گروه دانش و فناوري: تلسكوپ فضايي اسپيتزر كه امواج الكترومغناطيسي فروسرخ را آشكار مي كند، سياه چاله هايي كشف كرده كه تقريبا نامرئي هستند و حتي براي ديدنشان از تصويرهايي عميق كه در طول موج هاي مختلف گرفته است استفاده مي كنند. دكتر مارك ديكسون از رصدخانه ملي نجوم نوري تاكسون كه بازرس اصلي اين مشاهده ها است گفت: تصاوير فوق عميق اسپيتزر ديدن اجرام را در فضا و زمان كاملا آسان كرده است.
اسپيتزر، هفت جرم عظيم پيدا كرده كه ممكن است جزو يك گروه ناشناخته سياه چاله هاي فوق سنگين باشند كه فوق العاده نيرومند و نوراني، در هسته كهكشان هاي فعال نزديك ما جا دارند. اين ها را از داده هاي سه تلسكوپ بزرگ ناسا يعني چاندرا، هابل و اسپيتزر به دست آورده اند.
اين تلسكوپ ها با هر يك از ابزارهاي خود اطلاعات زيادي به دست مي آورند. همه اين تلسكوپ ها فاصله اي بيش از 13 ميليارد سال نوري را در جهان رصد كرده اند. آن ها تكه اي از آسمان جنوبي را كه بيشتر از 10 هزار كهكشان دارد در طرحي هماهنگ بررسي كرده اند. اين پروژه را طرح تلسكوپ هاي بزرگ پيمايش منابع عميق (GOODS) ناميده اند.
چاندرا بيش از 200 منبع پرتو ايكس كشف كرده كه مي گويند احتمالا سياه چاله هاي فوق سنگين در مركز كهكشان هاي جوان هستند. در اين صورت اشعه ايكس، حاصل فرو ريختن گازهاي ميان ستاره اي بسيار داغ به درون سياه چاله است. تلسكوپ پيشرفته هابل نيز كهكشان هايي  را رصد كرده كه تقريبا در تمام اطرافشان منبع هاي اشعه  ايكس سياه چاله اي وجود دارد. اما هنوز هفت منبع پرتو ايكس اسرارآميز باقي مانده اند، زيرا كنارشان كهكشاني نيست.
ممكن است كهكشان هاي دور اين سياهچاله ها در ابري ضخيم از غبار كه تمام نور را جذب مي كنند پنهان باشند يا ممكن است تعداد زيادي ستاره سرخ بسيار پير داشته باشند كه نور كمي دارند.
داده هاي اسپيتزر با تصويرهاي جديد فروسرخ كه از تلسكوپ هاي رصدخانه جنوبي اروپا گرفته اند، نشان مي دهند كه ممكن است كهكشان هايي دور اين سياه چاله ها باشند اما در غبار بين كهكشاني پوشيده شده اند. دكتر ديكسون گفت: ممكن است رنگ اين اجرام با فاصله هاي بيشترشان سازگار باشد. ممكن است سال هاي بعد مشاهده هاي اسپيتزر ما را در تأييد نوع ديگري از اين اجرام كمك كند. دكتر هوجينگ يان از Caltech گفت: در ديگر داده هاي يكسان اسپيتزر، 17 كهكشان غيرعادي كه در ميدان هاي فوق عميق هابل مشاهده شده اند را بررسي خواهيم كرد. اين تكه كوچك آسمان كه GOODS رصد مي كند به تازگي هدف تصويرهاي نوري هابل با دوربين پيشرفته اش بوده است. تصويرهاي نوري ميدان عميق در مارس 2004 انتشار يافتند كه يك پنجم منطقه GOODS هابل بودند. با اين وجود اسپيتزر دو تا از هفده تا را كه در نور مرئي كاملا نامرئي بودند، برگزيد. اين تشخيص هاي جديد اسپيتزر زماني را نشان مي دهد كه جهان تنها دو ميليارد سال سن داشت. يان گفت: اين اجرام مي توانند باقي مانده نخستين ستارگان باشند كه در نخستين فرم كهكشان ها پاي به صحنه گذاشتند. ستاره هاي بيشتر كهكشان هايي كه امروز مي بينيم به تدريج دوره زماني طولاني اي را گذرانده اند. اما به نظر مي آيد اين هفده جرم تقريبا همسن جهان باشند.
تيم مگ آري گفت: با داده هاي جديد اسپيتزر اجرام بسيار دور را هم مي توان راحت ديد. حالا جست وجوي همه سياه چاله هايي كه انرژي خود را از بلعيدن گاز به دست مي آورند، ممكن است. تيم مگ آري سياه چاله هاي فوق سنگيني را مي شمرد كه دو تا پنج ميليارد سال بعد از بيگ بنگ پديد آمده اند. بيشتر اين هسته هاي فعال كهكشاني در غبار پنهان هستند و در واقع نور و كمي پرتو ايكس جذب كرده و در عوض مقداري پرتو فروسرخ پرقدرت بازمي تابانند. (مرجع: ParsSky.com)

گروه دانش و فناوري ـ ذوالفقار دانشي: فيزيك دانان مؤسسه ملي استاندارد و فناوري (NIST) موفق شده اند با استفاده از تپ هاي ليزري كه تنها 70 فمتوثانيه دوام داشتند ( هر فمتو ثانيه يك ميليون ميليارديم ثانيه است يا 15-10ثانيه)، با دقت و جزئيات بيشتري صحنه برخورد دو اتم را مشاهده كنند. اين آزمايش توانست يك نظريه چند ده ساله را كه در مورد چگونگي تغييرات انرژي و شكل اتم ها به هنگام برخورد با اجسام بود، تأييد كند.
آن چه دانشمندان در اين آزمايش به دست آورده اند، معادل فريم هاي گم شده اي است كه در فيلم برخورد اتم ها مفقود شده است.مثال جالب  اين پديده، ضربه زدن به توپ با استفاده از راكت است: اين حركت به قدري سريع اتفاق مي افتد كه چشم نمي تواند جزئيات آن را مشاهده كند، ولي با كمك تصويربرداري سريع و استفاده از پرتوهاي كوتاه مدت نور، مي توان جزئيات كامل اين برخورد را مشاهده كرد. پژوهشگران جيلا (JILA، وابسته به NIST) با الهام از اين روش توانستند خواص اتم ها را قبل، حين و پس از برخوردي كه تنها نيم پيكو ثانيه ( 12-10 ثانيه با يك هزار ميليارديم ثانيه) طول كشيد اندازه گيري كنند.
در اين آزمايش ها، حدود۱۸۱۰ اتم پتاسيم به حالت غبار غليظ درون يك محفظه تيتانيومي كه تنها يك سانتي متر مربع مساحت داشت، قرار گرفتند و تا دماي 700 درجه سانتي گراد گرم شدند. آزمايش به شكلي طراحي شده بود تا ميزان برخوردها حداكثر شود و دماي بالا، تعداد ذرات بسيار زياد و حجم بسيار كم هم اين برخوردها را شدت مي بخشيد. در اين جا، پژوهشگران از تپ هاي سريع  ليزر استفاده كردند تا اين برخوردها را لحظه به لحظه ثبت كنند.
اتم ها انرژي نخستين تپ ليزر را جذب مي كردند، سپس در حالت يكنواختي قرار مي گرفتند و در نهايت امواجي الكترومغناطيسي را در الگوهايي شناخته شده ساطع كردند. پس از آن، تپ دوم ليزر به سرعت به توده اتم ها برخورد مي كرد و يك آشكارساز، تداخل ناشي از اين دو موج الكترومغناطيسي را ثبت مي كرد. نور رسيده  از پالس دوم ليزر فقط توسط اتم هايي جذب مي شد كه در حالت عادي قرار داشتند، نه اتم هايي كه در حال برخورد و از دست دادن انرژي بودند. شدت اين موج دوم كه تابعي از مكث  زماني بين دو تپ ليزر بود، توانست مشخص كند در هر زمان، چه تعداد اتم در حال برخورد هستند و علاوه بر آن، جزئيات و تغييرات طرح تداخلي امواج چه بوده است.
نتايج دقيق اين آزمايش در نشريه فيزيكال ريويو لترز به چاپ رسيده است. اين روش توانست يك نظريه چند ساله را كه در مورد چگونگي تغييرات انرژي و شكل اتم ها در هنگام برخورد بود، تأييد كند. پژوهشگران مي گويند اين روش  مي تواند در بررسي ديگر رويدادهاي دنياي اتمي نيز به كار گرفته شود و در نهايت، بشر را به درك عميق تري از قوانين فيزيكي برساند.
منبع: Sciencedaily.com

گروه دانش و فناوري ـ ذوالفقار دانشي: شبحي كه يك سال و نيم در خارج ايستگاه فضايي بين المللي قرار داشت، اكنون وارد ايستگاه شده است و روزگار خود را در كنار سرنشينان آن به سر مي برد. اين شبح كه يك ماكت انساني است، بخشي از آزمايشگاه  ماتروشكا بود كه از سوي آژانس فضايي اروپا هدايت مي شد و در زمستان سال 1382 به ايستگاه فضايي بين المللي متصل شد. هدف از اين آزمايش، اندازه گيري تشعشعاتي است كه فضا نوردان، هنگام يك راه پيمايي فضايي جذب مي كنند. در فضا، تابش هاي بسيار پر انرژي و خطرناكي چون فرابنفش، اشعهX، پرتو گاما و پرتوهاي كيهاني وجود دارند كه موجب بروز سرطان و حتي مرگ مي شوند. متأسفانه هنوز مشخص نيست چه شدتي از اين تابش، مجاز است. اين شبح كه در مركز هوا فضاي آلمان ساخته شده، به صورت يك نيم تنه انسان است كه از سر و سينه و شكم تشكيل شده و در آن، تمامي نسبت ها رعايت شده است. اين شبح در محفظه اي از فيبر كربن و پلاستيك مسلح قرار گرفته بود كه شرايطي شبيه به يك لباس فضايي را شبيه سازي مي كرد.با اتصال فضاپيماي سايوز به ايستگاه فضايي (دو هفته پيش) سرنشينان، حسگرهاي قبلي را جدا كردند و به زمين فرستادند . اكنون، دو سرنشين ISS در حال آماده كردن اين شبح براي مرحله دوم آزمايش ماتروشكا هستند. تجهيزات لازم با فضا پيماي باري پروگرس كه دو ماه ديگر پرتاب مي شود، به ايستگاه خواهد رسيد. در مرحله دوم، شبح درون ايستگاه باقي مي ماند و به مدت يك سال، شدت تشعشعاتي را كه سرنشينان ايستگاه جذب مي كنند، اندازه گيري خواهد كرد.
منبع: SpaceFlightnow.com

گروه دانش و فناوري ـ زهرا بخشي: مطالعات نشان داده است كه احتمال مرده به دنيا آمدن نوزاداني كه از مادران ديابتي به دنيا مي آيند 5 برابر نوزادان ديگر است.
گروه تحقيقات و مطالعات بهداشت و سلامت نوزادان مادران اعلام كرده اند كه تعداد نوزاداني كه طي ماه هاي اوليه پس از تولدشان مي ميرند در مادران ديابتي 3 برابر ديگر نوزادان از مادران سالم است. به علاوه تعداد نوزاداني كه از مادران ديابتي ناقص به دنيا مي آيند 2 برابر نوزاداني كه از مادران سالم به دنيا مي آيند. آمار نشان داده است كه از هر يك هزار كودك به دنيا آمده از مادران ديابتي حدود 42نفر آن ها ناقص متولد مي شوند.
تحقيقات آماري نشان داده است كه از 2356 نوزاد به دنيا آمده از مادران ديابتي طي 12 ماه تحقيق تا مارس 2003، 63 نوزاد مرده به دنيا آمده و 22 نوزاد قبل از 4هفتگي از دنيا رفته اند. مادراني كه مشكل ديابت دارند معمولا دوران حاملگي سخت تر و جراحي ها و زايمان هاي طولاني تر و سخت تري نيز نسبت به مادران ديگر دارند. ديابت معمول ترين پيچيدگي دوران حاملگي است و تقريبا روي يك نوزاد از 250 نوزاد به دنيا آمده از مادران ديابتي تأثير سوء مي گذارد.
دكتر ماري مكين تاش، مدير تحقيق اين پروژه مي گويد: تحقيقات ما بيشتر روي تأثير ديابت نوع دوم روي دوران حاملگي است. چرا كه تحقيقات نشان داده اند ديابت نوع دوم مي تواند به اندازه ديابت نوع اول خطرساز باشد. تحقيقات نشان داده است كه ديابت نوع 2 معمول تر از نوع اول شده است و برعكس آن چه بيشتر مردم اعتقاد دارند ديابت نوع دوم بيشتر باعث مرده يا ناقص به دنيا آمدن نوزادان مي شود. بيشتر خانم هايي كه از ديابت نوع دوم رنج مي برند، از گروه اقليت بوده و در مناطق محروم زندگي مي كرده اند. تحقيقات نشان داده است كه ديابت نوع دوم به طور نزديكي در ارتباط با چاقي و بي فعاليتي  بدن است. تحقيقات نشان مي دهند كه اكثر خانم هاي ديابتي نوع دوم معمولا در دوران حاملگي خود مراقبت هاي لازم را نداشته اند. از جمله تست هايي كه بايد بر روي خانم هاي ديابتي در دوران حاملگي انجام گيرند: يك اسكن قبل از چهارده هفتگي جنين، تست هاي منظم از كليه و چشم مادر و جنين، كنترل مرتب فشار خون مادر، يك اسكن بين 16 تا 24 هفتگي نوزاد و اندازه گيري هاي منظم از جنين درون بطن مادر هستند.
مادران ديابتي كه كودكان ناقص و مرده به دنيا آورده اند معمولا مشاوران خوبي در دوران حاملگي خود نداشته اند و مقدار كافي از فوليس اسيد لازم بدن را مصرف نكرده و قند خونشان كنترل نشده است. پروفسور آلن كمپلتون، رئيس دانشگاه رويال مي گويد: خانم هايي كه مبتلا به ديابت نوع 1 يا 2 هستند دوران حاملگي كاملا مجزايي از خانم هاي ديگر دارند. او همچنين مي گويد: متخصصان زنان و زايمان و ديگر متخصصان دوران سلامت و بهداشت نوزادان و مادران نقش مهمي در حمايت مادران ديابتي قبل و طي و بعد از دوران بارداري دارند و مي توانند آن ها را براي يك زايمان خوب آماده كنند. داگلاس اسمال وود، رئيس سازمان ديابت بريتانيا مي گويد: متأسفانه اين طور به نظر مي رسد كه ما پيشرفت زيادي در حل اين مشكل نكرده ايم و با تمام اطلاعاتي كه درباره اين بيماري و درمان آن داريم، هنوز تعداد زيادي از مادران ديابتي، نوزادان خود را از دست مي دهند.
منبع: BBCnews.com