند تا از پاي درآيند، زيرا قادر به بلعيدن و فرو بردن غذا نخواهند بود.
بر اساس اين گزارش، دانشمندان آمريكايي بر اين باورند كه ژن هاي مشابهي نيز در بدن انسان و ساير پستانداران، رفتارهاي ريتميك و دوره اي را تحت كنترل خويش دارند و از اين رو، كشف اخير مي تواند سرآغاز تحقيقات ژنتيكي ارزشمندي براي شناسايي دقيق اين گروه از ژن ها و تركيبات توليدي آنها در موجودات پيشرفته تري همچون انسان باشد.
003354.jpg
ارزيابي قطب ها
پژوهشگران انگليسي دانشگاه كالج لندن در روز 8 اكتبر (16 مهر ماه) رادار ويژه اي را در مدار زمين قرار دادند كه قادر است تغييرات صفحات يخي قطب هاي سياره زمين را به طور دقيق، مورد ارزيابي و سنجش قرار دهد.
به گزارش شماره اخير نشريه نيچر ، اين رادار پيشرفته كه روي يك ماهواره مستقر شده، داراي يك ديد سه بعدي ست و سرعت تغيير جرم صفحات يخي قطب شمال و جنوب را اندازه گيري مي كند.
اين رادار مدرن همچنين از قدرت سنجش وسعت يخ هاي سياره زمين و ميزان ضخامت صفحات يخي برخوردار است؛ به طوري كه حتي تغييرات بسيار اندك و چند سانتيمتري نيز از ديد آن پنهان نمي ماند.
003357.jpg
نسل جديد ابررسانا
محققان آزمايشگاه ملي وزارت انرژي آمريكا همراه با كارشناسان موسسه   فن آوري هاي اكسيد فلزات (MetOx) در هوستون، پروژه جديدي را براي ساخت نسل نويني از مواد و تركيبات ابررسانا آغاز كردند.
به گزارش پايگاه اينترنتي آزمايشگاه ملي اوك ريج وزارت انرژي آمريكا، نسل جديد مواد ابررسانا دما بالا خواهند توانست در مقايسه با سيم هاي مسي معمولي، 150 برابر انرژي الكتريكي بيشتري را از خود عبور دهند.
به گفته كارشناسان درگير در اين پروژه تحقيقاتي مشترك، در صورت دستيابي به موفقيت و رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده، محصول اين پروژه مي تواند انقلاب بزرگي در صنعت الكترونيك جهان به وجود آورد.
003360.jpg
اروپا، پشت سر ژاپن
اتحاديه اروپا توجه ويژه به صنعت روباتيك و توليد محصولات جديد در اين صنعت را در دستور كار خويش قرار داده است.
به گزارش خبرگزاري بي. بي. سي، كشورهاي عضو اين اتحاديه در زمينه ساخت روبات هاي مفيد و قابل استفاده به لحاظ تجاري، از مهندسان ژاپني عقب مانده اند و بر اين اساس، كميسيون اروپا (EC) از صنايع و فعالان اروپايي در اين عرصه خواسته است تا تحقيقات روباتيك خود را بيش از پيش متوجه ساخت محصولاتي مناسب و ماندگار در اين زمينه كنند و سرعت كار خود را در اين زمينه افزايش دهند.
بر اساس اين گزارش، اتحاديه اروپا سالانه در حدود 50 ميليون يورو براي اجراي پروژه هاي تحقيقاتي در ارتباط با ساخت اين قبيل محصولات مي پردازد.
اين اتحاديه در حال واگذاري ميدان رقابت در زمينه ساخت روبات ها به ژاپن است، زيرا به گفته كارشناسان، مهندسان ژاپني سطح بالاتري از توسعه، تحقيقات و نوآوري هاي خود را در اين عرصه به نمايش گذاشته اند.

|  آرمانشهر  |   ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   در شهر  |
|  علمي  |   شهر آرا  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |