ائلدار محمدزاده صديق
در اين گزارش سعي شده است چگونگي آموزش از طريق بازي هاي رايانه اي، به همراه طرح محاسن و معايب مراكز بازي هاي رايانه اي و چگونگي نظارت بر اين مراكز مورد بررسي قرار گيرد. همانطور كه در گزارش مطالعه خواهيد كرد در عصر جديد كه فناوري اطلاعات و كاربرد آموزه هاي اين دانش كاربردي در زندگي روزمره حرف اول را مي زند، حتي بازي، تفريح و شغل با هم درآميخته و از اين طريق پنجره هاي جديدي در فرهنگ و اقتصاد جوامع گشوده شده است.به همين منظور علاوه بر طرح ديدگاههاي علمي سعي كرداه ايم ضمن گفت و گو با دكتر علي اكبر جلالي، معاون پژوهشي پژوهشكده الكترونيك دانشگاه علم و صنعت ايران و كارشناس برجسته فنآوري اطلاعات ، ابعاد گوناگون مراكز بازي هاي رايانه اي را مورد كنكاش قرار دهيم.
اين گزارش را در صفحه ۱۱ بخوانيد.
|
|
|
مدتي است كه بسياري از جوانان و نوجوانان در سراسر دنيا، اوقات فراغت خود را در گيم نت ها مي گذرانند. در كشور ما نيز متناسب با ورود فناوري هاي نوين، اين پديده در چند سال اخير افزايش يافته و تعداد گيم نت ها به صورت تصاعدي رو به گسترش بوده اند و اين امر به يك موضوع جدي براي پر كردن اوقات فراغت جوانان تبديل شده است. در اين زمان با طراحي و استفاده از بازي هاي رايانه اي علمي، مي توان مسبب شكوفايي استعداد و خلاقيت در مراجعه كننده هاي گسترده به اين مراكز شد و بدين ترتيب بسياري از موارد فرهنگي، اجتماعي، اخلاقي و غيره را از اين طريق به نوجوانان و جوانان آموزش داد.
دكتر علي اكبر جلالي در اين باره معتقد است كه ۸۵ درصد آموزش در آينده از طريق بازي هاي رايانه اي خواهد بود. اين استاد دانشگاه كه متخصص فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) از دانشگاه ويرجينياي غربي آمريكا است، مي گويد: آموزش در آينده براساس بازي هاي رايانه اي به جلو مي رود و به همين دليل من ۳ فرزندم را در اين جهت به تحصيل گذاشته ام تا بتوانم آنها را براي توليد محتواي گيم (بازي) آماده كنم.
|
|
|
دكتر جلالي كه هم اكنون معاون پژوهشي پژوهشكده الكترونيك دانشگاه علم و صنعت ايران و عضو هيأت علمي اين دانشگاه است، درباره صنعت E-sport يا ورزش هاي الكترونيك، معتقد است كه در صنعت IT در سال هاي گذشته بهترين سرمايه گذاري در حوزه صنعت E-sport بوده است. تحقيقات انجام شده در كشور ما نشان مي دهد كه راه توسعه نرم افزار در كشور ما از طريق بازي هاي رايانه اي مي تواند گسترش يابد. بنابراين قطعاً در آينده بازي هاي رايانه اي جايگزين روش هاي آموزشي فعلي مي شود و حتي در دانشگاه ها براي توسعه علم و دانش از روش هاي مشابه به بازي هاي رايانه اي استفاده خواهد شد، به طوري كه در حال حاضر نيز شبيه سازي هواپيما، كشتي و توليدات صنعتي پيشرفته با روشي انجام مي شود كه به بازي هاي رايانه اي بسيار نزديك هستند. به عنوان مثال قبل از اينكه هواپيما توليد شود، اين هواپيما به صورت نرم افزاري طراحي مي شود و خلبان بر روي هواپيماي نرم افزاري شده سوار شده و در فضاي مجازي پرواز مي كند و مي تواند تمام مانورها و حركت هاي لازم را در اوج سيستم نرم افزاري كه شبيه سازي همانند سيستم فيزيكي است، ببيند و بعد كه تمام مانور كار را مناسب ديد، به صورت سخت افزاري هواپيما را بسازد كه اين هيچ چيز نيست به جز بازي رايانه اي و دقيقاً همان روشي است كه در بازي هاي رايانه اي به كار برده مي شود.
استفاده از بازي هاي رايانه اي در توليدات صنعتي، توليدات پزشكي و حتي در جراحي پزشكي، هم اكنون داراي زمينه هايي است كه يك پزشك قبل از آن، از طريق سيستم مجازي عمل جراحي بر روي قلب را انجام مي دهد و پس از اتمام كار متوجه مي شود كه اين كار را بر روي يك سيستم مجازي انجام داده است و بعد مي تواند همين كار را بر روي سيستم حقيقي انجام دهد.
گفته هاي اين استاد دانشگاه، در شرايطي طرح مي شود كه در سال هاي اخير تعداد معدودي از گيم نت ها در ايران مورد سوءاستفاده افراد غيرمتخصص قرار گرفته و هدايت، نظارت و كنترل درستي بر آنها نبوده است و در نتيجه اين امر با انتقاد شديد مسئولين و دستگاه هاي دولتي مواجه شده، در حالي كه به نكات مثبت و پتانسيل واقعي گيم نت ها توجه چنداني نشده است. اگر نكات مثبت آنها مورد توجه دولت قرار گيرد، گيم نت ها مي توانند فرصت هاي زيادي از نظر اشتغال زايي، پركردن اوقات فراغت و بالا بردن سطح آموزش حرفه اي جوانان ايجاد كنند. در اين باره لازم است در تعاريف خود از مراكز بازي هاي رايانه اي و يا گيم نت ها تجديد نظر كرد.
گيم نت چيست؟
گيم نت محلي است كه تعدادي رايانه متصل شده به هم در آن مكان وجود دارد و كاربران مي توانند در آن جا به صورت انفرادي و يا گروهي بازي كنند. همچنين مي توانند به صورت محلي به هم متصل شده و يا در سطح شبكه جهاني از طريق اينترنت پرسرعت با گروه هاي ديگر و در محلي ديگر بازي نمايند. به همين خاطر هر روز فرصت هاي جديدي در اين زمينه به وجود مي آيد و اشتياق جوانان را كه طالب تنوع هستند، افزايش مي دهد. اداره يك گيم نت كار دشواري است و نياز به متخصصي در زمينه رايانه دارد تا بتواند هم از نظر سخت افزاري و هم نرم افزاري، سيستم ها را طوري نصب كند كه آن گيم نت از نظر كيفيت شبكه داخلي وضع خوبي داشته باشد.
ويژگي هاي علمي، تخصصي و فرهنگي
از جمله مزاياي علمي، تخصصي و فرهنگي بازي هاي رايانه اي و مراكز آن مي توان به مواردي همانند افزايش دانش نرم افزاري و سخت افزاري كاربران، ارتقاي دانش زبان انگليسي كاربران، افزايش قدرت تمركز و توسعه فكري كاربران، افزايش توان كار گروهي كاربران، (زيرا بيشتر بازي هاي رايانه اي كه در گيم نت ها استفاده مي شوند، طوري طراحي شده اند كه امكان بازي تيمي و گروهي در آنها وجود دارد)، ايجاد فرصت رقابت سالم، نوآوري و خلاقيت در جوانان، ارتقاي بهره هوشي، عكس العمل سريع كاربران و افزايش توان نوآوري و خلاقيت در جوانان اشاره كرد.
ويژگي هاي اقتصادي
سرمايه گذاري بسيار كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، سرمايه گذاري بخش خصوصي، ايجاد اشتغال، آشنايي و همكاري با كاربران خارجي و بسترسازي فرهنگي، توسعه تجارت الكترونيك و ساير همكاري هاي بين المللي بين افراد و NGOها، برگزاري مسابقات ورزشي تحت عنوان E-sport كه منافع مالي خاص خود را دارد، پر كردن اوقات فراغت جوانان و جلوگيري آنها از مصرف موادمخدر و تفريحات نامناسب كه هزينه هاي گزافي را بر جامعه حمل كرده است، تسلط نوجوانان و جوانان به رايانه و اينترنت كه سبب مي شود تا از فرصت هاي اقتصادي جهان بتوان بهتر استفاده كرد و از روش كار از راه دور مشاغل مناسبي به دست آورد، توسعه صنعت IT در كشور، به طوري كه در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ نيز بيشترين سود صنعت IT در جهان مربوط به بازي هاي رايانه اي و صنايع مرتبط با آن بوده است، و همچنين تحقيقات داخلي براي توسعه نرم افزار، از جمله مزاياي اقتصادي روي آوردن به اين صنعت است.
بازي هاي رايانه اي در جهان و ايران
دكتر جلالي معتقد است به طور قطع و دقيق، آموزش در جهان فردا از طريق بازي هاي رايانه اي خواهد بود. اما اين در حالي است كه متأسفانه در كشور ما برنامه منسجم و مشخصي براي هدايت بازي هاي رايانه اي وجود ندارد و اين موضوع حتي در زمينه توليد بازي هاي رايانه اي و مصرف يك برنامه مشخص نيز صدق مي كند.
وي در اين باره توضيح مي دهد: ما هميشه به دنبال يك عامل بازدارنده براي غلبه بر احساسات خودمان هستيم، به طوري كه بعضي از نهادها مسئوليت جلوگيري و از بين بردن اين نوع مسائل و روش ها را دارند و به بهانه هاي مختلف مي كوشند تا اين مسأله را بد و نامناسب نشان دهند. اما موضوع بازي هاي رايانه اي تا روستاهاي كشورمان نيز رفته است و همواره سيل مشتاقان خود را همراه دارد. بازي هاي رايانه اي به يكي از كاربردهاي اساسي در منازل تبديل شده است كه اگر بشود اين موضوع را به روش علمي هدايت كرد و به صورت صحيح آموزش داد، موفقيت آميز خواهد بود. در غير اين صورت بچه ها غرق در بازي هاي اكشن، غيرمفيد، سرگرم كننده و بدون بار علمي و فني خواهند شد و وضعي را به وجود خواهند آورد كه هم اكنون در كشور ما وجود دارد. به هر حال برخورد با گسترش بازي هاي رايانه اي، كار اشتباهي است، اين بازي ها حتي در جنگ ها و نظام دفاعي و بسياري از مسائل ديگر نيز نقش تعيين كنندهِ اي دارند و آموزش از اين طريق، در بالا بردن درجه هوشي يك جامعه مؤثر خواهد بود. از اين طريق قادر خواهيم بود فضايي را به وجود آوريم تا انسان از تخيل خود استفاده كرده و بنا به گفته اينشتين، تخيل بالاتر از دانش قرار گيرد.
بازي هاي رايانه اي مسبب آن خواهد شد تا انسان بتواند تخيل خود را به عمل تبديل كند و دانش خود را متناسب با زمان بالا برده و در نتيجه كارآفريني كند. زيرا يكي از شعارهاي كارآفريني تبديل رويا به واقعيت است.
وي به مسابقات المپيك سال ۲۰۰۸ ميلادي اشاره كرده و مي گويد: در مسابقه المپيك سال ۲۰۰۸ چين، بازي هاي رايانه اي يكي از بازي هايي است كه در كنار فوتبال، واليبال و بقيه ورزش ها وجود دارد و به عنوان يك ورزش با عنوان E-sport مطرح شده است. اين در حالي است كه هنوز در كشور ما نه سازماني براي اين كار وجود دارد و نه افرادي كه از آنها حمايت جدي به عمل آورند.
او درباره جنبه هاي درآمدزايي بازي هاي رايانه اي مي گويد: اين بازي ها مي توانند سبب درآمدزايي در كشور شوند و باعث سرمايه گذاري و افزايش منابع درآمدي كشور شوند و لازمه اين كار فرهنگ سازي در كشور است. برگزاري مسابقه هاي رايانه اي بين مدرسه هاي مختلف از جمله روش هاي توسعه و فرهنگ سازي آن در كشور است. به طوري كه همراه با مفاهيم رياضي، علوم، ادبيات، فيزيك، هنر و خيلي از موارد درسي ديگر و براي گروههاي سني مختلف دانش آموزي، مي توان اين مسابقه ها را برگزار كرد و علاوه بر آموزش، سبب گذران صحيح اوقات فراغت نيز شد. يك مسابقه رقابت، مي تواند توسعه را نيز به همراه داشته باشد.
در حال حاضر يكي از منابع بسيار درآمدزا در كشورهاي توسعه يافته و يا در حال توسعه بازي هاي رايانه اي است. هنگام برگزاري مسابقات گيم نت در كشورهايي همانند فرانسه بيش از ۲۰ هزار نفر تماشاگر بازي را از طريق رايانه ها كنترل مي كنند و بدين ترتيب بازي هاي رايانه اي بازار اقتصادي بسيار بزرگي را پيش روي دارد. اين در حالي است كه در كشور ما به علت بي اطلاعي برخي و نبود استراتژي مناسب، همواره از بخشي از سرمايه جهاني محروم بوده و بي دليل جوان هاي ما بايد بي كار باشند و نبود اشتغال را تحمل كنند.
معاون پژوهشي پژوهشكده الكترونيك دانشگاه علم و صنعت ايران ادامه مي دهد: برخي فكر مي كنند با چند شغل سنتي مي توانند يك جامعه ۷۰ ميليوني را به اشتغال برسانند. در حالي كه ما بايد با توجه به تغيير و تحولات جهاني در زمينه هاي فني، اقتصادي و اجتماعي حركت كنيم و اگر جلوي تغيير بايستيم مطمئناً شكست خواهيم خورد. ما بايد در برخورد با تغيير متناسب با آداب، شئونات و فرهنگ خود بتوانيم تغيير كنيم و پيشرفت و ارتقا را تجربه كنيم. زيرا بدون تغيير امكان پيشرفت وجود ندارد. وگرنه بايد منتظر بود و نسبت به همه چيز مشكوك برخورد كرد.
براي كنترل گيم نت ها و تعريف قوانين براي آنها بايد مؤسسه اي دولتي تأسيس شود، به طوري كه مثلاً وجود مهندس كامپيوتر، متخصص نرم افزار و سخت افزار در هر يك از آنها حالت اجباري داشته باشد كه اگر مثلاً تصويري برخلاف شئونات اخلاقي و اسلامي در آنها بود، به راحتي بتوان آن را با برنامه هاي نرم افزاري اصلاح كرد. همه اين موارد با برنامه ريزي قابل اصلاح است، وجود قانون و مقررات براي مراكز بازي هاي رايانه اي سبب خواهد شد تا جامعه از يك حق و توانمندي محروم نماند.
عضو هيأت علمي دانشگاه علم و صنعت ايران درباره برخي از فوايد بازي هاي رايانه اي توضيح مي دهد: مثلاً در يكي از بازي ها تحت عنوان Cimcity، بازيگر، شهرسازي را آزمايش مي كند. او در طول بازي بايد فكر كند تا با سرمايه اي كه در اختيار دارد چگونه شهرسازي كند. مراكز درماني و امكانات رفاهي و مراكز تجاري و مسكوني طراحي كند، و مردم شهر را از لحاظ فرهنگي، اجتماعي و حتي روانشناسي كنترل كند. در غير اين صورت شاهد ركود اقتصادي و آسيب هاي اجتماعي خواهد بود كه اين خودش كار بزرگي است و وجود چنين امكاناتي باعث رشد مي شود و جلوگيري از آن ايجاد محدوديت مي كند.
او در ادامه مي گويد: چيني ها يك اصطلاحي دارند و مي گويند، وقتي كه دارد باد مي وزد، عده اي در مقابل آن ديوار مي سازند، و عده اي آسياب كه متأسفانه، ما سعي مي كنيم جلوي باد يك ديوار بلندي بسازيم، اما نمي دانيم كه شدت پديده (باد) به قدري زياد است كه بعدها آن ديوار را بر روي ما خراب خواهد كرد و همه چيز را از ما خواهد گرفت. ما بايد حواسمان باشد، به طوري كه خيلي از مسائل در جهان فردا به وجود مي آيد كه اگر امروز به همين سادگي با آن مواجه شويم، آينده خوبي در پيش روي نداريم. پديده هايي كه هر روز در جهان سايبر به وجود مي آيد نبايد در برابر آنها بايستيم، بلكه بايد همراه آن باشيم و مي توانم بگويم برخورد ما با پديده بازي هاي رايانه اي همانند اين است كه دو نفر مطلع در روبه روي يكديگر قرار بگيرند و قصد نابود كردن يكديگر را داشته باشند، زيرا ما عادت نداريم در جهت هم حركت كنيم و از هم دفاع كنيم.
به نظر مي رسد، سرعت توسعه گيم نت ها و بازي هاي رايانه اي آن قدر زياد است كه دولت نيازمند برخورد منطقي با آنهاست. از هم اكنون بازي هاي رايانه اي بر خط (on-line) رواج زيادي يافته است و هر جاي دنيا اعم از شهر و روستا كه يك خط تلفن برقرار باشد و حتي بدون سيم، امكان ارتباط با گيم نت ها نيز وجود دارد و بازي هاي روي خط به سرعت رو به افزايش است. زندگي در هزاره سوم و عصر اطلاعات، متفاوت با زندگي عادي دهه هاي گذشته خواهد بود. در كشور ما نيز در چشم انداز برنامه بيست ساله نظام و چشم انداز برنامه توسعه پنج ساله چهارم كشور، دانايي محوري قرار داده شده است، پس چگونه مي توانيم با روش هاي برخوردي در مقابل توسعه گيم نت ها بايستيم!
بنابراين بهتر است حال كه خطوط پرسرعت اينترنت در كشور وجود ندارد و امكان بازي روي خط محدود است و جوانان اشتياق دارند تا در گيم نت ها حضور يابند، با هدايت درست آنها از پتانسيلي كه مي تواند فرصت تلقي شود، استفاده كنيم و اين مراكز را به مراكز آموزشي و تفريحي مبدل نماييم، تهيه قوانين، مقررات و حمايت هاي مناسب از طرف دولت، مي تواند به گسترش منطقي اين مراكز كمك كند.
